Νευροωτολογία
Η διάγνωση των διαταραχών της ισορροπίας, της ακοής, των εμβοών, και του ιλίγγου απαιτεί έμπειρο εξεταστή με βαθιά γνώση της ανατομίας και φυσιολογίας αλλά και πολύπλοκο εξοπλισμό που διαθέτουν οι εξειδικευμένοι στην Νευροωτολογία και τον ίλιγγο ΩΡΛ ιατροί. Ο γιατρός εξειδικεύτηκε στην Νευροωτολογία - Ακουολογία στο ειδικό ερευνητικό εργαστήριο ΝΕΥΡΟΩΤΟΛΟΓΙΑΣ - ΑΚΟΗΣ και ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ της ΩΡΛ κλινικής του ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ στο ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Νοσοκομείο υπό την καθοδήγηση των καθηγητών
Ε. ΦΕΡΕΚΥΔΗ, Κ. ΠΑΠΑΦΡΑΓΚΟΥ και Σ. ΚΟΡΡΕ.
Το εργαστήριο του ιατρείου μας διαθέτει όλον αυτόν τον σύγχρονο εξοπλισμό, και εξειδικεύεται στην εκτέλεση ποσοτικών και ποιοτικών μετρήσεων που αφορούν την ακουστική λειτουργία, τις εμβοές και την λειτουργία της ισορροπίας.
Ο γιατρός είναι μέλος.
•Της Πανελλήνιας Ιατρικής Ακουολογικής Νευροωτολογικής Εταιρείας.
Ο ωτορινολαρυγγολόγος είναι ο ποιό ειδικός στην αντιμετώπιση των ιλίγγων • Γιατί το όργανο της ισορροπίας ο λαβύρινθος, βρίσκεται στο αυτί. • Γιατί οι συχνότερες παθήσεις που προκαλούν ίλιγγο είναι παθήσεις του λαβυρίνθου. • Γιατί το ιατρικό εκπαιδευτικό σύστημα σε όλον τον δυτικό κόσμο, από παράδοση, εκπαιδεύει κυρίως τους ωτορινολαρυγγολόγους για την διάγνωση και αντιμετώπιση των ιλίγγων. |
Ο ίλιγγος, οι εμβοές, και η βαρηκοΐα δεν είναι ασθένειες, αλλά συμπτώματα, γι αυτό θα πρέπει να αναζητείται η αιτία τους, η οποία σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να είναι επικίνδυνη. Η εκτίμηση ξεκινά με λεπτομερές ιστορικό και συνεχίζεται με εξετάσεις κλινικές, ακουολογικές, νευροωτολογικές, αιματολογικές και ενίοτε απεικονιστικές.Ακουολογικές εξετάσεις ιλίγγου | Διαγνωστικές εξετάσεις ιλίγγου | |
| Ακουστικά προκλητά δυναμικά | ||
| Τυμπανομετρία | ||
| Ωτοακουστικές εκπομπές (ΟΑΕς ) | Δοκιμασία απότομης στροφής της κεφαλής (head thrust test) | |
| Εξέταση με τονοδότες | ||
| Ομιλητική ακουομετρία | δοκιμασία Hennebert με πνευματικό ωτοσκόπιο Single | |
 Δείτε • το Κέντρο μελέτης εμβοών • Ο δεκάλογος των γιατρών για τη διάγνωση και αντιμετώπιση εμβοών • τις εμβοές και το ερωτηματολόγιο αξιολόγησης και αντιμετώπισης εμβοών |
Δείτε • τον Ίλιγγο και τις • Ασκήσεις αντιρροπήσεως του ιλίγγου-αιθουσαία αποκατάσταση  • γιατί Κάθε ίλιγγος χρειάζεται Ωτορινολαρυγγολόγο και μάλλιστα επειγόντως • για τον Έλεγχο ιλλίγου με νυσταγμογράφημα |
Ο ωτορινολαρυγγολόγος είναι ο ποιό ειδικός στην αντιμετώπιση των ιλίγγων |
 |  • Εχετε ίλιγγο; γυρίζουν όλα; ζαλίζεστε; σας έρχετε εμετός;
• Κατ αρχήν μην πανικοβάλλεστε, ξαπλώστε μείνετε ακίνητοι, χαμηλώστε το φωτισμό πάρτε την πίεση και τηλεφωνήστε αμέσως στο γιατρό σας, πριν χαθούν πολύτιμα για τη διάγνωση συμπτώματα.
• Μην πάρετε κάποιο φάρμακο επειδή το έπερνε κάποιος άλλος που είχε ίλιγγο, γιατί θα καταστείλετε συμπτώματα που θα βοηθήσουν το γιατρό σας στη διάγνωση.
• Ο ίλιγγος είναι σύμπτωμα και από τι πάσχετε θα το βρεί ο γιατρός σας.
• Είναι πολύ συχνός και αντιμετωπίζεται συνήθως με επιτυχία.
• Προσοχή στο χρόνιο ίλιγγο γιατί είναι συχνός σε κεντρικές βλάβες
Η αίσθηση της ισορροπίας εξαρτάται από τις φυσιολογικές η όχι αλληλεπιδράσεις:
Αιθουσαία ημικρανία (ημικρανιακός ίλιγγος)Η αιθουσαία ημικρανία ενώ είναι κεντρική διαταραχή έχει συμπτώματα και πρόγνωση περιφερικής.
Η ημικρανία είναι μια διαταραχή που συνήθως συνδέεται με πονοκέφαλο, μπορεί όμως να προκαλέσει και αρκετά αιθουσαία σύνδρομα. Σχεδόν το 10% του συνολικού πληθυσμού έχει ημικρανία και στο 25 τοις εκατό των περιπτώσεων η ημικρανία συνοδεύεται με ίλιγγο κατά τη διάρκεια των κρίσεων, που αναφέρεται ως ίλιγγος σχετιζόμενος με ημικρανία.
Έχουν περιγραφτεί τρεις τύποι ιλίγγου που σχετίζεται με την ημικρανία. Σε ασθενείς με ημικρανία της βασικής αρτηρίας, ο ίλιγγος μπορεί να εμφανιστεί σε συσχέτιση και με άλλα συμπτώματα που αποδίδονται στην κατανομή του σπονδυλοβασικού αγγειακού συστήματος, στα οποία συμπεριλαμβάνονται οι εμβοές, η απώλεια ακοής, η αταξία και η δυσαρθρία. Στο σύνδρομο αυτό, ο ίλιγγος και τα άλλα συμπτώματα εμφανίζονται εντός του τυπικού χρονικού πλαισίου της ημικρανιακής αύρας, συνήθως προηγούμενα του συστατικού της κεφαλαλγίας μέχρι και για 1 ώρα κα ακολουθούνται από την τυπική ημικρανιακή κεφαλαλγία. Οι τριπτάνες και οι διυδροεργοταμίνη, που είναι χρήσιμες στην οξεία αντιμετώπιση των ημικρανιακών κεφαλαλγιών, αντενδείκνυται στην ημικρανία της βασικής αρτηρίας λόγω του δυνητικού κινδύνου για ΑΕΕ. Ένα σύνδρομο αιθουσαίας ημικρανίας (ή «ημικρανιακού ιλίγγου») αποτελεί μια άλλη μορφή ημικρανίας που προσβάλει περίπου το 9% των ασθενών με ημικρανία. Ακριβώς όπως μερικοί άνθρωποι βιώνουν μια οπτική «αύρα» με τις ημικρανίες τους, άλλοι μπορεί να έχουν επεισόδια ημικρανικού ιλίγγου σαν «αύρα» μεταξύ των ημικρανιών. Οι ασθενείς με ημικρανιακό ίλιγγο εμφανίζονται με επεισοδικό ίλιγγο που διαρκεί δευτερόλεπτα έως ημέρες, ο οποίος μπορεί να συσχετίζεται με κεφαλαλγία αλλά μπορεί και όχι. Η συχνότητα των επεισοδίων ιλίγγου μπορεί να υπερβαίνει αυτή των τυπικών ημικρανιακών κεφαλαλγιών και ορισμένοι ασθενείς μπορεί να εμφανίζουν ακόμη και 40 επεισόδια ανά μήνα. Τα κριτήρια για τον ημικρανιακό ίλιγγο περιλαμβάνουν τα υποτροπιάζοντα συμπτώματα από το αιθουσαίο σύστημα που συσχετίζονται με τουλάχιστον 1 από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Κεφαλαλγία, φωνοφοβία, φωτοφοβία ή σπινθηροβόλο σκότωμα ή άλλες μορφές αύρας. Οι περισσότεροι ασθενείς με ημικρανιακό ίλιγγο έχουν ιστορικό ημικρανιακής κεφαλαλγίας που έχει ξεκινήσει έτη πριν από την ανάπτυξη των επεισοδίων ιλίγγου. Τα παιδιά μπορεί να εμφανίζουν παρόμοιο σύνδρομο. Κατά την παιδική ημικρανία ή κατά τον καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο της παιδικής ηλικίας, επεισόδια ιλίγγου που συσχετίζονται με ναυτία και έμετο μπορεί να συνοδεύονται από κεφαλαλγία ή όχι. Το σύνδρομο αυτό τυπικά προσβάλει παιδιά και ξεκινά στην ηλικία μεταξύ 1 έως 4 ετών, υποχωρώντας συνήθως κατά την εφηβεία ή εξελισσόμενο σε μια πιο τυπική ημικρανιακή κεφαλαλγία.
Η Διεθνής Εταιρεία Κεφαλαλγίας κατατάσσει τις διαταραχές της ημικρανίας σε διάφορους τύπους.
Ημικρανία χωρίς αύρα αποτελείται από περιοδικούς πονοκεφάλους που είναι συνήθως σφύζοντες και μονόπλευροι, που επιδεινώνονται από την δραστηριότητα, και που σχετίζονται με ναυτία και αυξημένη ευαισθησία στο φως και το θόρυβο. Ίλιγγος μπορεί να συμβεί πριν, κατά τη διάρκεια της, ή ξεχωριστά από τα επεισόδια της ημικρανίας. Ημικρανία με αύρα ή κλασική ημικρανία, συνδέεται με βραχύβια συμπτώματα (θόρυβοι, λάμψεις φωτός, μυρμήγκιασμα, μούδιασμα, ίλιγγος, και άλλα) που είναι γνωστά ως αύρα. Αυτά τα συμπτώματα συνήθως προηγούνται του πονοκεφάλου και συνήθως διαρκούν 5 έως 20 λεπτά. Σε μια παραλλαγή που ονομάζεται ημικρανία με παρατεταμένη αύρα, αυτά τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν μία εβδομάδα. Ασθενείς με ημικρανία, μπορεί να εμφανίσουν ημικρανίες με αύρα σε ορισμένες περιπτώσεις και ημικρανία χωρίς αύρα και σε άλλες περιπτώσεις. Βασική ημικρανία. Τα συμπτώματα της βασικής ημικρανίας περιλαμβάνουν ίλιγγο, εμβοές, μειωμένη ακοή, αταξία (απώλεια συντονισμού), δυσαρθρία, οπτικές διαταραχές και των δύο οφθαλμών, διπλωπία, αμφοτερόπλευρες παραισθησίες ή πάρεση, μειωμένο επίπεδο συνείδησης ή απώλεια συνείδησης, ακολουθούμενα από μια σφύζουσα κεφαλαλγία. Ο ίλιγγος διαρκεί συνήθως μεταξύ πέντε λεπτά έως μία ώρα. Αρκετά είναι τα αιθουσαία σύνδρομα που προκαλούνται από την ημικρανία: Καλοήθης υποτροπιάζων ίλιγγος των ενηλίκων (αιθουσαία ημικρανία ή ημικρανιακός ιλιγγος)(που δεν πρέπει να συγχέεται με τον καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο θέσης) αποτελείται από παροξυσμούς ιλίγγου, με διάρκεια μερικά λεπτά έως 2 ώρες, ενίοτε με εμβοές, αλλά χωρίς απώλεια ακοής. Οι γιατροί πρέπει να αποκλείσουν άλλα πιθανά αίτια πριν γίνει διάγνωση. Παροξυσμικός ίλιγγος της παιδικής ηλικίας (που δεν πρέπει να συγχέεται με τον καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο θέσης επίσης) αποτελείται από παροξυσμούς ανισορροπίας και ιλίγγου χωρίς απώλεια ακοής ή εμβοές (βούισμα στα αυτιά). Η πλειονότητα των περιπτώσεων συμβαίνουν μεταξύ των ηλικιών 1 και 4, αλλά μπορεί να συμβεί έως 10 ετών. Συμπτώματα και διάγνωση της αιθουσαίας ημικρανίας
Η κεφαλαλγία είναι συνήθης, αλλά δεν απαιτείται. Εμβοές είναι συχνές, αλλά συνήθως είναι αμφοτερόπλευρες. Η υπερακουσία είναι συχνή στην αιθουσαία ημικρανία, που μπορεί να την διαφοροποιήσει από τις περισσότερες παθήσεις του αυτιού. Συνήθως και μάλιστα κατά την κρίση υπάρχει ελάχιστος ή καθόλου νυσταγμός (κινήσεις των ματιών). Αυτό παρέχει μια δυνατότητα διαφορικής διάγνωσης από τα περισσότερα περιφερικά αιθουσαία σύνδρομα.
Δεν υπάρχουν ειδικές διαγνωστικές εξετάσεις για τον ίλιγγο που σχετίζεται με ημικρανία. Η διάγνωση γίνεται από το ιστορικό, ή όταν το ιστορικό είναι ασαφές, από την ανταπόκριση στη θεραπεία. Η οριστική διάγνωση του ιλίγγου που σχετίζεται με ημικρανία μπορεί να γίνει όταν οι ασθενείς έχουν ημικρανία με αύρα που συνοδεύεται από ταυτόχρονα επεισόδια ιλίγγου, ή όταν έχουν ημικρανία χωρίς αύρα και κατ 'επανάληψη ίλιγγο αμέσως πριν ή κατά τη διάρκεια της κεφαλαλγίας.  Περιοδικά σύνδρομα παιδικής ηλικίας
Αν και συνήθως δεν συνοδεύονται από πόνο ημικρανίας στο κεφάλι, από όπου θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως μια μορφή ημικρανίας, επαναλαμβανόμενες κρίσεις έμετου (κυκλικός έμετος) ή κοιλιακού άλγους (κοιλιακή ημικρανία), που αναφέρονται ως περιοδικά σύνδρομα παιδικής ηλικίας, σχετίζονται επίσης με την ημικρανία.
