Βήχας

Κάνετε κλίκ σε ότι σας ενδιαφέρει

 

Ο γιατρός είναι  μέλος των Εταιρειών.
 
•Της Ελληνικής Εταιρείας Ωτορινολαρυγγολογικής Αλλεργίας, Ανοσολογίας και Ρογχοπαθειών
 
•Της Ελληνικής Ρινολογικής Εταιρείας
 
•Της Ελληνικής Εταιρείας Λειτουργικής Ρινοπλαστικής
 
•Της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Πλαστικής Χειρουργικής Προσώπου  
European Academy of Facial Plastic Surgery, «Josef Society»
 
   

Κάνετε κλίκ σε ότι σας ενδιαφέρει.


• Προσοχή στα παιδιά

Μην δίνετε ποτέ φαρμακευτικά σκευάσματα για τον βήχα στα παιδιά αν δεν έχετε συμβουλευτεί τον παιδίατρό σας. Τα περισσότερα είναι ασφαλή μετά τα 6 χρόνια, όμως και πάλι χορηγούνται μόνο με συνταγή γιατρού. 
 

Πότε χρειάζεται να συμβουλευτείτε τον ιατρό σας;
  • Όταν αναπνέετε με δυσκολία ή έχετε θορυβώδη αναπνοή (συριγμός).
  • Όταν έχετε πόνο στο στήθος ή πυρετό.
  • Όταν με το βήχα αποβάλλετε αίμα, κίτρινα ή πράσινα φλέγματα.
  • Όταν ο βήχας είναι τόσο επίμονος ώστε σας προκαλεί εμετό.
  • Όταν ο βήχας σας χειροτερεύει ή επιμένει πάνω από 15 ημέρες.
  • Όταν επιπλέον χάνετε βάρος παρά το ότι δεν προσπαθείτε γι᾽αυτό.
sielble roi

BANERright_gradiant

Περιεχόμενα

  1. 1 Βήχας
    1. 1.1 Απλές συμβουλές αν έχετε βήχα
    2. 1.2 Τι μπορεί να σημαίνει ο βήχας
    3. 1.3 Τι είναι ο βήχας
    4. 1.4 Πως προκαλείται ο βήχας 
    5. 1.5 Ποιοι είναι οι τύποι του βήχα;
    6. 1.6 Από ποιες αιτίες προκαλείται συνήθως ο βήχας;
    7. 1.7 Οξύς βήχας
      1. 1.7.1 Τα συχνότερα αίτια του οξέος βήχα είναι τα παρακάτω:
    8. 1.8 Χρόνιος βήχας (επίμονος)
      1. 1.8.1 Τα συχνότερα αίτια του χρόνιου βήχα είναι τα παρακάτω:
    9. 1.9 Διάγνωση χρόνιου βήχα
    10. 1.10 Σύνδρομο βήχα εκ του ανώτερου αεραγωγού/Οπισθορινικός κατάρρους
    11. 1.11 Σύνδρομο Βήχα εκ του ανώτερου αεραγωγού
    12. 1.12 Άσθμα
    13. 1.13 Μη-ασθματική ηωσινοφιλική βρογχίτιδα
    14. 1.14 Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
    15. 1.15 Άλλα λιγότερο συχνά αίτια βήχα 
      1. 1.15.1 Χρόνια βρογχίτιδα
      2. 1.15.2 Βρογχεκτασίες
      3. 1.15.3 Αντιυπερτασικά φάρμακα (αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνης – AMEA)
      4. 1.15.4 Παρενέργειες των αντιυπερτασικών φαρμάκων (αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνης – AMEA)
      5. 1.15.5 Μεταλοιμώδης βήχας
      6. 1.15.6 Ψυχογενής βήχας
      7. 1.15.7 Ιδιοπαθής ή ανεξήγητος χρόνιος βήχας
      8. 1.15.8 Εξετάσεις για το βήχα δυνατόν να περιλαμβάνουν τα εξής:
    16. 1.16 Θεραπεία και αντιμετώπιση του χρόνιου βήχα
  2. 2 Φάρμακα στη θεραπεία του βήχα
    1. 2.1 Συνέπειες του χρόνιου βήχα
      1. 2.1.1 Ο τσιγαρόβηχας είναι κάτι το φυσιολογικό;
    2. 2.2 Φλέματα: Τι δείχνει το χρώμα τους;
    3. 2.3 Χρόνιος βήχας στα παιδιά
      1. 2.3.1 Βρογχικό άσθμα
      2. 2.3.2 Παλινδρόμηση
    4. 2.4 Λοιμώξεις
    5. 2.5 Εισρόφηση ξένου σώματος
      1. 2.5.1 Προσοχή στα παιδιά
      2. 2.5.2 Προστατεύστε τους άλλους
      3. 2.5.3 Ακόμη ποιό αναλυτικά για τον χρόνιο βήχα......
    6. 2.6 Οι συνέπειες του χρόνιου βήχα
    7. 2.7 Κατανοώντας τον χρόνιο βήχα
    8. 2.8 Διαγιγνώσκοντας τον χρόνιο βήχα
      1. 2.8.1 Ασθματικός βήχας
      2. 2.8.2 Βήχας από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
      3. 2.8.3 Μεταγευματικός βήχας
    9. 2.9 Βήχας κατά την ομιλία
      1. 2.9.1 Βήχας κατά την βρώση
      2. 2.9.2 Ημερήσια διακύμανση
      3. 2.9.3 Θεραπεία
      4. 2.9.4 Ρινίτιδα και παραρινοκολπίτιδα
      5. 2.9.5 Άλλες αιτίες χρόνιου βήχα
    10. 2.10 Χρόνιος βήχας στα παιδιά
      1. 2.10.1 Άσθμα
      2. 2.10.2 Παλινδρόμηση
      3. 2.10.3 Λοιμώξεις
      4. 2.10.4 Άλλα αίτια
  3. 3 Ξένα σώματα στα παιδιά
  4. 4 Εισρόφηση ξένου σώματος, πνίξιμο (πνιγμονή) σε παιδιά και μεγάλους (ενήλικες)




Καρκίνος του Πνεύμονος


Βήχας

Απλές συμβουλές αν έχετε βήχα


Nευρικός, αλλεργικός, τσιγαρόβηχας... Ο βήχας μπορεί να μην κρύβεται αλλά καλό είναι να γνωρίζεις σε ποιό είδος ανήκεις αυτός που ταλαιπωρεί κι εσένα και φυσικά πώς να τον αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά.

Τι λένε οι ειδικοί: 

σύμφωνα με τους ειδικούς, o βήχας αποτελεί έναν πολύ χρήσιμο μηχανισμό άμυνας του αναπνευστικού συστήματος, καθώς μας βοηθάει να αποβάλλουμε βλαβερά σωματίδια και μικροοργανισμούς που εισέρχονται σε αυτό. Ωστόσο, συχνά είναι και ένα "καμπανάκι" που προειδοποιεί ότι κάτι δεν πάει καλά στον οργανισμό. Yπάρχουν παθήσεις που εκδηλώνονται με βήχα, οι οποίες συχνά μας ξεγελούν. Ακόμα, όπως επισήμανε ο πνευμονολόγος και Επίκουρος Καθηγητής Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης κύριος Ν. Τζανάκης στη διάρκεια του 21ου Συνεδρίου Γενικής Ιατρικής:

"Οι σημαντικότερες συνέπειες του βήχα, που πολλές φορές υποτιμούνται, στον ανθρώπινο οργανισμό είναι, μεταξύ άλλων, οι καρδιαγγειακές (οφείλονται στην απότομη μεταβολή της αρτηριακής πίεσης), τα κατάγματα πλευρών, η απώλεια ούρων και οι διαταραχές ύπνου. Αν λοιπόν, υποφέρεις από χρόνιο βήχα, έλεγξε τις αιτίες του, ώστε να μπορέσεις να τον αντιμετωπίσεις αποτελεσματικότερα".

1. Γιατί ξυπνάω με βήχα και φλέγματα; 

Τι μπορεί να σημαίνει: αν καπνίζεις, γνωρίζεις καλά αυτόν το βήχα, καθώς πρόκειται για το γνωστό "τσιγαρόβηχα", που βοηθάει τον οργανισμό να απομακρύνει την περιττή βλέννα που παράγεται στον ερεθισμένο βλεννογόνο του αναπνευστικού.

Tι να κάνεις: επειδή ο "τσιγαρόβηχας" παραπέμπει κατευθείαν στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία συνιστά στους καπνιστές να κάνουν μια εξέταση σπιρομέτρησης και αν τα συμπτώματα του βήχα είναι έντονα, να κόψουν αμέσως το κάπνισμα. Aν κόψεις το τσιγάρο, ο βήχας θα σταματήσει σε σύντομο χρονικό διάστημα. Aπόφυγε τα αντιβηχικά, καθώς καταστέλλουν το σύμπτωμα και η βλέννα παραμένει στους πνεύμονες.

2. Βήχας ξαφνικός που επιμένει 

Tι μπορεί να σημαίνει: είναι ο βήχας που αναγγέλλει ένα κρυολόγημα ή μια γρίπη και μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τρεις εβδομάδες. Αν συνεχιστεί για περισσότερες μέρες, τότε είναι πιθανόν να έχουν βρει πρόσφορο έδαφος και να έχουν αναπτυχθεί σοβαρότερες παθήσεις του αναπνευστικού, όπως η βρογχίτιδα και η πνευμονία. Ο επίμονος βήχα μπορεί να κρύβει και άλλες ασθένειες, όπως άσθμα, ιγμορίτιδα και αλλεργίες.

Τι να κάνεις: αν οφείλεται σε κοινό κρυολόγημα (που συνοδεύεται με μπούκωμα και δακρύρροια), ακολούθησε τις κλασικές συμβουλές για υγιεινή διατροφή και ζεστά ροφήματα και οπλίσου με υπομονή μέχρι η ίωση να κάνει τον κύκλο της. Όταν ο βήχας μετριάζεται μεν, αλλά συνεχίζει σποραδικά στη διάρκεια της νύχτας και διαρκεί ήδη 2-3 εβδομάδες, χρειάζεται η συμβουλή του γιατρού.

3. Βήχας που εμφανίζεται κυρίως το βράδυ (την ώρα του ύπνου) 

Tι μπορεί να σημαίνει: αν μέσα στη νύχτα σε πιάνει έντονος ξερός βήχας και είσαι ήδη κρυολογημένη, δεν υπάρχει λόγος να ανησυχήσεις. Ο βήχας θα υποχωρήσει μαζί με το κρυολόγημα. Απλώς η συμφόρηση της μύτης και των ρινικών κόλπων ξεραίνει το λάρυγγα τη νύχτα, κι αυτό μπορεί να προκαλέσει κάποιον ερεθισμό. Όμως, αν ο βήχας εμφανίζεται τα βράδια χωρίς να συνυπάρχει κάποια ίωση, μπορεί να είναι σημάδι αλλεργίας.

Τι να κάνεις: αν επιβεβαιωθεί από το γιατρό πρόβλημα αλλεργίας, διατήρησε το υπνοδωμάτιό δροσερό και ξηρό (η υπερβολική ζέστη αποξηραίνει τους βλεννογόνους και ευνοεί τις αναπνευστικές αλλεργίες). Έπειτα, φρόντισε να αερίζεις καθημερινά το χώρο, απομακρύνοντας τα μάλλινα υφάσματα και προτιμώντας σκεπάσματα, μαξιλάρια και κουρτίνες από συνθετικά υλικά.

4. Νευρικός βήχας 

Tι μπορεί να σημαίνει: εάν ο βήχας εκδηλώνεται μόνο την ημέρα, χωρίς να συνοδεύει κάποια ασθένεια, μάλλον πρόκειται για ένα είδος βήχα που χαρακτηρίζεται ως "νευρικός" και οφείλεται κυρίως σε ανεξέλεγκτο άγχος, αφού δεν υπάρχει κανένας συγκεκριμένος λόγος που να τον προκαλεί.

Τι να κάνεις: για να τον αντιμετωπίσεις, πρέπει πρώτα να βρεις την αιτία που σε αγχώνει και σου προκαλεί αυτή την κατάσταση.

5. Βήχας που φέρνει και καούρες

Tι μπορεί να σημαίνει: το πιθανότερο είναι ο βήχας να οφείλεται σε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, δηλαδή στην επιστροφή υγρών από το στομάχι στον οισοφάγο εξαιτίας της ανεπάρκειας του κάτω οισοφαγικού σφιγκτήρα. H πάθηση αυτή προκαλεί επιπλέον δυσκολία κατάποσης και κάψιμο στο στήθος.

Tι να κάνεις: προτίμησε τα πολλά και μικρά γεύματα και μην ξαπλώνεις αμέσως μετά το φαγητό γιατί έτσι διευκολύνεται η άνοδος του περιεχομένου του στομάχου προς τον οισοφάγο. Εάν θέλεις οπωσδήποτε να ξεκουραστείς, βάλε δύο μαξιλάρια στην πλάτη, ώστε να παρεμποδίζεται η παλινδρόμηση. Τα βράδια φρόντισε να πέφτεις για ύπνο με ελαφρύ στομάχι. Αν κριθεί απαραίτητο, ο γιατρός μπορεί να σου συστήσει κάποιο αντιόξινο φάρμακο.


6. Βήχας με σφύριγμα

Tι μπορεί να σημαίνει: εάν παρουσιάζεται δύσπνοια, βράσιμο στο στήθος και ενώ εσύ ή το παιδί σου αναπνέετε, ακούγεται ένας θόρυβος σαν σφύριγμα. Ο συγκεκριμένος βήχας ενδέχεται να είναι προάγγελος άσθματος ή να συνοδεύει μια ασθματική κρίση. Πολλές φορές, προηγούνται της κρισής κάποια προειδοποιητικά σημάδια, όπως πονοκέφαλος, φταρνίσματα, βάρος στο στομάχι. Στα νήπια, το άσθμα συνήθως εμφανίζεται με βήχα κατά το παιχνίδι, το κλάμα ή κατά τη διάρκεια της νύχτας. Συμπτώματα μπορεί επίσης να εμφανιστούν και κατά τη διάρκεια ενός κοινού κρυολογήματος.

Τι να κάνεις: η πιο κατάλληλη στάση για να ξεπεραστεί η κρίση του βήχα, είναι να βάλεις το παιδί να καθίσει με τους αγκώνες στα γόνατα ή καβαλικευτά σε μια καρέκλα με τους αγκώνες και τους βραχίονες ακουμπισμένους στην πλάτη της καρέκλας. Η αναπνευστική λειτουργία θα επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα πιο γρήγορα, εφόσον αναπνέει ήρεμα ή τη στιγμή της εκπνοής το πιέσεις ελαφρά στην κοιλιά. (Η εκπνοή πρέπει να γίνεται με το στόμα κλειστό.) Αν δεν έχει γίνει ακόμα διάγνωση, πήγαινε το παιδί (ή τον εαυτό σου) στο γιατρό το συντομότερο δυνατόν.


7. Ο βήχας που μοιάζει με γάβγισμα

Tι μπορεί να σημαίνει: αυτός ο βήχας εκδηλώνεται ξαφνικά μέσα στη νύχτα και δίνει την εντύπωση πως διακόπτεται η αναπνοή σου. Συχνά, προκαλείται από λαρυγγίτιδα η οποία οφείλεται σε ιό.

Τι να κάνεις: η πρώτη κίνηση είναι να ανοίξεις το παράθυρο για να μπει φρέσκος αέρας. Αν η κατάστασή δεν βελτιωθεί άμεσα, πήγαινε στο μπάνιο, κλείσε την πόρτα και ανοίξε τη βρύση του ζεστού νερού μέχρι να γεμίσει ο χώρος υδρατμούς, οι οποίο θα σου κάνουν καλό. Ελέγξτε αν έχεις πυρετό, γιατί συχνά η λαρυγγίτιδα κάνει μέτριο πυρετό. Σε κάθε περίπτωση, τα βρέφη και τα πολύ μικρά παιδιά θα πρέπει οπωσδήποτε να μεταφέρονται στο νοσοκομείο, επειδή υπάρχει κίνδυνος απόφραξης των αεραγωγών.


8. Παροξυσμικός βήχας; Προσοχή

Tι μπορεί να σημαίνει: αν παρουσιάσεις έντονο παροξυσμικό βήχα, τότε μάλλον έχεις στραβοκαταπιεί κάτι.

Τι να κάνεις: μη βάλεις το χέρι στο στόμα γιατί το πιο πιθανό είναι να κάνεις μεγαλύτερη ζημιά. Πήγαινε αμέσως στο γιατρό.


Να θυμάσαι:


1. Όταν ο βήχας διαρκεί λιγότερο από τρεις εβδομάδες, θεωρείται οξύς, ενώ όταν ξεπερνά αυτό το χρονικό διάστημα, λέγεται χρόνιος και καλό είναι να διερευνηθεί η αιτία που τον προκαλεί.

2. Oρισμένα φάρμακα για την πίεση και την καρδιακή ανεπάρκεια (οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης) μπορεί να έχουν ως ανεπιθύμητη παρενέργεια το χρόνιο ξηρό βήχα. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει συχνά και αντιμετωπίζεται με τη διακοπή του συγκεκριμένου φαρμάκου και τη ρύθμιση της πίεσης με φάρμακο άλλης κατηγορίας.

3. Από τη στιγμή που ο βήχας συνοδεύει ιογενείς καταστάσεις του αναπνευστικού, οι οποίες θα κάνουν τον κύκλο τους και θα φύγουν, δεν χρειάζεται κανένα φάρμακο. O γιατρός, εφόσον το κρίνει απαραίτητο, θα σου χορηγήσει τα κατάλληλα αντιβηχικά, που δρουν κατασταλτικά και όχι θεραπευτικά.

4. Ποτέ μην δίνεις υπογλώσσια δισκία ή καραμέλες για το βήχα σε παιδιά μικρότερα των 6 ετών. Κινδυνεύουν να πνιγούν στην περίπτωση που αυτά "κολλήσουν" στο λαιμό τους.

5. Μη δίνεις στο παιδί σου το αντιβηχικό που σου έγραψε την προηγούμενη φορά ο γιατρός ή αυτό που σου σύστησε ο γείτονας!

