Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση ΓΟΠ

Κάνετε κλίκ σε ότι σας ενδιαφέρει.

 
Παλινδρόμηση κακοσμία φαρυγγίτιδα λαρυγγίτιδα έλκος κοκκίωμα πολύποδας στις φωνητικές χορδές άσθμα



Στους ενήλικες, η καμπουριαστή στάση είναι ένας σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στη ΓΟΠ. Κατά την καμπουριαστή στάση δεν υπάρχει ευθεία οδός μεταξύ στομάχου και οισοφάγου, οι μυς γύρω από τον οισοφάγο προχωρούν σε σπασμό. Τα αέρια και η οξύτητα παγιδεύονται στη θέση του σπασμού και οδηγούν σε βήχα και άλλα συμπτώματα όμοια με άσθματος.







Περιεχόμενα

  1. 1 Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση ΓΟΠ
    1. 1.1 Ποια είναι τα αίτια και οι παράγοντες κινδύνου της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;
      1. 1.1.1 Ποια είναι τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;
      2. 1.1.2 Πώς μπορεί να διαπιστωθεί η πάθηση ;
      3. 1.1.3 Εξετάσεις που μπορεί να χρειαστούν για την διάγνωση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης
      4. 1.1.4 Θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης
    2. 1.2 Λαρυγγοφαρυγγική Παλινδρόμηση (ΛΦΠ) (LPR-Laryngopharyngeal reflux)
      1. 1.2.1 Συμπτωματολογία της Λαρυγγοφαρυγγικής παλινδρόμησης
      2. 1.2.2 Διάγνωση - Διαφορική διάγνωση της Λαρυγγοφαρυγγικής παλινδρόμησης
      3. 1.2.3 Κοκκιώματα και έλκη επαφής
      4. 1.2.4 Θεραπεία της Λαρυγγοφαρυγγικής παλινδρόμησης
    3. 1.3 Αναλυτικά ο βήχας από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
      1. 1.3.1 Μεταγευματικός βήχας
      2. 1.3.2 Βήχας κατά την ομιλία
      3. 1.3.3 Βήχας κατά την βρώση
      4. 1.3.4 Ημερήσια διακύμανση
    4. 1.4 Kόμπος (κόμβος) στον λαιμό 

Κάνετε κλίκ σε ότι σας ενδιαφέρει



sielble roi

θαλασσί BANER αριστερά

Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση ΓΟΠ



Ως γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) ορίζεται η παλινδρόμηση όξινου γαστρικού περιεχομένου στον οισοφάγο. 
Συχνά παρατηρούνται σε όλους μας σύντομα επεισόδια γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, κυρίως μετά από μεγάλα και λιπαρά γεύματα. Τα επεισόδια αυτά ακολουθούνται από όξινες ερυγές (ξινίλα, ρέψιμο). Αυτό που τα διαφοροποιεί από την πάθηση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης είναι μια σειρά από επιπλέον συμπτώματα, όπως κάψιμο στο στομάχι, πόνος ή ένα αίσθημα «κόμπου» στο λαιμό. 
Όταν μιλάμε για παθολογική παλινδρόμηση θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι αυτή προκαλείται είτε με μεγάλη ευκολία (π.χ. όταν σκύβουμε ή ξαπλώνουμε) είτε με μεγάλη συχνότητα. 
Ο νυχτερινός βήχας, η δύσοσμη αναπνοή και η βραχνάδα το πρωί αποτελούν επίσης συμπτώματα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
Αν έχετε αίσθημα οπισθοστερνικού καύσου (καούρα πίσω από το στέρνο) ή άλλα συμπτώματα παλινδρόμησης πάνω από δύο φορές την εβδομάδα, ή αυτά τα συμπτώματα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην καλή κατάσταση της υγείας σας, μπορεί να πάσχετε από  Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση Νόσο (ΓΟΠΝ).
Η περίοδος της εγκυμοσύνης μπορεί να δικαιολογήσει τα παραπάνω συμπτώματα χωρίς να μιλάμε για παθολογική κατάσταση.

Παλινδρόμηση στομάχι οισοφάγος οισοφαγίτιδα γαστρίτιδα


Φυσιολογικά μετά την μάσηση της τροφής, αυτή περνάει μέσα από τον οισοφάγο προκειμένου να φτάσει στο στομάχι για να συνεχιστεί η πέψη. Στο σημείο που ο οισοφάγος ενώνεται με το στομάχι βρίσκεται ο καρδιοοισοφαγικός σφιγκτήρας ή αλλιώς κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας. Πρόκειται για μυ, που είναι διαρκώς σε σύσπαση και χαλαρώνει μόνο για να επιτρέψει σε μία μπουκιά τροφής, να περάσει από τον οισοφάγο στο στομάχι.

θώρακας κοιλιά οισοφάγος διάφραγμα στομάχι διαφραγματοκήλη οισοφαγικός σφιγκτήρας

Όταν ο κατώτερος οισοφαγικός σφικτήρας δεν λειτουργεί σωστά ή ανεπαρκεί τότε το περιεχόμενο του στομάχου είναι δυνατόν να περάσει προς τον οισοφάγο και να προκαλέσει χημικό έγκαυμα. Η συχνή παλινδρόμηση των οξέων του στομάχου προς τον οισοφάγο προκαλεί βλάβη του βλεννογόνου του δηλαδή οισοφαγίτιδα. Η μόνη άμυνα του οισοφάγου απέναντι στην δράση των γαστρικών οξέων είναι το σάλιο που μέχρι κάποιο βαθμό καταφέρνει να εξουδετερώνει τα οξέα και ο μηχανικός καθαρισμός του οισοφάγου που γίνεται με επανειλημμένες περισταλτικές κινήσεις και προωθεί γρήγορα τα οξέα ξανά στο στομάχι. Αυτός είναι ο μηχανισμός δημιουργίας της κλασικής Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης Νόσου (ΓΟΠΝ) (GERD-Gastroesophageal reflux disease).



Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ΓΟΠ Λαρυγγοφαρυγγική Παλινδρόμηση ΛΦΠ καούρα ξινίλα βήχας, βραχνάδα, κόμπο στο λαιμό



Σε ορισμένες περιπτώσεις τα όξινα γαστρικά υγρά όταν παλινδρομούν περνούν και τον ανώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα (ένας δεύτερος σφιγκτήρας στην αρχή του οισοφάγου) λόγω ανεπάρκειας και αυτού, και προκαλούν χημικό έγκαυμα στο λάρυγγα, τραχεία, φάρυγγα, ρινοφάρυγγα, ρινική κοιλότητα (μύτη), κοιλότητα του μέσου ωτός (αυτί), ακόμη και στη στοματική κοιλότητα (στόμα). Ο βλεννογόνος αυτών των περιοχών δεν έχει αμυντικούς μηχανισμούς εναντίον αυτών των υγρών με αποτέλεσμα να καταστρέφεται. Αυτή η παλινδρόμηση ονομάζεται Λαρυγγοφαρυγγική Παλινδρόμηση (ΛΦΠ) (LPR-Laryngopharyngeal reflux) οι δε ασθενείς που πάσχουν από αυτήν την παλινδρόμηση δεν ταλαιπωρούνται από τα τυπικά κλασσικά συμπτώματα της ΓΟΠ (καούρα και ξινίλες), αλλά παρουσιάζουν άτυπα συμπτώματα όπως χρόνιο βήχα, βραχνάδα, αίσθημα κόμπου και συνεχή προσπάθεια καθαρισμού του λαιμού.

Τα αίτια της παλινδρόμησης μπορεί να είναι λειτουργικά ή ανατομικά. 
Στα λειτουργικά περιλαμβάνονται αίτια που προκαλούν αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση όπως η παχυσαρκία ή εγκυμοσύνη ή άρση βαρών ή η βαριά χειρονακτική εργασία, καταστάσεις που προκαλούν αύξηση στην ενδογαστρική πίεση όπως μεγάλα σε όγκο γεύματα ή τα αεριούχα ποτά , ή αιτίες που προκαλούν χαλάρωση στον καρδιοοισοφαγικό σφιγκτήρα όπως τα λιπαρά ή πικάντικα γεύματα, η σοκολάτα, ο καφές, το τσάι, το αλκοόλ και τα αντιχολινεργικά φάρμακα. 
Στα ανατομικά οι διαφραγματοκήλες, συγγενείς ή επίκτητες πολύ συχνά προκαλούν παλινδρόμηση.



Ποια είναι τα αίτια και οι παράγοντες κινδύνου της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;


Τα αίτια της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης ή με άλλα λόγια οι αιτίες που προκαλούν ανεπάρκεια ή δυσλειτουργία του κατώτερου οισοφαγικού σφικτήρα είναι τα ακόλουθα:


διαφραγματοκήλη πόνος καούρα σφύξιμο στο στομάχι στήθος ξινίλα, ρέψιμο κόμπιασμα


Διαφραγματοκήλη. Είναι η συνηθέστερη αιτία γαστρικής παλινδρόμησης. Το διάφραγμα είναι ένας μεγάλος θολωτός μυς, που χωρίζει την κοιλιά από τον θώρακα εμποδίζοντας το κατώτερο τμήμα του οισοφάγου και το στομάχι να μπουν στην θωρακική κοιλότητα. Όταν αυτό αποτυγχάνει τότε τμήμα του στομάχου ή /και το κατώτερο τμήμα του οισοφάγου (που φυσιολογικά βρίσκεται κάτω από το διάφραγμα στην περιοχή της κοιλιάς) μπαίνουν στην περιοχή του θώρακα. Η πάθηση αυτή ονομάζεται διαφραγματοκήλη.