Σε πολλές περιπτώσεις, τα περιοδικά σύνδρομα της παιδικής ηλικίας εξελίσσονται σε πιο χαρακτηριστική ημικρανία αργότερα στη ζωή.
Εκτός από τα ανωτέρω σύνδρομα που προκαλούνται από ημικρανία, αρκετές άλλες διαταραχές του αιθουσαίου συστήματος έχουν συσχετιστεί με την ημικρανία. Οι μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι με ημικρανία έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες από τους άλλους ανθρώπους να πάσχουν από σοβαρή ασθένεια του αιθουσαίου συστήματος και μπορεί να είναι πιο πιθανό να πάσχουν από νόσο του Meniere ή καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο θέσης (BPPV).
Ημικρανία του μυοκαρδίου ή περίπλοκη ημικρανία είναι μια ημικρανία με αύρα που συνδέεται με εγκεφαλικό επεισόδιο. Ένα από τα συμπτώματα μπορεί να είναι ίλιγγος Παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν ημικρανία Το στρες, το άγχος, η υπογλυκαιμία, κυμαινόμενα οιστρογόνα, ορισμένα τρόφιμα, το κάπνισμα και άλλοι παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν ημικρανία. Ο ίλιγγος και η ανισορροπία που σχετίζονται με ημικρανία συνήθως ανταποκρίνονται στην ίδια αγωγή που χρησιμοποιείται για τους πονοκέφαλους της ημικρανίας. Παθοφυσιολογία Οι ημικρανίες πιστεύεται ότι αποτελούν μία νευροαγγειακή διαταραχή ο μηχανισμός της οποίας, σύμφωνα με στοιχεία, ξεκινά από τον εγκέφαλο και κατόπιν εξαπλώνεται στα αγγεία. Κάποιοι ερευνητές θεωρούν ότι οι νευρωνικοί μηχανισμοί παίζουν σημαντικότερο ρόλο, ενώ άλλοι θεωρούν ότι τα αγγεία παίζουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Άλλοι πιστεύουν ότι και τα δύο είναι εξίσου σημαντικά. Επίσης, πιστεύεται ότι εμπλέκονται και τα υψηλά επίπεδα του νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη. Αύρα Η φλοιώδης μετακινούμενη καταστολή ή μετακινούμενη καταστολή του Leão αποτελείται από εκρήξεις νευρωνικής δραστηριότητας, οι οποίες ακολουθούνται από μία περίοδο αδράνειας, ενώ παρατηρείται σε ημικρανίες με αύρα. Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός εξηγήσεων για την εμφάνισή της, συμπεριλαμβανομένης της ενεργοποίησης του NMDA υποδοχέα που οδηγεί στην εισαγωγή ασβεστίου στο κύτταρο. Μετά την έκρηξη της δραστηριότητας, η ροή του αίματος προς τον εγκεφαλικό φλοιό στην πάσχουσα περιοχή μειώνεται για δύο με έξι ώρες. Πιστεύεται ότι όταν η αποπόλωση μεταδοθεί στο κάτω μέρος του εγκεφάλου, ενεργοποιούνται τα νεύρα που αισθάνονται τον πόνο στο κεφάλι και το λαιμό. Πόνος Ο ακριβής μηχανισμός του πόνου που λειτουργεί κατά τη διάρκεια μιας ημικρανίας είναι άγνωστος. Κάποια στοιχεία υποστηρίζουν ένα πρωταρχικό ρόλο για τις δομές των κεντρικών νευρικών συστημάτων (όπως είναι το εγκεφαλικό στέλεχος και ο διεγκέφαλος), ενώ άλλα δεδομένα υποστηρίζουν τον ρόλο της περιφερειακής ενεργοποίησης (όπως μέσω του αισθητήριων νεύρων που περικλείουν το αγγεία της κεφαλής και του λαιμού). Τα πιθανά υποψήφια αγγεία περιλαμβάνουν: σκληρές αρτηρίες, χοριοειδείς αρτηρίες και εξωκρανιακές αρτηρίες όπως εκείνες του τριχωτού της κεφαλής. Ο ρόλος της αγγειοδιαστολής των εξωκρανιακών αρτηριών, ειδικότερα, θεωρείται ότι είναι σημαντικός. Αντιμετώπιση, Θεραπεία Η θεραπεία της ημικρανίας περιλαμβάνει την εξάλειψη από την δίαιτα τροφών που είναι γνωστό ότι προκαλούν κρίσεις ημικρανίας, όπως η σοκολάτα, τα καρύδια, το τυρί, το κόκκινο κρασί, και άλλα τρόφιμα. Αν αυτό δεν είναι επιτυχές, μετά από ένα μήνα, οι ασθενείς αρχίζουν θεραπεία με βεραπαμίλη, ή ένα μακράς δράσης βήτα-αναστολέα όπως η προπρανολόλη, ή ένα τρικυκλικό αντικαταθλιπτικό όπως αμιτριπτυλίνη, ή φλουναριζίνη. Βεραπαμίλη και αμιτριπτυλίνη είναι ιδιαίτερα χρήσιμη γιατί λόγω των αντιχολινεργικών ιδιοτήτων τους μπορούν να βοηθήσουν τον έλεγχο του ιλίγγου ανεξάρτητα από το αν είναι χρήσιμα για την ημικρανία. Μια πρόσφατη, δοκιμή σε ασθενείς με ημικρανίες και ίλιγγο βρέθηκε η τοπιραμάτη να βοηθάει στα συμπτώματα. Η θεραπεία της αιθουσαίας ημικρανίας και του καλοήθους παροξυσμικού ιλίγγου της παιδικής ηλικίας είναι παρόμοιες, χρησιμοποιώντας συμπτωματική αγωγή για τον ίλιγγο και προφυλακτική αγωγή για την ημικρανία. Τα κατασταλτικά του αιθουσαίου συστήματος μπορεί να είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του ιλίγγου στους ασθενείς με ημικρανιακό ίλιγγο. Επιπρόσθετα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα προφυλακτικά έναντι της ημικρανίας φάρμακα, σε μια προσπάθεια αποτροπής των επεισοδίων ή μείωση της συχνότητάς τους. 
ΗμικρανίαΗ ημικρανία είναι μια συχνή μορφή πονοκέφαλου. Επηρεάζει το 10% του πληθυσμού. Είναι 3 φορές συχνότερη στις γυναίκες παρά στους άνδρες. Η ημικρανία είναι μια πρωτοπαθής κεφαλαλγία, δηλαδή δεν υπάρχει οργανικό υπόστρωμα που να δικαιολογεί την εμφάνισή της.Η ημικρανία χαρακτηρίζεται από έντονο πονοκέφαλο που καταλαμβάνει το μισό τμήμα του κρανίου. Οι ασθενείς παρουσιάζουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια της νόσου. Κατά τα μεσοδιαστήματα δεν έχουν ενοχλήσεις. Τα επεισόδια ημικρανίας διαρκούν από 2 ώρες μέχρι 2 ημέρες. Περίπου το ένα τρίτο των ασθενών παρουσιάζουν νευρολογικά πρόδρομα συμπτώματα που αποτελούν την αύρα της νόσου. Η αύρα είναι μια σειρά από νευρολογικές διαταραχές που εκδηλώνονται στον ασθενή 20 έως 60 λεπτά πριν από το χαρακτηριστικό κεφαλόπονο της ημικρανίας. Ημικρανία:
Τι προκαλεί την ημικρανία; Αν και δεν ξέρουμε όλες τις λεπτομέρειες για το πως προκαλείται η ημικρανία, η ιατρική άποψη σήμερα είναι ότι ο εγκέφαλος των ανθρώπων με ημικρανία είναι λίγο διαφορετικός από των υπολοίπων ανθρώπων και, συγκεκριμένα, είναι πιο «ευαίσθητος» σε κάποια εξωτερικά ερεθίσματα.Έτσι, ένα ερέθισμα που σε κάποιον άνθρωπο χωρίς ημικρανία δεν θα προκαλούσε καμία αντίδραση, σε έναν άνθρωπο με ημικρανία μπορεί να προκαλέσει μία έντονη αντίδραση, δηλαδή μία κρίση ημικρανίας (με πόνο και όλα τα άλλα συμπτώματα).Αν και η ιατρική έρευνα πάνω στο θέμα βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, είναι κοινή πεποίθηση ότι αυτή η «υπεραντιδραστικότητα» του εγκεφάλου των ανθρώπων με ημικρανία οφείλεται σε γενετικούς λόγους, δηλαδή, στα γονίδια μας (δείτε παρακάτω: Γονίδια και ημικρανία). Σε κάθε περίπτωση, η ημικρανία είναι μία οργανική (ή αλλιώς σωματική) πάθηση, με την ίδια έννοια που το άσθμα και ο διαβήτης είναι οργανικές παθήσεις, και όχι μία ψυχική πάθηση. Ένας μεγάλος μύθος λοιπόν που πρέπει πλέον να καταρριφθεί είναι ότι «η ημικρανία οφείλεται σε ψυχολογικούς λόγους». Πολλοί άνθρωποι με ημικρανία ζουν για χρόνια με το στίγμα ότι είναι ψυχικά ασταθείς. Ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, η ημικρανία είναι μία οργανική πάθηση που οφείλεται στο ότι οι άνθρωποι με ημικρανία έχουν κάτι διαφορετικό στη βιοχημεία και τη φυσιολογία του εγκεφάλου τους, όχι επειδή έχουν ψυχολογικά προβλήματα ή επειδή δεν ξέρουν πώς να χειριστούν την ψυχολογική πίεση. Σε μερικές περιπτώσεις ανθρώπων, μπορεί πράγματι το άγχος να παίζει ρόλο εκλυτικού παράγοντα, όμως δεν προκαλεί την ημικρανία. Για να γίνει περισσότερο κατανοητό αυτό, ένα απλό αντίστοιχο παράδειγμα σωματικής πάθησης που μπορεί να πυροδοτείται από το άγχος είναι ο επιχείλιος έρπητας, που μπορεί πράγματι να εμφανιστεί μία υποτροπή του αν υπάρξει άγχος, αλλά ασφαλώς δεν οφείλεται σε αυτό. Γονίδια και ημικρανία Η προδιάθεση για ημικρανία οφείλεται στα γονίδια μας. Αν και, όπως προαναφέρθηκε, μέχρι σήμερα δεν έχουν εντοπιστεί συγκεκριμένα γονίδια παρά μόνο για κάποια σπάνια ειδική μορφή ημικρανίας (για την ονομαζόμενη «οικογενή ημιπληγική ημικρανία»), η ιατρική κοινότητα πιστεύει ότι η προδιάθεση για ημικρανικές κρίσεις είναι "χαραγμένη" στο γενετικό υλικό, δηλαδή στα γονίδια, των ανθρώπων με ημικρανία. Εξάλλου, αποτελεί συχνή διαπίστωση ότι οι περισσότεροι άνθρωποι με ημικρανία έχουν κάποιον γονιό ή κάποιον άλλο συγγενή με ημικρανία. Αν και διάφοροι παράγοντες (εκλυτικοί παράγοντες), όπως ορισμένα τρόφιμα, ο καιρός, η ψυχική πίεση μπορούν να προκαλέσουν έκλυση μίας κρίσης στους ανθρώπους με ημικρανία, αυτοί οι παράγοντες δεν προκαλούν την ημικρανία από μόνοι τους: οι εκλυτικοί παράγοντες μπορούν να φέρουν κρίσεις ημικρανίας μόνο στους ανθρώπους που είναι προδιαθεμένοι για να έχουν τέτοιες κρίσεις. Η προδιάθεση για ημικρανία είναι επομένως, τουλάχιστον μέχρι ενός ορισμένου βαθμού, κληρονομική και οφείλεται πιθανώς στις γενετικές αλλαγές που περνούν από τους γονείς στα παιδιά. Ανάμεσα σε ανθρώπους που έχουν τον σπάνιο τύπο ημικρανίας που ονομάζεται "οικογενής ημιπληγική ημικρανία" έχει αποδειχθεί ότι πολλοί έχουν μεταλλάξεις (ή αλλιώς μεταλλαγές, δηλαδή αλλαγές του γενετικού υλικού) σε κάποιο από τρία συγκεκριμένα γονίδια. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν κρίσεις ημικρανίας παρόμοιες με εκείνες των περισσότερων άλλων ανθρώπων, εκτός από το ότι έχουν συχνά μια παρατεταμένη φάση αύρας, που περιλαμβάνει αδυναμία στο μισό του σώματος (χέρι, πόδι, ίσως και πρόσωπο). Οι μεταλλαγές των γονιδίων που προκαλούν την ημιπληγική ημικρανία έχουν ως αποτέλεσμα αλλαγή στη δομή ή λειτουργία πρωτεϊνών που σχετίζονται με τις ηλεκτρικές ιδιότητες των νευρικών κυττάρων, άρα και με αλλαγές στον τρόπο που τα νευρικά κύτταρα επικοινωνούν μεταξύ τους. Θεωρείται ότι αυτές οι αλλαγές στον τρόπο που τα νευρικά κύτταρα επικοινωνούν μεταξύ τους μπορούν να προκαλέσουν τις κρίσεις της ημιπληγικής ημικρανίας. Η ανακάλυψη γονιδίου που βρίσκεται στο χρωμόσωμα 8 και φαίνεται να εμφανίζεται πολύ συχνότερα σε ασθενείς με ημικρανία από ότι σε ανθρώπους χωρίς ημικρανίες αποτελεί σημαντική εξέλιξη, καθώς για πρώτη φορά εντοπίζεται γονίδιο που συμμετέχει στη παθοφυσιολογία μίας συχνής μορφής ημικρανίας (τα γονίδια που είχαν ανευρεθεί παλαιότερα ευθύνονται για την ημιπληγική ημικρανία, μία εξαιρετικά σπάνια οντότητα). Συγκεκριμένα το συγκεκριμένο γονίδιο πιθανότατα ευθύνεται για την συσσώρευση γλουταμικού οξέος (που είναι ένας από τους κυριότερους διεγερτικούς νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο) στις συνάψεις του εγκεφάλου, γεγονός που οδηγεί σε υπερδραστηριότητα και υπερευερεθιστότητα των νευρικών κυττάρων, τα οποία κάτω από ορισμένες συνθήκες μπορούν να προκαλέσουν κρίσεις ημικρανίας. Για να καταλήξουν στο συμπέρασμα αυτό, ερευνητές από διεθνή επιστημονική ομάδα και από 40 ερευνητικά κέντρα εξέτασαν το γενετικό υλικό 50.000 ανθρώπων από τη Γερμανία, τη Φινλανδία και την Ολλανδία, μεταξύ των οποίων υπήρχαν άνθρωποι που έπασχαν από ημικρανίες και άνθρωποι που δεν αντιμετώπιζαν αυτό το πρόβλημα. Περίπου το 26% των ημικρανικών που συμμετείχαν στη μελέτη είχαν το συγκεκριμένο γονίδιο, σε σχέση με το 20% των ανθρώπων χωρίς ημικρανία, κάτι που υποδεικνύει πως θα πρέπει να υπάρχουν και άλλα γονίδια ή συνδυασμοί γονιδίων που ευθύνονται για την ημικρανία. Χρειάζεται στην ημικρανία να γίνουν εξετάσεις; Όπως έχει αναφερθεί και νωρίτερα, δεν υπάρχει καμία ειδική εξέταση που να μπορεί να βάλει τη διάγνωση της ημικρανίας. Η διάγνωση της ημικρανίας γίνεται με βάση το ιστορικό των πονοκεφάλων που ο ασθενής αναφέρει στο νευρολόγο του. Εφόσον το ιστορικό είναι τυπικό για ημικρανία και η νευρολογική εξέταση που θα διενεργήσει ο γιατρός δεν έχει παθολογικά ευρήματα, η διάγνωση της ημικρανίας τίθεται και δεν απαιτείται κανένας περαιτέρω έλεγχος με εξετάσεις. Στην ημικρανία, όλες οι συνηθισμένες εξετάσεις (εξετάσεις αίματος, αξονική ή μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου) είναι φυσιολογικές. Ορισμένες εξετάσεις, όπως το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (αλλιώς: εγκεφαλογράφημα), είναι δυνατόν σε μερικούς ανθρώπους με ημικρανία να δείξουν ήπιες διαφορές από το φυσιολογικό. Ωστόσο, τέτοιου είδους ευρήματα, ακόμη και αν υπάρχουν, δεν μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση της ημικρανίας, καθώς μπορεί να βρεθούν στο ηλεκτροεγκεφαλογράφημα και σε ανθρώπους χωρίς ημικρανία αλλά και χωρίς κανένα άλλο πρόβλημα υγείας. Επιπροσθέτως, ακόμη και αν αυτές οι διαφορές βρεθούν στο εγκεφαλογράφημα, δεν σημαίνουν πρακτικά κάτι για τον άνθρωπο (για παράδειγμα, δεν σημαίνουν ότι αυτός θα έχει πιο συχνές ή πιο δυνατές ημικρανίες ή ότι θα πρέπει να λάβει κάποια συγκεκριμένη θεραπεία). Για όλους τους παραπάνω λόγους, το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα δεν χρησιμοποιείται σήμερα ως εξέταση στη διάγνωση ή την παρακολούθηση ανθρώπων με ημικρανία, εκτός από ορισμένες, ειδικές περιπτώσεις που υπάρχουν άτυπα χαρακτηριστικά που μοιάζουν με επιληψία. Σήμερα, που η ιατρική έρευνα στον τομέα της ημικρανίας προοδεύει σημαντικά, ξέρουμε ότι με ειδικές εξετάσεις (για παράδειγμα, ειδικού τύπου μαγνητική τομογραφία) μπορούμε να δούμε διαφορές ανάμεσα στον εγκέφαλο ανθρώπων με ημικρανία και ανθρώπων χωρίς ημικρανία. Για την ώρα όμως, αυτές οι εξετάσεις γίνονται μόνο σε ερευνητικό επίπεδο και δεν έχουν εφαρμογή στην καθημερινή κλινική ιατρική πράξη. Ημικρανία χωρίς αύρα • Περιγραφή της ημικρανίας χωρίς αύρα: Αν και πολλοί άνθρωποι νομίζουν ότι ημικρανία σημαίνει απαραίτητα «πόνος στο μισό κεφάλι», αυτό δεν είναι απαραίτητο. Πραγματικά, τις περισσότερες φορές, ο πόνος στην ημικρανία εντοπίζεται στο μισό του κεφαλιού: συχνά στην περιοχή πίσω από το ένα μάτι και τον κρόταφο, αλλά μπορεί επίσης να βρίσκεται στην κορυφή του κεφαλιού, ακόμα και στο πίσω μέρος του κεφαλιού ή και στον αυχένα. Ωστόσο, δεν είναι καθόλου σπάνιο ο πόνος να υπάρχει σε ολόκληρο το κεφάλι. Πολύ συχνά μπορεί κάποιος να παρατηρήσει ότι ο πόνος στην ημικρανία αλλάζει εντόπιση από κρίση σε κρίση. Δηλαδή, μπορεί τη μία φορά να εντοπίζεται στο δεξιό μισό του κεφαλιού και την επόμενη φορά στο αριστερό. Αυτό είναι ένα τυπικό χαρακτηριστικό της ημικρανίας. Ο πόνος στην ημικρανία είναι συνήθως ιδιαίτερα δυνατός και συνοδεύεται από μία σειρά άλλων συμπτωμάτων, όπως το ότι ο άνθρωπος που έχει ημικρανία δεν μπορεί να ανεχθεί το φως, τους έντονους ήχους, τις μυρωδιές και επίσης ότι μπορεί να έχει τάση για εμετό ή και να κάνει εμετούς. Η κρίση ημικρανίας διαρκεί από λίγες ώρες ως 2-3 ή και περισσότερες ημέρες, μέχρι να υφεθεί. Μετά από κάποιο διάστημα η ίδια ιστορία επαναλαμβάνεται, καθώς η κρίση επανέρχεται (σε κάποιους ανθρώπους μετά από αρκετούς μήνες, ενώ σε κάποιους μετά από λίγες ημέρες). Ως αποτέλεσμα του πόνου αλλά και των υπολοίπων συμπτωμάτων, ο άνθρωπος που έχει ημικρανία δεν μπορεί να έχει φυσιολογική δραστηριότητα την ώρα της κρίσης, ενώ μπορεί να φτάνει σε ανάγκη για κατάκλιση σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Η φαρμακευτική θεραπεία στην ημικρανία περιλαμβάνει παυσίπονα, ειδικά αντιημικρανικά φάρμακα και, ενδεχομένως, ειδική προφυλακτική αγωγή (δείτε περισσότερα στις σχετικές ενότητες). Στο παρελθόν, αυτός ο τύπος ημικρανίας αποκαλούνταν «κοινή ημικρανία» σε αντιδιαστολή με την "ημικρανία με αύρα" που περιγράφεται στη συνέχεια, όρος που δεν πρέπει να χρησιμοποιείται πια γιατί προκαλεί σύγχυση. Ημικρανία με αύρα • Μερικοί άνθρωποι με ημικρανία (λιγότεροι από έναν στους τέσσερεις) ίσως έχουν αύρα πριν από μερικές από τις κρίσεις πονοκέφαλού τους. Συχνά, άνθρωποι με ημικρανία αποκαλούν λανθασμένα ως «αύρα» την ακαθόριστη και μη συγκεκριμένη αίσθηση ότι θα έρθει μία ημικρανική κρίση. Όμως, ο όρος αύρα αναφέρεται σε κάτι εντελώς διαφορετικό: "Αύρα", στην ημικρανία, είναι κάποια συγκεκριμένα νευρολογικά συμπτώματα (από την όραση, την αισθητικότητα, την κίνηση ή την ομιλία), που συνήθως προηγούνται του πόνου, τα βασικότερα από τα οποία θα αναφερθούν ακολούθως. Η πιο κοινή αύρα αποτελείται από οπτικά συμπτώματα (οπτική αύρα). Συχνά, ο άνθρωπός που έχει οπτική αύρα μπορεί να βλέπει φωτεινές γραμμές, φωτάκια που αναβοσβήνουν ή και θαμπά τμήματα μέσα στο οπτικό του πεδίο (τα συμπτώματα αυτά αναφέρονται ενδεικτικά, καθώς υπάρχουν πολλοί τύποι οπτικής αύρας). Συχνά τα συμπτώματα συνυπάρχουν: Μία γραμμή, φωτεινή ή όχι, που μπορεί να αναβοσβήνει έχει από τη μία πλευρά της μία περιοχή όπου η όραση δεν είναι καθαρή (αυτό αποκαλείται ιατρικά "σπινθηροβόλο σκότωμα"). Τα συμπτώματα της οπτικής αύρας εντοπίζονται σε τμήμα του οπτικού πεδίου (δεξιού ή αριστερού), κάτι που συχνά κάνει τον άνθρωπό που τα έχει, να θεωρεί, λανθασμένα, ότι τα συμπτώματα αφορούν στο ένα μάτι (δεξιό ή αριστερό). Τα συμπτώματα της οπτικής αύρας μετακινούνται μέσα στο οπτικό πεδίο, συχνότερα κινούμενα από το κέντρο προς τα έξω. Αν εντοπίζονται σε ολόκληρο το ήμισυ του πεδίου, συχνά περιγράφεται ότι «φαίνονται τα πρόσωπα και τα αντικείμενα μισά». Διαρκούν χαρακτηριστικά λιγότερο από ώρα, και συχνά μόνο 15 ή 20 λεπτά. Ο πονοκέφαλος της ημικρανίας συνήθως ακολουθεί την αύρα, αλλά σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να προηγείται ή να συμβαίνουν ταυτόχρονα. Εκτός από τα οπτικά συμπτώματα, μερικοί άνθρωποι έχουν αισθητική αύρα (μούδιασμα ή «βελόνιασμα») σε ένα μέρος του σώματος. Η αισθητική αύρα περιλαμβάνει συνήθως το χέρι και το πρόσωπο στην ίδια πλευρά. Άλλοι άνθρωποι βιώνουν διαταραχές του λόγου ως τμήμα της αύρας τους (δεν βρίσκουν τις λέξεις ή και δεν μπορούν καθόλου να μιλήσουν). Αν και τα συμπτώματα αύρας μπορούν να είναι (αρχικά, τουλάχιστον) τρομακτικά για μερικούς ανθρώπους, είναι γενικά αβλαβή, και οι άνθρωποι με ημικρανία με αύρα ίσως τα βιώσουν πολλές φορές στη διάρκεια της ζωής τους. Εντούτοις, θα πρέπει σε κάθε περίπτωση τέτοια συμπτώματα να αναφέρονται στον νευρολόγο, για να εξασφαλιστεί ότι δεν οφείλονται σε κάποια άλλη αιτία. Αναλυτικότερα για την αύρα της ημικρανίας Τα συμπτώματα της ημικρανικής αύρας προέρχονται από τον εγκέφαλο. Πρόκειται στην ουσία για ένα κινούμενο κύμα διέγερσης των νευρικών κυττάρων, που αρχίζει συνήθως στις οπτικές περιοχές του εγκεφάλου και μετακινείται αργά κατά μήκος της επιφάνειας του εγκεφάλου. Το κύμα αυτό ακολουθείται από ένα μεγαλύτερης διάρκειας κύμα καταστολή της δραστηριότητας των νευρικών κυττάρων. Το φαινόμενο αυτό μπορεί να ερμηνεύσει διάφορους τύπους αύρας, όπως για παράδειγμα τις φωτεινές οπτικές γραμμές που μερικοί πάσχοντες από ημικρανίας βιώνουν κατά τη διάρκεια της αύρας τους (προκαλούνται από το κύμα διέγερσης), αλλά και την παρακείμενη προσωρινή μερική απώλεια όρασης (κύμα καταστολής). Γιατί μερικοί άνθρωποι με ημικρανία έχουν αύρα και άλλοι όχι; Δεν υπάρχει ολοκληρωμένη και οριστική απάντηση για την ερώτηση αυτή, που έχει πραγματικά γίνει αντικείμενο διαφωνιών μέσα στην επιστημονική κοινότητα. Προσπαθώντας να συνθέσω τις ισχύουσες θεωρίες, μπορώ να πω ότι θεωρείται ότι, με απλά λόγια, οι άνθρωποι με ημικρανία με αύρα ίσως να έχουν μια μικρή βιοχημική αλλαγή στα νευρικά κύτταρα του εγκεφαλικού φλοιού τους, που τους καθιστά πιο ευάλωτους να αναπτύξουν ένα φαινόμενο που καλείται "φλοιώδης μετακινούμενη καταστολή". Αυτό το φαινόμενο μπορεί ίσως να προκληθεί από ποικίλους παράγοντες, που διαφέρουν από άτομο σε άτομο, στους οποίους μπορεί να συμπεριλαμβάνονται κάποιοι από τους γνωστούς μας εκλυτικούς παράγοντες. Η φλοιώδης μετακινούμενη καταστολή προκαλεί την αύρα και, ανάλογα με την περιοχή του εγκεφάλου που συμβαίνει, μπορούμε να έχουμε οπτική, αισθητική ή άλλου τύπου αύρα. Όσον αφορά τους ανθρώπους που έχουν ημικρανία χωρίς αύρα, η "έλλειψη" της αύρας ίσως οφείλεται στο ότι στον εγκέφαλο τους δεν συμβαίνει το φαινόμενο της φλοιώδους μετακινούμενης καταστολής ή, σύμφωνα με άλλους ερευνητές, στο ότι το φαινόμενο συμβαίνει, αλλά σε "σιωπηλές" περιοχές του εγκεφάλου. Αν και οι ισχύουσες θεωρίες δίνουν αρκετές εξηγήσει για την αύρα, υπάρχουν ακόμη αρκετά σημεία που χρειάζεται να