Από τη Ρίτα Βελώνη http://www.womenonly.gr/article.asp?catid=13333&subid=2&pubid=5001763



Καλέστε ασθενοφόρο αμέσως, αν:

  • Δυσκολεύεστε να πάρετε εισπνοή ή, έχετε έντονη δύσπνοια (π.χ. δεν μπορείτε να μιλήσετε), ή η αναπνοή σας είναι πολύ θορυβώδης.
  • Δυσκολεύεστε να καταπιείτε, έχει πρηστεί ή πονάει ο λαιμός σας, έχει κοκκινίσει το πρόσωπό σας.
  • Τα χείλη ή το πρόσωπό σας αρχίζουν να μελανιάζουν.
  • Δεν μπορείτε να ελέγξετε το βήχα που ξέσπασε ξαφνικά, ιδιαίτερα αν αυτό συνέβη μετά από τσίμπημα εντόμου, ή άλλο γεγονός που μπορεί να προκάλεσε αλλεργική αντίδραση.
  • Έχετε εκτεθεί σε καπνό, αναθυμιάσεις, ή φωτιά που σας προκάλεσαν δυσκολία στην αναπνοή.
  • Ο βήχας συνοδεύεται από υψηλό πυρετό (38,1 °C) και είστε άνω των 60 χρόνων, ή έχετε διαβήτη, HIV λοίμωξη, κάνετε χημειοθεραπεία ή παίρνετε υψηλές δόσεις κορτιζόνης, ή υποφέρετε από άλλες παθήσεις που αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σας ή δεν μπορείτε να σηκωθείτε από το κρεβάτι.


Καλέστε το γιατρό σας αν:

  • Έχετε υψηλό πυρετό που διαρκεί πάνω από 24 ώρες ή πυρετό που επανέρχεται ενώ είχε πέσει για 24 ώρες ή περισσότερο.
  • Ακούτε ένα έντονο σφύριγμα όταν παίρνετε εισπνοή.
  • Έχετε βήχα και κιτρινοπράσινα φλέματα που μυρίζουν άσχημα.
  • Έχετε βήχα που συνοδεύεται με αιμόπτυση.
  • Έχετε βήχα που συνοδεύεται από πόνο στο στήθος.
  • Έχετε βήχα που διαρκεί περισσότερο από μία εβδομάδα.
  • Μια σύντομη περίοδος ανάρρωσης ακολουθείται από έντονη επιδείνωση, ειδικά με ναυτία, εμετό, πόνο στο στήθος ή υψηλό πυρετό.
  • Έχετε συνοδό απώλεια βάρους

Πότε θα αρχίσετε να νιώθετε καλύτερα

Οδηγίες για την ανάρρωση 

Ακολουθήστε τις παρακάτω απλές οδηγίες, για να βεβαιωθείτε ότι η ανάρρωσή σας κυλάει όσο το δυνατόν πιο ομαλά:
  • Φροντίστε να υπάρχει καθαρός αέρας και παίρνετε βαθιές ανάσες για να παρέχετε στον οργανισμό σας περισσότερο οξυγόνο και να βοηθήσετε τους πνεύμονές σας να αναρρώσουν πιο γρήγορα.
  • Διακόψτε το κάπνισμα.
  • Λαμβάνετε άφθονα υγρά
  • Μην κουράζεστε και μην καταπονείτε τον οργανισμό σας με έντονη δραστηριότητα.
  • Διατηρήστε το ηθικό σας υψηλό κάνοντας πράγματα που σας αρέσουν, για τα οποία συνήθως δεν έχετε χρόνο.
  • Βεβαιωθείτε ότι έχετε αναρρώσει πλήρως πριν επιστρέψετε στο συνηθισμένο ρυθμό της ζωής σας.

πηγή





περισσότερα.....

Τι μπορεί να σημαίνει ο βήχας


Η εποχή του βήχα συνεχίζεται αμείωτα καθώς οι κακές καιρικές συνθήκες και οι ιώσεις τον ευνοούν. Και ο βήχας άλλωστε – όπως και ο έρωτας και το χρήμα – δεν κρύβεται! 

Ο καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Δημήτριος Κανδηλώρος, ο επίκουρος καθηγητής Παθολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Νικόλαος Τούντας και ο ωτορινολαρυγγολόγος του Αττικού Νοσοκομείου Παναγιώτης Κουσούλης εξηγούν τον μηχανισμό του βήχα, τα είδη του και τι σημαίνει καθένα από αυτά.

«Τα υγιή άτομα σπανίως βήχουν. Ο βήχας είναι ένα πολύ συχνό πρώιμο σύμπτωμα πολλών νοσημάτων του αναπνευστικού συστήματος ή μπορεί να αποτελεί εκδήλωση παθήσεων άλλων οργάνων», λένε. «Οταν όμως ο βήχας συνοδεύεται από απόχρεμψη (φλέγματα), τότε οι παθήσεις που τον προκαλούν περιορίζονται στην αεροφόρο οδό και τους πνεύμονες».

Ο βήχας των παιδιών

Το 90% τουλάχιστον των παιδιών με βήχα έχει κάποια λοίμωξη της αναπνευστικής οδού, όπως κοινό κρυολόγημα, λαρυγγίτιδα, βρογχίτιδα, βρογχιολίτιδα, κοκίτη ή πνευμονία. 

Σε παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορεί να εμφανισθεί λαρυγγίτιδα που χαρακτηρίζεται από υλακώδη βήχα (σαν να γαβγίζει σκύλος), βραχνάδα στη φωνή και συριγμό στην αναπνοή. Αν συμβεί αυτό, χρειάζεται η μεταφορά του παιδιού στο νοσοκομείο. 

Σε περιπτώσεις χρόνιου βήχα στα παιδιά, πρέπει να αποκλεισθεί και το ενδεχόμενο ξένου σώματος στο αναπνευστικό δένδρο. Αυτά τα σώματα συχνά διαφεύγουν από τις εξετάσεις, ακόμα και τις ακτινογραφίες, λόγω της σύστασής τους (αν είναι πλαστικά, σπόροι, σπόγγος κ.ά.). 

Στα νεογνά, ο βήχας μπορεί να οφείλεται σε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, κυστική ίνωση, φλεγμονές της μύτης και των παραρρινίων, πνευμονία ή ανωμαλίες της ανώτερης αναπνευστικής και πεπτικής οδού.

Η αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση του βήχα εξαρτάται από την ανεύρεση της αιτίας. 

Ο παραγωγικός βήχας δεν πρέπει να καταστέλλεται έως ότου βρεθεί η αιτία του, εκτός εάν εξαντλεί τον ασθενή και τον εμποδίζει να κοιμηθεί. Αν καταστείλουμε αυτόν τον βήχα, εμποδίζουμε την απαλλαγή του τραχειοβρογχικού δένδρου από τις εκκρίσεις. 

Για την αντιμετώπιση του βήχα χορηγούμε αντιβηχικά και αποχρεμπτικά φάρμακα. 

Τα αντιβηχικά (με κορτιζόνη - κωδεΐνη) δρουν κεντρικά (καταστέλλουν το αντανακλαστικό του βήχα επιδρώντας στο κέντρο του βήχα στον προμήκη του εγκεφάλου ή σε άλλα υψηλότερα κέντρα) και περιφερικά (επιδρούν είτε στην προσαγωγό οδό του βήχα, προκαλώντας λ.χ. αναισθησία των αναπνευστικών βλεννογόνων ή χαλάρωση των μυϊκών ινών, είτε στην απαγωγό οδό). 

Τα αποχρεμπτικά φάρμακα έχουν σκοπό να αυξήσουν τη ρευστότητα των πτυέλων και να επιτρέψουν στο κροσσωτό επιθήλιο να λειτουργήσει, ώστε ο βήχας να γίνει πιο αποτελεσματικός και σπανιότερος. 

Η λήψη περισσότερων υγρών, η εισπνοή υδρατμών και ο περιορισμός της λήψης διουρητικών και διεγερτικών ποτών (όπως ο καφές) φέρνουν το ίδιο αποτέλεσμα. Ετσι βοηθούν και διάφορα πρακτικά μέσα, όπως το μέλι. 

Τα υγρά πρέπειν να τα καταναλώνουμε σε θερμοκρασία δωματίου, να μην είναι δηλαδή ούτε πολύ ζεστά ούτε πολύ κρύα.

Πότε χρειάζονται αντιβιοτικά 

Η σωστή ερώτηση είναι «πρέπει η αρρώστια που προκάλεσε τον βήχα να αντιμετωπισθεί με αντιβιοτικά ή όχι;». Αρμόδιος να απαντήσει είναι μόνο ο θεράπων γιατρός αφού εξετάσει τον ασθενή.

Τι είναι

Είναι αντανακλαστικό του αναπνευστικού συστήματος, μια απότομη σπασμωδική εκπνοή του αέρα, η οποία συνοδεύεται από χαρακτηριστικό τραχύ ήχο. Δεν είναι πάθηση, αλλά σύμπτωμα. Το αντανακλαστικό γίνεται λιγότερο ευαίσθητο στους ηλικιωμένους και δεν εκλύεται σε απώλεια της συνειδήσεως.

Σε τι χρησιμεύει

 Είναι ένας βασικός μηχανισμός, που προφυλάσσει την αεροφόρο οδό από βλάβες, που θα προκαλούντο από την εισπνοή καυστικών ουσιών, ενώ βοηθά στην απομάκρυνση των κατακρατούμενων εκκρίσεων.

Ο μηχανισμός δημιουργίας

Προηγείται ταχεία και βαθιά εισπνοή, κλείνει αυτομάτως η γλωττίδα (γνήσιες φωνητικές χορδές) , χαλαρώνει το διάφραγμα, συμπιέζεται ο αέρας που βρίσκεται μέσα στους πνεύμονες και τις αεροφόρους οδούς  από τη σύσπαση των μυών του θώρακα και της κοιλιάς και αυξάνεται η ενδοπνευμονική πίεση. 

Ανοίγει αιφνιδίως η γλωττίδα  και εξέρχεται ο κυψελιδικός αέρας με μεγάλη ταχύτητα και βία, συμπαρασύροντας τη βλέννα που υπάρχει μέσα στην τραχεία και τους βρόγχους.

Πως εκλύεται

Εκλύεται συνήθως ύστερα από ερέθισμα υποδοχέων (αισθητικών απολήξεων νεύρων). Εξωθωρακικοί υποδοχείς υπάρχουν στη μύτη, το στοματοφάρυγγα, το λάρυγγα και την ανώτερη μοίρα της τραχείας.    

Τα είδη του βήχα

1. Ξηρός ή μη παραγωγικός. Χαρακτηρίζεται από συνεχή ενόχληση στον τράχηλο, χωρίς όμως να συνοδεύεται από φλέγματα.

Αιτίες

* Εξωαναπνευστικά αίτια:  Από ξένα σώματα έξω ακουστικού πόρου, οστεόφυτα αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης, αλλοιώσεις προμήκους μυελού, όγκους μεσοθωρακίου και ανευρύσματα, διόγκωση λεμφαδένων μεσοθωρακίου,  στένωση μιτροειδούς βαλβίδας, καρδιακή ανεπάρκεια, σαρκοείδωση, όζους του θυρεοειδούς αδένα.  

* Ερεθιστικοί παράγοντες περιβάλλοντος. Από ξένα σώματα, σκόνη, ρύπους, καπνό, αλλεργιογόνα, στοματική αναπνοή (με κατάργηση της ρινικής)

* Παθήσεις και όγκοι του λάρυγγα. Από  όζους και πολύποδες φωνητικών χορδών (δίνουν την αίσθηση υπάρξεως εκκρίσεων στην ανώτερη αναπνευστική οδό), παραλύσεις του φάρυγγα (προκαλούν βήχα λόγω συχνών εισροφήσεων κατά την κατάποση), καλοήθεις και κακοήθεις όγκους του λάρυγγα, του υποφάρυγγα και του τραχειοβρογχικού δένδρου, έλκος εξ επαφής (ο βήχας προκαλεί υπεραιμία και ερεθισμό, τα οποία επιτείνουν τον βήχα σε έναν φαύλο κύκλο). 

*Νευρομυϊκές διαταραχές  ή εκφυλιστικά νοσήματα νευρικού συστήματος (Πάρκινσον, σκλήρυνση κατά πλάκας κ.α.)

* Παθήσεις οισοφάγου. Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, τα εκκολπώματα, οι αποφρακτικές αλλοιώσεις του οισοφάγου προκαλούν βήχα άμεσα ή κατόπιν ερεθισμού του λάρυγγα.

*Οπισθορρινική καταρροή. Η έκκριση κατέρχεται κατά μήκος του οπισθίου τοιχώματος του φάρυγγα και ερεθίζει τους υποδοχείς του βήχα.

* Λήψη διαφόρων φαρμάκων: Από αντιισταμινικά, αποσυμφορητικά και αντιυπερτασικά φάρμακα, που μερικές φορές προκαλούν ξηρασία του αναπνευστικού βλεννογόνου, επιδεινώνουν τη χρόνια τραχειοβρογχίτιδα και διαιωνίζουν τον βήχα. Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου, οι β-αναστολείς και οφθαλμικά φάρμακα μπορεί επίσης να προκαλέσουν ξηρό βήχα.

* Ψυχογενείς διαταραχές: από άγχος, άλλες ψυχικές διαταραχές ή συνήθεια 

2. Υγρός ή παραγωγικός. Είναι λιγότερο συχνός και χρησιμεύει στην αποβολή εκκρίσεων και μικρών ξένων σωμάτων που μεταφέρονται στον λάρυγγα και την τραχεία από το κατώτερο τραχειοβρογχικό δένδρο. 

Το τραχειοβρογχικό δένδρο υπό φυσιολογικές συνθήκες εκκρίνει περίπου 100 κυβ. εκ. βλέννας, που ανέρχεται προς τον φάρυγγα και καταπίνεται  ακουσίως με τις κινήσεις του κροσσωτού επιθηλίου.

3. Κεντρικός. Είναι σπάνιος και μπορεί να οφείλεται στη δράση φαρμάκων (π.χ. αντιυπερτασικών) απευθείας στον εγκέφαλο. 

4. Οξύς. Όταν διαρκεί λιγότερο από 3 εβδομάδες

5. Χρόνιος. Όταν διαρκεί περισσότερο από 3 εβδομάδες

Πρώτη εκδήλωση

Ο βήχας αποτελεί την αρχική εκδήλωση της βρογχίτιδας, του άσθματος, της πνευμονίας, της φυματίωσης, του βρογχογενούς καρκίνου και άλλων νοσημάτων του αναπνευστικού συστήματος. Η απόχρεμψη μπορεί να είναι :

* Ορώδης (λεπτόρρευστη, άχρους και λευκάζουσα σε πνευμονικό οίδημα)

* Βλεννώδης (διαυγής και άχρους σε καταρροϊκή φλεγμονή) 

* Πυώδης (θολή, παχύρρευστη, δύσοσμη, κίτρινη ή κιτρινοπράσινη, λόγω βρογχεκτασίας, πνευμονικού οιδήματος, φυματίωσης κ.α.)

* Βλεννοπυώδης(ημιδιαυγής, θολή, υποκίτρινη, σε οξείες και χρόνιες βρογχίτιδες, βρογχοπνευμονίες, βρογχεκτασίες και πνευμονικό απόστημα).

Διάγνωση

 Απαραίτητα για τη διάγνωση της νόσου που προκαλεί το βήχα είναι:

* Λήψη καλού ιστορικού του ασθενούς

* Λεπτομερής ωτορινολαρυγγολογική εξέταση

* Καλή εξέταση από πνευμονολόγο.

* Καλή εξέταση από καρδιολόγο.

* Γενικές εξετάσεις (αίματος, βιοχημικές)

* Ακτινολογικός έλεγχος θώρακος και κόλπων προσώπου (με απλή ακτινογραφία, πιθανώς αξονική ή μαγνητική τομογραφία) 

* Εξέταση πτυέλων, για μικρόβια και ύπαρξη αίματος 

* Εξέταση πνευμόνων με βρογχοσκόπηση, εάν χρειάζεται 

Τι σημαίνει

* Αιφνίδιος βήχας. Αν συνοδεύεται από πυρετό ή συμπτώματα  οξείας λοίμωξης (ρινόρροια, ερεθισμό του φάρυγγα, διάχυτο πόνο στο σώμα κ.ά.), είναι πιθανώς ιογενής. Είναι θορυβώδης, συνοδεύεται από ελάχιστα φλέγματα και είναι συχνά χειρότερος τη νύκτα. Διαρκεί συνήθως 7-10 ημέρες. Εάν επιμένει και μετά τις 14 ημέρες, μπορεί να έχει αναπτυχθεί εντερογενής βακτηριακή λοίμωξη.  

*  Βήχας με δύσπνοια και συρίττουσα αναπνοή. Υποδηλώνει συχνά άσθμα. Δεν είναι παραγωγικός και είναι κυρίως νυκτερινός.

* Βήχας από βακτηρίδια ή μυκόπλασμα. Συνοδεύεται από παχιά, κίτρινα φλέγματα. Σε φλεγμονή από μυκόπλασμα, μπορεί να είναι σοβαρός, να επιμένει για έναν έως τέσσερις μήνες, αν και τα υπόλοιπα συμπτώματα υποχωρούν σε 7-10 ημέρες.  

* Βήχας με οπισθορρινική καταρροή. Είναι χειρότερος το πρωί και δίνει αίσθημα κατάποσης υγρού. Ο ασθενής προσπαθεί να καθαρίσει το φάρυγγα. Μπορεί να αποτελεί εκδήλωση παραρρινοκολπίτιδας.

* Νυκτερινός βήχας. Με δύσπνοια υποδηλώνει συχνά καρδιακή ανεπάρκεια, ιδίως σε μεγάλα άτομα. Χωρίς δύσπνοια υποδηλώνει αλλεργία, με φταρνίσματα, δακρύρροια, επιπεφυκίτιδα, οίδημα ρινικού βλεννογόνου κ.ά.

* Βήχας που επιδεινώνεται κατά την κατάκλιση ή τον ύπνο. Μπορεί να οφείλεται σε οπισθορρινική καταρροή, αλλεργία, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, καρδιακή ανεπάρκεια ή δυσχέρεια ρινικής αναπνοής (εισπνοή ξηρού αέρα μόνο από το στόμα) .