Η κατανάλωση ορισμένων τροφών. Υπάρχουν ορισμένα είδη τροφών που περιέχουν χημικές ενώσεις που προκαλούν χαλάρωση του καρδιοοισοφαγικού σφιγκτήρα και προδιαθέτουν σε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Τέτοιες είναι η σοκολάτα, το αλκοόλ, γεύματα πλούσια σε λίπος, αφεψήματα με μέντα και δυόσμο. Επίσης η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων καφέ, τσάι και αλκοόλ αυξάνουν την έκκριση γαστρικού οξέως. Επιπλέον αρνητικά επιδρούν οι κατά τα άλλα θρεπτικότατοι χυμοί από εσπεριδοειδή φρούτα, όπως και το κόκκινο κρασί λόγω της περιεκτικότητας του σε τανίνες. Τέλος, αρνητικό ρόλο έχουν τα μεγάλα και βαριά γεύματα, το να ξαπλώνουμε αμέσως μετά το φαγητό ή το να σκύβουμε φαγωμένοι.

Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φαγητού. Προκαλεί μεγάλη και παρατεταμένη διάταση του στομάχου που οδηγεί σε ανεπάρκεια του οισοφαγικού σφιγκτήρα και επεισόδια γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Επιπλέον επιβαρυντικός παράγοντας είναι το ξάπλωμα μετά μεγάλα και βαριά γεύματα καθώς και το σκύψιμο ή η χειρωνακτική εργασία με γεμάτο το στομάχι. 

Η κατάκλιση μετά το γεύμα πριν συμπληρωθεί αρκετός χρόνος

Η παχυσαρκία. Η παχυσαρκία οδηγεί σε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση με δύο τρόπους. Πρώτων είναι αιτία πρόκλησης διαφραγματοκήλης και δεύτερον οδηγεί σε αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση με συνέπεια να αυξάνεται ανάλογα και η ενδογαστρική πίεση με συνέπεια την ανεπάρκεια του καρδιοοισοφαγικού σφιγκτήρα και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Υπολογίζεται ότι, το 85-90% των ανθρώπων με νοσογόνο παχυσαρκία (BMI>40) έχουν κάποιου βαθμού γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

Τα σφιχτά παντελόνια και ζώνες

Το κάπνισμα. Η νικοτίνη των τσιγάρων προκαλεί μεγάλη και παρατεταμένη χαλάρωση του γαστροοισοφαγικού σφιγκτήρα. Έτσι το κάπνισμα και ειδικά μετά τα γεύματα είναι σοβαρός παράγοντας γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Εγκυμοσύνη. Η χαλάρωση του οισοφαγικού σφιγκτήρα είναι φυσιολογική και αναμενόμενη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επιπλέον και η αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση που προκαλεί η προοδευτική αύξηση του μεγέθους της μήτρας προκαλούν συχνά επεισόδια γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Μετά τον τοκετό όμως η παλινδρόμηση της εγκυμοσύνης διορθώνεται.

Φάρμακα, όπως τα αντιχολινεργικά (π.χ. αντιεμετικά), οι ανταγωνιστές βήτα υποδοχέων για την υπέρταση ή τις καρδιακές παθήσεις, οι ανταγωνιστές διαύλων ασβεστίου για την υπέρταση, τα ντοπανινεργικά φάρμακα για το Πάρκινσον, η προγεστερόνη για τις διαταραχές του εμμηνορυσιακού κύκλου ή για αντισύλληψη, τα ηρεμιστικά για την αϋπνία ή το άγχος, τα βρογχοδιασταλτικά για το άσθμα και τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά

Νόσοι όπως το σκληρόδερμα

Βρέφη. Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση εμφανίζεται και στα μωρά, αλλά στην πλειονότητα των περιπτώσεων υποχωρεί χωρίς καμιά θεραπεία. Αυτό οφείλεται στην προοδευτική ωρίμαση του μηχανισμού της βαλβίδας.
Εάν τα συμπτώματα είναι πολύ συχνά και καθημερινά, όταν, δηλαδή, το βρέφος παρουσιάζει πολύ συχνές αναγωγές (γουλιές) μετά το γεύμα, οι γονείς πρέπει να συμβουλευτούν το γιατρό τους.



Ποια είναι τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;



Σε όλους τους ανθρώπους μπορεί να παρουσιαστεί κάποιο επεισόδιο γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και κυρίως μετά από ένα μεγάλο και λιπαρό γεύμα που συνοδεύεται με κατανάλωση αλκοόλ. Σε αυτές τις περιπτώσεις το συνηθέστερο σύμπτωμα είναι η ανάγωγη όξινου περιεχομένου προς το στόμα ή όξινες ερυγές (ρέψιμο). Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν γρήγορα χωρίς άλλες εκδηλώσεις.
Αυτό όμως, που χαρακτηρίζει την πάθηση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης είναι μια σειρά επιπλέον συμπτωμάτων, η διάρκεια τους, η συχνότητα και η ευκολία με την οποία εμφανίζονται. Κάποιες εκδηλώσεις της νόσου μπορεί να εμφανίζονται ακόμα με άδειο το στομάχι ή κατά την σωματική δραστηριότητα του σκυψίματος ή της ανύψωσης βάρους
Αξίζει να σημειωθεί ότι, το ένα τρίτο (δηλαδή το 33%) των ανθρώπων με διαπιστωμένη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση δεν εμφανίζει συμπτώματα. Στους ανθρώπους αυτούς, η νόσος δεν γίνεται αντιληπτή με αποτέλεσμα να μη λαμβάνουν θεραπευτική αγωγή παρότι η πάθηση εξελίσσεται.



ΠΙΝΑΚΑΣ: συμπτώματα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης

• Οπισθοστερνικός καύσος/ Δυσπεπτικά ενοχλήματα
• Αίσθημα ξένου σώματος στο φάρυγγα
• Συχνός «καθαρισμός» του φάρυγγα
• Κακοσμία στόματος και/ή αίσθημα πικρής γεύσης
• Βράγχος φωνής
• Χρόνιος βήχας
• Καταρροή
• Δυσφαγία
• Αναγωγή
• Επεισόδια πνιγμονής
• Συριγμός, «ασθματικού τύπου» συμπτωματολογία
• Συνδυασμός οπισθοστερνικού καύσου με ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω



Η νόσος εμφανίζεται με μία ομάδα συμπτωμάτων από τα οποία μερικά είναι τυπικά και παραπέμπουν κατευθείαν στο πρόβλημα, ενώ άλλα είναι άτυπα και μπορεί να παραπλανούν μιμούμενα άλλες παθήσεις. 
Από τα πιο τυπικά και συνηθισμένα είναι το αίσθημα οπισθοστερνικού καύσου «καούρες» και η αναγωγή όξινου περιεχόμενου στο στόμα. Ωστόσο η νόσος μπορεί να εμφανιστεί και με εικόνα δυσφαγίας σε πιο προχωρημένες καταστάσεις ή σαν αίσθημα δυσπεψίας με φούσκωμα στο στομάχι. Συμπτωματολογία στηθάγχης με πόνο στο θώρακα και αντανάκλαση στον ώμο ή στο αριστερό χέρι μπορεί να οφείλεται σε ένα επεισόδιο παλινδρόμησης και πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη στην διερεύνηση τέτοιων ασθενών. 
Πολύ συχνά η νόσος εμφανίζεται με εντελώς άτυπα εξωοισοφαγικά συμπτώματα όπως χρόνιος βήχας, υποτροπιάζουσα φαρυγγίτιδα ή λαρυγγίτιδα, ως πολύποδας έλκος ή κοκκίωμα στις φωνητικές χορδές, ακόμα και ως χρόνιο άσθμα, ή πνευμονίτιδα και πνευμονική ίνωση σαν αποτέλεσμα επαναλαμβανόμενων επεισοδίων εισρόφησης.


Ποιό αναλυτικά τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι:


πόνος κάψιμο στο στήθος στερνο νυχτερινός βήχας ξερόβηχας οισοφάγος Barrett

 
Αίσθημα καψίματος (καυστικό άλγος) πίσω από το στέρνο. Μπορεί να αντανακλά και μέχρι τη βάση του λαιμού. Συνήθως αρχίζει μία με δύο ώρες μετά το γεύμα και είναι δυνατόν να διαρκέσει για ώρες.

Όξινες ερυγές (ρεψίματα). Συνήθως αρχίζουν αμέσως μετά ή και κατά την διάρκεια του γεύματος και διαρκούν για αρκετό διάστημα.

Εμετοί. Συχνά ο εμετός είτε προκαλείται από τον ασθενή είτε επέρχεται από μόνος του, ανακουφίζει αφού μειώνει το περιεχόμενο και την οξύτητα του στομάχου.

Επίμονος νυχτερινός βήχας. Κατά την νυχτερινή κατάκλιση και ειδικά αν έχει προηγηθεί γεύμα αμέσως πριν, εμφανίζεται έντονος παροξυσμικός βήχας και αίσθημα πνιγμονής που αναγκάζει τους πάσχοντες να σηκωθούν από το κρεβάτι τους.

Δύσοσμη αναπνοή. Ειδικά το πρωί. 

Πρωινή βραχνάδα. Η πρωινή βραχνάδα πιθανόν να οφείλεται σε οίδημα των φωνητικών χορδών του λάρυγγα συνεπεία έκθεσης τους στο όξινο περιεχόμενο του στομάχου που παλινδρομεί κατά τη νύχτα. Συχνό εύρημα είναι και η εμφάνιση πολύποδα έλκους ή κοκκιώματος των φωνητικών χορδών.

Διάβρωση των δοντιών. Η διάβρωση των δοντιών είναι χαρακτηριστική της νόσου και οφείλεται στην παρατεταμένη έκθεση τους σε όξινο περιβάλλον. Συνήθως αφορά τα δόντια της δεξιά ή της αριστερής πλευράς ανάλογα με την πλευρά που συνηθίζει να κοιμάται ο πάσχων. 