διευκρινιστούν. Ωστόσο, όσο προχωράει η ιατρική έρευνα, τόσο πιο πολύ καταλαβαίνουμε την αύρα, την ημικρανία και τα μυστικά τους. Υπάρχουν και άλλες μορφές ημικρανίας, εκτός από την ημικρανία με αύρα ή χωρίς αύρα, οι οποίες είναι λιγότερο συχνές. Αυτές είναι η ημικρανιακή αύρα χωρίς κεφαλαλγία, η ημικρανία με παρατεταμένη αύρα, το ημικρανικό έμφρακτο, η ημικρανία της βασικής, η αμφιβληστροειδική ημικρανία, η οικογενής ημιπληγική ημικρανία, η ημικρανική κατάσταση, και η χρόνια ημικρανία. Το ημικρανικό έμφρακτο παρατηρείται σε ημικρανία με παρατεταμένη αύρα και σε νέες γυναίκες καπνίστριες που κάνουν χρήση αντισυλληπτικών. Στην χρόνια ημικρανία, όταν οι κρίσεις διαρκούν πέραν των τριών ημερών πρόκειται για χρόνια μορφή. Συνήθως, η μετάπτωση σε χρόνια μορφή γίνεται σε άτομα που κάνουν κατάχρηση αναλγητικών φαρμάκων. Ονοματολογία σύμφωνα με τη Διεθνή Εταιρεία Κεφαλαλγίας, όταν μια κλασσική ημικρανία γίνεται παρατεταμένη. "Αν η αύρα διαρκεί για περισσότερο από μία ώρα , αλλά λιγότερο από μία εβδομάδα, εφαρμόζεται ο όρος ημικρανία με παρατεταμένη αύρα . Εάν τα συμπτώματα επιμένουν για περισσότερο από μία εβδομάδα (ή τρείς κατα άλλους) ή μια διαδικασία νευροαπεικόνισης δείχνει ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, εφαρμόζεται ο όρος ημικρανικό έμφρακτο Ημικρανική αύρα χωρίς κεφαλαλγία Η ημικρανία με αύρα μπορεί να έχει ποικίλες μορφές. Έτσι, υπάρχουν και άνθρωποι που μπορεί να έχουν αύρα αλλά να μην έχουν κεφαλαλγία (πονοκέφαλο). Οι άνθρωποι αυτοί υπάγονται στις εξής τρεις κατηγορίες: – Στην πρώτη κατηγορία περιλαμβάνονται άνθρωποι που έχουν ημικρανία με αύρα και, κάποιες φορές, έχουν αύρα που δεν ακολουθείται από πονοκέφαλο. Το να συμβεί κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου σπάνιο, ανάμεσα στους ανθρώπους με ημικρανία με αύρα. – Στη δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνονται άνθρωποι που παλαιότερα είχαν ημικρανία με αύρα και κατά την πρόοδο της ηλικίας τους χάθηκε το συστατικό του πονοκεφάλου, αλλά παρέμεινε η αύρα. Μία τέτοια εξέλιξη της ημικρανίας με αύρα είναι αρκετά συνηθισμένη. – Στη τρίτη κατηγορία περιλαμβάνονται άνθρωποι που εξαρχής είχαν ημικρανική αύρα χωρίς πονοκέφαλο, πολλές φορές αρκετά συχνή και για αρκετά χρόνια. Η διάγνωση της ημικρανικής αύρας χωρίς κεφαλαλγία είναι αρκετά δύσκολη, ωστόσο το γεγονός ότι η αύρα σε αυτούς τους ανθρώπους είναι συνήθως πανομοιότυπη από επεισόδιο σε επεισόδιο, αλλά συχνά αλλάζει πλευρά (αριστερά- δεξιά) διευκολύνει τα πράγματα. Θα πρέπει να τονιστεί ότι άνθρωποι με τέτοιου είδους συμπτώματα θα πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό τους, ώστε να διερευνηθεί και να επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται πράγματι για ημικρανική αύρα. Θεραπεία σε ασθενείς με αύρα χωρίς κεφαλαλγία πρέπει να χορηγηθεί αν τα επεισόδια αύρας είναι συχνά, παρατεταμένα ή αν στην αύρα υπάρχει κινητική συνιστώσα, και συνήθως χορηγείται στα πλαίσια παρακολούθησης σε κάποιο Ιατρείο Κεφαλαλγίας.
Χρόνια ημικρανία Ενώ στις περισσότερες ιατρικές παθήσεις, ο όρος «χρόνιος» σημαίνει ότι η πάθηση υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια, στην ημικρανία ο όρος "χρόνια ημικρανία" σημαίνει ότι η ημικρανία εμφανίζεται πολύ συχνά, περισσότερες από 15 ημέρες τον μήνα. Δεν έχουν πολλοί άνθρωποι με ημικρανία τη χρόνια μορφή της: Οι περισσότεροι άνθρωποι με ημικρανία θα έχουν περιστασιακά και μόνο κρίσεις, συνήθως από 1 ως 3 φορές τον μήνα ή και αραιότερα.Σε μερικούς ανθρώπους, εντούτοις, οι κρίσεις ημικρανίας μπορούν να γίνουν σταδιακά πολύ συχνές, και μπορούν ακόμη και να εξελιχθούν σε μια κατάσταση όπου ο άνθρωπος έχει πονοκέφαλο 15 ημέρες μηνιαίως ή περισσότερο, να μεταπέσει, δηλαδή, σε χρόνια ημικρανία. Στη χρόνια ημικρανία μπορεί να χαθούν τα αρχικά, τυπικά χαρακτηριστικά της ημικρανίας και να υπάρχει ένας πονοκέφαλος συνεχής ή σχεδόν συνεχής, χωρίς δυσανεξία στο φως και τους θορύβους ή ναυτία και έμετο, ένας πονοκέφαλος δηλαδή που ίσως μοιάζει περισσότερο με πονοκέφαλο τάσεως (δείτε περισσότερα για αυτόν εδώ), παρά με ημικρανία. Οι άνθρωποι που έχουν χρόνια ημικρανία πραγματικά υποφέρουν, βρισκόμενοι διαρκώς μέσα σε μία κατάσταση πόνου. Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες στις οποίες εντάσσονται άνθρωποι που αναπτύσσουν χρόνια ημικρανία. – Στην πρώτη κατηγορία βρίσκονται άνθρωποι που κάνουν κατάχρηση των φαρμάκων που λαμβάνονται για την καταπολέμηση της ημικρανίας, σε όποια κατηγορία και αν ανήκουν αυτά (αναλγητικά, εργοταμινικά, τριπτάνες) (δείτε περισσότερα για τα φάρμακα στη σχετική ενότητα, κάνοντας κλικ εδώ). Το όριο για να πούμε ότι κάποιος κάνει κατάχρηση φαρμάκων είναι να λαμβάνει περισσότερα από 10 ή 15 χάπια τον μήνα, αν και υπάρχουν άνθρωποι με χρόνια ημικρανία που λαμβάνουν περισσότερα από 60 χάπια το μήνα. Σε κάθε τέτοια περίπτωση, μιλάμε, πέρα από την ημικρανία, και για πονοκέφαλο από κατάχρηση φαρμάκων. – Στη δεύτερη κατηγορία εντάσσονται άνθρωποι που, ενώ αρχικά έχουν μια επεισοδιακή ημικρανία, η συχνότητα σταδιακά αυξάνεται και τελικά αναπτύσσουν χρόνια ημικρανία, χωρίς όμως να κάνουν κατάχρηση φαρμάκων. Οι λόγοι για τους οποίους συμβαίνει αυτό δεν έχουν πλήρως διαλευκανθεί. Μία εξήγηση μπορεί να είναι ότι συχνές κρίσεις ημικρανίας ευαισθητοποιούν βαθμιαία το σύστημα πόνου του εγκεφάλου, έτσι ώστε τελικά οι κρίσεις της ημικρανίας να έρχονται όλο και πιο εύκολα και συχνά. Αυτό δεν έχει αποδειχθεί, αλλά εάν κάποιος μηχανισμός όπως αυτός είναι η αιτία, εύκολα κάποιος θα μπορούσε να σκεφτεί ότι η προσεκτική διαχείριση και σωστή θεραπεία της ημικρανίας μπορεί να ελαχιστοποιήσει τον αριθμό κρίσεων που συμβαίνουν και τελικά να αποτρέψει την ανάπτυξη της χρόνιας ημικρανίας.Η θεραπεία των ασθενών με χρόνια ημικρανία είναι ιδιαίτερα δύσκολη και απαιτεί φαρμακευτικούς χειρισμούς από πεπειραμένο ιατρό ή στα πλαίσια παρακολούθησης σε κάποιο Ιατρείο Κεφαλαλγίας, ειδικά δε αν συνυπάρχει και κεφαλαλγία από κατάχρηση φαρμάκων, μία οντότητα ακόμη δυσκολότερη στην αντιμετώπισή της. Απλά αναλγητικά στη θεραπεία της ημικρανίας Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται φάρμακα όπως η παρακεταμόλη (κυκλοφορεί στην αγορά με διάφορες ονομασίες). Τα φάρμακα αυτά έχουν γενική αναλγητική δράση, είναι δηλαδή παυσίπονα που μπορεί να τα πάρει κάποιος αν έχει ημικρανία και πονάει το κεφάλι του, αλλά μπορεί επίσης να τα πάρει αν πονάει το δόντι του ή η μέση του.Ορισμένοι άνθρωποι που έχουν ήπιας έντασης ημικρανίες μπορούν να πετύχουν να σταματήσουν μία κρίση με χρήση ενός απλού αναλγητικού, αλλά άνθρωποι με μέτριας ή μεγάλης έντασης ημικρανίες συνήθως δεν τα βρίσκουν αρκετά αποτελεσματικά. Έτσι, αν σε κάποιον άνθρωπο με ημικρανία τα απλά αναλγητικά είναι αποτελεσματικά (υπενθυμίζεται ότι ο στόχος πρέπει να είναι να περνάει εντελώς ο πόνος, όχι απλά να μειώνεται η έντασή του) και η χρήση που κάνει είναι λίγες φορές τον μήνα, τότε η ημικρανία του βρίσκεται μάλλον υπό έλεγχο.Ο ειδικός στους πονοκεφάλους γιατρός σπάνια θα προτείνει ένα φάρμακο αυτής της κατηγορίας για τη συμπτωματική θεραπεία της ημικρανίας, και αυτό εξηγείται εύκολα, αν αναλογιστούμε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που θα επισκεφτούν έναν ειδικό γιατρό ή ένα Κέντρο Κεφαλαλγίας, σίγουρα θα έχουν δοκιμάσει τα απλά αναλγητικά, πιθανότατα χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Όπως ισχύει για όλα τα φάρμακα, έτσι και τα απλά αναλγητικά δεν είναι εντελώς «αθώα», καθώς έχουν αντενδείξεις και παρενέργειες. Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει έλκος στο στομάχι ή αν έχει παθολογική τάση για εύκολες αιμορραγίες, μάλλον δεν θα πρέπει να παίρνει αυτά τα φάρμακα. Τα φάρμακα αυτά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται καθημερινά ή πολύ συχνά, αλλά αν χρησιμοποιούνται λίγες φορές τον μήνα, τότε συνήθως δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη στη θεραπεία της ημικρανίας Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται φάρμακα όπως η νιμεσουλίδη, το τολφεναμικό οξύ, η ιβουπροφένη, η ναπροξένη και αρκετά άλλα, αλλά και τα ασπιρινούχα. Τα φάρμακα αυτά έχουν γενική αναλγητική δράση, είναι δηλαδή παυσίπονα που μπορεί να τα πάρει κάποιος αν έχει ημικρανία και πονάει το κεφάλι του, αλλά μπορεί επίσης να τα πάρει αν πονάει το δόντι του ή η μέση του.Ορισμένοι άνθρωποι που έχουν ήπιας ή μέτριας έντασης κρίσεις ημικρανίας μπορούν να πετύχουν να σταματήσουν μία κρίση με χρήση κάποιου από αυτά τα φάρμακα, αλλά άνθρωποι με μεγάλης έντασης κρίσεις ημικρανίας συνήθως δεν τα βρίσκουν αρκετά αποτελεσματικά. Έτσι, αν σε κάποιον άνθρωπο με ημικρανία τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη είναι αποτελεσματικά (υπενθυμίζεται ότι ο στόχος είναι να περνάει εντελώς ο πόνος, όχι απλά να μειώνεται η έντασή του) και η χρήση που κάνει είναι λίγες φορές τον μήνα, τότε η ημικρανία του βρίσκεται μάλλον υπό έλεγχο.Ο ειδικός στους πονοκεφάλους γιατρός δεν θα προτείνει συχνά ένα φάρμακο αυτής της κατηγορίας για τη συμπτωματική θεραπεία της ημικρανίας, και αυτό εξηγείται εύκολα, αν αναλογιστούμε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που θα επισκεφτούν έναν ειδικό γιατρό ή ένα Κέντρο Κεφαλαλγίας, πιθανότατα θα έχουν δοκιμάσει τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Όπως ισχύει για όλα τα φάρμακα, έτσι και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη έχουν αντενδείξεις και παρενέργειες. Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει έλκος στο στομάχι ή αν έχει παθολογική τάση για εύκολες αιμορραγίες, δεν πρέπει να παίρνει αυτά τα φάρμακα. Όπως όλα τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται τη θεραπεία της ημικρανικής κρίσης, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται καθημερινά ή πολύ συχνά, αλλά αν χρησιμοποιούνται λίγες φορές τον μήνα, τότε συνήθως δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Σε κάθε περίπτωση, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη θα πρέπει να λαμβάνονται μόνο μετά από σύσταση γιατρού. Προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας Σε μερικούς ανθρώπους με ημικρανία, πέρα από τα φάρμακα που θα συστηθούν για την αντιμετώπιση της ημικρανικής κρίσης, μπορεί να προταθεί η χρήση ειδικoύ τύπου θεραπείας που ονομάζεται “Προφυλακτική Θεραπεία για την Ημικρανία” ή, αλλιώς, “Προφύλαξη της Ημικρανίας”. Αυτό, με απλά λόγια, σημαίνει ότι ο ασθενής θα παίρνει, για ορισμένο χρονικό διάστημα, καθημερινά κάποιο φάρμακο για την ημικρανία του. Ο κύριος σκοπός της προφυλακτικής θεραπείας είναι η μείωση της συχνότητας των κρίσεων ημικρανίας. Δευτερευόντως, η μείωση της έντασης και της διάρκειας τους. Η προφυλακτική θεραπεία δεν εφαρμόζεται σε όλους τους ανθρώπους με ημικρανία. Αντίθετα, θα πρέπει να γίνει προσεκτική επιλογή των ανθρώπων που θα την λάβουν. Οι συνηθέστεροι λόγοι για τους οποίους ο ειδικός