* Πρωινός βήχας. Οφείλεται συχνά σε βρογχεκτασία.

* Βήχας που επαναλαμβάνεται το απόγευμα ή νωρίς το βράδυ. Οφείλεται συνήθως σε εποχιακή αλλεργία.  

* Βήχας κατά το φαγητό ή ύστερα από αυτό. Μπορεί να οφείλεται σε φαρυγγικό εκκόλπωμα, διαφραγματοκήλη ή νευρογενή δυσφαγία. 

* Βήχας που υποχωρεί στον ύπνο ή την απασχόληση. Μπορεί να είναι ψυχογενής.

* Βήχας από κάπνισμα. Είναι χρόνιος, ελάχιστα παραγωγικός και συχνά πρωινός.

* Βήχας από σωματική άσκηση ή λήψη σοκολάτας, καφέ κ.ά. Οφείλεται σε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. 

* Βήχας κατά τη  λήψη υδαρών τροφών ή υγρών. Μπορεί να οφείλεται σε παράλυση λάρυγγα ή τραχειοοισοφαγικό συρίγγιο.

Τι τον επιδεινώνει

* Ο κρύος ή ξηρός αέρας

* Καπνός και άλλοι ρύποι στην ατμόσφαιρα

* Η υπερβολική χρήση της φωνής

* Η κατανάλωση τροφών με καυτερές ουσίες

Πότε να μας ανησυχεί

Όταν συνοδεύεται από:

* Δυσκολία στην αναπνοή

* Αίμα στα φλέγματα

* Πόνο στο στήθος

* Υψηλό πυρετό

* Όταν παρατείνεται πάνω από 3 εβδομάδες( μπορεί να αποτελεί πρώιμη εκδήλωση νεοπλασίας)

* Όταν  επιδεινώνεται με την άσκηση

Πρακτικά μέτρα

* Διακοπή καπνίσματος

* Κατανάλωση πολλών υγρών σε θερμοκρασία δωματίου 

* Περιορισμός της ομιλίας

* Περιορισμός του καφέ

* Ενίοτε υγρό περιβάλλον

Τα συχνά λάθη

* Εντριβές

* Χορήγηση κορτιζόνης ή αντιβιοτικών χωρίς προηγούμενο έλεγχο

* Καυτά ροφήματα


Πηγή




Ακόμη περισσότερα.....


Τι είναι ο βήχας

Ο βήχας μπορεί να είναι μια κουραστική και ενοχλητική εμπειρία, ωστόσο, είναι βασικό κομμάτι του μηχανισμού αυτο-καθαρισμού του οργανισμού. Χρησιμεύει κυρίως στον καθαρισμό των αεραγωγών, προστατεύοντας έτσι τους πνεύμονες. Ο βήχας αποτελεί προστατευτικό αντανακλαστικό του οργανισμού μας το οποίο βοηθά στην αποβολή μικροσωματιδίων, μικροοργανισμών και εκκρίσεων από το αναπνευστικό μας σύστημα, προλαμβάνοντας έτσι τις λοιμώξεις και τους ερεθισμούς της αναπνευστικής οδού. Είναι ένα σημαντικό αντανακλαστικό που βοηθά τον ανθρώπινο οργανισμό να ‘καθαρίσει’ τους αεραγωγούς του (το σύνολο των βρόγχων που οδηγούν στους πνεύμονες). Είναι χρήσιμος γιατί βοηθά τους ανθρώπους να προφυλάσσονται από τυχόν ακούσια είσοδο αντικειμένων εντός των αεραγωγών και κατ?επέκταση εντός των πνευμόνων.
Η υπερβολική ποσότητα εκκρίσεων (φλέματος) στους αεραγωγούς μπορεί επίσης να ενεργοποιήσει το αντανακλαστικό του βήχα, ιδιαίτερα όταν τα φλέματα είναι παχύρευστα και κολλώδη και εμποδίζουν τα μαλακά τριχάκια (κροσσοί) που υπό φυσιολογικές συνθήκες μεταφέρουν τη βλέννα έξω από τους αεραγωγούς.
Όταν όμως είμαστε άρρωστοι και ιδιαίτερα όταν τα φλέματα είναι παχύρευστα και κολλώδη, η αντίδραση του βήχα δεν αρκεί για να αποβάλει το φλέμα. Υπάρχουν ισχυρές βλεννολυτικές ουσίες, όπως η αμβροξόλη που κάνουν τα φλέματα πιο λεπτόρρευστα και επομένως, ευκολότερο να αποβληθούν.

Πως προκαλείται ο βήχας 


Ο βήχας προκαλείται όταν ενεργοποιηθούν οι ειδικοί νεύρο-υποδοχείς στους αεραγωγούς.

Υποδοχείς βήχα φυσιολογικά υπάρχουν σε πολλές θέσεις του σώματος όπως :

  1. Στο βλεννογόνο του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού συστήματος                (ρινολαρυγγική κοιλότητα – τραχεία).

  2. Στο περικάρδιο (γύρω από την καρδιά).

  3. Τον οισοφάγο (όργανο πεπτικού συστήματος).

  4. Το διάφραγμα (ανατομικός διαχωρισμός θώρακος-κοιλίας).

  5. Το στομάχι.

Υπάρχουν μηχανικοί υποδοχείς που ερεθίζονται από μηχανικά αίτια (επαφή με ξένο σώμα – παρεκτόπιση), χημικοί υποδοχείς που ερεθίζονται από χημικά αίτια (καπνός, εκκρίσεις, αναθυμιάσεις, πτητικές ουσίες, αέρια – μόλυνση ατμόσφαιρας), υποδοχείς θερμότητας που ερεθίζονται από τις διαφορές της θερμοκρασίας (κρύος αέρας) κλπ.
Οι υποδοχείς του λάρυγγα και της τραχείας αντιδρούν σε χημικά και μηχανικά ερεθίσματα κυρίως.

Το αντανακλαστικό ξεκινά από τους υποδοχείς νευρικών απολήξεων που βρίσκονται σε όλο το αναπνευστικό μας σύστημα και όχι μόνο (υποδοχείς του βήχα έχουν εντοπιστεί και στον οισοφάγο, στο στομάχι, στο περικάρδιο, στον ακουστικό πόρο και αλλού). Διάφοροι ερεθιστικοί παράγοντες ενεργοποιούν τους υποδοχείς αυτούς (για παράδειγμα, ο καπνός, η σκόνη ή τα ψίχουλα της τροφής προκαλούν μια άμεση αντίδραση βήχα), και το βηχογόνο ερέθισμα μεταβιβάζεται στο κέντρο του βήχα, στο εγκεφαλικό στέλεχος. Από εκεί, μέσω απαγωγών κινητικών νευρικών ινών, δίδεται το σήμα στους αναπνευστικούς μύες να συσταλλούν βιαίως, ολοκληρώνοντας το αντανακλαστικό τόξο του βήχα.

Ειδικότερα το αντανακλαστικό του βήχα παράγεται σε 3 στάδια:

Στο πρώτο στάδιο προσαγωγό ή κεντρομόλο οι υποδοχείς του βήχα διεγείρονται από κάποιο ερέθισμα και η διέγερση αυτή μεταφέρεται μέσω τριών νεύρων (πνευμονογαστρικόπου είναι το κύριο νεύρο μέσω του οποίου εκδηλώνεται το αντανακλαστικό του βήχα, τρίδυμο, γλωσσοφαρυγγικό) στο δεύτερο στάδιο ή κεντρικό, στον εγκέφαλο όπου και γίνεται η επεξεργασία του ερεθίσματος. Τέλος από εκεί στο τρίτο στάδιο απαγωγό ή φυγόκεντρο, μέσω κάποιων νεύρων (πνευμονογαστρικό, φρενικό, αυχενικό) προκαλείται σύσπαση ομάδας μυών (λαρυγγικοί, διάφραγμα, αναπνευστικοί, κοιλιακοί, πυελικοί) και εκδηλώνεται ο βήχας.
Το αντανακλαστικό του βήχα φαίνεται να εμφανίζει νευροπλαστικότητα: ο χρόνιος βήχας αυξάνει την ευαισθησία του αντανακλαστικού και σε συνδυασμό με τον χρόνιο ερεθισμό των ιστών δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος (Ο βήχας φέρνει βήχα).
Πρόσφατα έχει προταθεί ο όρος "σύνδρομο υπερευαισθησίας στον βήχα", στο οποίο ο χρόνιος βήχας ωφείλεται σε ένα παθολογικά υπερευαίσθητο αντανακλαστικό. Ασθενείς με το σύνδρομο αυτό έχουν αρνητικό έλεγχο για οποιοδήποτε άλλο πιθανό αίτιο, δεν ανταποκρίνονται στις κοινές θεραπείες, και έχουν μόνο ένα γαργάλημα ή φαγούρα στον λαιμό, ενω είναι ευαίσθητοι σε ερεθίσματα όπως ο κρύος αέρας, οι οσμές και το φαγητό. 

Ποιοι είναι οι τύποι του βήχα;

Ο βήχας μπορεί να είναι στιγμιαίος και παροδικός, μπορεί να διαρκέσει κάποιες μέρες ή μέχρι 3 βδομάδες (οξύς βήχας), ή μπορεί να διαρκέσει για πολλές βδομάδες πάνω από 3 (χρόνιος βήχας). 
Μπορεί να είναι ήπιος και να μην προκαλεί ιδιαίτερα προβλήματα, ή αντιθέτως να είναι τόσο έντονος, «βαθύς» και σοβαρός σε σημείο που να προκαλεί διαταραχές στην αναπνοή ή συγκοπτικό επεισόδιο, (απώλεια δηλαδή των αισθήσεων για λίγα δευτερόλεπτα). 
Επίσης μπορεί να είναι είτε χωρίς φλέγματα (ξηρός βήχας), είτε με φλέγματα (παραγωγικός βήχας) ενώ κάποιες φορές μπορεί να περιέχει φλέγματα και αίμα (αιμόφυρτα πτύελα), ή μόνο αίμα (αιμόπτυση).
Πολλές φορές ο ήχος του παραγόμενου βήχα παρέχει διαγνωστικές πληροφορίες. (π.χ. ο βήχας που προκαλείται από εξωγενή πίεση ενδοθωρακικών όγκων και ειδικά ανευρύσματος πάνω στην τραχεία προκαλεί Βήχα «μεταλλικής αντήχησης». 
Αν υπάρχει νεοπλασία η οποία συμμετέχει στην κινητικότητα των φωνητικών χορδών ο βήχας χάνει τον παροξυσμικό χαρακτήρα, διαρκεί περισσότερο, συνοδεύεται από συριγμό και ονομάζεται «βήχας βόειος». 

Από ποιες αιτίες προκαλείται συνήθως ο βήχας;



Τα αίτια που προκαλούν βήχα είναι πολλά και μπορεί να εντοπίζονται σε οποιοδήποτε σημείο της αναπνευστικής οδού ή και εκτός αυτής.

Οξύς βήχας



Η πιό συχνή αιτία οξέος βήχα σε ενήλικες και παιδιά είναι μια λοίμωξη του αναπνευστικού (π.χ. κοινό κρυολόγημα, πνευμονία κλπ).
Στις κύριες αιτίες του οξέος βήχα περιλαμβάνονται το κοινό κρυολόγημα, η οξεία βακτηριακή παραρρινοκολπίτιδα (ιγμορίτιδα), η παρόξυνση της χρόνιας βρογχίτιδος, η αλλεργική ρινίτιδα και ο κοκκύτης. Ο οξύς βήχας μπορεί να είναι επίσης το πρώτο σύμπτωμα πιο σοβαρών ασθενειών όπως η πνευμονία, η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, η πνευμονική εμβολή και η εισρόφηση. Το γεγονός ότι 50% των ασθενών που έχουν πνευμονική εμβολή παραπονούνται για βήχα δεν αξιολογείται πάντα και συχνά αυτό αποτελεί το μοναδικό ενόχλημα από το αναπνευστικό.

Τα συχνότερα αίτια του οξέος βήχα είναι τα παρακάτω:

  • Κοινό κρυολόγημα.
  • Οξεία ιγμορίτιδα.
  • Γρίππη.
  • Οίδημα λάρυγγος – λαρυγγίτιδα.
  • βρογχίτιδα.
  • Πνευμονία.
  • Βρογχικό άσθμα (ειδικά η παιδική μορφή αυτού).
  • Αλλεργική ρινίτιδα

Μελέτες που έχουν διεξαχθεί μεταξύ 1976 και 2010 για να εξετάσουν τη διάρκεια του βήχα στους υγιείς ενήλικες (είχαν αποκλειστεί όσοι είχαν ιστορικό σοβαρής νόσου των πνευμόνων και όσοι έβηχαν εξαιτίας άσθματος, πνευμονίας, φυματίωσης, αλλεργίας ή ιγμορίτιδας), διαπίστωσαν ότι η μέση διάρκεια του βήχα εξαιτίας εποχικής ίωσης είναι σχεδόν 18 ημέρες.
Ωστόσο, οι περισσότεροι από εμάς περιμένουν να «φύγει» ο βήχας πολύ νωρίτερα από τις 18 μέρες – συνήθως σε έξι έως εννέα, σύμφωνα με τη μελέτη.
Αυτή η δυσαναλογία μεταξύ προσδοκίας και πραγματικότητας συχνά σημαίνει ότι οι ασθενείς λαμβάνουν αχρείαστη θεραπεία.
Όταν ένας ασθενής περιμένει να διαρκέσει ο βήχας του έξι ή επτά ημέρες, λογικό είναι να ζητήσει ιατρική φροντίδα νωρίτερα απ’ ό,τι χρειάζεται.
«Η ενημέρωση των ασθενών για την ακριβή διάρκεια του βήχα μπορεί να ελαττώσει την αχρείαστη κατανάλωση αντιβιοτικών»
«Πρέπει επίσης να ενημερώσουμε τους ασθενείς ότι ο οξύς βήχας σε έναν κατά τα άλλα υγιή ενήλικα συνήθως οφείλεται σε ιό και γι’ αυτό δεν χρειάζεται αντιβιοτικά, καθώς και ότι εύκολα μπορεί να διαρκέσει δύο εβδομάδες ή περισσότερο»

Χρόνιος βήχας (επίμονος)


Ο χρόνιος βήχας προκαλείται από το σύνδρομο της οπισθορρινικής έκκρισης, το άσθμα, τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και τη χρόνια βρογχίτιδα. Το άσθμα είναι το πιο κοινό αίτιο χρόνιου βήχα στα παιδιά και η δεύτερη πιο κοινή αιτία στους ενήλικες.
Άλλα αίτια βήχα είναι οι βρογχεκτασίες, το βρογχογενές καρκίνωμα, η χρόνια διάμεση πνευμονία, το μεταστατικό καρκίνωμα, η χρόνια εισρόφηση, ο βήχας που επάγεται από τα αντιυπερτασσικά φάρμακα που είναι αναστολείς του ΜΕΑ και ο ψυχογενής βήχας.

Τα συχνότερα αίτια του χρόνιου βήχα είναι τα παρακάτω:


  • Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (Γ.Ο.Π.)
  • Σύνδρομο βήχα εκ του ανώτερου αεραγωγού/Οπισθορινικός κατάρρους
  • Αλλεργική ρινίτιδα.
  • Χρόνια ιγμορίτιδα.
  • Βρογχικό άσθμα (ειδικά η παιδική μορφή αυτού).
  • Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
  • Χρόνια βρογχίτιδα (Χ.Β.) – πνευμονικό εμφύσημα – Βρογχεκτασία (ο βήχας που προκαλείται από (Χ.Β.) και τη βρογχεκτασία εμφανίζεται στο πρωϊνό ξύπνημα και κατά την βραδινή κατάκλιση. Επίσης οι ασθενείς με Χ.Β. εμφανίζουν βήχα στην απότομη αλλαγή θερμοκρασίας (κρύο-ζέστη).
  • Μη-ασθματική ηωσινοφιλική βρογχίτιδα.
  • Κυστική ίνωση : κληρονομική νόσος, προκαλεί βλάβες στο πεπτικό και αναπνευστικό σύστημα.
  • Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια.
  • Ανεπάρκεια αριστερής καρδίας, στένωση μιτροειδούς.
  • Καρκίνος πνευμόνων.
  • Φυματίωση.
  • Κοκκύτης.
  • Παρενέργειες αντιυπερτασικών φαρμάκων (αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνης – AMEA)
  • Μεταλοιμώδης
  • Χρόνια εισρόφηση
  • Ξένο σώμα στους βρόγχους (κυρίως στα παιδιά!)
  • Ξένο σώμα ή κυψελίδα στο αυτί
  • Νευρομυϊκές διαταραχές
  • Διάμεση πνευμονική νόσος
  • Σαρκοείδωση
  • Τραχειοισοφαγικό Συρίγγιο
  • Εκκόλπωμα Zenker
  • Ψυχογενή



Καρκίνος του Πνεύμονος

Ποιό αναλυτικά τα αίτια του χρόνιου βήχα κατά συχνότητα

Συνήθη αίτια

• Οξείες λοιμώξεις: τραχειοβρογχίτιδα, πνευμονία, κοκκύτης
• Χρόνιες λοιμώξεις: βρογχεκτασίες, κυστική ίνωση, εισρόφηση,
φυματίωση, άτυπα μυκοβακτηρίδια
• Μεταλοιμώδης βήχας (π.χ. Mycoplasma pneumoniae, Bordetella
pertussis)
• Παθήσεις ανώτερων αεραγωγών: χρόνιο σύνδρομο
οπισθορρινικής έκκρισης ή χρόνιο σύνδρομο του βήχα
ανώτερων αεραγωγών (ΣΒΑΑ)
• Παθήσεις κατώτερων αεραγωγών: άσθμα, ΧΑΠ, βρογχεκτασίες,
ηωσινοφιλική βρογχίτιδα (ΗΒ)
• Παρεγχυματικές παθήσεις: χρόνια διάμεση πνευμονοπάθεια
(π.χ. IPF, σαρκοείδωση)
• Κακοήθειες: βρογχογενής καρκίνος, όγκοι του μεσοθωρακίου,
καλοήθεις όγκοι των αεραγωγών
• Ξένα σώματα (συμπεριλαμβανομένης της εισρόφησης και των
ενδοβρογχικών ραμμάτων)
• Καρδιαγγειακές παθήσεις: αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια,
πνευμονική εμβολή, αορτικά ανευρύσματα
• Γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος (ΓΟΠΝ)
• Φάρμακα: αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της
αγγειοτενσίνης (ΑΜΕΑ)
• Ερεθισμός του έξω ακουστικού πόρου
• Ψυχογενής βήχας

Ασυνήθη και πρόσφατα αναγνωρισμένα αίτια

• Σύνδρομο αποφρακτικών απνοιών κατά τον ύπνο, ροχαλητό
• Υπερτροφία παρίσθμιων αμυγδαλών
• Αυτοάνοσες παθήσεις (ιδιαίτερα του θυρεοειδούς)
• Κληρονομική αισθητική πολυνευροπάθεια
• Σπάνιες λοιμώξεις (π.χ. βασιδιομύκητες)
• Οστεοχονδροπλαστική τραχειοβρογχοπάθεια
• Πρώιμες κοιλιακές συστολές

Ιδιοπαθής ή Ανεξήγητος Χρόνιος Βήχας

ΧΑΠ: χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια; ΗΒ: ηωσινοφιλική
βρογχίτιδα; IPF (idiopathic pulmonary fibrosis): ιδιοπαθής
πνευμονική ίνωση; ΓΟΠΝ: γαστροοισοφαγική παλινδρομι-
κή νόσος; ΑΜΕΑ: αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου
της αγγειοτενσίνης; ΣΒΑΑ: σύνδρομο του βήχα ανώτερων
αεραγωγών





Αλγόριθμος διάγνωσης Χρόνιου βήχα

Αλγόριθμος διάγνωσης Χρόνιου βήχα

Ένας κλινικός αλγόριθμος για την αντιμετώπιση του χρόνιου βήχα.