Τα δύο τελευταία συμπτώματα είναι συχνά στην Λαρυγγοφαρυγγική Παλινδρόμηση (ΛΦΠ)



Πώς μπορεί να διαπιστωθεί η πάθηση ;


Ένας έμπειρος και ευαισθητοποιημένος γιατρός μπορεί εύκολα από το ιατρικό ιστορικό να ανιχνεύσει τα συμπτώματα της Γ.Ο.Π. Ο οικογενειακός ιατρός είναι αυτός που θα καθοδηγήσει τον ασθενή και θα τον παραπέμψει στον ειδικό γαστρεντερολόγο, ο οποίος θα κάνει τον ενδοσκοπικό έλεγχο. Οι διαφόρου βαθμού οισοφαγίτιδες, η στένωση και βράχυνση του οισοφάγου, ο οισοφάγος Barret και ο καρκίνος του οισοφάγου είναι καταστάσεις που διαπιστώνονται και τεκμηριώνονται με την οισοφαγοσκόπηση και την λήψη βιοψιών.
Πολλές φορές δεν υπάρχουν ευρήματα από τον οισοφάγο αλλά ο ασθενής παραπονείται για βραχνάδα στη φωνή, βήχα και φαρυγγίτιδα, ακόμα και για συχνά επεισόδια ωτίτιδας. Εδώ είναι απαραίτητη η ΩΡΛ εξέταση με την οποία, ο έμπειρος και ευαισθητοποιημένος ΩΡΛ θα αναγνωρίσει τα ευρήματα παλινδρομικής νόσου και θα παραπέμψει τον ασθενή του για pH μετρία εικοσιτετραώρου, που είναι τελικά η μόνη εξέταση που αποδεικνύει και τεκμηριώνει πέραν πάσης αμφιβολίας την πάθηση και την βαρύτητα της.






Εξετάσεις που μπορεί να χρειαστούν για την διάγνωση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης



Το ιστορικό και η κλινική εικόνα του ασθενούς θέτουν την υποψία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Παρόλα αυτά είναι απαραίτητη η επιβεβαίωση της νόσου με απεικονιστικές και άλλες εξετάσεις προκειμένου να προσδιοριστεί η βαρύτητα της νόσου και να αποκλείονται άλλες νοσολογικές οντότητες, όπως ο οισοφάγος Barrett, που θα απαιτούσαν διαφορετική θεραπευτική αντιμετώπιση.
Ο πιο απλός τρόπος να τεθεί η διάγνωση είναι η έναρξη δοκιμαστικής θεραπείας με φάρμακα που μειώνουν την παραγωγή οξέων στο στομάχι. Εάν με τη θεραπεία υφεθούν τα συμπτώματα, είναι πολύ πιθανό ο ασθενής να πάσχει από ΓΟΠΝ. Όμως, επειδή τα ίδια συμπτώματα με την ΓΟΠΝ εμφανίζουν και άλλες παθήσεις, πριν την λήψη οποιουδήποτε φαρμάκου, προτιμάται η διενέργεια μιας σειράς εξετάσεων, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν:

Βαριούχο γεύμα.

Μετά την κατάποση ενός σκιαγραφικού υγρού γίνεται η λήψη των ακτινογραφιών.

Μανομετρία οισοφάγου.

Με την εξέταση αυτή μπορεί να μελετηθεί η λειτουργικότητα του οισοφάγου και ιδίως του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα. Μετά από τον ψεκασμό της μύτης με τοπικό αναισθητικό, ένας λεπτός σωλήνας περνάει από τη μύτη και κατεβαίνει στο στομάχι. Στη συνέχεια αποσύρεται προς τα έξω και καταγράφονται οι πιέσεις που δημιουργούνται στον οισοφάγο.

Έλεγχος pH οισοφάγου με 48ωρη pH-μετρία οισοφάγου.

Κατά την διάρκεια της μανομετρίας τοποθετείται μια μικρή κάψουλα στο όριο οισοφάγου -στομάχου. Αυτή καταγράφει για 48 ώρες τη συχνότητα και την διάρκεια των παλινδρομικών επεισοδίων και τα δεδομένα συγκρίνονται με τις ενοχλήσεις που είχε ο ασθενής στο διάστημα αυτό. Οι μετρήσεις καταγράφονται σε ειδική συσκευή που φέρει μαζί του ο ασθενής. Στην συνέχεια οι μετρήσεις που έχουν καταγραφεί αναλύονται μέσο ειδικού προγράμματος και εξάγονται συμπεράσματα για την πάθηση. Για την επιβεβαίωση της νόσου και το βαθμό παλινδρόμησης, αξιολογούνται η χρονική διάρκεια που το PH είναι χαμηλότερο από 4 και η συχνότητα των παλινδρομήσεων. Πτώση του PH στον αυλό του οισοφάγου κάτω του 4, η οποία διαρκεί περισσότερο από 10-18 δευτερόλεπτα υποδηλώνει γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Είναι η πιο ειδική εξέταση για τη διάγνωση της ΓΟΠΝ.

Οισοφαγογαστροσκόπηση.

Δεν χρησιμοποιείται για να διαγνωσθεί η παλινδρόμηση, αλλά για να διαπιστωθεί εάν έχουν γίνει βλάβες στον οισοφάγο από την επίδραση του γαστρικού περιεχομένου σε αυτόν. Κατά την οισοφαγογαστροσκόπηση ένας σωλήνας, ο οποίος διαθέτει μια μικροκάμερα στην άκρη του διέρχεται από το στόμα προς το στομάχι. Η μικροκάμερα στέλνει την εικόνα σε μία οθόνη και ο ιατρός έχει την δυνατότητα να επισκοπήσει άμεσα την περιοχή του στομάχου και του οισοφάγου, καθώς και να πάρει μικρό κομμάτι από αυτήν για βιοψία. Για την εξέταση αυτή χρησιμοποιείται καταστολή.


ενδοσκόπιση γαστροσκόπηση Οισοφαγοσκόπηση λαρυγγοσκόπηση οίδημα έλκος πολύποδας λάρυγγα



Θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης


Τα γενικά μέτρα μπορεί να περιορίσουν λίγο τα συμπτώματα και  περιλαμβάνουν:

  • την αποφυγή καπνίσματος  και του αλκοόλ
  • την αποφυγή του λίπους, της σοκολάτας, της καφεΐνης, της μέντας, των κρεμμυδιών, του σκόρδου, του χυμού λεμονιού, και των προϊόντων της ντομάτας
  • την αποφυγή της κατάκλισης μετά το γεύμα
  • το να κοιμάται ο ασθενής με το κεφάλι του ελαφρώς ανασηκωμένο
  • το να παίρνει την φαρμακευτική αγωγή του με πολύ νερό
  • την μείωση του βάρους


Τα φάρμακα που εξομαλύνουν τα συμπτώματα είναι:

  • Αντιόξινα. Η λήψη τους συνίσταται μετά το φαγητό και πριν τον ύπνο αν και η δράση τους δεν διαρκεί πολύ (περίπου 1 ώρα μετά την λήψη τους), οπότε μετά επανέρχονται τα συμπτώματα
  • Ανταγωνιστές των υποδοχέων H2 της ισταμίνης. Η λήψη τους συνίσταται 30 λεπτά πριν το φαγητό. Μειώνουν το αίσθημα «καύσου» που προκαλεί η παλινδρόμηση, αλλά χρησιμοποιούνται σε μη επιπλεγμένες καταστάσεις ΓΟΠΝ
  • Αναστολείς της αντλίας πρωτονίων. Σταματούν σε σχεδόν ολοκληρωτικά την παραγωγή οξέος από το στομάχι. Έχουν πάρα πολύ καλή δράση στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και χρησιμοποιούνται κυρίως στις περιπτώσεις ΓΟΠΝ με επιπλοκές.
  • Προκινητικοί παράγοντες. Αυτά τα φάρμακα ενισχύουν τον περισταλτισμό του γαστρεντερικού σωλήνα, με αποτέλεσμα το στομάχι να αδειάζει πολύ γρήγορα από το περιεχόμενό του και έτσι να μην παλινδρομεί αυτό προς τον οισοφάγο.



Ποιό αναλυτικά.


Η φαρμακευτική αντιμετώπιση για τα ήπια συμπτώματα της ΓΟΠ είναι η λήψη ρανιτιδίνης ( Zantac 150 mg, Lumaren 150 mg κ.ο.κ.) έως και 2 φορές την ημέρα. Αν τα συμπτώματα είναι πιο έντονα και μεγαλύτερης διάρκειας γίνεται θεραπεία με ομεπραζόλη ή ραμπεπραζόλη ( Penrazol 20 mg, Losec 20 mg, Pariet 20 mg κ.ο.κ. ), παντοπραζόλη ( Zurcazol 40 mg κ.ο.κ. ). Η θεραπεία απαιτεί 4-8 εβδομάδες και η λήψη αυτών των φαρμάκων να είναι πάντα πρωί, 15 λεπτά πριν το πρωινό.
Ασθενείς που η γαστροσκόπηση έδειξε οισοφαγίτιδα χρειάζονται διπλή δόση φαρμάκου τις πρώτες 4 εβδομάδες ( πρωί – βράδυ ) ενώ μετά συνεχίζουν για άλλες 4 εβδομάδες μόνο με την πρωινή δόση. Πολλές φορές η ΓΟΠ μπορεί να υποτροπιάσει οπότε η χορήγηση εξατομικεύεται για μακρύ χρονικό διάστημα αναλόγως την ποιότητα και τη διάρκεια των συμπτωμάτων.