στους πονοκεφάλους γιατρός θα προτείνει προφυλακτική θεραπεία είναι: 1. Η ύπαρξη συχνών ή μεγάλης διάρκειας ημικρανικών κρίσεων (συνήθως, πάνω από 3 ημέρες τον μήνα με ημικρανία). 2. Η μη ικανοποιητική αντιμετώπιση των κρίσεων της ημικρανίας με χρήση φαρμάκων (γιατί δεν είναι αρκετά αποτελεσματικά ή γιατί προκαλούν παρενέργειες ή γιατί υπάρχει αντένδειξη για τη χρήση τους). 3. Η υπέρμετρη χρήση φαρμάκων (για την κατάχρηση φαρμάκων δείτε περισσότερα εδώ). 4. Η ύπαρξη ιδιαίτερων μορφών ημικρανίας (ημικρανία με παρατεταμένη αύρα, ημιπληγική ημικρανία κ.α.) 5. Η συνύπαρξη άλλων καταστάσεων, όπως η επιληψία ή η μελαγχολία, οι οποίες αμοιβαία με την ημικρανία θα μπορούσαν να βοηθηθούν με την χρήση προφυλακτικής θεραπείας. Με βάση την ύπαρξη ενός ή περισσοτέρων από τους παραπάνω λόγους, ο γιατρός κρίνει για τη σύσταση ή όχι προφυλακτικής θεραπείας. Τα φάρμακα που διατίθενται για την προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας διακρίνονται σε 5 μεγάλες κατηγορίες: • Αναστολείς διαύλων ασβεστίου • β- αδρενεργικοί αναστολείς • Αντικαταθλιπτικά φάρμακα • Νευροτροποποιητικά (αντιεπιληπτικά) φάρμακα • Διάφορα άλλα φάρμακα Και μόνο με την ανάγνωση της παραπάνω λίστας, γίνεται φανερό ότι, σε αντίθεση με την θεραπεία της ημικρανικής κρίσης, όπου υπάρχουν οι τριπτάνες που είναι φάρμακα με εξειδικευμένη δράση, στην προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας δεν υπάρχει κανένα απόλυτα εξειδικευμένο φάρμακο. Αντίθετα, όλα τα φάρμακα που χορηγούνται στην προφύλαξη της ημικρανίας χρησιμοποιούνται και σε άλλες παθήσεις, όπως ο ίλιγγος, οι καρδιοπάθειες, η μελαγχολία και η επιληψία. Ωστόσο, θα πρέπει να γίνει σαφές ότι για όλα τα φάρμακα της προφύλαξης της ημικρανίας υπάρχουν ξεκάθαρα επιστημονικά στοιχεία που υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια τους στην ημικρανία, ενώ θα πρέπει να γίνεται ξεκάθαρο στους ασθενείς ότι τα φάρμακα αυτά τους προτείνονται για την ημικρανία τους και μόνο και το ότι δεν υπάρχει οποιαδήποτε σχέση της ημικρανίας τους με οποιαδήποτε άλλη πάθηση για την οποία μπορεί να έχει ένδειξη κάποιο από τα φάρμακα. Πηγή: Μιχάλης Βικελής, Νευρολόγος, MSc in Headache Medicinε, PhDhttp://www.boro.gr/ http://solidaritymit.blogspot.gr/2015/04/t.html
|
Λαβύρινθοι
Τρόφιμα που πυροδοτούν την ημικρανία Ώριμα τυριά (παραδείγματα: φέτα, παρμεζάνα, γκούντα κλπ) Τα τρόφιμα που περιέχουν μεγάλες ποσότητες όξινου γλουταμινικό(MSG). κινέζικα τρόφιμα έχουν συχνά μεγάλες ποσότητες MSG. Καπνιστά, παστά, ή επεξεργασμένα κρέατα όπως το μπέικον, λουκάνικο, ζαμπόν, σαλάμι, Πιπεριά, μπιζέλια, κουκιά, φασόλια, κρεμμύδια, ελιές, τουρσί Ρέγγα, το συκώτι κοτόπουλου, Τα τρόφιμα που παρασκευάζονται με, σάλτσα σόγιας, ξύδι (εκτός από λευκό ξύδι), εκχύλισμα μαγιάς και τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, ή τουρσί, ή μαρινάρισμα Το αλκοόλ (ειδικά το κόκκινο κρασί, σέρρυ, Ουίσκι, τζιν, και μπέρμπον) Ξινή κρέμα, το γιαούρτι, το βουτυρόγαλα Ζεστό φρέσκο ψωμί, κέικ καφέ, ντόνατς Υπερβολική ασπαρτάμη (τεχνητό γλυκαντικό) σοκολάτα, κακάο, χαρούπια Ξηροί καρποί, φυστικοβούτυρο Ορισμένα φρούτα, όπως σύκα, αβοκάντο, σταφίδες, κόκκινα δαμάσκηνα, παπάγια, μπανάνα, και εσπεριδοειδή Υπερβολικό τσάι, καφές, αναψυκτικά τύπου κόλα |
Η ημικρανία και βλάβες στον εγκέφαλο
Η ημικρανία είναι μια συχνή μορφή πονοκέφαλου. Επηρεάζει το 10% του πληθυσμού. Είναι 3 φορές συχνότερη στις γυναίκες παρά στους άνδρες.
Η ημικρανία χαρακτηρίζεται από έντονο πονοκέφαλο που καταλαμβάνει το μισό τμήμα του κρανίου. Οι ασθενείς παρουσιάζουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια της νόσου. Κατά τα μεσοδιαστήματα δεν έχουν ενοχλήσεις.
Τα επεισόδια ημικρανίας διαρκούν από 2 ώρες μέχρι 2 ημέρες. Περίπου το ένα τρίτο των ασθενών παρουσιάζουν νευρολογικά πρόδρομα συμπτώματα που αποτελούν την αύρα της νόσου.
Η αύρα είναι μια σειρά από νευρολογικές διαταραχές που εκδηλώνονται στον ασθενή 20 έως 60 λεπτά πριν από το χαρακτηριστικό κεφαλόπονο της ημικρανίας.
Οι διαταραχές που χαρακτηρίζουν την αύρα είναι ορισμένα οπτικά φωτεινά ερεθίσματα που ονομάζονται φωταψίες. Ταυτόχρονα μπορεί να υπάρξει προσωρινή μείωση ή απώλεια της όρασης. Σπανιότερα είναι δυνατόν να υπάρχουν και ήχοι στα αυτιά όπως επίσης και αισθήματα μουδιάσματος.
Ένα από τα ερωτήματα που απασχολεί τους γιατρούς που ερευνούν την ημικρανία, είναι κατά πόσο οι ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο, έχουν βλάβες στον εγκέφαλο.
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι σημαντική διότι στη συνέχεια θα πρέπει να διευκρινιστεί εάν οι βλάβες αυτές είναι η αιτία των επεισοδίων ημικρανίας ή αντίθετα εάν οι βλάβες δημιουργούνται από τα επεισόδια της ημικρανίας.
Η κατανόηση των φαινομένων που συμβαίνουν στον εγκέφαλο και που σχετίζονται με την ημικρανία, μπορεί να επιτρέψει τη δημιουργία καλύτερων θεραπειών για την αντιμετώπιση της σοβαρής αυτής ασθένειας.
Με το σκεπτικό αυτό, Δανοί ερευνητές, εξέτασαν με μαγνητική τομογραφία, τους εγκεφάλους 295 ασθενών ηλικίας από 30 έως 60 ετών που έπασχαν από ημικρανία. Μερικοί από τους ασθενείς αυτούς είχαν ημικρανία με αύρα με προβλήματα όρασης ενώ οι υπόλοιποι δεν παρουσίαζαν τέτοια πρόδρομα σημεία.
Στη συνέχεια οι γιατροί σύγκριναν τα ευρήματά στους ασθενείς με ημικρανία με εκείνα 140 ασθενών με ανάλογα χαρακτηριστικά που όμως δεν έπασχαν από ημικρανία.
Η σύγκριση των μαγνητικών τομογραφιών του εγκεφάλου έδωσε νέες ενδιαφέρουσες πληροφορίες:
1. Στους ασθενείς που έπασχαν από ημικρανία και παράλληλα είχαν αύρα με συμπτώματα που επηρέαζαν την όραση, οι πιθανότητες για να έχουν έμφραγμα στον εγκεφαλικό ιστό, ήταν 13 φορές περισσότερες σε σύγκριση με αυτούς που δεν έπασχαν από ημικρανία. Ο αριθμός των βλαβών αυξανόταν με την αύξηση της συχνότητας των επεισοδίων.
2. Τα εμφράγματα αυτά ήσαν μικρά χωρίς να δημιουργούν κλινικές ανωμαλίες. Εντοπίζονταν κυρίως στην παρεγκεφαλίδα που είναι το μέρος του εγκεφάλου που ελέγχει και συντονίζει τις κινήσεις. Προκαλούνται όταν μια αρτηρία κλείνει από θρόμβο αίματος. Ο εγκεφαλικός ιστός που εξαρτάται από την αρτηρία που έχει κλείσει, παθαίνει βλάβες και πιθανόν νέκρωση
3. Στους ασθενείς με ημικρανία αλλά χωρίς αύρα με προβλήματα όρασης, οι πιθανότητες για να έχουν ανάλογες εγκεφαλικές βλάβες ήταν αυξημένες κατά 7 φορές
Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι σε ορισμένους ασθενείς, η ημικρανία με τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια σοβαρών πονοκέφαλων που προκαλεί, μπορεί να είναι μια νόσος που σχετίζεται με εγκεφαλικές βλάβες.
Η έρευνα αυτή δεν απάντησε στο ερώτημα εάν οι βλάβες είναι η αιτία των πονοκεφάλων ή εάν προκύπτουν μετά από τα επεισόδια κεφαλόπονου. Παλαιότερα έχουν περιγραφεί περιπτώσεις ασθενών που παρουσίασαν εγκεφαλικά επεισόδια που συσχετίσθηκαν με την ημικρανία.
Στην έρευνα των Δανών γιατρών, οι ασθενείς είχαν παθολογικά ευρήματα εγκεφάλου στη μαγνητική τομογραφία αλλά δεν παρουσίαζαν κλινική εικόνα εγκεφαλικής βλάβης.
Τα ευρήματα αυτά πρέπει να προβληματίσουν την ιατρική κοινότητα αναφορικά με τον τρόπο που βλέπει σήμερα την ημικρανία. Είναι πιθανόν ότι λαμβάνουν χώρα παθολογικοί μηχανισμοί στον εγκέφαλο ασθενών με ημικρανία, ιδιαίτερα σε αυτούς με αύρα με προβλήματα όρασης, τους οποίους σήμερα δεν γνωρίζουμε.
Αναμένοντας, η αντιμετώπιση της ημικρανίας πρέπει να γίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Υπάρχουν φάρμακα που εάν ληφθούν έγκαιρα, μπορούν να αποτρέψουν ένα επεισόδιο ημικρανίας. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα πρόληψης της νόσου με φάρμακα.
Οι ασθενείς δεν πρέπει να παίρνουν φάρμακα για την ημικρανία χωρίς τη συμβουλή του γιατρού τους.
Η χορήγηση των διαφόρων φάρμακων που υπάρχουν για την ημικρανία, όπως η σουματριπτάνη (Imigran), η ζολμιτριπτάνη (Maxalt), η προπανόλη (Inderal), τα παράγωγα της εργοταξίνης με ή χωρίς καφεΐνη, θα πρέπει να αποφασίζεται από το γιατρό ο οποίος θα παρακολουθεί και την εξέλιξη της νόσου.
Οι ασθενείς που πάσχουν, από ημικρανία και άλλες μορφές σοβαρών πονοκεφάλων έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν εγκεφαλικό επεισόδιο.
Σε περιπτώσεις που η ημικρανία συνοδεύεται από την αύρα, ο συσχετισμός μεταξύ ημικρανίας και εγκεφαλικών επεισοδίων είναι ισχυρότερος.
Η αύρα είναι διαταραχή που προηγείται άμεσα της έναρξης της ημικρανίας. Ο ασθενής παρουσιάζει προβλήματα στην όραση (φωταψίες, προσωρινή μείωση ή απώλεια όρασης), αίσθηση περίεργων μυρωδιών, ήχοι στα αυτιά, μουδιάσματα). Η αύρα παρουσιάζεται μόνο στο 20% των ασθενών με ημικρανία.