Συντμήσεις: ΑΜΕΑ: Αναστολείς του Μετατρεπτικού Ενζύμου της Αγγειοτενσίνης, ΗΒ: ηωσινοφιλική βρογχίτιδα, ΣΒΑΑ: Σύνδρομο Βήχα των Ανώτερων Αεραγωγών, ΓΟΠΝ: γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος


Διάγνωση χρόνιου βήχα


Το αίτιο που προκαλεί χρόνιο βήχα μπορεί να βρίσκεται οπουδήποτε από την μύτη και τον ρινοφάρυγγα μέχρι και το τελικό τμήμα του βρογχικού δέντρου.
Αν και μερικές φορές είναι δύσκολο να ταυτοποιηθεί η αιτία του χρόνιου βήχα, πιο συχνά ενοχοποιούνται η οπισθορινική καταροή, το κάπνισμα, το βρογχικό άσθμα και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Τα παραπάνω αίτια ευθύνονται για το 90% των περιπτώσεων χρόνιου βήχα. Ο χρόνιος βήχας τυπικά υποχωρεί εντελώς με τη θεραπεία του υποκείμενου αίτιου.
Η πρόκληση για τον  γιατρό έγκειται στο να μπορέσει να διαγνώσει αποτελεσματικά το αίτιο χωρίς να υποβάλει τον ασθενή σε εξουθενωτικό και χρονοβόρο έλεγχο. Αυτό καθίσταται ακόμα δυσκολότερο αν σκεφτούμε ότι συχνά το αίτιο που προκαλεί βήχα δεν είναι ένα αλλά συνδυασμός διαφορετικών αιτίων.

Σε ασθενείς ανοσοεπαρκείς, που δεν καπνίζουν και έχουν φυσιολογική ακτινογραφία θώρακος, τα πιο συχνά αίτια χρόνιου βήχα (92-100%), κατά σειρά συχνότητας είναι:


  1. Σύνδρομο βήχα εκ του ανώτερου αεραγωγού/Οπισθορινικός κατάρρους
  2. Άσθμα
  3. Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση

Μια τέταρτη αιτία σχετικά συχνή που πρέπει να ληφθεί υπόψιν κατά την αρχική διερεύνηση είναι η μη-ασθματική ηωσινοφιλική βρογχίτιδα.
Η αρχική διερεύνηση ενός ασθενούς με χρόνιο βήχα θα στηριχτεί στο ιστορικό, την κλινική εξέταση και την ακτινογραφία θώρακος. Εμφανή αίτια όπως το κάπνισμα ή η λήψη αντιυπερτασικών της κατηγορίας των αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης, μπορούν εύκολα να διαπιστωθούν από το ιστορικό.




Διαφορές μεταξύ των δύο κυριοτέρων τύπων του χρόνιου βήχα.
 
                         Ηωσινοφιλικές                Μη-ηωσινοφιλικός 
                   παθήσεις των αεραγωγών        χρόνιος βήχας

Ηλικία                 Οποιαδήποτε                            40-60 έτη

Φύλο                     Το ίδιο                               Κυρίως γυναίκες

Παθολογική          Ηωσινοφιλική                      Μη ηωσινοφιλική
ανατομική

Κυτταρικός        Αύξηση των ηωσινόφιλων       Φυσιολογικά ηωσινόφιλα
πληθυσμός
πτυέλων
Εκπνεόμενο                 Αυξημένο                           Χαμηλό
μονοξείδιο
του αζώτου(NO)

Μεταβλητή             Υπάρχει στο άσθμα                 Απούσα
απόφραξη 
των αεραγωγών

Βρογχική                    Υπάρχει στο άσθμα               Απούσα
υπεραντιδραστικότητα      αλλά όχι στην ΗΒ         


Ανταπόκριση στα              Καλή                               Πτωχή
κορτικοστεροειδή


ΗΒ: ηωσινοφιλική βρογχίτιδα



Σύνδρομο βήχα εκ του ανώτερου αεραγωγού/Οπισθορινικός κατάρρους


Αναφέρεται στην αίσθηση της παρουσίας εκκρίσεων που ρέουν από το πίσω μέρος της μύτης προς τον φάρυγγα, σε συνδυασμό με μια τάση για συχνό καθαρισμό του λαιμού. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν ανευρίσκονται σαφή αντικειμενικά ευρήματα κατά την εξέταση, ενώ το 20% των ασθενών δεν αισθάνονται οπισθορινικές εκκρίσεις ή δεν τις συνδυάζουν με τον βήχα.
Ο οπισθορινικός κατάρρους μαζί με μια πλειάδα παθήσεων της μύτης και των παραρρινίων ανήκουν στο σύνδρομο βήχα εκ του ανώτερου αεραγωγού, το οποίο ευθύνεται για το 87% των περιπτώσεων χρόνιου βήχα. 
Είναι η πιο συχνή αιτία χρόνιου βήχα. Οπισθορινική καταρροή σημαίνει ότι υπάρχει κάθοδος εκκρίσεων που παράγονται στη ρινική κοιλότητα ή τους παραρίνιους κόλπους. Οι εκκρίσεις αυτές ρέουν  στο οπίσθιο τοίχωμα του ρινοφάρυγγα ερεθίζοντας το φάρυγγα και πυροδοτώντας το αντανακλαστικό του βήχα.
 Η διάγνωση μπορεί πολλές φορές να καθίσταται προβληματική, γιατί είναι πολύ συχνή η συνύπαρξη δύο ή και περισσοτέρων αιτίων χρόνιου βήχα στον ίδιο ασθενή. Για παράδειγμα ασθενής με άσθμα και συνύπαρξη οπισθορινικής έκκρισης λόγω αλλεργικής ρινίτιδας. 

Το σύνδρομο αυτό μπορεί ο ιατρός να το υποπτευθεί όταν:
 
  1. Ο ίδιος ο ασθενής περιγράφει το αίσθημα ότι νιώθει κάτι να "στάζει" στο φάρυγγά του.
  2. Οι οικείοι αναφέρουν ότι ο ασθενής συχνά βήχει με τρόπο ώστε να θέλει να καθαρίσει το φάρυγγά του. Πολλές φορές μάλιστα ο ασθενής δεν είναι σε θέση να αναφέρει αυτό το σύμπτωμα στον ιατρό καθότι, λόγω της χρονιότητάς του, έχει ενσωματωθεί στην καθημερινότητά του ως "φυσιολογική" λειτουργία.
  3. Η φυσική εξέταση του ρινοφάρρυγγα ή του στοματοφάρρυγγα αποκαλύπτει βλεννώδεις εκκρίσεις.

Μόνο εφόσον απουσιάζουν και τα τρία ανωτέρω αποκλείεται ο χρόνιος βήχας να οφείλεται σε οπισθορινική καταρροή. Οπισθορινική καταρροή μπορεί να αναπτύξουν άτομα με αλλεργίες, συνάχι, ρινίτιδα και παραρινοκολπίτιδα.

Σύνδρομο Βήχα εκ του ανώτερου αεραγωγού



Οπισθορινικός κατάρρους

Οξεία ρινοκολπίτιδα

Αλλεργική μυκητιασική ρινοκολπίτιδα

Αλλεργική ρινίτιδα

Μη-αλλεργική ρινίτιδα:
  • Μη αλλεργική ρινίτιδα με ηωσινοφιλία
  • Επαγγελματική ρινίτιδα
  • Μεταφλεγμονώδης ρινίτιδα
  • Ρινίτιδα από ανατομική ανωμαλία
  • Φαρμακευτική Ρινίτιδα
  • Ρινίτιδα της εγκυμοσύνης
  • Αγγειοκινητική Ρινίτιδα

Όταν υπάρχουν σαφή ευρήματα η θεραπεία θα πρέπει να στηριχτεί στην υποκείμενη παθολογία (πχ σε οξεία ρινοκολπίτιδα χορηγούνται ρινικές πλύσεις, αποσυμφορητικά και αντιβιοτική αγωγή).
Σε απουσία σαφών ευρημάτων η διάγνωση θα στηριχτεί στην θετική ανταπόκριση του βήχα (μετά από 2 εβδομάδες) στις ρινικές πλύσεις, τα αποσυμφορητικά και τα αντιϊσταμινικά.


Άσθμα


Τα χαρακτηριστικά ευρήματα του άσθματος είναι η διαφόρου βαθμού απόφραξη και υπερευαισθησία του αεραγωγού που εκδηλώνεται με βήχα, δύσπνοια και συριγμό (θόρυβος κατά την αναπνοή).
Όλοι οι ασθενείς με άσθμα εμφανίζουν βήχα, ενώ υπάρχει περίπτωση ο βήχας να αποτελεί και το μοναδικό σύμπτωμα.
Αφού αποκλειστεί η περίπτωση του συνδρόμου βήχα εκ του ανώτερου αεραγωγού, θα πρέπει να διερευνηθεί η περίπτωση άσθματος με σπειρομέτρηση και πνευμονολογική εκτίμηση. 
Το βρογχικό άσθμα είναι η δεύτερη πιο συχνή αιτία χρόνιου βήχα στους ενήλικες και η πιο συχνή αιτία στα παιδιά. Παράλληλα με το βήχα μπορεί όπως αναφέρθηκε να συνυπάρχουν συριγμός και αίσθημα βάρους στο στήθος ή δύσπνοια, αλλά ωστόσο, υπάρχουν ασθματικοί ασθενείς που ως μόνο σύμπτωμα έχουν το βήχα. Στις περιπτώσεις αυτές πρόκειται για τον καλούμενο "βήχα ισοδύναμο άσθματος", που δεν είναι τίποτε άλλο από άσθμα. Σ' αυτή την περίπτωση η δίαγνωση θα τεθεί εφόσον όλα τα άλλα αίτια χρόνιου βήχα έχουν αποκλεισθεί και εφόσον ο ασθενής ανταποκριθεί στην αντιασθματική αγωγή. Ιδιαίτερα στα παιδιά, επειδή οι λοιμώξεις του αναπνευστικού είναι συχνές και επαναλαμβανόμενες (κυρίως λόγω συγχρωτισμού στο σχολικό περιβάλλον), μπορεί να προκαλούν χρόνιο βήχα και δε θα πρέπει αυτός να αποδίδεται αμέσως σε άσθμα, εάν αυτό δεν αποδειχθεί.
Η θεραπεία του άσθματος περιλαμβάνει, ανάλογα με την βαρύτητα, την χορήγηση εισπνεόμενων φαρμάκων ( κορτικοστεροειδή, β-2 διεγέρτες), κορτικοστεροειδή από το στόμα και τροποποιητές λευκοτριενίων (Singulair). Ανταπόκριση στην θεραπεία αναμένεται από την πρώτη εβδομάδα, με πλήρη εξάλειψη του βήχα στους 2 μήνες. 

Μη-ασθματική ηωσινοφιλική βρογχίτιδα


Ευθύνεται για το 13-33% αιτίων χρόνιου βήχα και χαρακτηρίζεται από την συσσώρευση ηωσινόφιλων κυττάρων στο βρογχικό δέντρο, προκαλώντας απόφραξη και υπερευαισθησία. Θα πρέπει να διερευνηθεί μετά τον αποκλεισμό του άσθματος. Η διάγνωση στηρίζεται στην εξέταση των πτυέλων για αυξημένα ηωσινόφιλα, και η θεραπεία περιλαμβάνει χορήγηση εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών ή από το στόμα σε επίμονες περιπτώσεις. Ανταπόκριση αναμένεται συνήθως στις 4 εβδομάδες.

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση


Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση προκαλεί βήχα με δυο κυρίως μηχανισμούς:

  1. διέγερση του οισοφαγο-τραχειβρογχικού αντανακλαστικού από την παρουσία γαστρικού υγρού στον οισοφάγο
  2. μικροεισρόφηση γαστρικού υγρού στον λάρυγγα και τους βρόγχους (Λαρυγγοφαρυγγική Παλινδρόμηση) 

Η λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση εκδηλώνεται με βήχα, τάση για συχνό καθαρισμό του λαιμού, βραχνάδα και αίσθημα κόμπου στον λαιμό.
Αν αποκλειστούν τα τρία προηγούμενα αίτια (σύνδρομο βήχα εκ του ανώτερου αεραγωγού, άσθμα και μη-ασθματική ηωσινοφιλική βρογχίτιδα) τότε υπάρχει 92% πιθανότητα ο βήχας να οφείλεται στην γαστροοισοφαγική παλιδρόμηση.
Η διάγνωση της πάθησης γίνεται με 24ώρη μέτρηση του pH του οισοφάγου και γαστροσκόπηση. Εναλλακτικά η ενδοσκόπηση του λάρυγγα μπορεί να αποκαλύψει αλλοιώσεις χαρακτηριστικές της παλινδρόμησης.
Η θεραπεία περιλαμβάνει την χορήγηση φαρμάκων που μειώνουν την έκκριση γαστρικού υγρού καθώς και διαιτητικές αλλαγές. Ανταπόκριση μπορεί να εμφανιστεί στις 2 εβδομάδες, αλλά απαιτούνται τουλάχιστον 1-2 μήνες θεραπείας για την σωστή αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. 




βήχας ίωση κοινό κρυολόγημα πνευμονία φλέγματα φλέματα ξηρός παραγωγικός αίμα πτύελα αιμόπτυση έντονος δυνατός νυχτερινός χρόνιος βήχας παλιός βραδυνός



Άλλα λιγότερο συχνά αίτια βήχα 


Χρόνια βρογχίτιδα


Οι περισσότεροι ασθενείς με χρόνια βρογχίτιδα είναι ενεργοί ή πρώην καπνιστές ή έχουν έκθεση σε γνωστούς ερεθιστικούς παράγοντες. Η χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών (βρόγχοι) εκδηλώνεται με παραγωγικό βήχα, δηλαδή με αποβολή πτυέλων (ελαφρώς κίτρινου ή σκούρου πράσινου ή γκριζωπού χρώματος) σε χρόνια βάση, ενίοτε μπορεί να συνυπάρχουν συριγμός και αίσθημα δύσπνοιας. Το ιατρικό ιστορικό σε συνδυασμό με την κλινική εξέταση συνήθως θέτουν τη διάγνωση.

Βρογχεκτασίες


Με τον όρο βρογχεκτασίες αναφερόμαστε στην μόνιμη παθολογική διάταση του αυλού των βρόγχων με συνοδό χρόνια φλεγμονή του τοιχώματός τους. Τα αίτια ποικίλλουν: Επαναλαμβανόμενες λομώξεις του αναπνευστικού στην παιδική ηλικία, παλαιά φυματίωση, έκθεση σε τοξικούς παράγοντες, κυστική ίνωση, κληρονομικοί παράγοντες κ.α. Η πρώιμη ανοσοποίηση μέσω εμβολιασμών και η πιο έγκαιρη θεραπεία των παιδικών λοιμώξεων πιθανότατα έχει μειώσει την επίπτωσή τους, γι αυτό και πιο συχνά διαγιγνώσκονται σε ενήλικες. Οι ασθενείς αναφέρουν χρόνιο βήχα, συχνά με συνοδό αποβολή πυωδών πτυέλων σημαντικής ποσότητας.  Η αξονική θώρακος υψηλής ευκρίνειας αποτελεί τη μέθοδο εκλογής για τη διάγνωση των βρογχεκτασιών.   