Η αλλαγή στον τρόπο ζωής και τις διατροφικές συνήθειες του ασθενούς παίζει καταλυτικό ρόλο στη θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Σε σχέση με την καθημερινότητα συνιστώνται τα ακόλουθα:
•    διακοπή του καπνίσματος
•    ελάττωση του σωματικού βάρους, κυρίως σε παχύσαρκα άτομα 
•    αποφυγή των στενών ρούχων (σφικτές ζώνες και παντελόνια, κορσέδες κ.α.) που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση
•    να αποφεύγει ο ασθενής να σηκώνει βάρη να κάνει κοιλιακούς και να σκύβει
•    καλό είναι να μεσολαβούν 2-3 ώρες μεταξύ του φαγητού και της κατάκλισης
•    αποφυγή άγχους.
•    κατά την κατάκλιση, βοηθάει αν το πάνω μέρος του κρεβατιού είναι υπερυψωμένο κατά 15-20 εκ.
•    αποφυγή φαρμάκων που επιτείνουν το φαινόμενο, όπως ασπιρίνη, αντιφλεγμονώδη


Σε ό,τι αφορά τις διατροφικές αλλαγές θα πρέπει να αποφεύγονται φαγητά που ευνοούν την παλινδρόμηση, όπως:

•    γεύματα σε μεγάλες ποσότητες
•    λιπαρές τροφές. Σε αυτές υπάγονται φαγητά με βούτυρο, σάλτσες με κρέμα γάλακτος, ζαμπόν, πικάντικες σάλτσες, μαγιονέζα, κέτσαπ, μουστάρδα, λιπαρά τυριά, λάδι (σε μεγάλη ποσότητα), μαργαρίνη, μπέικον, γλυκά πλούσια σε λιπαρά,  γλυκά με σιρόπι (του κουταλιού, του ταψιού κ.α.), το μέλι και οι μαρμελάδες
•    τα τηγανητά (τηγανητά τυριά, μπουρεκάκια, πανέ, λουκουμάδες κ.λπ.)
•    οι πίτες και τα παράγωγά τους (κρέπες, μάφινς κ.λπ.)
•    το αυγολέμονο 
•    οι σούπες και γενικά τα πολλά υγρά πριν την κατάκλιση.
•    τα αλκοολούχα ή αεριούχα ποτά, ο καφές, οι όξινοι χυμοί φρούτων (σε αυτούς περιλαμβάνεται ο χυμός ντομάτας, λεμονιού, πορτοκαλιού), η μέντα
•    οι σοκολάτες (καθώς περιέχουν βούτυρο πλούσιο σε λιπαρά και πολλές φορές ξηρούς καρπούς)
•    τα πολλά μπαχαρικά
•    τα άγουρα ή ξερά φρούτα
•    τα αγγούρια και τα καρπούζια το καλοκαίρι (περιέχουν μεγάλες ποσότητες νερού και προκαλούν ερυγές). 
•    το λάχανο, τα ραπανάκια, τα κάστανα, τα κρεμμύδια, οι πιπεριές, οι μελιτζάνες 



Μια προσεγμένη επιλογή των τροφών και η υιοθέτηση σωστών κανόνων διατροφής μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην ανακούφιση του ασθενούς. Τροφές που μπορούν να καταναλωθούν άφοβα μεταξύ των άλλων είναι και οι ακόλουθες:
•    ζυμαρικά χωρίς να συνοδεύονται από πλούσιες σάλτσες
•    πατάτες βραστές ή φούρνου
•    λαχανικά ψητά (εκτός από τα προαναφερθέντα), με ελαφριά βινεγκρέτ
•    κρέας άπαχο 
•    πουλερικά
•    ψάρια (όχι τηγανητά)
•    ρύζι 
•    σαλάτες φρέσκιες με λάδι και λίγο ξύδι (ή και καθόλου – εξαρτάται από το άτομο)
•    θαλασσινά
•    όσπρια
•    αφεψήματα βοτάνων (εκτός τσαγιού και μέντας)

Χειρουργική θεραπεία.

Η επέμβαση αυτή καλείται θολοπλαστική και πλέον γίνεται με λαπαροσκοπική προσέγγιση.

Στην λαπαροσκοπική θολοπλαστική, τα εργαλεία περνούν στην κοιλιά από μικρές τομές,  υπό γενική αναισθησία. Η λαπαροσκοπική τεχνική έχει το πλεονέκτημα ότι οι τομές είναι μικρότερες από το ανοικτό χειρουργείο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, μικρότερα σημάδια και λιγότερες ημέρες παραμονής στο νοσοκομείο.

Ο χειρουργός ανατάσσει πιθανή διαφραγματοκήλη και συγκλείει τα σκέλη του διαφράγματος. Στη συνέχεια, το άνω μέρος του στομάχου (θόλος) τυλίγεται γύρω από τον οισοφάγο (θολοπλαστική), ώστε να δημιουργηθεί μια ζώνη αυξημένης πίεσης η οποία θα λειτουργεί ως σφιγκτήρας.
Έτσι, μειώνονται οι «καούρες» και οι αναγωγές, οι οποίες δημιουργούνται λόγω της παλινδρόμησης του όξινου περιεχομένου του στομάχου.

Οι ασθενείς που θα χειρουργηθούν λαπαροσκοπικά μένουν στο νοσοκομείο για 1-2 ημέρες.
Οι περισσότεροι ασθενείς επανέρχονται στη δουλειά τους σε 1-2 εβδομάδες. Οι ασθενείς για ορισμένο διάστημα θα πρέπει να αποφεύγουν την άρση βαρών και να ακολουθήσουν ειδική διατροφή.

Η επιτυχία της επέμβασης που γίνεται με τεχνικά άρτιο τρόπο προσεγγίζει το 90%.

Οι ενδοσκοπικές μέθοδοι θεραπείας.

Με συγκεκριμένες ενδείξεις υπάρχει δυνατότητα ενδοσκοπικής θολοπλαστικής με τη μέθοδο Esophy-X και χωρίς να απαιτούνται τομές. Η μέθοδος δεν είναι διαθέσιμη στην Ευρώπη.

 

Πορεία - πρόγνωση

Η πλειονότητα των ασθενών απαντούν στην μεταβολή των τρόπων ζωής και στην φαρμακευτική αγωγή. Ωστόσο πολλοί ασθενείς μπορεί να χρειαστούν να παίρνουν επί μακρό χρονικό διάστημα έως και εφ’ όρου ζωής φάρμακα για τον έλεγχο των συμπτωμάτων τους.


Ποιές είναι οι επιπλοκές της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;


Όλα τα απώτερα προβλήματα που δημιουργούνται από αυτή την νόσο οφείλονται στο γεγονός ότι ο οισοφάγος αλλά και τα όργανα του ανώτερου και του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος (φάρυγγας, λάρυγγας, φωνητικές χορδές και ο ίδιος ο πνεύμονας), έρχονται πολύ συχνά και για μεγάλα διαστήματα σε επαφή με το περιεχόμενο του στομάχου (όξινο ή αλκαλικό και με άπεπτες τροφές). Παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου συμβαίνει φυσιολογικά, αρκετές φορές την ημέρα, όμως ο οισοφάγος διαθέτει μηχανισμούς που «ξεπλένουν» αυτό το υλικό γρήγορα και έτσι το περιβάλλον του επανέρχεται στην φυσιολογική κατάσταση. Υπάρχει ένα όριο στο πόσα τέτοια περιστατικά μπορεί να αντέξει ο οισοφάγος, πέρα από το οποίο οι επιπτώσεις της παλινδρόμησης γίνονται εμφανής και αρχίζουν να δημιουργούν προβλήματα και συμπτώματα:

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση λοιπόν είναι χρόνια πάθηση και οδηγεί σε χρόνιο ερεθισμό του κατώτερου τμήματος του οισοφάγου. Όσο πιο συχνά τα επεισόδια παλινδρόμησης τόσο μεγαλύτερος και ο κίνδυνος για επιπλοκές όπως:
  • Οισοφαγίτιδα. Πρόκειται για διάβρωση και στην συνέχεια έλκος του βλεννογόνο του κατώτερου οισοφάγου. Ανάλογα με τον βαθμό της βλεννογονικής βλάβης και την έκταση της διακρίνονται τέσσερις βαθμοί οισοφαγίτιδας. 
  • Αιμορραγία. Η οισοφαγίτιδες 3ου βαθμού συνοδεύονται από αιμορραγία. Οι αιμορραγίες αυτές συνήθως είναι μικρής έντασης και προκαλούν χρόνιες σιδηροπενικές αναιμίες.
  • Στενώσεις του οισοφάγου και δυσφαγία. Ο χρόνιος ερεθισμός του οισοφάγου οδηγεί στον σχηματισμό δακτυλίων που προκαλούν στένωση του αυλού του οισοφάγου και πιθανόν δυσφαγία. 
  • Οισοφάγος Barrett. Πρόκειται για μετάπλαση του φυσιολογικού οισοφαγικού βλεννογόνου σε βλεννογόνο στομάχου ή εντέρου. Ο οισοφάγος Barrett είναι σοβαρή πάθηση αφού αποτελεί προκαρκινική κατάσταση. Περίπου το 10% των ασθενών με οισοφάγο Barrett θα εκδηλώσουν καρκίνο του οισοφάγου ενώ ο κίνδυνος ανάπτυξης αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου αυξάνεται κατά 100 περίπου φορές. Οι ασθενής με οισοφάγο Barrett οφείλουν να μπαίνουν σε πρόγραμμα παρακολούθησης με ασφαλή μεθοδολογία. 
  • Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού.
  • Πνευμονία από εισρόφηση. Είναι σπάνια επιπλοκή και οφείλεται στην είσοδο του γαστρικού περιεχομένου που παλινδρομεί από το στομάχι προς τον οισοφάγο και από εκεί προς την αναπνευστική οδό, την τραχείας και στην συνέχεια στον πνεύμονα.
  • Άσθμα. Πρόκειται για επιπλοκή που εντοπίστηκε και μελετήθηκε μόλις τα τελευταία χρόνια. Οι κρίσεις δύσπνοιας, που συχνά χαρακτηρίζονται ως μη εποχιακές κρίσεις βρογχικού άσθματος στην ουσία δεν είναι πραγματικές κρίσεις άσθματος άλλα οφείλονται στην εισρόφηση γαστρικού περιεχομένου, το οποίο παλινδρομεί μέσο του οισοφάγου και εισέρχεται στο λάρυγγα η στην τραχεία. 