Το γεγονός ότι ένας ισχυρός πονοκέφαλος όπως στην περίπτωση της ημικρανίας μπορεί να είναι προάγγελος ή ακόμη ένα από τα πρώτα συμπτώματα ενός εγκεφαλικού επεισοδίου, πρέπει να προβληματίσει. Στις περιπτώσεις που πραγματικά υπάρχει εγκεφαλικό επεισόδιο σε ένα ασθενή με ημικρανία και πονοκέφαλο, η άμεση αντιμετώπιση είναι καθοριστική για την επιβίωση και πρόγνωση.
Σε έρευνα που έγινε από γιατρούς του πανεπιστημίου της Βορείου Καρολίνας, συμπεριλήφθηκαν 12.750 ασθενείς και των δύο φύλων. Η στόχος ήταν να εξακριβωθεί εάν οι ασθενείς με ιστορικό σοβαρών ημικρανιών, είχαν περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν ότι η ημικρανία με αύρα και οι ισχυροί πονοκέφαλοι, συσχετίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα προσβολής από εγκεφαλικά ισχαιμικά επεισόδια.
Το ερώτημα που τίθεται είναι, πως ένας ασθενής με ημικρανία μπορεί να καταλάβει ότι ένα συγκεκριμένο επεισόδιο πονοκεφάλου που υφίσταται, είναι σύμπτωμα εγκεφαλικού επεισοδίου και όχι μια συνηθισμένη κρίση ημικρανίας;
Για τους γιατρούς των ασθενών με ημικρανία και άλλες μορφές εγκεφαλικών επεισοδίων, η απάντηση στο εν λόγω ερώτημα είναι πρωταρχικό διότι καθορίζει τη θεραπεία και τις πιθανότητες επιβίωσης του ασθενούς.
Στην ανάλυση του εν λόγω ερωτήματος, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη το είδος και η διάρκεια των συμπτωμάτων όπως επίσης και η ηλικία του ασθενούς.
Οι πονοκέφαλοι που εκδηλώνονται σε ασθενείς με ή χωρίς ημικρανία που συνοδεύονται από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά πρέπει να οδηγούν σε άμεση εξέταση από γιατρό:
- Αδυναμία, πάρεση, μουδιάσματα σε ένα μέρος του σώματος (πρόσωπο, χέρια, πόδια). Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό όταν τα εν λόγω συμπτώματα παρουσιάζονται στη μια μεριά του σώματος
- Δυσκολίες ομιλίας, κατανόησης, σύγχυση
- Δυσκολίες όρασης (απώλεια ή μείωση της όρασης στο ένα ή και στα δύο μάτια)
- Ζαλάδες, απώλεια ισορροπίας, δυσκολίες βαδίσματος, απώλεια συντονισμού των κινήσεων
- Έντονος επίπονος πονοκέφαλος που εμφανίζεται ξαφνικά χωρίς να υπάρχει γνωστή αιτία.
Πρέπει επίσης να τονίσουμε ότι ενώ η ημικρανία υποχωρεί, αντίθετα όταν υπάρχει εγκεφαλικό επεισόδιο οι διαταραχές παραμένουν ή και επιδεινώνονται.
Παράλληλα στην αξιολόγηση των ασθενών με ημικρανία και τη διαφοροποίηση επεισοδίου πονοκεφάλου και εγκεφαλικού επεισοδίου πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και άλλοι παράγοντες όπως η ηλικία και η λήψη φαρμακευτικής αγωγής.
Με την αύξηση της ηλικίας, αυξάνονται και οι πιθανότητες εκδήλωσης εγκεφαλικού επεισοδίου. Όμως δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι τα εν λόγω αγγειακά προβλήματα στις ζωτικές δομές του εγκεφάλου, είναι δυνατόν να συμβούν σε οποιαδήποτε ηλικία.
Επίσης στους ασθενείς με ημικρανία και ψηλή πίεση, ο κίνδυνος εγκεφαλικού είναι μεγαλύτερος. Μεγαλύτερη προσοχή χρειάζεται και στις γυναίκες με ημικρανία και πονοκεφάλους που καπνίζουν ή και που παίρνουν αντισυλληπτικά χάπια διότι έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι μια πιθανή εξήγηση για το συσχετισμό ημικρανίας, πονοκέφαλων και εγκεφαλικών επεισοδίων, είναι το γεγονός ότι οι σοβαροί πονοκέφαλοι προκαλούν αγγειακά προβλήματα επηρεάζοντας έτσι ζωτικές αρτηρίες του εγκεφάλου.
Τελειώνοντας θέλουμε να τονίσουμε την ανάγκη άμεσης διαφοροποίησης ενός συνήθους πονοκεφάλου της ημικρανίας από τον πονοκέφαλο που σχετίζεται με εγκεφαλικό επεισόδιο.
Η διαφώτιση των ασθενών και η καλύτερη συνεχής εκπαίδευση των γιατρών για το ζήτημα θα σώζει ζωές και θα μειώνει τις μόνιμες αναπηρίες που προκύπτουν από τα εγκεφαλικά επεισόδια.
Ονοματολογία σύμφωνα με τη Διεθνή Εταιρεία Κεφαλαλγίας, όταν μια κλασσική ημικρανία γίνεται παρατεταμένη.
"Αν η αύρα διαρκεί για περισσότερο από μία ώρα , αλλά λιγότερο από μία εβδομάδα, εφαρμόζεται ο όρος ημικρανία με παρατεταμένη αύρα.
Εάν τα συμπτώματα επιμένουν για περισσότερο από μία εβδομάδα (ή τρείς κατά άλλους) ή μια διαδικασία νευροαπεικόνισης δείχνει ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, εφαρμόζεται ο όρος ημικρανικό έμφρακτο
Σαν ημικρανικό έμφρακτο oρίζεται από Διεθνή Εταιρεία Κεφαλαλγίας όταν:
Υπάρχουν ένα ή περισσότερα συμπτώματα ή σημεία ημικρανίας με αύρα τα οποία δεν υποχωρούν πλήρως εντός 7 ημερών και που
συνοδεύονται από απεικονιστικά σημεία εμφράκτου και που δεν
διαπιστώνεται από την εργαστηριακή διερεύνηση άλλη αιτία
Πρόσφατη διευρυμένη ταξινόμηση
1. Συνυπάρχων έμφρακτο και Ημικρανία
2. Έμφρακτο με κλινική εικόνα ημικρανίας
3. Συμπτωματική ημικρανία
4. Ημικρανία μιμούμενη έμφρακτο
5. Ημικρανικό έμφρακτο
α.Χωρίς παράγοντες κινδύνου
β.Με παράγοντες κινδύνου
Ημικρανικό έμφρακτο
ημικρανία, όπως γυναίκες κάτω των 45 ετών με ημικρανία με αύρα, καπνίστριες, που κάνουν χρήση αντισυλληπτικών χαπιών.
Η σχέση ημικρανίας και ισχαιμικών αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων (ΑΕΕ) έχει γίνει αντικείμενο έντονης έρευνας τα τελευταία έτη και, αν και σαφώς η συνύπαρξη των δύο καταστάσεων μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να είναι τυχαία, τα επιστημονικά δεδομένα που καταδεικνύουν τη συσχέτιση της ημικρανίας με αύρα, και ισχαιμικών ΑΕΕ διαρκώς πληθαίνουν. Πλέον, η έρευνα στρέφεται στην κατανόηση των υποκείμενων παθοφυσιολογικών μηχανισμών και της αλληλεπίδρασής τους με γενετικούς, προδιαθεσικούς και εξωτερικούς παράγοντες. Επιπροσθέτως υπάρχουν συγκεκριμένες νοσολογικές οντότητες, όπως το CADASIL και το MELAS, όπου η ημικρανία και τα ισχαιμικά ΑΕΕ σαφώς σχετίζονται. Βέβαια, η πλέον ξεκάθαρη απόδειξη τη σχέσης ημικρανίας με αύρα και ισχαιμικού ΑΕΕ υπάρχει στην περίπτωση του ημικρανικού εμφράκτου.
Παρά το γεγονός ότι ένα οποιοδήποτε ΑΕΕ σε ασθενή με ιστορικό ημικρανίας συχνά αποκαλείται λαθεμένα «ημικρανικό έμφρακτο»,
σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια της International Headache Society, το ημικρανικό έμφρακτο ταξινομείται στις επιπλοκές της ημικρανίας και η διάγνωσή του τίθεται αν:
Παρά το γεγονός ότι ένα οποιοδήποτε ΑΕΕ σε ασθενή με ιστορικό ημικρανίας συχνά αποκαλείται λαθεμένα «ημικρανικό έμφρακτο»,
σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια της International Headache Society, το ημικρανικό έμφρακτο ταξινομείται στις επιπλοκές της ημικρανίας και η διάγνωσή του τίθεται αν:
σε ασθενή με ημικρανία με αύρα, ένα επεισόδιο ημικρανικής αύρας είναι παρόμοιο με προηγούμενα, αλλά ένα ή περισσότερα συμπτώματα της αύρας εμμένουν για περισσότερο από 60 λεπτά, ενώ η νευροαπεικόνιση καταδεικνύει ισχαιμικό έμφρακτο σε συμβατή περιοχή και το έμφρακτο δεν μπορεί να αποδοθεί σε κάποια άλλη πάθηση.
Ως εκ τούτου, Οι περιπτώσεις ασθενών που πληρούν τα σχετικά διαγνωστικά κριτήρια (Πίνακας 1) είναι πραγματικά πάρα πολύ σπάνιες και παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς η μελέτη τέτοιων ασθενών θα μπορούσε να συμβάλει στην κατανόηση της παθοφυσιολογίας της κατάστασης.
Πίνακας 1. Διαγνωστικά κριτήρια ημικρανικού εμφράκτου
Α. Μία ημικρανική κρίση που πληρεί τα κριτήρια
B και C.
B. Σε ασθενή με 1.2 Hμικρανία με αύρα, το
παρόν επεισόδιο είναι τυπικό των προηγούμενων
επεισοδίων, με εξαίρεση ότι ένα ή περισσότερα
συμπτώματα της αύρας παραμένει για >60 min.
C. Η νευροαπεικόνιση καταδεικνύει ισχαιμικό
έμφρακτο σε συμβατή περιοχή.
D. Δεν αποδίδεται σε άλλες διαταραχές.
Για τη διάγνωση του ημικρανικού εμφράκτου, απαιτείται σε έναν ασθενή με ημικρανία με αύρα να αναπτυχθεί νευρολογικό έλλειμμα κατά τη διάρκεια ενός φαινομενικά τυπικού επεισοδίου, το νευρολογικό έλλειμμα να μιμείται ακριβώς την αύρα περασμένων επεισοδίων, αλλά να διαρκεί για περισσότερο από 60 λεπτά και ο
νευροαπεικονιστικός έλεγχος να απεικονίσει ισχαιμικό έμφρακτο στη σχετική περιοχή, ενώ η κατάσταση αυτή να μην είναι δυνατόν να αποδοθεί σε άλλη διαταραχή.
Ο έλεγχος οπτικών πεδίων, μπορεί να αναδείξει έλλειμμα σε κάποιο τμήμα και των δύο οπτικών πεδίων (ομώνυμος ημιανοψία)
Για να τεθεί όμως η διάγνωση του ημικρανικού εμφράκτου, απαιτείται νευροαπεικονιστικός έλεγχος (MRI).
Περαιτέρω εκτεταμένος εργαστηριακός έλεγχος, καρδιολογικός, αγγείων τραχήλου (TRIPLEX) και εγκεφάλου (MRA),
αιματολογικός, ανοσολογικός, θρομβοφιλίας, δυνατόν να αναδείξει κάποια αιτία δημιουργίας του εμφράκτου.
Έλεγχος οπτικών πεδίων που δείχνει έλλειμμα στο αριστερό άνω τμήμα των οπτικών πεδίων αμφοτερόπλευρα.
Μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου (ακολουθίεςFLAIR), δείχνει μικρό φλοιϊκό έμφρακτο στο πρόσθιο τμήμα του δεξιού ινιακού λοβού (λευκά βέλη).
Είναι προφανές ότι το ημικρανικό έμφρακτο θα πρέπει να διακρίνεται, από την εμφάνιση ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου σε ημικρανικό ασθενή (με ημικρανία με ή χωρίς αύρα), από το εγκεφαλικό έμφρακτο που συνοδεύεται από συμπτώματα που
μοιάζουν με ημικρανία (με ή χωρίς αύρα), αλλά και από την ανεύρεση ενός «σιωπηλού» εμφράκτου που διαπιστώνεται τυχαία σε νευροαπεικόνιση ενός ασθενούς με τρέχον ή παλαιό ιστορικό ημικρανίας. Ωστόσο, στην πράξη η διάκριση των περιπτώσεων δεν γίνεται και έτσι πολλοί ασθενείς που ανήκουν στις προαναφερθείσες περιπτώσεις λαθεμένα διαγιγνώσκονται ως πάσχοντες από ημικρανικό έμφρακτο.
Με βάση τα αυστηρά και συγκεκριμένα διαγνωστικά κριτήρια, το ημικρανικό έμφρακτο θεωρείται σπανιότατο, με τα υπάρχοντα στοιχεία να υπολογίζουν τη συχνότητα εμφάνισης του σε περίπου 0,8-1,7/ 100.000 ασθενών με ημικρανία με αύρα το χρόνο. Με
μια αδρή γενίκευση, και χρησιμοποιώντας ευρωπαϊκά
επιδημιολογικά δεδομένα για τον επιπολασμό της ημικρανίας και της ημικρανίας με αύρα, αυτοί οι αριθμοί σημαίνουν ότι αναμένεται περίπου 1 ή 2 περιστατικά το χρόνο στην Ελλάδα.