Αντιυπερτασικά φάρμακα (αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνης – AMEA)


Διάφορα αντιυπερτασικά σκευάσματα γνωστά ως αναστολείς του αγγειομετατρεπτικού ενζύμου προκαλούν χρόνιο βήχα περίπου στο 2% των ασθενών που τα λαμβάνουν. Η αιτία δεν είναι γνωστή [θεωρητικά η διέγερση υποδοχέων βήχα στους αεραγωγούς από βραδυκινίνη (ουσία που φυσιολογικά αποδίδεται από τους Α-ΜΕΑ)]. 
Ο Βήχας που αποδίδεται στα Α-ΜΕΑ εμφανίζει τους εξής χαρακτήρες : 

  1. Αρχίζει συνήθως 7-10 ημέρες μετά την έναρξη της θεραπείας με Α-ΜΕΑ.
  2. Εξαφανίζεται 1-4 ημέρες μετά τη διακοπή της χορήγησης των φαρμάκων (μέχρι και 4 εβδομάδες έχουν αναφερθεί).
  3. Επανεμφανίζεται μετά την επαναχορήγηση του ιδίου ή άλλου σκευάσματος Α-ΜΕΑ.
  4. Δεν εμφανίζει άλλα αποφρακτικά στοιχεία από τους πνεύμονες (ακροαστικά ευρήματα, συριγμός αναπνοής, σπασμό βρόγχων) 

Ο βήχας είναι ξηρός, μπορεί να εμφανίζεται είτε λίγες ώρες μετά τη λήψη του σκευάσματος είτε μετά από εβδομάδες και δε σχετίζεται με τη δοσολογία. Γι αυτό απαιτείται και η διακοπή της χορήγησης του φαρμάκου και η αντικατάστασή του με αντιυπερτασικό σκεύασμα άλλης κατηγορίας. Σ' αυτή την περίπτωση ο βήχας υποχωρεί μετά από 2 έως 3 εβδομάδες.
Δεν φαίνεται να έχει σχέση η παραγωγή του βήχα μετά από λήψη ΑΜΕΑ με την υπεραντιδραστικότητα των βρόγχων . Τα άτομα που εκδηλώνουν βήχα μετά από λήψη ΑΜΕΑ επιδεικνύουν αυξημένη ευαισθησία του αντανακλαστικού του βήχα μετά από πειραματική διέγερση με καψαϊκίνη, η οποία λύεται μετά τη διακοπή του φαρμάκου που προκαλεί βήχα.  
Ο βήχας από λήψη ΑΜΕΑ συνήθως κόβεται μέσα σε 1-4 εβδομάδες από τη στιγμή της διακοπής της θεραπείας με ΑΜΕΑ και μερικές φορές δεν σταματάει αν δεν περάσουν τρεις μήνες. 
Στους υπερτασικούς, για τους οποίους η διακοπή της αντιυπερτασικής αγωγής με ΑMEA δεν είναι η καλύτερη λύση, μπορεί να κατασταλεί ο βήχας τους αν πάρουν χρωμογλυκικό δινάτριο, θεοφυλλίνη, σουλινδάκη, ινδομεθακίνη, αμλοδιπίνη, νιφεδιπίνη, θειικός σίδηρος και πικοταμίδη. 
Η νοσκαπίνη που δρα πιθανόν αναστέλλοντας τη σύνθεση της βραδυκινίνης σταματάει το βήχα που προκαλείται μετά από χορήγηση κάποιο και έτσι ο ασθενής μπορεί να συνεχίσει την ανιυπερτασική αγωή του.


Παρενέργειες των αντιυπερτασικών φαρμάκων (αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνης – AMEA)


Ο βήχας που οφείλεται στα φάρμακα αυτά κυμαίνεται από 3%-20%. Ηαιτία δεν είναι γνωστή [θεωρητικά η διέγερση υποδοχέων βήχα στους αεραγωγούς από βραδυκινίνη (ουσία που φυσιολογικά αποδίδεται από τους Α-ΜΕΑ)]. 

Ο Βήχας που αποδίδεται στα Α-ΜΕΑ εμφανίζει τους εξής χαρακτήρες : 

  1. Αρχίζει συνήθως 7-10 ημέρες μετά την έναρξη της θεραπείας με Α-ΜΕΑ.
  2. Εξαφανίζεται 1-4 ημέρες μετά τη διακοπή της χορήγησης των φαρμάκων (μέχρι και 4 εβδομάδες έχουν αναφερθεί).
  3. Επανεμφανίζεται μετά την επαναχορήγηση του ιδίου ή άλλου σκευάσματος Α-ΜΕΑ.
  4. Δεν εμφανίζει άλλα αποφρακτικά στοιχεία από τους πνεύμονες (ακροαστικά ευρήματα, συριγμός αναπνοής, σπασμό βρόγχων) 

Δεν φαίνεται να έχει σχέση η παραγωγή του βήχα μετά από λήψη ΑΜΕΑ με την υπεραντιδραστικότητα των βρόγχων . Τα άτομα που εκδηλώνουν βήχα μετά από λήψη ΑΜΕΑ επιδεικνύουν αυξημένη ευαισθησία του αντανακλαστικού του βήχα μετά από πειραματική διέγερση με καψαϊκίνη, η οποία λύεται μετά τη διακοπή του φαρμάκου που προκαλεί βήχα [4].  

Ο βήχας από λήψη ΑΜΕΑ συνήθως κόβεται μέσα σε 1-4 εβδομάδες από τη στιγμή της διακοπής της θεραπείας με ΑΜΕΑ και μερικές φορές δεν σταματάει αν δεν περάσουν τρεις μήνες [2]. 

Στους υπερτασικούς, για τους οποίους η διακοπή της αντιυπερτασικής αγωγής με ΑMEA δεν είναι η καλύτερη λύση, μπορεί να κατασταλεί ο βήχας τους αν πάρουν χρωμογλυκικό δινάτριο, θεοφυλλίνη, σουλινδάκη, ινδομεθακίνη, αμλοδιπίνη, νιφεδιπίνη, θειικός σίδηρος και πικοταμίδη [4]. 

Η νοσκαπίνη που δρα πιθανόν αναστέλλοντας τη σύνθεση της βραδυκινίνης σταματάει το βήχα που προκαλείται μετά από χορήγηση κάποιο και έτσι ο ασθενής μπορεί να συνεχίσει την ανιυπερτασική αγωή του [5].

Μεταλοιμώδης βήχας


Σε ορισμένα άτομα με λοίμωξη του ανωτέρου αναπνευστικού ο βήχας μπορεί να επιμένει πέραν των είκοσι ημερών, συχνά και πάνω από 8 εβδομάδες. Στους περισσότερους ασθενείς ο πνευμονολόγος μπορεί με λίγη προσοχή να εκμαιεύσει ένα τυπικό ιστορικό: πριν από μερικές εβδομάδες μέχρι και 1-2 μήνες ο ασθενής είχε ένα "κρύωμα" που μπορεί να κράτησε λίγες μέρες (καμιά φορά το έχει κιόλας ξεχάσει) και μετά του έμεινε ένας βήχας, συνήθως ξηρός χωρίς κανένα άλλο ενόχλημα. Τις περισσότερες φορές αρχίζει σαν γαργαλητό στο λαιμό. Μπορεί να επιτείνεται με την κατάκλιση ή και να συμβαίνει μόνο τη νύχτα, διακόπτοντας τον ύπνο. Οι παροξυσμοί του μπορεί να είναι επίμονοι και σε κάποια άτομα να προκαλούν δύσπνοια ή και βρογχόσπασμο. Οι άρρωστοι συνήθως έχουν δοκιμάσει εμπειρικά 2-3 είδη θεραπείας πριν καταφύγουν στον πνευμονολόγο: αντιβιοτικά, αποχρεμπτικά/βλεννολυτικά, αντισταμινικά, χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Είναι αυτονόητο ότι η διάγνωση του μεταλοιμώδους βήχα θα βασιστεί όχι μόνο στην ανεύρεση του ανάλογου ιστορικού και των συναφών ευρημάτων, αλλά και στον αποκλεισμό άλλων ενδεχομένων καταστάσεων, όπως αυτές αναφέρθηκαν παραπάνω. Η εξέταση που σχεδόν πάντα θα κάνει ο πνευμονολόγος είναι η σπιρομέτρηση, ιδίως σε άτομα με ιστορικό βρογχικού άσθματος ή ΧΑΠ, παθήσεις του αναπνευστικού που συχνά παρουσιάζουν παρόξυνση μετά από μία λοίμωξη.
Σε ασθενείς με ιστορικό καπνίσματος και επίμονο βήχα ο πνευμονολόγος θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός και ενδεχομένως να ζητήσει μια ακτινογραφία θώρακος, αν αυτή δεν έχει γίνει πρόσφατα. Οι θεραπευτικές επιλογές θα εξαρτηθούν κυρίως από την κλινική εντύπωση του ιατρού για το σημείο προέλευσης του βήχα (ρινική κοιλότητα, φάρυγγας, λάρυγγας, τραχεία, βρόγχοι).
Όλες οι υπόλοιπες αιτίες χρόνιου βήχα, πλην όσων προαναφέρθηκαν αποτελούν περίπου το 5% του συνόλου και περιλαμβάνουν τον καρκίνο του πνεύμονα, τη φυματίωση, τη σαρκοείδωση, την αριστερά καρδιακή ανεπάρκεια, εκκολπώματα του οισοφάγου, την παρουσία ξένου σώματος στους βρόγχους, την ηωσινοφιλική βρογχίτιδα.

Ψυχογενής βήχας


Όταν όλες οι αιτίες του χρόνιου βήχα έχουν αποκλεισθεί, τότε ενδεχομένως ο βήχας να οφείλεται σε ψυχογενή αίτια, τα οποία πάντως αφορούν ένα πολύ μικρό ποσοστό ασθενών με χρόνιο βήχα, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι ακόμη και άτομα με ιδιόμορφες προσωπικότητες, ελάχιστα παρουσιάζουν χρόνιο βήχα ως εκδήλωση ψυχικής διαταραχής.


Ιδιοπαθής ή ανεξήγητος χρόνιος βήχας


Ονομάζεται ο χρόνιος βήχας του οποίου η αιτία δεν μπορεί να εξακριβωθεί. Σε ορισμένες περιπτώσεις χρόνιου βήχα παρατηρείται μια αυξημένη ευαισθησία των διαφόρων υποδοχέων του βήχα. Διάφορα ερεθίσματα μπορούν να ενεργοποιήσουν τη νευρική οδό υπεύθυνη για το βήχα. Πολλοί ασθενείς εφόσον ερωτηθούν τι τους προκαλεί το βήχα θα αναφερθούν στην αλλαγή των ατμοσφαιρικών συνθηκών, για παράδειγμα πηγαίνοντας από ένα ζεστό σε ένα κρύο δωμάτιο ή το αντίθετο. Άλλοι επίσης θα ενοχοποιήσουν αρώματα ή έντονες μυρωδιές, την έκθεση στο κρύο ή την υγρασία.
  Το ενδιαφέρον ερώτημα είναι γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι δε βήχουν όταν δέχονται έναν παρόμοιο ερεθιστικό παράγοντα. Πιθανώς πολλά άτομα που αναπτύσσουν χρόνιο βήχα έχουν αυξημένη ευαισθησία στο βήχα, κατάσταση που τα οδηγεί στο να βήχουν σε περιπτώσεις όπου δε θα έβηχαν υπό φυσιολογικές συνθήκες. Ακόμη κι έτσι δεν εξηγούνται όλες οι περιπτώσεις ιδιοπαθούς βήχα και ίσως αυτό να σηματοδοτεί την ανάγκη εξεύρεσης πιο ειδικών μεθόδων για τη διερεύνηση του χρόνιου βήχα σε σχέση με τις ήδη υπάρχουσες.



Εξετάσεις για το βήχα δυνατόν να περιλαμβάνουν τα εξής:


  • Ακτινογραφία θώρακος
  • Λειτουργικό έλεγχο του αναπνευστικού (φύσηγμα μέσα σε ένα ειδικό σωλήνα). Αυτά τα τεστ δείχνουν τη λειτουργία των πνευμόνων σας.
  • Αλλεργικά δερματικά τεστ για να διαπιστωθούν τυχόν αλλεργίες που έχετε και δεν γνωρίζατε. Για αυτά τα δερματικά τεστ, ο γιατρός σας βάζει μία σταγόνα του πιθανού αλλεργιογόνου στο δέρμα σας και ακολούθως κάνει ένα ανεπαίσθητο τσίμπημα στο δέρμα σας. Ακολούθως θα παρακολουθήσει για τα επόμενα λεπτά το δέρμα σας για ενδεχόμενη υπέγερση – αντίδραση στο αλλεργιογόνο.
  • Αξονική τομογραφία θώρακος και παραρρίνιων κόλπων. Η αξονική τομογραφία είναι μία απεικονιστική εξέταση με την οποία δημιουργούνται εικόνες από το εσωτερικό του σώματος.
  • Εργαστηριακές εξετάσεις από τα πτύελα σας.
  • Βρογχοσκόπηση – λαρυγγοσκόπηση. Με ένα λεπτό όργανο γίνεται επισκόπηση του λάρυγγα και των βρόγχων.
  • Τεστ για έλεγχο για ΓΟΠ. Αυτά συνήθως περιλαμβάνουν τοποθέτηση ενός λεπτού οργάνου μέσω του στόματος προς τον οισοφάγο και το στομάχι.



Θεραπεία και αντιμετώπιση του χρόνιου βήχα


Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό η θεραπεία του χρόνιου βήχα πρέπει να στοχεύει στην υποκείμενη αιτία του βήχα. Η φαρμακευτική αγωγή χορηγείται κατά περίπτωση. Έτσι οι ασθενείς με οπισθορινική καταρροή θα ωφεληθούν από τη χορήγηση αντισταμινικών και αποσυμφορητικών του ρινικού βλεννογόνου ή και αντιβιοτικών, όταν για την αιτία της οπισθορινικής καταρροής ενοχοποιούνται η αλλεργική ρινίτιδα ή μια παραρινοκολπίτιδα αντίστοιχα. Στους ασθματικούς ασθενείς, συμπεριλαμβανομένων αυτών με βήχα ισοδύναμο άσθματος, θα χορηγηθεί ειδική αντιασθματική αγωγή, συνήθως εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά. Στους ασθενείς με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση θα συστηθεί αγωγή με σκευάσματα που επιβραδύνουν ή αδρανοποιούν την παραγωγή οξέος από το στόμαχο. Στις εξάρσεις της χρόνιας βρογχίτιδας ενδέχεται να έχουν θέση τα αντιβιοτικά.
H θεραπεία περιλαμβάνει επίσης μεταβολές στη συμπεριφορά και τον τρόπο ζωής των ασθενών. Η αποφυγή των αλλεργιογόνων και άλλων ερεθιστικών παραγόντων (πχ κάπνισμα) για τους ασθενείς με άσθμα και χρόνια βρογχίτιδα, η τροποποίηση της διατροφής, η μείωση του σωματικού βάρους και ο περιορισμός του καπνίσματος και της λήψης αλκοόλ στους ασθενείς με γαστοοισιφαγική παλινδρόμηση αποτελούν μερικά παραδείγματα.
Εάν κατόπιν εξονυχιστικής εκτίμησης η αιτία του βήχα δεν μπορεί να αποσαφηνιστεί και ο βήχας επιμένει μπορούν να χορηγηθούν αντιβηχικά φάρμακα.
Αν έχετε παραγωγικό βήχα μπορείτε να πάρετε ένα βλεννολυτικό σιρόπι, όπως η αμβροξόλη. Τα φλέματα θα γίνουν πιο αραιά. Ο βήχας θα είναι λιγότερο ενοχλητικός. Θα αναπνέετε ευκολότερα. Η αμβροξόλη μπορεί να συγχορηγηθεί με αντιβίωση, και είναι κατάλληλη και για διαβητικούς. Επίσης είναι το μόνο βλεννολυτικό που η συνιστώμενη δόση πρέπει να λαμβάνεται 2 φορές την ημέρα.
Τέλος, στους καπνιστές ασθενείς, κάθε αναπνευστικό σύμπτωμα θα πρέπει να αποτελεί αφορμή παρότρυνσης για διακοπή του καπνίσματος. 


Φάρμακα στη θεραπεία του βήχα

Οπως προαναφέρθηκε η θεραπεία του βήχα είναι η θεραπεία του υφισταμένου αιτίου που τον προκαλεί. Τα φάρμακα που συνήθως χρησιμοποιούνται γιά την αντιμετώπιση αυτού καθ εαυτού του συμπτώματος του βήχα είναι:

  • (1) Ναρκωτικά Φάρμακα που καταστέλλουν τον βήχα στο κέντρο του βηχός: Είναι η Codeine και η Dextromethorphane συχνά χορηγούνται παρόλο που η δράση τους εναντίον του βήχα δεν έχει πλήρως αποδειχθεί. Σκευάσματα: SIVAL-B (Codeine+Ephedrine) sir. 120ml
  • (2) Μή Ναρκωτικά αντιβηχικά: Ορισμένα από αυτά έχουν κεντρική δράση, καταστέλουν το κέντρο του βηχός στόν εγκέφαλο, χωρίς να είναι ναρκωτικά. Η δράση τους είναι αμφίβολη. Το γνωστότερο από αυτά είναι το Butamirate Citrate (SINECOD της Novartis) σιρόπι 200ml.Το αντιβηχικό Diphenhydramine Hydrochloride (BENADRYL Pfizer) είναι αντιϊσταμικικής δράσης και κυκλοφορεί σε σιρόπι 125ml. Eπίσης το αντιϊσταμινικό αντιβηχικό Levodropropizine (LEVOTUSS Arriani) κυκλοφορεί σε σιρόπι 125 και 200ml. Τέλος η Pentoxyverine Citrate (TUCLASE, της UCB σε σιρόπι 200ml, είναι μή ναρκωτικό κεντρικώς δρόν αντιβηχικό.
  • (3) Αντιϊσταμινικά - αντιβηχικά: Είναι φάρμακα που καταστέλλουν την παραγωγή βλέννης, όπως το Ketotifen (ZADITEN) της Zandoz, αλλά και το ίδιο το αντανακλαστικό του βηχός. Το Ketotifen, είναι Βλεννοκατασταλτικό, μειώνει την παραγωγή πτυέλων, και καταστέλλει το βήχα. [25]. Παρόμοια δράση επίσης έχει το Montelukast (SINGULAIR). Στον ξηρό βήχα αρκεί το Zaditen και ένα εισπνεόμενο Inhaler.
  • (4) Aποχρεμπτικά - Ρευστοποιητικά των εκκρίσεων: Στήν περίπτωση του παραγωγικού βήχα χορηγούμε αποχρεμπτικά - ρευστοποιητικά των εκκρίσεων όπως Bromhexine, (BISOLVON της Behringer Ingelheim), ή Ambroxol Hydrochloride (MUCOSOLVAN, Boehringer Ingelheim και ΤOSSE Novartis) και το Acetylcysteine (MUCOMYST, Bristol, ή TREBON-N, UniPharma).
  • (5) Βρογχοδιασταλτικά φάρμακα: Συνήθως πρόκειται γιά εκλεκτικούς β2 διεγέρτες αδρενεργικών υποδοχέων. Πχ: Clenbuterol (SPIROPENT), Orciprenaline(ALUPENT), Salbutamol (AEROLIN), Salbutamol + Ipratrope (BEROVENT), Terbutaline (DRACANYL), Salmeterol (SEREVENT), Selmeterol + Fluticazone (SERETIDE Discus + Inhaler), Formoterol (FORADIL). To INUVAIR της UCB/Chiesi είναι μίγμα βρογχοδιασταλτικού και Κορτικοστεροειδούς (Beclomethasone + Formoterol). Ως βρογχοδιασταλτικά επίσης, χρησιμοποιούνται τα αντιχολινεργικά φάρμακα Ipratrope (ΑΤROVENT) και Tiotrope (SPIRIVA), όπως και τα παράγωγα της Ξανθίνης - Θεοφυλλίνης.
  • (6) Αντιβιοτικά: Στοχεύουν στη μείωση της μικροβιακής φλεγμονής του λαιμού ή των πνευμόνων, και στη γρήγορη αντιμετώπιση της παραγωγής των πτυέλων.[26].
  • (7) Κορτικοστεροειδή: Χορηγούνται σε εισπνεόμενη μορφή (Inhaler, Discus) ή σε δισκία. Πχ Beclomethasone (BECOTIDE), Budenoside(PULMICORT)[27]