Λαρυγγοφαρυγγική Παλινδρόμηση (ΛΦΠ) 
(LPR-Laryngopharyngeal reflux)





Λαρυγγοφαρυγγική Παλινδρόμηση ΛΦΠ καούρες ξινίλες επίμονος χρόνιος βήχας, βράχνα, κόμπιασμα σφύξιμο κάψιμο στο λαιμό


Η ΛΦΠ είναι το αποτέλεσμα της παλινδρόμησης του γαστρικού περιεχομένου στο φάρυγγα και το λάρυγγα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις τα όξινα γαστρικά υγρά όταν παλινδρομούν περνούν και τον ανώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα (ένας δεύτερος σφιγκτήρας στην αρχή του οισοφάγου) λόγω ανεπάρκειας και αυτού, και προκαλούν χημικό έγκαυμα στο λάρυγγα, τραχεία, φάρυγγα, ρινοφάρυγγα, ρινική κοιλότητα (μύτη), κοιλότητα του μέσου ωτός (αυτί), ακόμη και στη στοματική κοιλότητα (στόμα). Ο βλεννογόνος αυτών των περιοχών δεν έχει αμυντικούς μηχανισμούς εναντίον αυτών των υγρών με αποτέλεσμα να καταστρέφεται. Αυτή η παλινδρόμηση ονομάζεται Λαρυγγοφαρυγγική Παλινδρόμηση (ΛΦΠ) οι δε ασθενείς που πάσχουν από αυτήν την παλινδρόμηση δεν ταλαιπωρούνται από τα τυπικά κλασσικά συμπτώματα της ΓΟΠ (καούρα και ξινίλες), αλλά παρουσιάζουν άτυπα συμπτώματα όπως χρόνιο βήχα, βραχνάδα, αίσθημα κόμπου και συνεχή προσπάθεια καθαρισμού του λαιμού.
Η Λαρυγγοφαρυγγική και η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση θεωρούνται δυο ξεχωριστές κλινικές οντότητες με κοινή όμως αιτιολογία. Η Λαρυγγοφαρυγγική ή εξω-οισοφαγική παλινδρόμηση εκδηλώνεται, διαγιγνώσκεται και αντιμετωπίζεται διαφορετικά από την ΓΟΠΝ.
Το περιεχόμενο του στομάχου είναι όξινο και συστατικά του όπως το υδροχλωρικό οξύ και ένα ένζυμο, η πεψίνη μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα σε όργανα που δεν είναι συνηθισμένα σε έκθεση στο οξύ όπως ο οισοφάγος, ο λάρυγγας και ο φάρυγγας. Παλινδρόμηση γαστρικού υγρού από τον στόμαχο στον οισοφάγο ή στον στοματοφάρυγγα μπορεί να συμβεί στον καθένα κυρίως μετά από τα γεύματα , χωρίς όμως η παλινδρόμηση αυτή να συνοδεύεται από συμπτώματα. Εάν όμως η παλινδρόμηση επαναλαμβάνεται συχνά ή διαρκεί μεγάλο χρονικό διάστημα εμφανίζονται η συμπτωματολογία που επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ασθενούς και τον αναγκάζει να αναζητήσει ιατρική βοήθεια. 
Λόγω της στενής ανατομικής σχέσης του άνω στομίου του οισοφάγου με την αναπνευστική οδό, οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν και διαταραχές από το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. Ενώ όμως ο οισοφάγος έχει από φυσικού του μηχανισμούς προστασίας από το οξύ, όπως το σάλιο και ο περισταλτισμός, ο λάρυγγας δεν διαθέτει παρόμοιους μηχανισμούς με αποτέλεσμα ακόμη και ελάχιστα επεισόδια όξινης παλινδρόμησης να είναι ικανά να προκαλέσουν συμπτώματα από το φάρυγγα και το λάρυγγα. Επιπλέον, ο λάρυγγας είναι 100 φορές πιο ευαίσθητος στην άμεση επαφή με τα όξινα υγρά απ’ ότι ο οισοφάγος.



Γαστροοισοφαγική / Λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση:

  • Ως γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ), ορίζεται η παλινδρόμηση όξινου γαστρικού περιεχομένου από τον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα (καρδιοοισοφαγικός σφιγκτήρας) στον οισοφάγο.

  • Ως Λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση (ΛΦΠ), ορίζεται η παλινδρόμηση όξινου γαστρικού περιεχομένου από τον ανώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα (κρικοφαρυγγικός σφιγκτήρας) στο λάρυγγα και το φάρυγγα (αλλά και μύτη, στόμα, αυτιά).




Συμπτωματολογία της Λαρυγγοφαρυγγικής παλινδρόμησης


Οι ασθενείς με Λαρυγγοφαρυγγική Παλινδρόμηση διαμαρτύρονται για χρόνια ή πρωινή βραχνάδα, ξηρότητα στο φάρυγγα, συχνές και επαναλαμβανόμενες προσπάθειες καθαρισμού της φωνής, αίσθημα κόμπου στο λαιμό, βήχα, καταρροή, δυσφαγία, αναγωγές, επεισόδια πνιγμονής και “ασθματικού τύπου” συμπτωματολογία,.
Η αίσθηση ενός σφιξίματος ή βάρους ή και ξένου σώματος στο λαιμό είχε συσχετιστεί από τον Ιπποκράτη, 2000 χρόνια πριν, με τη μήτρα («ύστερον» στα αρχαία Ελληνικά) και είχε επικρατήσει να ονομάζεται «υστερικός κόμβος» και να αποδίδεται συνήθως σε ψυχοσωματικές διαταραχές. Όμως, σε ένα ποσοστό το οποίο φτάνει μέχρι και σε 80% των ασθενών η αιτιολογία είναι η λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση. Σε μεγάλο ποσοστό ασθενών, τα παραπάνω συμπτώματα δεν συνοδεύονται από το θορυβώδες σύμπτωμα της καούρας και έτσι οι ασθενείς επισκέπτονται πλειάδα ιατρών με πτωχά συνήθως αποτελέσματα. Επίσης, οι ασθενείς που πάσχουν από ΛΦΠ έχουν κατά κύριο λόγο παλινδρόμηση κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το γεγονός της απουσίας του καψίματος πίσω από το στέρνο, η παλινδρόμηση κυρίως την ημέρα και το μη τυπικό και μη θορυβώδες των συμπτωμάτων καθιέρωσαν τον χαρακτηρισμό της λαρυγγοφαρυγγικής παλινδρόμησης ως σιωπηλής νόσου.


Διάγνωση - Διαφορική διάγνωση της Λαρυγγοφαρυγγικής παλινδρόμησης


Οι κλινικές της εκδηλώσεις της ΛΦΠ και τα συμπτώματά της διαφέρουν κατά πολύ από το πρότυπο της τυπικής γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης που ακολουθείται από οισοφαγίτιδα.
Η ΛΦΠ θεωρείται μια άτυπη μορφή της ΓΟΠ. Η τυπική ΓΟΠ εκδηλώνεται με οπισθοστερνικό καύσο, αναγωγή του γαστρικού οξέος και ενδοσκοπικά αποδεδειγμένη οισοφαγίτιδα συνήθως. Το πιο συχνό και ειδικό σύμπτωμα της νόσου αποτελεί ο οπισθοστερνικός καύσος, ο οποίος εμφανίζεται στο 75% των ασθενών. Στον αντίποδα, η ΛΦΠ εκδηλώνεται με άτυπα συμπτώματα: βράγχος φωνής, φαρυγγικός κόμβος, αίσθημα ξένου σώματος στο φάρυγγα, επίμονη προσπάθεια “καθαρισμού” του φάρυγγα, υπερβολικές εκκρίσεις στο φάρυγγα, χρόνιο βήχα, άσθμα, ήπια δυσφαγία ή / και οδυνοφαγία. Οι περισσότεροι ασθενείς δεν έχουν επίγνωση της ΛΦΠ, με μόνο το 35% να αναφέρει πως έχει οπισθοστερνικό καύσο.
Εκτός από τη συμπτωματολογία, οι δυο νοσολογικές οντότητες διαφέρουν στην αιτιολογία, τους παθογενετικούς μηχανισμούς καθώς και τη θεραπεία. Οι ασθενείς που πάσχουν από ΛΦΠ έχουν κατά κύριο λόγο παλινδρόμηση κατά τη διάρκεια της ημέρας και φυσιολογική κινητικότητα του οισοφάγου. Η διαταραγμένη αισθητικοκινητική λειτουργία του ανώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα (ΑΟΣ) φαίνεται να παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην αιτιολογία της ΛΦΠ, αλλά η αιτιολογία της νόσου δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί πλήρως. Η πλειοψηφία των ασθενών δεν έχουν οισοφαγίτιδα, που αποτελεί το παθογνωμονικό σημείο για τη διάγνωση της ΓΟΠ. Επιπλέον, το επιθήλιο του λάρυγγα και του φάρυγγα είναι πολύ πιο ευαίσθητα στην ιστική βλάβη από την παλινδρόμηση σε σχέση με το επιθήλιο του οισοφάγου. Λόγω αυτών των διαφορών, οι θεραπευτικοί αλγόριθμοι για την ΛΦΠ και την ΓΟΠ διαφέρουν επίσης.


Η διάγνωση της ΛΦΠ γίνεται με το συνδυασμό:
  • ιστορικού, 
  • κλινικής εξέτασης-λαρυγγοσκόπησης (με άκαμπτο 90°, εύκαμπτο ενδοσκόπιο ή με το Video- στροβοσκόπιο), 
  • 24ωρης pH-μετρίας και 
  • ανταπόκρισης των συμπτωμάτων στο test με PPI(ΑΑΠ).

Πρώτο και κύριο βήμα όσον αφορά στη διάγνωση της Λαρυγγοφαρυγγικής Παλινδρόμησης είναι η ενδελεχής λήψη του ιστορικού και η καταγραφή της συμπτωματολογίας του ασθενούς. Έτσι χρησιμοποιείται και αξιολογείται ο Δείκτης Συμπτωμάτων Παλινδρόμησης (Πίνακας). Πρόκειται για ένα ερωτηματολόγιο 9 ερωτήσεων που συμπληρώνεται από τον ίδιο τον ασθενή, και το οποίο έχει αποδειχτεί πως έχει υψηλή εγκυρότητα, αξιοπιστία και επαναληψιμότητα. 