Πρόκειται συνήθως για γυναίκες, ηλικίας 30-45 ετών με ισχαιμική βλάβη που αφορά στην οπίσθια κυκλοφορία. Το τελευταίο βέβαια είναι απολύτως αναμενόμενο, αν σκεφτούμε ότι το ημικρανικό έμφρακτο συμβαίνει κατά την αύρα και η οτπική τουλάχιστον αύρα, που είναι και η συνηθέστερη, συμβαίνει στον ινιακό λοβό, σε περιοχές που αρδεύονται από την οπίσθια κυκλοφορία.
Τα αποτελέσματα των μελετών σε συνδυασμό με γενετικές μελέτες ίσως μελλοντικά ρίξουν φώς σε αυτόν τον τομέα της επιστήμης μας, απαντώντας στο σημαντικό ερώτημα γιατί οι ασθενείς με ημικρανία με αύρα έχουν σχετικά αυξημένο κίνδυνο να υποστούν αγγειακό ισχαιμικό επεισόδιο και ως εκ τούτου αν τελικά η ημικρανία, για κάποιους τουλάχιστον ασθενείς δεν είναι μια επεισοδιακή καλοήθης αλλά μια χρόνια και σχετικά επικίνδυνη κατάσταση. Οι απαντήσεις αυτές θα βοηθήσουν στην αναγνώριση των ημικρανικών ασθενών που παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικού εμφράκτου και στην έγκαιρη και αποτελεσματικότερη προφυλακτική αγωγή.
Σύμφωνα με τα προτεινόμενα στη διεθνή βιβλιογραφία για ανάγκη προφυλακτικής θεραπείας, σε περίπτωση ιστορικού ημικρανικού εμφράκτου συνιστάται προφυλακτική αγωγή με τοπιραμάτη σε δόση 100mg/24h, καθώς και αντιαιμοπεταλιακή αγωγή με κλοπιδογρέλη ή/και σαλοσπίρη.
Πρόληψη
1.Αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου.
2.Αποφυγή αγγειοσυσπαστικών ουσιών
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Σε ασθενείς με παρατεταμένη αύρα χορήγηση
1.αντιαιμοπεταλικών,
2.ανταγωνιστών ασβεστίου
Ενώ αντενδείκνυνται οι β.αναστολείς (προπανολόλη, μετολόλη) γιατί επιδεινώνουν την αγγειοσύσπαση.
Για τον ίδιο λόγο, στην παρατεταμένη ημικρανία και στην ημικρανία της βασικής αρτηρίας, αντενδείκνυται οι τριπτάνες και οι διυδροεργοταμίνη, που είναι χρήσιμες στην οξεία αντιμετώπιση των ημικρανιακών κεφαλαλγιών, λόγω του δυνητικού κινδύνου για ΑΕΕ.
Πηγή: Μιχάλης Βικελής,
Παιδική κεφαλαλγία
Ο πονοκέφαλος αποτελεί πλέον συχνό πρόβλημα και στις μικρές ηλικίες και επηρεάζει τη συμμετοχή των παιδιών στις σχολικές και εξωσχολικές δραστηριότητες.
Στον δυτικό κόσμο τα ποσοστά της κεφαλαλγίας κυµαίνονται από 4% έως 20% στην προσχολική ηλικία, αυξάνονται σε 40-50% µε την είσοδο στο σχολείο και φτάνουν σε 50-80% στην εφηβεία.
Σχετική μελέτη σε μαθητές στη Σουηδία έδειξε ότι µέχρι την ηλικία των 7 ετών, 40% των παιδιών έχουν βιώσει ένα ή περισσότερα επεισόδια ηµικρανίας, ενώ στην ηλικία των 15 ετών το ποσοστό αυτό φτάνει το 75%. Στις ηλικίες 7-10 ετών το προβάδισµα παίρνουν τα αγόρια, ενώ στις ηλικίες 10-15 ετών τα κορίτσια παραπονούνται συχνότερα για πονοκεφάλους, σύμπτωμα που τα ακολουθεί στην υπόλοιπη ζωή τους.
Αν το παιδί έχει πονοκέφαλο, ο γιατρό είναι ο μόνος που μπορεί να διακρίνει την αιτία του.
Αφού πάρει το ιστορικό του παιδιού και το εξετάσει κλινικά, θα καταλήξει σε διάγνωση, ενώ σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό, πιθανότατα να ζητήσει εργαστηριακές εξετάσεις για να διερευνηθούν τα αίτια του πονοκεφάλου.
Η πρωτοπαθής κεφαλαλγία διακρίνεται στην κεφαλαλγία τάσεως και την ημικρανία.
Η πρώτη εµφανίζεται σποραδικά ή συχνά, διαρκεί από µισή ώρα µέχρι µερικές ηµέρες, ο πόνος είναι σταθερός και έχει µέτρια ένταση. ∆εν επηρεάζει το επίπεδο εγρήγορσης του παιδιού και δεν συνοδεύεται από εµετούς.
Η ημικρανία επηρεάζει το 8% των παιδιών και στο 70% των περιπτώσεων ένας από τους δύο γονείς υποφέρει από ηµικρανίες. ∆ιαρκεί από µερικές ώρες έως και ηµέρες. Συνήθως συνοδεύεται από ναυτία ή από εµετό και φωτοφοβία. Το παιδί έχει την ανάγκη να ξεκουραστεί και αν κοιµηθεί βαθιά, θα ξυπνήσει χωρίς πονοκέφαλο.
Τι μπορείτε να κάνετε
- Ξεκούραση
Συχνά ο παιδίατρος συστήνει έναν ψυχολόγο, προκειµένου να βοηθήσει τον µικρό ασθενή να διαχειριστεί το άγχος του.
- Σωστή διατροφή και πολύ νερό
Το καλό πρωινό, τα τακτικά γεύματα και το νερό µειώνουν τη συχνότητα των πονοκεφάλων.
- Αποφυγή τροφών
Η σοκολάτα, τα κίτρινα τυριά, τα τρόφιµα µε συντηρητικά και χρωστικές, τα αναψυκτικά µε καφεΐνη, οι ξηροί καρποί, το ξίδι, τα κρεμμύδια, η μπανάνα και οι χυµοί εσπεριδοειδών ενοχοποιούνται για κάποια είδη κεφαλαλγίας.
- Ύπνος
Τα παιδιά που στερούνται ύπνου είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν πονοκεφάλους.
- Άθληση
Η τακτική και µέτριας έντασης άσκηση είναι αποτελεσµατική. Ο πρωταθλητισµός όχι, καθώς καταπονεί σώµα και πνεύµα.
- Παυσίπονο
Μην περιµένετε να κυριεύσει ο πόνος το παιδί για να του δώσετε το παυσίπονο που έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός, πιστεύοντας ότι µπορεί και να το αποφύγετε.
Στον δυτικό κόσμο τα ποσοστά της κεφαλαλγίας κυµαίνονται από 4% έως 20% στην προσχολική ηλικία, αυξάνονται σε 40-50% µε την είσοδο στο σχολείο και φτάνουν σε 50-80% στην εφηβεία.
Σχετική μελέτη σε μαθητές στη Σουηδία έδειξε ότι µέχρι την ηλικία των 7 ετών, 40% των παιδιών έχουν βιώσει ένα ή περισσότερα επεισόδια ηµικρανίας, ενώ στην ηλικία των 15 ετών το ποσοστό αυτό φτάνει το 75%. Στις ηλικίες 7-10 ετών το προβάδισµα παίρνουν τα αγόρια, ενώ στις ηλικίες 10-15 ετών τα κορίτσια παραπονούνται συχνότερα για πονοκεφάλους, σύμπτωμα που τα ακολουθεί στην υπόλοιπη ζωή τους.
Αν το παιδί έχει πονοκέφαλο, ο γιατρό είναι ο μόνος που μπορεί να διακρίνει την αιτία του.
Αφού πάρει το ιστορικό του παιδιού και το εξετάσει κλινικά, θα καταλήξει σε διάγνωση, ενώ σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό, πιθανότατα να ζητήσει εργαστηριακές εξετάσεις για να διερευνηθούν τα αίτια του πονοκεφάλου.
Η πρωτοπαθής κεφαλαλγία διακρίνεται στην κεφαλαλγία τάσεως και την ημικρανία.
Η πρώτη εµφανίζεται σποραδικά ή συχνά, διαρκεί από µισή ώρα µέχρι µερικές ηµέρες, ο πόνος είναι σταθερός και έχει µέτρια ένταση. ∆εν επηρεάζει το επίπεδο εγρήγορσης του παιδιού και δεν συνοδεύεται από εµετούς.
Η ημικρανία επηρεάζει το 8% των παιδιών και στο 70% των περιπτώσεων ένας από τους δύο γονείς υποφέρει από ηµικρανίες. ∆ιαρκεί από µερικές ώρες έως και ηµέρες. Συνήθως συνοδεύεται από ναυτία ή από εµετό και φωτοφοβία. Το παιδί έχει την ανάγκη να ξεκουραστεί και αν κοιµηθεί βαθιά, θα ξυπνήσει χωρίς πονοκέφαλο.
Τι μπορείτε να κάνετε
- Ξεκούραση
Συχνά ο παιδίατρος συστήνει έναν ψυχολόγο, προκειµένου να βοηθήσει τον µικρό ασθενή να διαχειριστεί το άγχος του.
- Σωστή διατροφή και πολύ νερό
Το καλό πρωινό, τα τακτικά γεύματα και το νερό µειώνουν τη συχνότητα των πονοκεφάλων.
- Αποφυγή τροφών
Η σοκολάτα, τα κίτρινα τυριά, τα τρόφιµα µε συντηρητικά και χρωστικές, τα αναψυκτικά µε καφεΐνη, οι ξηροί καρποί, το ξίδι, τα κρεμμύδια, η μπανάνα και οι χυµοί εσπεριδοειδών ενοχοποιούνται για κάποια είδη κεφαλαλγίας.
- Ύπνος
Τα παιδιά που στερούνται ύπνου είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν πονοκεφάλους.
- Άθληση
Η τακτική και µέτριας έντασης άσκηση είναι αποτελεσµατική. Ο πρωταθλητισµός όχι, καθώς καταπονεί σώµα και πνεύµα.
- Παυσίπονο
Μην περιµένετε να κυριεύσει ο πόνος το παιδί για να του δώσετε το παυσίπονο που έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός, πιστεύοντας ότι µπορεί και να το αποφύγετε.
Επικοινωνήστε με τον γιατρό αν:
-Το παιδί είναι ασυνήθιστα ήσυχο
-Παρουσιάζει υπνηλία
-Κάνει εµετούς
-Έχει εξάντληση
-Γκρινιάζει και ενοχλείται από το φως ή από θορύβους
-Διαμαρτύρεται ότι ποτέ στο παρελθόν δεν έχει πονέσει τόσο πολύ
-Το παυσίπονο δεν το ανακουφίζει
-Ξυπνά από τον πόνο
-Έχει πυρετό, δυσκαµψία στον αυχένα, διαταραχές της όρασης, αλλαγές στη συµπεριφορά και εγρήγορση (οποιοδήποτε από αυτά τα συµπτώµατα)
-Ο πονοκέφαλος εµφανίστηκε µετά από τραυµατισµό στο κεφάλι
-Επιδεινώνεται όσο περνά η ώρα.
Καλέστε το γιατρό σας εάν έχετε οποιοδήποτε από τα παρακάτω σοβαρά συμπτώματα: • Σπασμοί • Διπλωπία (Διπλή όραση) • Λιποθυμία • Επίμονο εμετό • Διαταραχές του λόγου • Ίλιγγος που εμφανίζεται με πυρετό πάνω από 38,5 βαθμούς • Αδυναμία ή παράλυση |
|
Τρόφιμα που πυροδοτούν την ημικρανία Ώριμα τυριά (παραδείγματα: φέτα, παρμεζάνα, γκούντα κλπ)
Τα τρόφιμα που περιέχουν μεγάλες ποσότητες όξινου γλουταμινικό(MSG).
κινέζικα τρόφιμα έχουν συχνά μεγάλες ποσότητες MSG.
Καπνιστά, παστά, ή επεξεργασμένα κρέατα όπως το μπέικον, λουκάνικο, ζαμπόν, σαλάμι,
Πιπεριά, μπιζέλια, κουκιά, φασόλια, κρεμμύδια, ελιές, τουρσί
Ρέγγα, το συκώτι κοτόπουλου,
Τα τρόφιμα που παρασκευάζονται με, σάλτσα σόγιας, ξύδι (εκτός από λευκό ξύδι), εκχύλισμα μαγιάς και τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, ή τουρσί, ή μαρινάρισμα
Το αλκοόλ (ειδικά το κόκκινο κρασί, σέρρυ, Ουίσκι, τζιν, και μπέρμπον)
Ξινή κρέμα, το γιαούρτι, το βουτυρόγαλα
Ζεστό φρέσκο ψωμί, κέικ καφέ, ντόνατς
Υπερβολική ασπαρτάμη (τεχνητό γλυκαντικό) σοκολάτα, κακάο, χαρούπια
Ξηροί καρποί, φυστικοβούτυρο
Ορισμένα φρούτα, όπως σύκα, αβοκάντο, σταφίδες, κόκκινα δαμάσκηνα, παπάγια, μπανάνα, και εσπεριδοειδή
Υπερβολικό τσάι, καφές, αναψυκτικά τύπου κόλα |
Αν έχετε ίλιγγο
Για να αποφευχθεί επιδείνωση των συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια επεισοδίων ιλίγγου, δοκιμάστε τα εξής:
• Μείνετε ακίνητοι στο κρεβάτι.
• Να επανέρχεσθε σιγά-σιγά στις δραστηριότητές σας.
• Αποφύγετε τις απότομες μεταβολές θέσης.
• Μην προσπαθήσετε να διαβάσετε και να δείτε τηλεόραση.