θεραπεία ενίσχυσης τoυ βήχα

Η θεραπεία ενίσχυσης τoυ βήχα ενδείκνυται εκεί όπoυ o βήχας απoτελεί ένα πoλύτιμo αμυντικό μηχανισμό, τoυ oπoίoυ η δράση θα πρέπει να βελτιστoπoιηθεί πρoς όφελoς τoυ ασθενoύς (π.χ. βρoγχιεκτασίες, κυστική ίνωση, πνευμoνία, μετεγχειρητική ατελεκτασία κ.λπ.). Η κλινική αξιoλόγηση της δράσης των φαρμάκων αυτών είναι εξαιρετικά δύσκoλη, γιατί υπεισέρχoνται πoλλoί παράγoντες όπως o όγκoς, τo ιξώδες και τo πoσoστό απόχρεμψης των εκκρίσεων, η κατάπoση εκ μέρoυς τoυ ασθενoύς, o όγκoς τoυ σιέλoυ πoυ παράγει κ.λπ. Ωστόσo, τα φάρμακα πoυ έχoυν ικανoπoιητικά μελετηθεί για τη θετική δράση τoυς στην αύξηση της απoβoλής εκκρίσεων (απόχρεμψης) από τoν ασθενή, φαίνoνται στoν πίνακα 2. Αν και τo υπέρτoνo διάλυμα NaCl, η αμιλoρίδη και η τερβoυταλίνη σε εισπνoές αερoλύματoς μετά από φυσιoθεραπεία τoυ αναπνευστικoύ έχει δειχθεί να αυξάνουν την κάθαρση των εκκρίσεων, η πραγματική κλινική αξία αυτών των παραγόντων μένει ακόμα να διερευνηθεί σε μελλoντικές μελέτες. Για την κυστική ίνωση ωστόσo, oι εισπνoές με υπέρτoνo διάλυμα NaCl έχoυν ήδη αρκετές ενδείξεις απoτελεσματικότητας και φαίνεται ιδιαίτερα υπoσχόμενη μέθoδoς αντιμετώπισης.




Θεραπευτικές επιλογές για τα πιο συχνά αίτια χρόνιου βήχα


Αίτιο χρόνιου βήχα                                Θεραπευτική προσέγγιση


Κάπνισμα                                             • Διακοπή καπνίσματος


Αναστολείς μετατρεπτικού
ενζύμου αγγειοτενσίνης (ΑΜΕΑ)              • Διακοπή φαρμάκου


Σύνδρομο βήχα ανώτερων
αεραγωγών – σύνδρομο
οπισθορρινικής έκκρισης                         • Αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων
                                                            • Ρινικά κορτικοστεροειδή
                                                            • Ρινικό βρωμιούχο ιπρατρόπιο


Άσθμα                                                  • Αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων
                                                            • Εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή
                                                            • Εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά
                                                            • Ανταγωνιστές λευκοτριενίων
                                                            • Κορτικοστεροειδή από το στόμα σε                                                                     επιλεγμένες περιπτώσεις ασθενών

Μη ασθματική ηωσινοφιλική
βρογχίτιδα                                             • Αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων
                                                            • Εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή
                                                            • Κορτικοστεροειδή από το στόμα σε                                                                     επιλεγμένες περιπτώσεις ασθενών

Γαστροοισοφαγική
παλινδρομική νόσος                               • Τροποποίηση διατροφής
                                                            • Μείωση σωματικού βάρους
                                                            • Αλλαγές συνηθειών (κάπνισμα, αλκοόλ)
                                                            • Αποφυγή κατάκλισης για 2 ώρες μετά                                                                 το γεύμα
                                                            • Αναστολείς αντλίας πρωτονίων
                                                            • Προκινητικά φάρμακα


Μεταλοιμώδης βήχας                              • Συνήθως αυτοπεριορίζεται
                                                             • Όταν ο βήχας επηρεάζει την ποιότητα                                                                  ζωής του ασθενούς, μπορεί να                                                                            επιχειρηθούν θεραπευτικές δοκιμές με                                                                  εισπνεόμενο ιπρατρόπιο, εισπνεόμενα                                                                  κορτικοστεροειδή ή αντιβηχικά
                                                             • Μακρολίδες σε λοιμώξεις από                                                                            Mycoplasma pneumoniae ή Bordetella                                                                pertussis

Συνέπειες του χρόνιου βήχα



Ενώ ο βήχας αποτελεί έναν αποτελεσματικό αντανακλαστικό αμυντικό μηχανισμό, μπορεί παράλληλα να προκαλέσει μια πληθώρα δυσμενών καταστάσεων, ιδιαίτερα όμως όταν ο βήχας είναι συνεχής ή μεγάλης έντασης. Αυτές περιλαμβάνουν διάφορες διαταραχές:


  • καρδιαγγειακές (υπόταση, αρρυθμίες, απώλεια αισθήσεων)
  • αναπνευστικές (πνευμοθώρακας, τραυματισμός του λάρυγγα κλπ)
  • γαστρεντερικές (επεισόδια παλινδρόμησης, σχηματισμός κηλών)
  • ουρολογικές (ακράτεια ούρων)
  • μυοσκελετικές (αυτόματα κατάγματα πλευρών και ρήξη μυών)
  • νευρολογικές (πονοκέφαλος, σπασμοί, συγκοπτικά επεισόδια)
  • οφθαλμολογικές (πχ ενδοφθάλμια αιμορραγία)
  • συστηματικές (καταβολή, ανορεξία)


Ο βήχας και οι επιπλοκές του ενδέχεται να έχουν σημαντικό ψυχολογικό αντίκτυπο σε μεμονωμένους ασθενείς, οι οποίοι συνήθως ανησυχούν ότι πάσχουν από κάποια σοβαρή νόσο και ενδέχεται να υιοθετήσουν αλλαγές στον τρόπο ζωής τους οι οποίες οδηγούν σε επιδείνωση της ποιότητας ζωής. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται δυσαρμονία μεταξύ των μελών ενός ζευγαριού, λόγω του βήχα του ενός. Πολύ συχνά οι ασθενείς με χρόνιο βήχα κατηγορούνται για νοσήματα όπως η φυματίωση ή άλλοτε αισθάνονται ντροπή για το βήχα τους, όταν αυτός συμβαίνει σε μέρη όπως το θέατρο ή η εκκλησία. Κάποιοι καταλήγουν στην κοινωνική απομόνωση.

Ο τσιγαρόβηχας είναι κάτι το φυσιολογικό;



Όχι!! Ο τσιγαρόβηχας ΔΕΝ είναι κάτι το φυσιολογικό. Οφείλεται στον ερεθισμό των πνευμόνων από τον καπνό με αποτέλεσμα να παράγονται φλέγματα. Kατά τη διάρκεια της νύχτας τα φλέγματα αυτά μαζεύονται και αποβάλλονται το πρωί μετά το ξύπνημα. Αυτό όμως συνήθως αποτελεί μία ισχυρή ένδειξη ότι κάτι πιο σοβαρό μπορεί να έχει ξεκινήσει. Αυτό είναι η η χρόνια βρογχίτιδα η οποία μπορεί να εξελιχθεί στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Σε αυτήν την περίπτωση η επίσκεψη σε πνευμονολόγο με στόχο τη διακοπή του καπνίσματος και η διενέργεια σπιρομέτρησης είναι επιτακτική.
Εδώ να αναφέρουμε πως κόβοντας το κάπνισμα, τις πρώτες 2-3 εβδομάδες, ο βήχας μπορεί να χειροτερέψει επειδή ο οργανισμός ξεκινά να ανακτά τις δυνάμεις του και λειτουργεί φυσιολογικά. Οπότε προσπαθεί να αποβάλει όλα τα φλέγματα και τις ακαθαρσίες οι οποίες μαζεύτηκαν το προηγούμενο διάστημα.
Σε κάθε καπνιστή που εμφανίζει πρόβλημα μεταβολής βήχα (πιο συχνός – αιματηρά πτύελα) επιβάλλεται άμεσα ο αποκλεισμός καρκίνου των πνευμόνων.




Φλέματα: Τι δείχνει το χρώμα τους;


Φλέμα ή φλέγμα ονομάζεται η πηχτή βλέννα που παράγουν οι βλεννογόνοι του αναπνευστικού συστήματος. Αν και η βλέννα αποτελεί φυσιολογική προστατευτική επίστρωση των βλεννογόνων του αναπνευστικού, το φλέμα παράγεται όταν ο οργανισμός νοσεί.

Μαζί με τους ηλεκτρολύτες και τα άλατα που υπάρχουν στη βλέννα, το φλέμα περιέχει επίσης βακτήρια, ιούς, νεκρά κύτταρα και άλλα υπολείμματα. Όταν το φλέμα παγιδεύσει τους ανεπιθύμητους εισβολείς, τους απορρίπτει με τη βοήθεια του βήχα.

Ανάλογα με το υποκείμενο πρόβλημα, το χρώμα που έχει το φλέμα είναι διαφορετικό.

- Διάφανο φλέμα

Το διάφανο, υπόλευκο ή αραιό φλέμα θεωρείται σε γενικές γραμμές φυσιολογικό. Στα αρχικά στάδια του κρυολογήματος (ή άλλης ιογενούς λοίμωξης) ή της αλλεργίας, παρατηρείται υπέρμετρη παραγωγή διάφανου φλέματος. Κατά τα επόμενα στάδια της λοίμωξης, το φλέμα μπορεί να είναι κιτρινωπό ή πρασινωπό. Άλλα αίτια που μπορεί να οδηγήσουν στην παραγωγή διάφανου φλέματος είναι η χρόνια βρογχίτιδα και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

- Λευκό ή γκρίζο φλέμα

Το λευκό φλέμα υποδεικνύει λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, ρινίτιδα, ιογενή ή χρόνια βρογχίτιδα, άσθμα, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή αλλεργική αντίδραση. Το λευκό φλέμα δεν οφείλεται στη κατανάλωση γαλακτοκομικών, όπως πιστεύουν μερικοί, αν και τα γαλακτοκομικά μπορεί να κάνουν τη βλέννα πιο πηχτή. Εάν το φλέμα είναι λευκό και αφρώδες, μπορεί να υπάρχει οίδημα ή απόφραξη στο αναπνευστικό. Το γκρίζο φλέμα οφείλεται συνήθως στην εισπνοή καπνού και την ατμοσφαιρική ρύπανση.

- Κιτρινωπό φλέμα

Το φλέμα ανοιχτού κίτρινου χρώματος είναι ένδειξη λοίμωξης και δείχνει ότι το ανοσοποιητικό λειτουργεί σωστά. Σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τη λοίμωξη και απορρίπτει τα φλεγμονώδη κύτταρα μέσω του φλέματος.

- Σκούρο κίτρινο φλέμα

Το πηχτό, σκούρο κίτρινο φλέμα είναι τυπική ένδειξη της βακτηριακής λοίμωξης, της ιγμορίτιδας και της λοίμωξης του κατώτερου αναπνευστικού (π.χ. βρογχίτιδα).

- Πρασινωπό φλέμα

Παράγεται συνήθως λόγω μακρόχρονης λοίμωξης ή φλεγμονής μη μολυσματικής αιτιολογίας. Συνήθεις αιτίες είναι η πνευμονία, η κυστική ίνωση και το πνευμονικό απόστημα.

- Καφετί φλέμα

Παρατηρείται σε άτομα που έχουν εισπνεύσει μεγάλες ποσότητες σκόνης και καπνού. Σπανιότερα, σε ασθενείς που πάσχουν από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, μπορεί να οφείλεται στην κατανάλωση τροφών όπως η σοκολάτα, ο καφές και το κόκκινο κρασί.

- Ροζ φλέμα

Είναι ενδεικτικό σοβαρής πάθησης, όπως η καρδιακή ανεπάρκεια. Εάν το σύμπτωμα εμφανιστεί ξαφνικά σε συνδυασμό με αρρυθμίες, κόπωση, αδυναμία, πρήξιμο των άκρων και πρήξιμο στην κοιλιά, επιβάλλεται η άμεση επίσκεψη στα επείγοντα. Εάν το φλέμα είναι ροζ και αφρώδες, μπορεί να υποδεικνύει πνευμονικό οίδημα (συσσώρευση υγρού στις κοιλότητες των πνευμόνων).

- Αίμα στο φλέμα

Η λεγόμενη αιμόπτυση μπορεί να είναι σύμπτωμα της βρογχίτιδας και στην περίπτωση αυτή δεν είναι ανησυχητική. Εάν η ποσότητα αίματος στο φλέμα είναι σημαντική, μπορεί να υποδεικνύει σοβαρό νόσημα όπως καρκίνο στον πνεύμονα ή φυματίωση.

Χρόνιος βήχας στα παιδιά


Βρογχικό άσθμα


Το βρογχικό άσθμα είναι έτσι κι αλλιώς η πιο συχνή χρόνια νόσος της παιδικής ηλικίας. Αρκετά συχνά η τυπική ασθματική συμπτωματολογία απουσιάζει, ενώ δεν αποκλείεται ο επίμονος βήχας να είναι το μόνο σύμπτωμα (βήχας ισοδύναμο άσθματος). Στα παιδιά έως 6 ετών, στα οποία για προφανείς λόγους δεν μπορεί να γίνει σπιρομέτρηση, το ατομικό ιστορικό ατοπικής δερματίτιδας, αλλεργικής ρινίτιδας ή ιστορικό ατοπίας στο οικογενειακό περιβάλλον μπορούν να κατευθύνουν προς τη διάγνωση. Ο βήχας μπορεί συχνά να παρουσιάζεται τις νυχτερινές ώρες αφυπνίζοντας το παιδί ή κατά τη σωματική άσκηση. Τα μεγαλύτερα παιδάκια μπορούν να εκτελέσουν αξιόπιστες σπιρομετρήσεις, όταν κατευθύνονται από έμπειρο πνευμονολόγο.

Παλινδρόμηση


Αποτελεί συχνή αιτία χρόνιου βήχα στα παιδιά, ιδιαίτερα στη νεογνική και βρεφική ηλικία. Συνήθως αποτελεί αυτοπεριοριζόμενο φαινόμενο με την πάροδο των μηνών, χωρίς να απαιτεί κάποια ειδική θεραπεία.

Λοιμώξεις

  
Επαναλαμβανόμενες ιογενείς λοιμώξεις ή χρόνιες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, πολύ συχνά αποτελούν αιτία χρόνιου βήχα στα παιδιά, συμπεριλαμβανομένων του κοκκύτη και λιγότερο συχνά ειδικών λοιμώξεων όπως η φυματίωση. Σε παιδιά προσχολικής ηλικίας ο κοκκύτης μπορεί να προκαλεί λαρυγγίτιδα με βράγχος φωνής, παροξυσμικό υλακώδη βήχα (σα να γαβγίζει σκύλος) και συριγμό κατά την εισπνοή. Στην περίπτωση αυτή επιβάλλεται η μεταφορά του παιδιού στο νοσοκομείο.

Εισρόφηση ξένου σώματος


Στην περίπτωση χρόνιου βήχα στα παιδιά πρέπει πάντα να αποκλείεται το ενδεχόμενο παρουσίας ξένου σώματος στο αναπνευστικό δένδρο. Αυτά τα σώματα μπορεί εύκολα να διαφύγουν της προσοχής ακόμη και έμπειρου ιατρού, όταν λόγω της σύστασής τους (πλαστικό, σπόροι, κομματάκια σπόγγου) δεν απεικονίζονται στην ακτινογραφία θώρακος.
Άλλες σπανιότερες παθήσεις καταρτίζουν έναν μακρύ κατάλογο αιτίων χρόνιου βήχα στα παιδιά. Μεταξύ αυτών αναφέρονται οι ανοσοανεπάρκειες, οι γενετικές ανωμαλίες του αναπνευστικού και του πεπτικού συστήματος, η κυστική ίνωση, η πρωτογενής δυσκινησία των κροσσών, ο ψυχογενής βήχας κ.ά.




Προσοχή στα παιδιά


Μην δίνετε ποτέ φαρμακευτικά σκευάσματα για τον βήχα στα παιδιά αν δεν έχετε συμβουλευτεί τον παιδίατρό σας. Τα περισσότερα είναι ασφαλή μετά τα 6 χρόνια, όμως και πάλι χορηγούνται μόνο με συνταγή γιατρού. Επίσης, πολλοί είναι οι παιδίατροι που απαγορεύουν το μέλι από την διατροφή παιδιών κάτω του ενός έτους, οπότε αποφύγετε να το βάλετε σε ζεστό χαμομήλι που πιθανώς τους δώσετε για τον λαιμό.

Προστατεύστε τους άλλους


Καθώς ο βήχας σας μπορεί να οφείλεται σε ιό, προσπαθήσετε να μην τον μεταφέρετε στους γύρω σας και να βήχετε είτε σε χαρτομάντιλο είτε στο εσωτερικό του αγκώνα σας. Επίσης, φροντίστε να πλένετε τα χέρια σας συχνά.