χημικό έγκαυμα στο λάρυγγα τραχεία φάρυγγα ρινοφάρυγγα μύτη αυτί στόμα καούρα ξινίλες βραχνάδα κόμπος φαρυγγίτιδα λαρυγγίτιδα
Βαθμολόγηση Συμπτωμάτων της Παλινδρόμησης:
Από 0= καθόλου, μέχρι 5= σοβαρό πρόβλημα
* Βαθμολογία ίση ή μεγαλύτερη του 14 είναι ισχυρή ένδειξη για Λαρυγγοφαρυγγική Παλινδρόμηση (ΛΦΠ)


Ακολουθεί μια πλήρης Ωτορινολαρυγγολογική εξέταση σε συνδυασμό με έμμεση λαρυγγοσκόπηση και ενδοσκόπηση του λάρυγγα. Κατά την τελευταία εκτιμώνται και βαθμολογούνται τα ευρήματα που είναι συμβατά με παλινδρόμηση. Ανάλογα με την απουσία ή παρουσία ευρημάτων μπορεί να ακολουθήσουν και πιο εξειδικευμένες εξετάσεις. 





Επιπλέον εξετάσεις που μπορεί να απαιτηθούν είναι το οισοφαγογράφημα, η μανομετρία, η ενδοσκόπηση, η τροποποιημένη δοκιμασία Berstein, η pH -μετρία όπως και η γαστροσκόπηση. 
Η μέθοδος εκλογής για την επιβεβαίωση της διάγνωσης της ΛΦΠ και την εκτίμηση της σοβαρότητας του προβλήματος είναι η 24ωρη pH-μετρία με δύο δέκτες, οισοφαγικό και φαρυγγικό.  
Αν το ιστορικό και η φυσική εξέταση αποτύχουν να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση, οι σύγχρονες απόψεις και συστάσεις για την αντιμετώπιση ασθενών με ΛΦΠ είναι η εμπειρική θεραπεία, η οποία αποτελείται κυρίως από αλλαγές του τρόπου ζωής και τη φαρμακευτική αγωγή.
Για την ΛΦΠ απαιτείται πιο επιθετική αγωγή και για μεγαλύτερη διάρκεια σε σύγκριση με τη ΓΟΠ. Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων είναι η θεραπεία εκλογής και πρέπει να χορηγούνται δυο φορές ημερησίως για 2-4 μήνες. Στους ασθενείς που ανταποκρίνονται στη θεραπεία, το επόμενο βήμα είναι η σταδιακή μείωση του βαθμού της καταστολής του γαστρικού οξέος ενώ σε εκείνους που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία θα πρέπει να αναζητηθούν άλλες αιτίες.
Η ΛΦΠ δεν θα πρέπει να υποεκτιμάται πλέον λόγω της αρνητικής της επίπτωσης στη ζωή των ασθενών και των δυνητικά επικίνδυνων επιπλοκών της, από έλκη επαφής και κοκκιώματα μέχρι την υπογλωττιδική στένωση, το καρκίνωμα του λάρυγγα και την πνευμονική νόσο. Επιπλέον, τα συμπτώματα της ΛΦΠ αποδεικνύονται καλύτερος δείκτης της ανάπτυξης οισοφάγου Barrett και αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου συγκρινόμενα με τα συμπτώματα της ΓΟΠ. Από την άλλη πλευρά, η υπερδιάγνωση της ΛΦΠ μπορεί να οδηγήσει σε αστοχία της διάγνωσης και περιττά έξοδα.
Θα πρέπει λοιπόν να υποπτευθούμε την ΛΦΠ όταν το ιστορικό και τα λαρυγγοσκοπικά ευρήματα είναι υποδηλωτικά της διάγνωσης. Λαρυγγοσκοπικά ευρήματα που υποδηλώνουν λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση είναι τα εξής: ερύθημα των αρυταινοειδών, του μεσαρυταινοειδούς διαστήματος ή της λαρυγγικής επιφάνειας της επιγλωττίδας, εμφάνιση δίκην πλακόστρωτου του μεσαρυταινοειδούς διαστήματος, οίδημα των γνήσιων φωνητικών χορδών, φλεγμονώδεις βλάβες των γνήσιων φωνητικών χορδών όπως κοκκιώματα και έλκη επαφής και εκκρίσεις στον υποφάρυγγα. Η έμμεση λαρυγγοσκόπηση βρέθηκε να είναι ανώτερη της ενδοσκόπησης όσον αφορά τη διάγνωση της ΛΦΠ.



Λαρυγγοφαρυγγική Παλινδρόμηση (ΛΦΠ)

Πίνακας.    Δείκτης Συμπτωμάτων Παλινδρόμησης

Δείκτης Συμπτωμάτων Παλινδρόμησης
Κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα, πόσο σας ενόχλησαν τα παρακάτω
[Βαθμολογήστε από 0 καθόλου, μέχρι 5 (πάρα πολύ)]

1.Βραχνάδα ή άλλο πρόβλημα με τη φωνή σας
2.Βήχας καθαρισμού του λαιμού
3.Υπερβολικές εκκρίσεις στο λαιμό ή οπισθορρινικές εκκρίσεις
4.Δυσκολία να καταπιείτε τροφή, υγρά ή χάπια
5.Βήχας μετά το φαγητό ή αφού ξαπλώσετε
6.Δυσκολίες στην αναπνοή ή επεισόδια πνιγμονής
7.Επίμονος ή ενοχλητικός βήχας
8.Αίσθημα κόμβου ή αίσθημα ότι κάτι κολλάει στο λαιμό
9.Κάψιμο πίσω από το στέρνο, πόνος στο θώρακα, δυσπεψία ή επιστροφή στομαχικών υγρών

* Βαθμολογία ίση ή μεγαλύτερη του 14 είναι ισχυρή ένδειξη για Λαρυγγοφαρυγγική Παλινδρόμηση (ΛΦΠ)



Κοκκιώματα και έλκη επαφής





Βρίσκονται στην εσωτερική πλευρά του αρυτενοειδούς (μεσαρυτενοειδές διάστημα) ή το οπίσθιο τριτημόριο της φωνητικής χορδής (φωνητική απόφυση). Παράγονται από ένα τραυματισμό, ισχαιμία (προβλήματα στην κυκλοφορία του αίματος) ή χημικό ερεθισμό.


Μπορούμε να βρούμε δύο τύπους κοκκιωμάτων:


- Μετά διασωλήνωση: όπου η βλάβη γίνεται κατά την τοποθέτηση ή αφαίρεση του σωλήνα ή διασωλήνωση σε ασθενή με κώμα.

- Από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Το οξύ ανεβαίνει στον οισοφάγο εισέρχεται στο λάρυγγα και προκαλεί βλάβες  στους ιστούς στο εσωτερικό του λάρυγγα και δημιουργία χρόνιας φλεγμονής.




Εκτός αν η βλάβη είναι αρκετά μεγάλη, η παρουσία ενός κοκκιώματος δεν επηρεάζει τη δόνηση της φωνητικής χορδής. Ωστόσο, πολλοί ασθενείς παραπονούνται για πόνο στο λαιμό, μειωμένο εύρος, και φωνητική κόπωση . Συνήθως, η θεραπεία της παλινδρόμησης είναι η πρώτης γραμμής θεραπεία για το κοκκίωμα και το έλκος εξ επαφής. Εάν η θεραπεία δεν επιλύσει το πρόβλημα, τότε μπορεί να εξεταστεί η χειρουργική επέμβαση. Ωστόσο, τα κοκκιώματα είναι γνωστό ότι είναι ανθεκτικές βλάβες που συχνά υποτροπιάζουν. Επειδή η βλάβη είναι σε περιοχή με συνεχή κίνηση  και μηχανική πίεση κατά την διάρκεια της προσαγωγής των φωνητικών χορδών, οι προϋποθέσεις για χρόνιο ερεθισμό και υποτροπή είναι αρκετές. 
Η αποκατάσταση θα πρέπει να περιλαμβάνει και φωνητική επανεκπαίδευση.

 

Θεραπεία της Λαρυγγοφαρυγγικής παλινδρόμησης


Στάση και ΓΟΠ

Στους ενήλικες, η καμπουριαστή στάση είναι ένας σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στη ΓΟΠ. Κατά την καμπουριαστή στάση δεν υπάρχει ευθεία οδός μεταξύ στομάχου και οισοφάγου, οι μυς γύρω από τον οισοφάγο προχωρούν σε σπασμό. Τα αέρια και η οξύτητα παγιδεύονται στη θέση του σπασμού και οδηγούν σε βήχα και άλλα συμπτώματα όμοια με άσθματος

Φαρμακοθεραπεία

Για την θεραπεία της ΛΦΠ απαιτείται πιο επιθετική αγωγή και για μεγαλύτερη διάρκεια σε σύγκριση με τη ΓΟΠ. Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων είναι η θεραπεία εκλογής και πρέπει να χορηγούνται δυο φορές ημερησίως για 2-4 μήνες. Η σοβαρή μορφή λαρυγγοφαρυγγικής παλινδρόμησης χρειάζεται θεραπεία με αναστολείς της αντλίας πρωτονίων σε τουλάχιστο διπλάσια από την κλασσική δοσολογία, που χορηγείται στη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Η θεραπεία πρέπει να συνεχίζεται για τουλάχιστο 6 μήνες ή περισσότερο σε μερικές περιπτώσεις. Στους ασθενείς που ανταποκρίνονται στη θεραπεία, το επόμενο βήμα είναι η σταδιακή μείωση του βαθμού της καταστολής του γαστρικού οξέος.

Άλλη αγωγή: έχουν χρησιμοποιηθεί προκινητικά, βλεννολυτικά (N-acetylcysteine), αλγινικά (gaviscon), βακλοφένη (miorel), gabapentin (neurontin) και κορτικοστεροειδή. Όλα τα παραπάνω συνήθως δίδονται σε συγχορήγηση με τους αναστολείς αντλίας πρωτονίων (ΑΑΠ) και με διαφορετικούς στόχους (π.χ. προκινητικά σε βήχα και λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση, βλεννολυτικά σε λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση, βακλοφένη για τη μείωση των παροδικών χαλάσεων ΚΟΣ και gabapentin για μπλοκάρισμα της οισοφαγικής ευαισθησίας και των νευρικών οδών που προκαλούν βήχα).

Πιο αναλυτικά....

Μία πλειάδα φαρμάκων συνταγογραφούνται για τη θεραπεία της ΓΟΠ και στις περισσότερες Δυτικές χώρες τοποθετούνται ανάμεσα στις συχνότερα συνταγογραφούμενες μορφές φαρμάκων. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα, μολονότι ορισμένα αντιόξινα μπορούν να αναμιχθούν στη δράση άλλων φαρμάκων.