• Αποφύγετε δυνατά φώτα.
|
Καλέστε το γιατρό σας
ή πηγαίνετε στα επείγοντα άν νιώσετε ζάλη ή ίλιγγο, μαζί με οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:
• Σημαντικό τραύμα στο κεφάλι • Μια νέα, διαφορετική ή σοβαρή κεφαλαλγία • Πυρετός υψηλότερος από 38.5 C • Δυσκαμψία του αυχένα • Θολή όραση • Αιφνίδια απώλεια ακοής • Διαταραχή ομιλίας • Αδυναμία στο πόδι ή το χέρι • Απώλεια συνείδησης • Πτώση ή δυσκολία στο βάδισμα • Πόνος στο στήθος ή ταχυκαρδία ή βραδυκαρδία (γρήγορος ή αργός καρδιακός ρυθμός) |
Αποφύγετε επικίνδυνες δραστηριότητες όπως η οδήγηση, ο χειρισμός βαρέων μηχανημάτων, και εργασία σε ύψος μέχρι 1 εβδομάδα μετά την εξαφάνιση των συμπτωμάτων.
Αν υποφέρετε από ίλιγγους θα πρέπει να :
- 1.Σταματήσετε να καπνίζετε,
- 2. Μην πίνετε αλκοόλ,
- 3. Ελαττώστε το αλάτι,
- 4. Μην τρώτε αλόγιστα,
- 5. Μην κουράζεστε υπερβολικά,
- 6. Το άγχος επιδεινώνει τον ίλιγγο,
- 7. Μην κάνετε απότομες κινήσεις του κεφαλιού,
- 8. Μην σηκώνεστε απότομα από το κρεβάτι.
πρόγνωση
Η πρόγνωση εξαρτάται από την αιτία, την ηληκία, την γενική υγεία και την έγκαιρη διάγνωση. Γίνεται κατανοητό λοιπόν γιατί κάθε ίλιγγος χρειάζεται Ωτορινολαρυγγολόγο και μάλλιστα επειγόντως.πειγ
Επιπλοκές
Επίμονος χρόνιος ίλιγγος κα αστάθεια μπορεί να επηρεάσει την οδήγηση, την εργασία, και τον τρόπο ζωής. Μπορεί επίσης να προκαλέσει πτώσεις, που μπορεί να οδηγήσουν σε πολλούς τραυματισμούς.
Περισσότερα για Ίλιγγο
Ο ίλιγγος αποτελεί έναν από τους συχνότερους λόγους προσέλευσης των ασθενών στο ιατρείο. Ο ίλιγγος μπορεί να προκληθεί από διαταραχές του περιφερικού αιθουσαίου συστήματος ή του κεντρικού νευρικού συστήματος (ιδίως του στελέχους ή της παρεγκεφαλίδας).
Οι περιφερικές βλάβες είναι συνήθως αθώες και έχουν καλοήθη πορεία, ενώ οι κεντρικές βλάβες είναι δυνητικά απειλητικές για τη ζωή.
Οι περιφερικές βλάβες είναι συνήθως αθώες και έχουν καλοήθη πορεία, ενώ οι κεντρικές βλάβες είναι δυνητικά απειλητικές για τη ζωή.
Το ιστορικό και ιδιαίτερα η χρονική σειρά εισβολής των συμπτωμάτων και το είδος του νυσταγμού αποτελούν τα πιο χρήσιμα στοιχεία για τον προσανατολισμό στη διάγνωση.
Η παρουσία νευρολογικών συμπτωμάτων και σημείων συνηγορεί υπέρ κεντρικής προέλευσης του ιλίγγου, ενώ η παρουσία διαταραχών ακοής, εμβοών ή ωταλγίας υποδεικνύει περιφερικού τύπου βλάβη.
Εντούτοις συμβαίνει μικρά αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια να εκδηλώνονται με μεμονωμένο σύμπτωμα ιλίγγου. Επίσης σοβαρά αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια του εγκεφαλικου στελέχους και της παρεγκεφαλίδας, απειλητικά για τη ζωή, μπορεί να έχουν και μάλλιστα πρώιμα και προειδοποιητικά μόνο βαρηκοία,εμβοές, και ίλιγγο. Αν προστεθεί και ότι αρκετές από τις περιφερικές βλάβες δεν μπορούν να περιμένουν γιατί το εσωτερικό αυτί είναι ευαίσθητο και ειδικά στην ισχαιμία καταδεικνύεται ότι ο ίλιγγος είναι επείγον πρόβλημα και κατά πρώτο λόγο
ωτορινολαρυγγολογικό.
Η μαγνητική τομογραφία και η μαγνητική αγγειογραφία αποτελούν τις εξετάσεις επιλογής για την εκτίμηση ασθενών με υποψία κεντρικού τύπου βλάβης. Η αξονική τομογραφία παρουσιάζει μικρή ευαισθησία στη διερεύνηση του κεντρικού τύπου ιλίγγου, ιδιαίτερα στην ανίχνευση μικρών εγκεφαλικών επεισοδίων που εδράζονται εντός του οπισθίου βοθρίου της παρεγκεφαλίδας.
| Οι πρώτης γραμμής διαγνωστικές εξετάσεις που χρειάζεται ο ασθενής με ίλιγγο δεν είναι τίποτε άλλο από την ωτορινολαρυγγολογική εξέταση και την εξειδικευμένη μελέτη του λαβυρίνθου και του κεντρικού αιθουσαίου συστήματος. Στη διάγνωση του ιλίγγου συνήθως χάνεται χρόνος με εξετάσεις αίματος, ακτινογραφίες, καρδιογραφήματα κλπ, τα οποία δεν έχουν θέση στην πρώτη γραμμή της διαγνωστικής προσέγγισης. Αν ο ειδικός ωτορινολαρυγγολόγος αποφανθεί ότι δεν πρόκειται για αιθουσαία πάθηση, ή αν υπάρχουν άλλοι ιατρικοί λόγοι, τότε βεβαίως ο άρρωστος θα μελετηθεί και με αυτές και με άλλες ακόμη εξετάσεις. |
Ο ίλιγγος θεωρείται επείγον πρόβλημα και δεν πρέπει να χάνεται χρόνος. Όπως και το όργανο της ακοής, έτσι και τα όργανα της ισορροπίας αποτελούνται από ευγενέστατα νευρο-επιθηλιακά κύτταρα. Τα αισθητήρια κύτταρα του κοχλία (τριχωτά) και του αιθουσαίου οργάνου βρίσκονται, μαζί με τα νευρικά κύτταρα, στην κορυφή της ανατομικής και λειτουργικής εξειδικεύσεως. Είναι δε νόμος στη βιολογία, ότι όσο αυξάνεται η κυτταρική εξειδίκευση, τόσο χάνεται η ικανότητα επιβιώσεως των κυτταρικών σχηματισμών (π.χ. η ανθεκτικότητα και αναγεννητικότητα των κυττάρων, η ανάπλαση των ιστών κλπ).
|
Καλέστε το γιατρό σας
ή πηγαίνετε στα επείγοντα άν νιώσετε ζάλη ή ίλιγγο, μαζί με οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:
• Σημαντικό τραύμα στο κεφάλι • Μια νέα, διαφορετική ή σοβαρή κεφαλαλγία • Πυρετός υψηλότερος από 38.5 C • Δυσκαμψία του αυχένα • Θολή όραση • Αιφνίδια απώλεια ακοής • Διαταραχή ομιλίας • Αδυναμία στο πόδι ή το χέρι • Απώλεια συνείδησης • Πτώση ή δυσκολία στο βάδισμα • Πόνος στο στήθος ή ταχυκαρδία ή βραδυκαρδία (γρήγορος ή αργός καρδιακός ρυθμός) |
.
|
Ο ωτορινολαρυγγολόγος είναι ο ποιό ειδικός στην αντιμετώπιση των ιλίγγων
|
>> Απεικονιστικές εξετάσεις
- Μαγνητική τομογραφία (MRI) έσω ακουστικού πόρου
- Εξέταση εκλογής για το ακουστικό νευρίνωμα
- Αξιολογεί για φλεγμονές όπως λόγω ωτικού έρπητα ζωστήρα
- Αγγειακές βλάβες μπορεί να είναι εμφανείς
- Μαγνητική αγγειογραφία (MRA) εγκεφάλου
- Ενδείκνυται αν υπάρχει υποψία αγγειακής βλάβης
- Αξονική τομογραφία (CT) κροταφικού οστού
- Αξιολογεί λοιμώδη αίτια (π.χ. Μαστοειδίτιδα , Χολοστεάτωμα )
- Αξιολογεί την ανατομία των οστών (οστάρια και κοχλία , διεύρυνση υδραγωγού της αιθούσης, Κάταγμα)
- Μπορεί επίσης να προσδιορίσει ακουστικό νερίνωμα και αγγειακές βλάβες, αλλά η MRI προτιμάται
Ίλλιγος: έλεγχος με νυσταγμογράφημα
Ο έλεγχος της λειτουργίας του λαβυρίνθου γίνεται με το νυσταγμογράφημα, και τη βοήθεια των θερμικών εξετάσεων. Σε αυτή την εξέταση εισάγεται διαδοχικά κρύο και ζεστό νερό σε κάθε αφτί. Η διαφορά στη θερμοκρασία του νερού από τη φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος είτε ενεργοποιεί (ζεστό) είτε αναστέλλει (κρύο) το όργανο της ισορροπίας σε κάθε αφτί εναλλακτικά. Αυτό προκαλεί μια αίσθηση ψευδούς κίνησης (ίλιγγος) και μια ρυθμική κίνηση των ματιών που ονομάζεται νυσταγμός και μπορεί να γίνει ορατός αν κάποιος παρακολουθήσει τα μάτια από κοντά ή και να καταγραφεί.
Δηλαδή στη διάρκεια αυτής της εξέτασης γίνεται διέγερση του λαβυρίνθου με με ψυχρό, θερμό διακλυσμό και καταγράφονται οι νυσταγμικές κινήσεις. Με τον τρόπο αυτό, συγκρίνοντας τη λειτουργία των δύο λαβυρίνθων μπορούμε να συμπεράνουμε αν υπάρχει υπαισθησία. Κατά τη διάρκεια του νυσταγμογραφήματος γίνονται επίσης και οι οπτοκινητικές δοκιμασίες με τις οποίες ελέγχονται οι σακκαδικές κινήσεις,
η παρακολούθηση στόχου και ο οπτοκινητικός νυσταγμός. Οι δοκιμασίες αυτές είναι παθολογικές σε προβλήματα κεντρικής αιτιολογίας.
Το νυσταγμογράφημα (Video ή ηλεκτρο-νυσταγμογράφημα) είναι η σημαντικότερη εξέταση για τη διάγνωση του ιλίγγου γιατί δείχνει:
1) αν πρόκειται για πραγματικό ίλιγγο και όχι για άλλη απλή ζάλη.2) αν είναι κεντρικός (από τον εγκέφαλο) και άρα σοβαρός ή περιφερικός (από τον λαβύρινθο) και ως εκ τούτου λιγότερο ανησυχητικός.3) την πλευρά που πάσχει δηλ. αριστερά η δεξιά.
Νυσταμογράφημα
Φυσιολογικό Ηλεκτρονυσταγμογράφημα
με ψηφιακή επεξεργασία απο ηλεκτρονικό υπολογιστή, έκδοση αποτελέσματος, και πεταλούδα του Claussen.
Φυσιολογικά ποτελέσματα είναι οι συμμετρικές αντιδράσεις των δύο λαβυρίνθων στον ψυχρό και θερμό διακλυσμό με νερό ή αέρα (όταν υπάρχει διάτρηση στο τύμπανο) στα αυτιά. Τα φυσιολογικά όρια μπορεί να διαφέρουν ελαφρώς μεταξύ των διαφόρων εργαστηρίων.
Νυσταγμογράφημα σε ακουστικό νευρίνωμα δεξιά: υπαισθησία δεξιά
Μη φυσιολογικά αποτελέσματα περιλαμβάνουν, την υπεροχή νυσταγμικής κατευθύνσεως (>30-35%), την υπερευαισθησία, και την υπαισθησία (>25%) ή αναισθησία ενός λαβυρίνθου, ή και των δύο λαβυρίνθων και μπορεί να είναι σημάδια βλάβης στο λαβύρινθο ή στο αιθουσαίο νεύρο ή σε άλλα μέρη του εγκεφάλου που ελέγχουν την ισορροπία και τις κινήσεις των οφθαλμών.
Τέτοιες βλάβες είναι:
•Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια
•Χολοστεάτωμα και άλλοι όγκοι του αυτιού
•Συγγενείς διαταραχές
•Αιθουσαία νευρωνίτιδα
•Τα φάρμακα που είναι τοξικά για τα νεύρα του αυτιού, όπως αμινογλυκοσίδες, κάποια ανθελονοσιακά φάρμακα, διουρητικά της αγκύλης και σαλικυλικά
•Σκλήρυνση κατά πλάκας
•Κινητικές διαταραχές, όπως η Προϊούσα παράλυση
•Η ερυθρά
•Η ιλαρά
•Μερικά δηλητήρια
•Ακουστικό νευρίνωμα
•Καλοήθης ίλιγγος θέσης
•Λαβυρινθίτιδα
•Νόσος του Meniere
Υπαισθησία - πάρεση μεταξύ 25 και 40% είναι ύποπτη και πρέπει να συνδυαστεί με τα κλινικά δεδομένα, ενώ υπαισθησία - πάρεση > 40% οφείλεται συχνά σε αιθουσαία νευρωνίτιδα.
Κίνδυνοι: Η υπερβολική πίεση του νερού μέσα στο αυτί μπορεί να τραυματίσει ή να σπάσει ένα ήδη επηρεασμένο τύμπανο, αλλά αυτό συμβαίνει σπάνια, ιδίως από έμπειρο εξεταστή. Όταν υπάρχει διάτρηση (τρύπα) στο τύμπανο η εξέταση δεν γίνεται με νερό αλλά με αέρα, επειδή αυτό μπορεί να οδηγήσει σε λοίμωξη του αυτιού.
Αφού ολοκληρώσετε το τεστ, συζητήστε τα αποτελέσματα με το γιατρό σας. |
|
Μεγάλο μέρος της ειδίκευσης του ο γιατρός το αφιέρωσε στα παιδιά και την |