Καλύψτε το Βήχα σας




Πηγές


Ακόμη ποιό αναλυτικά για τον χρόνιο βήχα......



Ως χρόνιο βήχα αναφέρουμε εκείνον το βήχα που διαρκεί περισσότερο από 8 συνεχείς εβδομάδες. Αν και αποτελεί μια συχνή κλινική εικόνα, μόνο τα τελευταία 20 χρόνια έχει αναγνωρισθεί ως ξεχωριστό σύνδρομο. Πρόσφατα μια έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο που έγινε τους καλοκαιρινούς μήνες, για να μην επηρεαστεί από πιθανές εποχιακές ιώσεις, ανάμεσα σε 4.000 ανθρώπους, έδειξε ότι ένα απίστευτα υψηλό ποσοστό από αυτούς, που έφτανε το 11%, είχε καθημερινό βήχα τον τελευταίο μήνα και το 7% ανέφερε ότι ο βήχας τους εμπόδιζε στην καθημερινή τους ζωή.

Οι συνέπειες του χρόνιου βήχα


Ο ασθενής με χρόνιο βήχα υποφέρει από πολλές σωματικές αλλά και ψυχολογικές συνέπειες της κατάστασής του. Ο πρόεδρος Bush «έχασε τις αισθήσεις του από ένα κουλουράκι», κατάσταση η οποία ήταν στην πραγματικότητα ένα συγκοπτικό επεισόδιο λόγω βήχα. Το συγκοπτικό επεισόδιο, η απώλεια δηλαδή των αισθήσεων για λίγα δευτερόλεπτα, αποτελεί ίσως την πιο δραματική επιπλοκή που μπορεί να έχει ο βήχας. Επίσης μεγάλο ποσοστό γυναικών με χρόνιο βήχα, παραπονιούνται για επεισόδια ακράτειας, σε ένα ποσοστό που φτάνει σε μερικές περιπτώσεις το 50%. Ο χρόνιος βήχας έχει επιπτώσεις και στον ψυχογενή τομέα. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται δυσαρμονία μεταξύ των μελών ενός ζευγαριού, λόγω του βήχα του ενός. Πολύ συχνά οι ασθενείς με χρόνιο βήχα κατηγορούνται για νοσήματα όπως η φυματίωση, ή άλλοτε αισθάνονται ντροπή για το βήχα τους, όταν αυτός συμβαίνει σε μέρη όπως το θέατρο ή η εκκλησία. Κάποιοι καταλήγουν στην κοινωνική απομόνωση. Δεν αποτελεί παράδοξο λοιπόν αυτές οι κοινωνικές συνέπειες του χρόνιου βήχα να έχουν και σοβαρή ψυχολογική επίπτωση. Σε μια έρευνα ασθενών που παρακολουθούνταν από ιατρείο βήχα σε νοσοκομείο των Η.Π.Α. βρέθηκε ότι οι μισοί από αυτούς είχαν συμπτώματα κατάθλιψης. Πάντως όταν το πρόβλημα του χρόνιου βήχα αντιμετωπισθεί με επιτυχία, οι ψυχολογικές επιπτώσεις υποχωρούν και αυτές.

Κατανοώντας τον χρόνιο βήχα


Εάν οι ασθενείς που πάσχουν από χρόνιο βήχα ερωτηθούν τι τους ξεκινά τον βήχα, η συντριπτική πλειοψηφία θα αναφερθεί στην αλλαγή των ατμοσφαιρικών συνθηκών π.χ. είτε πηγαίνοντας από ένα ζεστό σε ένα κρύο δωμάτιο είτε το αντίθετο. Πολλοί επίσης θα ενοχοποιήσουν αρώματα ή έντονες μυρωδιές. Ο βήχας που εμφανίζεται στην αλλαγή θερμοκρασίας εξηγείται από το γεγονός ότι ένας από τους υποδοχείς του βήχα στο ανώτερο αναπνευστικό είναι και υποδοχέας θερμοκρασίας. Επομένως η αλλαγή θερμοκρασίας ερεθίζει την νευρική εκείνη οδό την υπεύθυνη για τον βήχα. Το ενδιαφέρον ερώτημα είναι γιατί οι φυσιολογικοί άνθρωποι δεν βήχουν τόσο όταν και οι ίδιοι δέχονται έναν παρόμοιο ερεθιστικό παράγοντα.
Σε όλες σχεδόν τις μορφές του χρόνιου βήχα παρατηρείται μια αυξημένη ευαισθησία των διαφόρων υποδοχέων του βήχα που βρίσκονται στο αναπνευστικό σύστημα. Επομένως όταν ένα άτομο αναπτύσσει χρόνιο βήχα, έχει αυξημένη ευαισθησία στον βήχα, κατάσταση που το οδηγεί στο να βήχει σε περιπτώσεις όπου δεν θα έβηχε υπό φυσιολογικές συνθήκες.
Οι γυναίκες φαίνεται να έχουν αυξημένο αντανακλαστικό του βήχα σε σύγκριση με του άνδρες. Οι γυναίκες βήχουν διπλάσια σε απάντηση οποιουδήποτε ερεθιστικού παράγοντα και στα ιατρεία βήχα ο αριθμός τους είναι διπλάσιος αυτού των ανδρών. Η αιτία αυτού του φαινομένου είναι άγνωστη.

Διαγιγνώσκοντας τον χρόνιο βήχα


Ασθματικός βήχας


Το άσθμα είναι μία από τις συχνότερες αιτίες χρόνιου βήχα στους μη καπνιστές. Διάφορες μελέτες υπολογίζουν ότι 24-29% των μη καπνιστών με χρόνιο βήχα πάσχουν τελικά από άσθμα. Συνήθως ο βήχας στο άσθμα σχετίζεται με τα πιο τυπικά συμπτώματα της νόσου, όπως δύσπνοια ή συριγμό. Όμως σε αρκετούς ασθενείς με άσθμα η κυρίαρχη ενόχληση είναι ο βήχας. Σε αυτούς τους ασθενείς είναι πολλές φορές δύσκολη η διάγνωση της νόσου τους γιατί παρουσιάζουν συνήθως φυσιολογική τη λειτουργία του αναπνευστικού όπως αυτή εκτιμάται από τη σπιρομέτρηση. Σε αυτές τις περιπτώσεις μια άλλη εξέταση, που ονομάζεται δοκιμασία βρογχικής υπεραντιδραστικότητας, μετρά την προδιάθεση των βρόγχων στο να απαντούν με ασθματικού τύπου αντίδραση σε διάφορα ερεθίσματα και έτσι να προκαλούν βήχα
Σε γενικές γραμμές η θεραπεία του ασθματικού βήχα είναι παρόμοια με τη θεραπεία του κλασσικού άσθματος. Η βήχας ως αποτέλεσμα άσθματος συνήθως βελτιώνεται σε περίπου μία εβδομάδα μετά την έναρξη της αγωγής. Όμως η πλήρης εξάλειψη του βήχα μπορεί να χρειαστεί ακόμη και οκτώ εβδομάδες θεραπείας για να επιτευχθεί.

Βήχας από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση






Ο βήχας από παλινδρόμηση αποτελεί μια από τις πιο συχνές περιπτώσεις χρόνιου βήχα που παρουσιάζονται στο γιατρό. Στον γενικό πληθυσμό, πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει μια πολύ υψηλή συχνότητα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης σε ασθενείς με χρόνιο βήχα. Δύο συμπτώματα παλινδρόμησης σχετίζονται με την ανάπτυξη χρόνιου βήχα: το οπισθοστερνικό καύσος και η αναγωγή. Από αυτά τα δύο μεγαλύτερη συσχέτιση με τον βήχα έχει η αναγωγή παρ' ότι θα περίμενε κανείς το αντίθετο. Και αυτό γιατί ο χρόνιος βήχας από παλινδρόμηση συμβαίνει μόνο κατά 50% από το όξινο περιεχόμενο του στομάχου που παλινδρομεί. Το υπόλοιπο 50% οφείλεται σε μη όξινη παλινδρόμηση.

Μεταγευματικός βήχας



Η διαφορά μεταξύ όξινης και μη όξινης παλινδρόμησης γίνεται καλά αντιληπτή με τα μεταγευματικά συμπτώματα. Ο ασθενής με μεταγευματικό βήχα αναφέρει τυπικά ότι ο βήχας του ξεκινά το πολύ 10 λεπτά μετά το γεύμα. Αυτός είναι και ο ανώτερος χρόνος για τη χαλάρωση του σφιγκτήρα που βρίσκεται στο κατώτερο μέρος του οισοφάγου, σε γειτονία με το στομάχι. Η φυσιολογική ανάγκη πίσω από αυτή την λειτουργία είναι η απομάκρυνση του αέρα, που όλοι καταπίνουμε κατά τη διάρκεια του φαγητού, από το στομάχι μας. Η μη όξινη παλινδρόμηση που συνδέεται με αυτό τα γεγονός προκαλεί μεταγευματικό βήχα στα άτομα που είναι ευαισθητοποιημένα σε αυτό το φαινόμενο.

Βήχας κατά την ομιλία



Σε αυτή την περίπτωση ο βήχας εμφανίζεται κατά την έντονη ομιλία ή το γέλιο. Εδώ το διάφραγμα χρησιμοποιείται για τη φώνηση, και επιτρέπει, κατά τη διάρκεια της ομιλίας, στα κύματα της παλινδρόμησης να περάσουν ευκολότερα προς τα πάνω, κατά μήκος του οισοφάγου. Αυτή η κατάσταση επιδεινώνεται περισσότερο κατά την ομιλία στο τηλέφωνο γιατί τότε το άτομο με την παλινδρόμηση βρίσκεται σε καθιστή θέση και επομένως αυξάνει η πίεση στην κοιλιά του ευνοώντας ακόμη περισσότερο την παλινδρόμηση.

Βήχας κατά την βρώση





Σε αυτή την περίπτωση ο βήχας ξεκινά με την κατάποση ξηρής σχετικά τροφής (π.χ. μπισκότα, τοστ κλπ). Αυτό συμβαίνει γιατί κατά την κατάποση της ξηρής τροφής ανοίγει αντανακλαστικά ο οισοφαγικός σφιγκτήρας και προκαλεί παροξυσμό βήχα. Σε μερικούς ανθρώπους συγκεκριμένες τροφές προκαλούν βήχα, όπως σοκολάτα ή διάφορα είδη αλκοόλ. Μάλιστα, ορισμένες περιπτώσεις «τροφικών αλλεργιών» με βήχα οφείλονται στην πραγματικότητα σε παλινδρόμηση.

Ημερήσια διακύμανση



Συνήθως υπάρχει ημερήσια διακύμανση στον βήχα από παλινδρόμηση. Οι ασθενείς κατά κανόνα βήχουν όταν πέφτουν στο κρεβάτι για να κοιμηθούν. Ο βήχας σταματά ή μειώνεται πολύ κατά την διάρκεια που κοιμούνται πραγματικά, γιατί τότε η πίεση του οισοφαγικού σφιγκτήρα αυξάνει και αποτρέπει την παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου. Ο βήχας όμως ξαναρχίζει κατά την αφύπνιση και ιδιαίτερα την πρώτη μισή ώρα από την έγερση.

Θεραπεία


Παρ όλες τις σημαντικές διαφορές μεταξύ του όξινης παλινδρόμησης που προκαλεί καύσος και του βήχα από μη όξινη παλινδρόμηση, η συνήθης αντιμετώπιση είναι η έναρξη αντιόξινης θεραπείας. Επειδή ακόμη και ελάχιστη ποσότητα όξινου γαστρικού περιεχομένου μπορεί να πυροδοτήσει τον βήχα, χρειάζεται πολύ έντονη μείωση της οξύτητας του στομάχου, κάτι που επιτυγχάνεται με χορήγηση μιας κατηγορίας αντιόξινων φαρμάκων που ονομάζονται «αναστολείς της αντλίας πρωτονίων» ή 'PPIs', πολύ παραπάνω από τη συνηθισμένη τους δόση, δηλαδή δύο φορές ημερησίως κατά την διάρκεια του φαγητού. Η θεραπεία μπορεί να κρατήσει έως και 2 μήνες, και η βελτίωση από το βήχα συνήθως είναι αργή.

Ρινίτιδα και παραρινοκολπίτιδα





Η σημαντικότερη αιτία χρόνιου βήχα από το ανώτερο αναπνευστικό είναι η οπισθορινική έκκριση. Οι ρινικές και παραρίνιες εκκρίσεις που ρέουν στο οπίσθιο τοίχωμα του ρινοφάρυγγα προκαλούν βήχα σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ασθενών. Η διάγνωση μπορεί πολλές φορές να καθίσταται προβληματική γιατί είναι πολύ συχνή η συνύπαρξη δύο ή και περισσότερων αιτίων χρόνιου βήχα στον ίδιο ασθενή. Για παράδειγμα ασθενής με άσθμα και συνύπαρξη οπισθορινικής έκκρισης λόγω αλλεργικής ρινίτιδας. Επίσης και η χρόνια παραρινοκολπίτιδα αποτελεί αιτία χρόνιου βήχα σε πολλά άτομα.
Οι ρινικές πλύσεις με φυσιολογικό ορό αποτελούν την πιο συχνή αντιμετώπιση της ρινικής έκκρισης. Η τοπική φλεγμονή των ρινικών κοιλοτήτων, εάν υπάρχει, αντιμετωπίζεται με τοπικά κορτικοειδή σε ψεκασμό. Σημαντική θεραπευτική προσέγγιση φαίνεται να αποτελεί η χορήγηση αντιισταμινικών, τα οποία σε πολλές μελέτες δείχνουν να έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα στην αντιμετώπιση του χρόνιου βήχα από οπισθορινική έκκριση.

Άλλες αιτίες χρόνιου βήχα



Υπάρχουν πολλές άλλες αιτίες χρόνιου βήχα, όχι τόσο συχνές όσο οι προηγούμενες. Από αυτές οι πιο κοινές είναι η χρόνια βρογχίτιδα σε άτομα που καπνίζουν, οι βρογχεκτασίες, ο βήχας μετά από ορισμένες λοιμώξεις του αναπνευστικού, όγκοι στον πνεύμονα, νοσήματα του πνεύμονα που επηρεάζουν τον ίδιο τον πνευμονικό ιστό και όχι τους βρόγχους και ονομάζονται διάμεσες πνευμονοπάθειες, κλπ. Τέλος κάποια φάρμακα (όπως για παράδειγμα μια κατηγορία αντιυπερτασικών που ονομάζεται αΜΕΑ) μπορούν να προκαλέσουν χρόνιο βήχα.

Χρόνιος βήχας στα παιδιά

Άσθμα


Στα πρώτα χρόνια της ζωής του, ένα παιδί με χρόνιο βήχα σε συνδυασμό με ατοπικό έκζεμα και ύπαρξη αλλεργίας ή άσθματος στην οικογένειά του, μας κάνει να σκεφτούμε ότι πάσχει από παιδικό βρογχικό άσθμα.

Παλινδρόμηση


Η παλινδρόμηση, με ή χωρίς εισρρόφηση γαστρικού περιεχομένου ή τροφής, αποτελεί μια από τις κυριότερες αιτίες χρόνιου βήχα στα παιδιά. Η παλινδρόμηση, έως κάποιον βαθμό, είναι κοινή στα βρέφη και βελτιώνεται αυτόματα με την ηλικία.

Λοιμώξεις



Πολλές λοιμώξεις προκαλούν χρόνιο βήχα, συμπεριλαμβανομένων του κοκκύτη, της φυματίωσης, των επαναλαμβανόμενων ιογενών λοιμώξεων και των χρόνιων λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Ο κοκκύτης προκαλεί βήχα για πολλούς μήνες και δεν απαντά εύκολα στη θεραπεία.

Άλλα αίτια


Υπάρχει ένας μακρύς κατάλογος περισσότερο σπάνιων αιτίων χρόνιου βήχα στα παιδιά. Μεταξύ άλλων παθήσεων αναφέρονται οι ανοσοανεπάρκειες, η πρωτοπαθής δυσκινησία των κροσσών, οι εκ γενετής ανωμαλίες του αναπνευστικού, η εισρρόφηση ξένου σώματος, ο ψυχογενής βήχας, κλπ.


πηγή

Μαρκάτος Μιλτιάδης

Πνευμονολόγος

http://www.anapnoi.net/




Ξένα σώματα στα παιδιά


Πολλές φορές, τα παιδιά από περιέργεια βάζουν εκουσίως ή ακουσίως σε σωματικές κοιλότητες, στόμα, αυτί, μύτη, διάφορα μικρά αντικείμενα. Η πράξη αυτή μπορεί να είναι από ακίνδυνη έως πολύ επικίνδυνη. Μέχρι σήμερα έχουν αναφερθεί οι εξής περιπτώσεις:

  • Ξένα σώματα στο πεπτικό: Ξένα σώματα (ψαροκόκαλα ή ρίγανη συνήθως) στις αμυγδαλές και το φάρυγγα αφαιρούνται εύκολα από τον ΩΡΛ.  Κατάποση μεταλλικών νομισμάτων ή άλλων παιχνιδιών, ή κοσμημάτων (μπίλιες, σκουλαρίκια, κλπ). Συνήθως αποβάλλονται διά της φυσικής οδού και δεν μας εμπνέουν ανησυχία. Κατάποση τσιχλών άπαξ ή κατά συρροή: Εάν γίνεται κατά συρροή οδηγεί σε πεπτικές διαταραχές και κάποια στιγμή οδηγεί σε αποβολή των τσιχλών με εμετό. Ειλεός(απόφραξη εντέρου) είναι σπάνιος. Κατάποση τριχών: Εάν γίνεται κατ’ εξακολούθηση οδηγεί σε δημιουργία τριχοπιλήματος(μπάλα τριχών) πού δημιουργεί γαστρεντερικά προβλήματα και χρειάζεται αφαίρεση με ενδοσκόπηση.
  • Ξένα σώματα στη μύτη: Συνήθως πρόκειται για μικρά παιχνιδάκια ή μικρούς ξηρούς καρπούς. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις παιδιών που είχαν καταρροή για μήνες από το ρουθούνι, και εθεραπεύοντο λανθασμένα από ιατρούς παιδίατρους ή πνευμονολόγους ως ιγμορίτιδα και αλλεργική ρινίτιδα, ενώ τελικά απεδείχθη με ρινοσκόπηση ότι εντός του ρώθωνος υπήρχε ένα στραγάλι.
  • Ξένα σώματα στον έξω ακουστικό πόρο (στραγάλια, παιχνιδάκια, πλαστελίνη κλπ). Χρειάζονται αφαίρεση από ιατρό ΩΡΛ.