Αναστολείς της αντλίας πρωτονίων (όπως ομεπραζόλη, παντοπραζόλη, λανσοπραζόλη και ραμπεπραζόλη) είναι τα περισσότερο αποτελεσματικά στην ελάττωση της έκκρισης του γαστρικού οξέως. Τα φάρμακα αυτά σταματούν την έκκριση οξέως στην πηγή παραγωγής του, δηλαδή την αντλία πρωτονίων.
Ανταγωνιστές Η2, υποδοχέα ισταμίνης 2, (όπως ρανιτιδίνη, φαμοτιδίνη και σιμετιδίνη) μπορούν να ελαττώσουν τη γαστρική έκκριση οξέος. Τεχνικά τα φάρμακα αυτά είναι αντισταμινικά. Ανακουφίζουν τα ενοχλήματα σχεδόν στο 50 % του συνόλου των ασθενών με ΓΟΠ.
Αντιόξινα πριν τα γεύματα ή συμπτωματικά μετά την έναρξη των ενοχλημάτων, μπορούν να ελαττώσουν τη γαστρική οξύτητα (αυξάνουν το pH).
Αλγινικό οξύ (Gaviscon) μπορεί να καλύψει το βλεννογόνο καθώς και να αυξήσει το pH και να ελαττώσει την παλινδρόμηση. Μία μετα-ανάλυση τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων μελετών δείχνει ότι το αλγινικό οξύ μπορεί να είναι η πιο αποτελεσματική από τις εναλλακτικές θεραπείες.
Τα προκινητικά ενδυναμώνουν τον κάτω οισοφαγικό σφιγκτήρα (ΚΟΣ) και επιταχύνουν τη γαστρική κένωση. Η σισαπρίδη, ένα από τα μέλη της ομάδας αυτής, αποσύρθηκε από την αγορά επειδή προκαλούσε το σύνδρομο επιμήκους QT.
Η σουκραλφάτη (Carafate) είναι επίσης χρήσιμη σαν ένα βοηθητικό συμπληρωματικό για την επούλωση και την πρόληψη της βλάβης του οισοφάγου που προκαλείται από τη ΓΟΠ, εντούτοις πρέπει να λαμβάνεται αρκετές φορές καθημερινά και με τουλάχιστον δύο (2) ώρες διαφορά από τα γεύματα και τα φάρμακα.
Η κιτρική μοσαπρίδη είναι ένας αγωνιστής υποδοχέα 5 – υδροξυτρυπταμίνης4 (5-HT4) που χρησιμοποιείται σε μεγάλο βαθμό εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών σαν θεραπεία της ΓΟΠ και της δυσπεψίας.
 

Χειρουργική Θεραπεία

Χειρουργική παρέμβαση μπορεί να απαιτηθεί σε κάποιους ασθενείς αλλά είναι συνήθως λιγότερο αποτελεσματική σε ασθενείς με ΛΦΠ από ότι σε ασθενείς με τυπική ΓΟΠ.

Η καθιερωμένη χειρουργική θεραπεία, ορισμένες φορές προτιμάται έναντι της δια βίου χρήσης φαρμακοθεραπείας, είναι η θολοπλαστική Nissen. Το ανώτερο τμήμα του στομάχου περιτυλίγεται γύρω από τον ΚΟΣ ώστε να ενδυναμώσει το σφιγκτήρα, να εμποδίσει την παλινδρόμηση οξέος και να επανορθώσει κάποια διαφραγματοκήλη του οισοφαγικού τρήματος. Η επέμβαση συχνά γίνεται λαπαροσκοπικά.

Μια ξεπερασμένη θεραπεία είναι η βαγοτομή (υπερεκλεκτική βαγοτομή), η χειρουργική αφαίρεση των κλάδων του πνευμονογαστρικού νεύρου που νευρώνουν το βλεννογόνο του στομάχου. Η θεραπεία αυτή έχει αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από τη φαρμακοθεραπεία.

Άλλες θεραπείες

Το 2002 η Αμερικάνικη Διεύθυνση Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε δύο ενδοσκοπικές συσκευές για τη θεραπεία του χρόνιου οπισθοστερνικού καύσου. Το ένα σύστημα, Endocinch, τοποθετεί ράμματα στον ΚΟΣ ώστε να δημιουργήσει μικρές πτυχώσεις που βοηθούν στην ενδυνάμωση του μυός. Εντούτοις τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά και η συσκευή δεν πωλείται πλέον από τη Bard. Μια άλλη, η τεχνική Stretta, χρησιμοποιεί ηλεκτρόδια για να εφαρμόσει ενέργεια από ραδιοσυχνότητες στον ΚΟΣ. Τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα και των δύο τεχνικών συγκριτικά με τη θολοπλαστική Nissen τελούν υπό μελέτη.

Στη συνέχεια την έγκριση από της FDA για ενδοσκοπική θεραπεία της ΓΟΠ έλαβε ο NDO Plicator. Η συσκευή δημιουργεί μία πτύχωση, ή αναδίπλωση, του ιστού κοντά στη γαστρο-οισοφαγική συμβολή και καθηλώνει την πτύχωση με χρήση συρραφόμενου εμφυτεύματος. Η εταιρία σταμάτησε τις χειρουργικές επεμβάσεις στα μέσα του 2008 και η συσκευή δεν βρίσκεται πλέον στο εμπόριο.

Μια άλλη θεραπεία, που περιελάμβανε την έγχυση ενός διαλύματος μέσα στον κάτω οισοφαγικό σφιγκτήρα κατά τη διάρκεια ενδοσκόπησης, ήταν διαθέσιμη για σχεδόν ένα έτος ενώ σταμάτησε στα τέλη το 2005. Το εμπορικό της όνομα ήταν Enteryx. Απομακρύνθηκε από την αγορά εξαιτίας αρκετών αναφορών σχετικά με επιπλοκές από εγχύσεις σε λανθασμένα σημεία.



Τι Επιπλέον πρέπει να γνωρίζετε


  • Τρία μικρότερα γεύματα την ημέρα, όχι ένα μεγάλο.
  • Όχι κοιλιακούς ή άλλες ασκήσεις που ζορίζουν την κοιλιά
  • Όχι στενά παντελόνια και σφιχτές ζώνες ή λαστέξ
  • Δεν ξαπλώνουμε με την μπουκιά στο στόμα. Αφήνουμε πρώτα να περάσουν 2,5 έως 3 ώρες. Αν έχουμε δύσκολο ωράριο και δεν είναι εύκολο κάτι τέτοιο, (ιδίως το μεσημέρι), ίσως βοηθά να ξαπλώνουμε πρώτα και να τρώμε μετά.
  • Ανασηκώνουμε 15 cm το κρεβάτι μας (πχ. βάζοντας ένα καδρόνι κάτω από τα πόδια του) στην πλευρά που είναι το κεφάλι μας (όχι όμως με μαξιλάρια ή κουβέρτες κάτω από το στρώμα). Έτσι περιορίζουμε τις επιστροφές και το χρονικό διάστημα που το οξύ παραμένει σε επαφή με τον οισοφαγικό βλεννογόνο.


Ανασηκώνουμε το κρεβάτι Έτσι περιορίζουμε το χρονικό διάστημα που το οξύ παραμένει στον οισοφαγικό βλεννογόνο.


Απαγορεύονται

Ασπιρίνη,  Πονστάν,  Αντιρευματικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

Σε περίπτωση που υπάρχει η απόλυτη ανάγκη τους, λαμβάνονται πάντα με προφύλαξη (ταυτόχρονη χορήγηση Nexium, Losec, Laprazol, Pariet ή ανάλογα τους)

Καλό είναι να γνωρίζουμε και τα εξής:

    1. Ασπιρίνη (ακετυλοσαλικυλικό οξύ), κυκλοφορεί στην αγορά και με άλλα ονόματα που ίσως σας είναι άγνωστα. Κοιτάξτε στα περιεχόμενα αν γράφει  acetylsalicylic acid. Επί αμφιβολίας τηλεφωνήστε στο γιατρό σας.
    2. Κάποια αντιβιοτικά (λίγα), μπορεί να ενοχλήσουν το στομάχι. Επειδή δεν είναι δυνατόν να τα αναγνωρίσετε, ρωτήστε επίμονα τον γιατρό που σας τα δίνει (εφόσον έχετε πρόβλημα πεπτικό).
    3. Η κυκλοφορία πλήθους νέων εμπορικών ονομάτων (λόγω γενόσημων) πιθανό να προκαλέσει σύγχυση. Βεβαιωθείτε.
    4. Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση μιμείται ποικιλία άλλων παθήσεων και συχνά οδηγεί σε λανθασμένη διάγνωση ακόμα και ειδικούς. Εξάλλου ο ίδιος ο ασθενής, συχνά αδυνατεί να συνδέσει αιτία και αποτέλεσμα. Έτσι δεν αναφέρει ενοχλήματα που ο ίδιος θεωρεί άσχετα και ανεξάρτητα από το στομάχι.







Αναλυτικά ο βήχας από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση






Ο βήχας από παλινδρόμηση αποτελεί μια από τις πιο συχνές περιπτώσεις χρόνιου βήχα που παρουσιάζονται στο γιατρό. Στον γενικό πληθυσμό, πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει μια πολύ υψηλή συχνότητα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης σε ασθενείς με χρόνιο βήχα. Δύο συμπτώματα παλινδρόμησης σχετίζονται με την ανάπτυξη χρόνιου βήχα: το οπισθοστερνικό καύσος και η αναγωγή. Από αυτά τα δύο μεγαλύτερη συσχέτιση με τον βήχα έχει η αναγωγή παρ' ότι θα περίμενε κανείς το αντίθετο. Και αυτό γιατί ο χρόνιος βήχας από παλινδρόμηση συμβαίνει μόνο κατά 50% από το όξινο περιεχόμενο του στομάχου που παλινδρομεί. Το υπόλοιπο 50% οφείλεται σε μη όξινη παλινδρόμηση.


Μεταγευματικός βήχας



Η διαφορά μεταξύ όξινης και μη όξινης παλινδρόμησης γίνεται καλά αντιληπτή με τα μεταγευματικά συμπτώματα. Ο ασθενής με μεταγευματικό βήχα αναφέρει τυπικά ότι ο βήχας του ξεκινά το πολύ 10 λεπτά μετά το γεύμα. Αυτός είναι και ο ανώτερος χρόνος για τη χαλάρωση του σφιγκτήρα που βρίσκεται στο κατώτερο μέρος του οισοφάγου, σε γειτονία με το στομάχι. Η φυσιολογική ανάγκη πίσω από αυτή την λειτουργία είναι η απομάκρυνση του αέρα, που όλοι καταπίνουμε κατά τη διάρκεια του φαγητού, από το στομάχι μας. Η μη όξινη παλινδρόμηση που συνδέεται με αυτό τα γεγονός προκαλεί μεταγευματικό βήχα στα άτομα που είναι ευαισθητοποιημένα σε αυτό το φαινόμενο.



Βήχας κατά την ομιλία



Σε αυτή την περίπτωση ο βήχας εμφανίζεται κατά την έντονη ομιλία ή το γέλιο. Εδώ το διάφραγμα χρησιμοποιείται για τη φώνηση, και επιτρέπει, κατά τη διάρκεια της ομιλίας, στα κύματα της παλινδρόμησης να περάσουν ευκολότερα προς τα πάνω, κατά μήκος του οισοφάγου. Αυτή η κατάσταση επιδεινώνεται περισσότερο κατά την ομιλία στο τηλέφωνο γιατί τότε το άτομο με την παλινδρόμηση βρίσκεται σε καθιστή θέση και επομένως αυξάνει η πίεση στην κοιλιά του ευνοώντας ακόμη περισσότερο την παλινδρόμηση.



Βήχας κατά την βρώση





Σε αυτή την περίπτωση ο βήχας ξεκινά με την κατάποση ξηρής σχετικά τροφής (π.χ. μπισκότα, τοστ κλπ). Αυτό συμβαίνει γιατί κατά την κατάποση της ξηρής τροφής ανοίγει αντανακλαστικά ο οισοφαγικός σφιγκτήρας και προκαλεί παροξυσμό βήχα. Σε μερικούς ανθρώπους συγκεκριμένες τροφές προκαλούν βήχα, όπως σοκολάτα ή διάφορα είδη αλκοόλ. Μάλιστα, ορισμένες περιπτώσεις «τροφικών αλλεργιών» με βήχα οφείλονται στην πραγματικότητα σε παλινδρόμηση.


Ημερήσια διακύμανση



Συνήθως υπάρχει ημερήσια διακύμανση στον βήχα από παλινδρόμηση. Οι ασθενείς κατά κανόνα βήχουν όταν πέφτουν στο κρεβάτι για να κοιμηθούν. Ο βήχας σταματά ή μειώνεται πολύ κατά την διάρκεια που κοιμούνται πραγματικά, γιατί τότε η πίεση του οισοφαγικού σφιγκτήρα αυξάνει και αποτρέπει την παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου. Ο βήχας όμως ξαναρχίζει κατά την αφύπνιση και ιδιαίτερα την πρώτη μισή ώρα από την έγερση.



Kόμπος (κόμβος) στον λαιμό 


Ο όρος «αίσθημα κόμβου» χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια λειτουργική διαταραχή του οισοφάγου. Ο ασθενής το περιγράφει ως αίσθημα εξογκώματος στο λαιμό, αίσθημα ενσφηνωμένου βλωμού ή αίσθημα σύσφιξης στο λαιμό.

Πρόκειται για αρκετά συχνό φαινόμενο καθώς φαίνεται ότι περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού το έχει αισθανθεί τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του. Η επίπτωση φαίνεται να είναι ίδια και στα δύο φύλα αλλά οι γυναίκες είναι αυτές που συχνότερα αναζητούν ιατρική βοήθειαγια το συγκεκριμένο πρόβλημα.

Τα συμπτώματα δεν περιλαμβάνουν πόνο και είναι πιο έντονα κατά την «ξηρή κατάποση» συγκριτικά με την κατάποση υγρών ή στερεών που συνήθως ανακουφίζει τον ασθενή. Στο 70% περίπου των ασθενών τα συμπτώματα είναι διαλείποντα και σαφώς εντονότερα μεταξύ των γευμάτων.

Τα παθογενετικά αίτια του αισθήματος κόμβου δεν είναι σαφή. Φαίνεται να εμπλέκονται καταστάσεις όπως:

- Σπλαγχνική υπερευαισθησία η οποία φαίνεται να είναι αρκετά συχνή στους συγκεκριμένους ασθενείς όπως τεκμηριώνεται από μελέτες που χρησιμοποίησαν μηχανική διάταση του οισοφάγου με μπαλόνι αέρα.
- Ψυχολογικοί παράγοντες καθώς φαίνεται ότι οι συγκεκριμένοι ασθενείς παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά νευρώσεων, άγχους, εσωστρέφειας και κατάθλιψης σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό.
- Δυσλειτουργία του ανώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα, ο οποίος σε μανομετρικές μελέτες φάνηκε να έχει αυξημένο τόνο και να παρουσιάζει ανώμαλες μεταβολές πίεσης σχετιζόμενες με την αναπνευστική λειτουργία.

Η διαγνωστική προσέγγιση του ασθενή με αίσθημα κόμβου περιλαμβάνει:

Προσεκτική λήψη του ιστορικού με ιδιαίτερη έμφαση στην εμφάνιση, διάρκεια, πορεία και ένταση των συμπτωμάτων.
Αποκλεισμό καταστάσεων που προκαλούν παρόμοια συμπτώματα, όπως ηγαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

Προσεκτική αναζήτηση και αποκλεισμός συμπτωμάτων συναγερμού όπως πόνος, δυσφαγία, απώλεια βάρους, αλλαγή στη χροιά της φωνής κ.ά.

Ειδικά σε ασθενείς με εμμένοντα συμπτώματα ή σημεία συναγερμού (και μόνο σε αυτούς) συνιστάται:

- ΩΡΛ εκτίμηση προς αποκλεισμό ανατομικών βλαβών.
- Ακτινοσκοπική μελέτη προς ανίχνευση δυσλειτουργίας του στοματοφάρυγγα.
- Απεικόνιση με βαριούχο γεύμα, υπέρηχο θυρεοειδούς και, για όσους έχουν λεμφαδενοπάθεια ή σημεία συναγερμού, αξονική ή μαγνητική τραχήλου.
- Μανομετρία οισοφάγου προς αποκλεισμό κινητικής διαταραχής.
- Πεχαμετρία οισοφάγου για όσους ασθενείς δεν έχουν ανταποκριθεί σε χορήγηση αναστολέων της αντλίας πρωτονίων.

Η αρχική αντιμετώπιση του αισθήματος κόμβου περιλαμβάνει την διαβεβαίωση των ασθενών σχετικά με το ότι η κατάσταση είναι σαφώς καλοήθης.

Σε όσους ασθενείς διαπιστώνονται συνυπάρχουσες ψυχολογικές ή ψυχιατρικές διαταραχές παροτρύνεται η ψυχιατρική εκτίμηση.

Σε αυτούς με εμμένοντα συμπτώματα συνιστάται η δοκιμαστική χορήγησηαντιεκκριτικών φαρμάκων (αναστολείς αντλίας πρωτονίων) για το ενδεχόμενο υποκείμενης γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου, κάτι που συμβαίνει περίπου στο 1/3 των περιπτώσεων οπότε και οι ασθενείς αναφέρουν βελτίωση των συμπτωμάτων.

Επί απουσίας ανταπόκρισης, η θεραπεία με αντιεκκριτικά πρέπει να διακόπτεται μετά απο 8 εβδομάδες και, ειδικά αν συνυπάρχουν υπόνοιες ασταθούς ψυχολογίας, συνιστάται η χρήση αντικαταθλιπτικών τα οποία φάνηκε από μελέτες ότι βελτιώνουν τα συμπτώματα του αισθήματος κόμβου, την ποιότητα ύπνου και την πνευματική υγεία αυτών των ασθενών. Τέλος, για όσους ασθενείς δεν ανταποκρίνονται σε τίποτα από τα παραπάνω, μελέτες έχουν δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα μετά από χορήγηση του φαρμάκουγκαμπαπεντίνη καθώς και μετά από συνεδρίες υπνοθεραπείας.

Γενικά, το αίσθημα κόμβου έχει μια καλοήθη πορεία η οποία καταλήγει σε βελτίωση ή και εξαφάνιση των συμπτωμάτων σε ποσοστό 50%-60% συνολικά σε βάθος 3ετίας.

Επιμέλεια : Μιχαήλ Μαύρος, Γαστρεντερολόγος, Επιστημ. Υπεύθυνος "Πράξις Υγείας" & Εύη Ζαμπέλη, Γαστρεντερολόγος, Νοσ. "Αλεξάνδρα" από την σελίδα του ΕΛΙΓΑΣΤ









Δημοσιεύτηκε από τον χρήστη 

Επιστημονικός Συνεργάτης
 

ΩΡΛ Παίδων

Μεγάλο μέρος της ειδίκευσης του ο γιατρός το αφιέρωσε στα παιδιά και την

Παιδο-Ωτορινολαρυγγολογία

 

 
Θαλασσί BANER δεξιά
Το περιεχόμενο της ιστοσελίδας είναι μόνο για ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να αντικαθιστά οποιαδήποτε ιατρική συμβουλή, διάγνωση ή και θεραπεία που χορηγείται από τον γιατρό σας ή από τον εξειδικευμένο επιστήμονα υγείας. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή, μεταβίβαση, διανομή ή αποθήκευση μέρους ή του συνόλου του περιεχομένου σε οποιαδήποτε μορφή, χωρίς την προηγούμενη γραπτή συγκατάθεση του κ. Λάμπρου Ι. Καρελά.
© 2012 Λάμπρος Ι.Καρελάς                                                                                                                                                                  lkarelas@yahoo.gr