Ξένα σώματα σε ανθρώπινες κοιλότητες

Στην ακτινογραφία διακρίνεται νόμισμα στον οισοφάγο.

Τα ξένα σώματα στις ανθρώπινες κοιλότητες αποτελούν αντικείμενο της Παιδιατρικής, της ΩΡΛ, της Γαστρεντερολογίας κλπ. Μερικές περιπτώσεις χαρακτηριστικές από την κλινική εμπειρία είναι οι εξής:

  • Ξένα σώματα στο πεπτικό: Κατάποση κέρματος, ή βώλου από παιδιά. Συνήθως αποβάλλονται διά των κοπράνων. Σκάγια μολύβδου από κυνηγετικό όπλο, σε θήραμα, που καταπίνονται μαζί με το θήραμα (τα βλέπουμε στις ακτινογραφίες). Ομοίως.
  • Ξένα σώματα στο αναπνευστικό:  Αποτελούν ειδικό κεφάλαιο με τίτλο Ασφυξία από Στερεά αντικείμενα. Οι περιπτώσεις αυτές εγκυμονούν κίνδυνο θανάτου για το θύμα και χρειάζονται είτε απενσφήνωση με το χειρισμό Heimlich, είτε αφαίρεση του ξένου σώματος (φυστίκι, μπίλια, κλπ) από το αναπνευστικό δένδρο με βρογχοσκόπηση.




    Απεικονιστική Ταξινόμηση των ξένων σωμάτων


    Τα ξένα σώματα που μπορεί να εισέλθουν στον ανθρώπινο οργανισμό, ταξινομούνται κατά τον Χαράλαμπο Γκούβα ως εξής, με βάση την ακτινοσκιερότητα ή την απεικονιστική ικανότητα στις διάφορες απεικονιστικές μεθόδους:

    • Υλικά οργανικής χημείας, μικρού ατομικού βάρους (<20): Αγκάθια φυτών και ανθέων, ξύλα, χόρτα, σπόρια, κλαδιά, ακίδες γύλου, και καλαμιού, πλαστικά, πολυουρεθάνη, ελαστικά, ίνες, κλπ. Τα υλικά αυτά ΔΕΝ φαίνονται στις απλές ακτινογραφίες, και κατά κανόνα δεν φαίνονται στις αξονικές τομογραφίες. Μπορεί να απεικονισθούν με υπέρηχο ή Μαγνητική τομογραφία (ΜRΙ), αλλά πάντα με επιφύλαξη.
    • Μέταλλα χαμηλού ατομικού βάρους (20-40): Αλουμίνιο, και παράγωγα, όπως καρφιά αλουμινίου, κοινό γυαλί, σιλικόνες πυριτίου, πέτρες ασβεστούχων πετρωμάτων, χώματα, αγκάθια ψαριών, κόκκαλα κρεάτων κλπ. Τα υλικά αυτά κατά κανόνα δεν απεικονίζονται εύκολα στις απλές ακτινογραφίες και στην αξονική τομογραφία, παρά μόνο με ρύθμιση της ακτινοβολίας, και πάλι δύσκολα. Μπορεί να απεικονισθούν μάλλον εύκολα με υπέρηχο και MRI.
    • Μέταλλα μεγάλου ατομικού βάρους(>40): Τέτοια είναι ο σίδηρος, το νικέλιο, ο χαλκός, ο μόλυβδος, το ασήμι, ο χρυσός, κλπ. Συχνότερα υλικά που τα περιέχουν είναι οι λαμαρίνες αυτοκινήτου, τα τζάμια από το παρμπρίζ του αυτοκινήτου που περιέχει Οξείδιο του Μολύβδου (PbO2) για να φαίνεται στις ακτινογραφίες, ορισμένα ποτήρια και γυαλικά Βοημίας πού περιέχουν PbO2, καρφιά σιδερένια ή ατσάλινα, ορειχάλκινα βλήματα σφαιρών όπλων, σκάγια μολύβδου κυνηγετικών όπλων, άλλα μέταλλα, καρφίτσες ατσάλινες, βελόνια ατσάλινα, γρέζια μετάλλων, χώματα βαρέων μετάλλων (πχ σιδηροπυρίτης, μόλυβδος, κλπ), οικοδομικά υλικά ακτινοσκιερά, κλπ. Όλα αυτά τα υλικά απεικονίζονται εύκολα στις απλές ακτινογραφίες.[7]




    Εισρόφηση ξένου σώματος, πνίξιμο (πνιγμονή) σε παιδιά και μεγάλους (ενήλικες)

    Λέγοντας εισρόφηση ξένου σώματος εννοούμε, την είσοδο ενός μικρού αντικειμένου στον λάρυγγα, στην τραχεία ή στους βρόγχους. Ανάλογα με το μέγεθος του αντικειμένου που εισροφάται μπορεί να προκληθεί :

    α) σε περίπτωση εισρόφησης μεγάλου αντικειμένου, ασφυξία, ή και θάνατος λόγω της πλήρους απόφραξης της τραχείας ή 

    β) να περάσει στους βρόγχους εάν είναι μικρό και να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές.

    Επίσης μεγάλη σημασία έχει το είδος του αντικειμένου που θα μπει στους πνεύμονες. Υπάρχουν αντικείμενα (πχ ξηροί καρποί, όσπρια, ρύζι) που μπαίνοντας στους πνεύμονες απορροφούν υγρά από το περιβάλλον και φουσκώνουν. Οπότε μπορεί στην αρχή να μην κλείνει εντελώς τη δίοδο, αλλά στη συνέχεια με την αύξηση του μεγέθους του να δυσκολεύει ή και να εμποδίζει τελείως την κυκλοφορία του αέρα μέσα στους πνεύμονες.

    Η εισρόφηση είναι πολύ συχνή σε παιδιά κυρίως ηλικίας 8 μηνών με 3 ετών αλλά και σε ενήλικες. Τα πιο συχνά αντικείμενα που εισροφούνται είναι μικρά πλαστικά μέρη των παιχνιδιών, νομίσματα, ξηροί καρποί, τσόφλι από αβγό, αλλά και υγρά (γάλα, νερό). Σε ενηλίκους μπορεί λόγω απρόσεκτης ομιλίας κατά την διάρκεια του φαγητού να εισέλθουν στην τραχεία κόκαλα ή τροφές.

    Με την είσοδο του ξένου σώματος στην τραχεία, προκαλείται βήχας σε μια προσπάθεια του οργανισμού να το αποβάλει. Αν δεν αποβληθεί τότε υπάρχουν οι εξής πιθανότητες:Lungs

    • 1. Αν είναι πολύ μεγάλο και κλείσει την τραχεία το άτομο θα παρουσιάσει έντονο βήχα, δύσπνοια, κυάνωση (θα μελανιάσει) και θα πεθάνει από ασφυξία.
    • 2. Αν κολλήσει στην τραχεία, αλλά αφήνει χώρο στον αέρα να μπαινοβγαίνει, τότε το άτομο θα παρουσιάζει δυσκολία στην αναπνοή και έντονο συριγμό κατά την εισπνοή.
    • 3. Αν το αντικείμενο είναι τόσο μικρό που να μπορεί να περάσει στους βρόγχους, τότε πιθανότατα να προωθηθεί σε ένα από τους δυο βρόγχους. Η παρουσία ενός πολύ μικρού ξένου αντικειμένου στους βρόγχους μπορεί να μην παρουσιάζει κάποιο σύμπτωμα μέχρι την στιγμή που θα εμφανιστεί κάποια επιπλοκή. 
    • Στα παιδιά συχνά μετά την εισρόφηση εμφανίζονται επεισόδια δύσπνοιας τα οποία πολλές φορές αποδίδονται λανθασμένα σε κρίση άσθματος. Η μη ανταπόκριση στην ειδική αντιασθματική θεραπεία εγείρει την υπόνοια πιθανής εισρόφησης ξένου σώματος από το παιδί. Η πιο σοβαρή επιπλοκή στην περίπτωση αυτή είναι η πνευμονία από εισρόφηση και η οποία συνοδεύεται από υψηλό πυρετό και βήχα.


    Αντιμετώπιση:

    α) Αν το άτομο αναπνέει μετά την εισρόφηση, αλλά δεν μπορεί να αποβάλει το ξένο σώμα, εφόσον ο βήχας είναι αποτελεσματικός, το μόνο που κάνουμε είναι να συμπαραστεκόμαστε ήρεμα στο θύμα το οποίο και παρακινούμε να συνεχίσει να προσπαθεί, ήρεμα κατά το δυνατόν, να εισπνέει για να συνεχίσει να βήχει αποτελεσματικά. Αποτελεσματικός θεωρείται ο βήχας όταν το παιδί μπορεί να μιλήσει, να κλάψει και γενικά να εισπνέει μεταξύ των προσπαθειών. Σε αυτή τη φάση της απόφραξης δεν επιτρέπονται τα χτυπήματα στην πλάτη και πολύ περισσότερο η παρότρυνση να πιεί το παιδί νερό, όπως συνηθίζεται, προτιμότερο είναι να απευθυνθείτε άμεσα στο πλησιέστερο νοσοκομείο ή ιατρό. Εκεί πιθανότατα μετά από τον ακτινολογικό έλεγχο και σε αδυναμία άμεσης προσπέλασης του ξένου σώματος ο γιατρός με την βοήθεια του ειδικού εύκαμπτου βρογχοσκοπίου που εισάγεται από το στόμα, στο λάρυγγα στην τραχεία και στη συνέχεια στους βρόγχους θα αφαιρέσει το ξένο σώμα.

    β) Αν όμως το άτομο δεν αναπνέει ή όταν το παιδί μεταπέσει στη φάση του ήπιου μη αποτελεσματικού βήχα και δεν μπορεί να κλάψει, να μιλήσει, γίνεται κυανωτικό ή φαίνεται να χάνει τις αισθήσεις του, καλούμε άμεσα σε βοήθεια και ξεκινούμε ενεργό παρέμβαση. 

    Εφόσον το ξένο σώμα είναι ορατό στην είσοδο του φάρυγγα, απομακρύνεται με προσοχή, ψυχραιμία και ήρεμες κινήσεις των δακτύλων μας. Οι τυφλές κινήσεις σάρωσης της βάσης της γλώσσας και της εισόδου του φάρυγγα δεν επιτρέπονται, καθώς ενδέχεται να οδηγήσουν το ξένο σώμα βαθύτερα ή να προκαλέσουν τραυματισμό και αιμορραγία του ευαίσθητου παιδικού βλεννογόνου.

    Η υπόλοιπη ενεργός παρέμβαση διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία και την κατάσταση της διατήρησης ή μη των αισθήσεων του ασθενούς.


    Για παιδιά <1 χρόνου:

    Με αισθήσεις

    Foreign Body Ingestion in newborn

    1. Κρατήστε το βρέφος έτσι ώστε το κεφάλι να είναι σε χαμηλότερο επίπεδο από τον κορμό.
    2. Δώστε τέσσερα χτυπήματα στην πλάτη. Στόχος είναι να "χαλαρώσει" το ξένο σώμα που βρίσκεται στους πνεύμονες.
    3. Δώστε τέσσερα χτυπήματα- ωθήσεις μπροστά στο θώρακα, όπως ακριβώς κάνουμε τις καρδιακές μαλάξεις με στόχο να αυξηθεί η πίεση μέσα στο θώρακα και να πεταχτεί το ξένο σώμα έξω.
    4. Ανοίξτε το στόμα και ελέγξτε αν βγήκε το ξένο σώμα και πάρτε το, αλλά μην βάζετε ποτέ στα τυφλά τα χέρια σας μέσα στο στόμα του παιδιού.
    5. Αν ακολουθήσετε την πιο πάνω διαδικασία και το ξένο σώμα δε βγήκε και το παιδί είναι αναίσθητο χωρίς αναπνοή επαναλάβετε από την αρχή την ίδια διαδικασία.


    Χωρίς αισθήσεις
    Εφαρμόζουμε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ), με τη μόνη διαφορά την επανεκτίμηση της στοματικής κοιλότητας μετά από κάθε κύκλο θωρακικών συμπιέσεων.




    Τα ίδια ισχύουν και σε πνίξιμο από νερό σε θάλασσα ή πισίνα αλλά και από εμετό.




    Για παιδιά >1 χρόνου:

    Με αισθήσεις

    Foreign Body Ingestion in children

    1. Τοποθετήστε το παιδί στο έδαφος.
    2. Γονατίστε δίπλα του.
    3. Με το εσωτερικό της παλάμης δώστε 6-10 σπρωξίματα-ωθήσεις ακριβώς πάνω από το στομάχι μεταξύ του ομφαλού και του θώρακα.
    4. Ανοίξτε το στόμα και ελέγξτε αν βγήκε το ξένο σώμα και πάρτε το, αλλά μην βάζετε ποτέ στα τυφλά τα χέρια σας μέσα στο στόμα του παιδιού.


    Χωρίς αισθήσεις

    Εφαρμόζουμε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) για παιδιά, με μόνη διαφορά την επανεκτίμηση της στοματικής κοιλότητας μετά από κάθε κύκλο θωρακικών συμπιέσεων.





    Τα ίδια ισχύουν και σε πνίξιμο από νερό σε θάλασσα ή πισίνα αλλά και από εμετό.


    Σε μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες:

    Με αισθήσεις

    Foreign body in adults1. Ελάτε πίσω από τον ασθενή, κάμψτε τον κορμό του προς τα εμπρός, ώστε το κεφάλι να κρέμεται προς τα κάτω και χτυπήστε ισχυρά την ράχη του με την παλάμη σας μεταξύ των ωμοπλατών ώστε να προκληθεί βήχας, ο οποίος συνήθως θα εξωθήσει γρήγορα προς τα έξω το ενσφηνωμένο ξένο σώμα.

    2. Άλλη δυνατότητα για την αφαίρεση ξένου σώματος από τις αναπνευστικές οδούς είναι η λεγόμενη χειρολαβή του Heimlich. Στον όρθιο ή καθήμενο ασθενή, περάστε από πίσω τα χέρια σας γύρω από τη μέση του ασθενούς και επάνω στην κοιλιά, μεταξύ ομφαλού και πλευρών, το ένα χέρι σφίγγεται σε γροθιά.

    Heimlich maneuver

     

    Με το άλλο χέρι πιάνει τη γροθιά και πιέζει σύντομα και δυνατά, αν χρειάζεται περισσότερες φορές, την κοιλιά με κατεύθυνση προς το διάφραγμα (προσοχή η βίαια εφαρμογή μπορεί να προκαλέσει κακώσεις στα εσωτερικά όργανα.

     


    3. Αν ο ασθενής είναι ξαπλωμένος, τοποθετούμαστε από πάνω του στο ύψος των ισχίων ιππαστί, βάζουμε τα χέρια με τις παλάμες τη μία πάνω στην άλλη από κάτω μεταξύ ομφαλού και θώρακα και πιέζουμε σύντομα και δυνατά με κατεύθυνση προς το διάφραγμα. Με την πίεση του κοιλιακού τοιχώματος ανεβαίνει η πίεση στην τραχεία και στις περισσότερες περιπτώσεις αποβάλλεται το ξένο σώμα.


    Χωρίς αισθήσεις

    Εφαρμόζουμε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ), με τη μόνη διαφορά την επανεκτίμηση της στοματικής κοιλότητας μετά από κάθε κύκλο θωρακικών συμπιέσεων.




    Τα ίδια ισχύουν και σε πνίξιμο από νερό σε θάλασσα ή πισίνα αλλά και από εμετό.


    Λόγω της μεγάλης επικινδυνότητας, η εισρόφηση ξένου σώματος πρέπει να προλαμβάνετε ειδικά σε παιδιά μικρότερα των πέντε ετών. 

    Γι αυτό:

    • Φυλάξτε όλα τα μικρά αντικείμενα μακριά από τα μικρά παιδιά σας και μην δίνετε στα παιδιά να παίξουν με μικρά αντικείμενα (όπως κουμπιά, κέρματα κ.α.)
    • Μη δίνετε στα μικρά παιδιά ξηρούς καρπούς.
    • Μην τους δίνετε ποτέ παιχνίδια που περιέχουν μικρά αντικείμενα.
    • Μην αφήνετε το βρέφος σας ανάσκελα στο κρεβάτι. Αν κάνει εμετό υπάρχει πιθανότητα εισρόφησης των εμεσμάτων.


    Πηγή: ioanninamed.gr

    Παπαθανασίου Β.Αναστάσιος: Ειδικός Παθολόγος

    http://www.s-presso.gr/eisrofisi-ksenoy-somatos#sthash.fIMpPfh8.dpuf
    http://www.paidiatriki.gr/index.php?option=com_zoo&task=item&item_id=203&Itemid=1




    Δημοσιεύτηκε από τον χρήστη 


     

    Επιστημονικός Συνεργάτης
     

    ΩΡΛ Παίδων

    Μεγάλο μέρος της ειδίκευσης του ο γιατρός το αφιέρωσε στα παιδιά και την

    Παιδο-Ωτορινολαρυγγολογία

     θαλασσί BANER δεξιά
    Το περιεχόμενο της ιστοσελίδας είναι μόνο για ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να αντικαθιστά οποιαδήποτε ιατρική συμβουλή, διάγνωση ή και θεραπεία που χορηγείται από τον γιατρό σας ή από τον εξειδικευμένο επιστήμονα υγείας. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή, μεταβίβαση, διανομή ή αποθήκευση μέρους ή του συνόλου του περιεχομένου σε οποιαδήποτε μορφή, χωρίς την προηγούμενη γραπτή συγκατάθεση του κ. Λάμπρου Ι. Καρελά.
    © 2012 Λάμπρος Ι. Καρελάς                                                                                                                                                                                          lkarelas@yahoo.gr