Ο ωτορινολαρυγγολόγος είναι ο ποιό ειδικός στην αντιμετώπιση των ιλίγγων • Γιατί το όργανο της ισορροπίας ο λαβύρινθος, βρίσκεται στο αυτί. • Γιατί οι συχνότερες παθήσεις που προκαλούν ίλιγγο είναι παθήσεις του λαβυρίνθου. • Γιατί το ιατρικό εκπαιδευτικό σύστημα σε όλον τον δυτικό κόσμο, από παράδοση, εκπαιδεύει κυρίως τους ωτορινολαρυγγολόγους για την διάγνωση και αντιμετώπιση των ιλίγγων. |
Κέντρο μελέτης εμβοών ιλίγγου
Ακουολογικές εξετάσεις ιλίγγου | Διαγνωστικές εξετάσεις ιλίγγου | |
| Ακουστικά προκλητά δυναμικά | ||
| Τυμπανομετρία | ||
| Ωτοακουστικές εκπομπές (ΟΑΕς ) | Δοκιμασία απότομης στροφής της κεφαλής (head thrust test) | |
| Εξέταση με τονοδότες | ||
| Ομιλητική ακουομετρία | δοκιμασία Hennebert με πνευματικό ωτοσκόπιο Single | |
 Δείτε • το Κέντρο μελέτης εμβοών • Ο δεκάλογος των γιατρών για τη διάγνωση και αντιμετώπιση εμβοών • τις εμβοές και το ερωτηματολόγιο αξιολόγησης και αντιμετώπισης εμβοών |
Δείτε • τον Ίλιγγο και τις • Ασκήσεις αντιρροπήσεως του ιλίγγου  • γιατί Κάθε ίλιγγος χρειάζεται Ωτορινολαρυγγολόγο και μάλλιστα επειγόντως • για τον Έλεγχο ιλλίγου με νυσταγμογράφημα
|
 ΤΕΛΟΣ τα κλάματα Γρήγορη και άμεση ενδοσκόπηση του τυμπάνου σε δευτερόλεπτα για να μην κλάψη το παιδί και μετά προβολή του υπό μεγάλη μεγέθυνση σε οθόνη για λεπτομερή ανάλυση και μελέτη.
 |
ΩΡΛ ΚΕΝΤΡΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ• Ιατρικό Κέντρο Νευροωτολογίας • Ίλιγγος  • Εχετε ίλιγγο; γυρίζουν όλα; ζαλίζεστε; σας έρχετε εμετός; • Κατ αρχήν μην πανικοβάλλεστε, ξαπλώστε μείνετε ακίνητοι, χαμηλώστε το φωτισμό πάρτε την πίεση και τηλεφωνήστε αμέσως στο γιατρό σας, πριν χαθούν πολύτιμα για τη διάγνωση συμπτώματα. • Μην πάρετε κάποιο φάρμακο επειδή το έπερνε κάποιος άλλος που είχε ίλιγγο, γιατί θα καταστείλετε συμπτώματα που θα βοηθήσουν το γιατρό σας στη διάγνωση. • Ο ίλιγγος είναι σύμπτωμα και από τι πάσχετε θα το βρεί ο γιατρός σας. • Είναι πολύ συχνός και αντιμετωπίζεται συνήθως μεεπιτυχία. • Προσοχή στο χρόνιο ίλιγγο γιατί είναι συχνός σε κεντρικές βλάβες Ο ίλιγγος αποτελεί έναν από τους συχνότερους λόγους προσέλευσης των ασθενών στο ιατρείο. Ο ίλιγγος μπορεί να προκληθεί από διαταραχές του περιφερικού αιθουσαίου συστήματος ή του κεντρικού νευρικού συστήματος (ιδίως του στελέχους ή της παρεγκεφαλίδας). Οι περιφερικές βλάβες είναι συνήθως αθώες και έχουν καλοήθη πορεία, ενώ οι κεντρικές βλάβες είναι δυνητικά απειλητικές για τη ζωή. Το ιστορικό και ιδιαίτερα η χρονική σειρά εισβολής των συμπτωμάτων και το είδος του νυσταγμού αποτελούν τα πιο χρήσιμα στοιχεία για τον προσανατολισμό στη διάγνωση. Η παρουσία νευρολογικών συμπτωμάτων και σημείων συνηγορεί υπέρ κεντρικής προέλευσης του ιλίγγου, ενώ η παρουσία διαταραχών ακοής, εμβοών ή ωταλγίας υποδεικνύει περιφερικού τύπου βλάβη. Εντούτοις συμβαίνει μικρά αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια να εκδηλώνονται με μεμονωμένο σύμπτωμα ιλίγγου. Επίσης σοβαρά αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια του εγκεφαλικού στελέχους και της παρεγκεφαλίδας, απειλητικά για τη ζωή, μπορεί να έχουν και μάλιστα πρώιμα και προειδοποιητικά μόνο βαρηκοία, εμβοές, και ίλιγγο. Αν προστεθεί και ότι αρκετές από τις περιφερικές βλάβες δεν μπορούν να περιμένουν γιατί το εσωτερικό αυτί είναι ευαίσθητο και ειδικά στην ισχαιμία καταδεικνύεται ότι ο ίλιγγος είναι επείγον πρόβλημα και κατά πρώτο λόγο ωτορινολαρυγγολογικό. Η μαγνητική τομογραφία και η μαγνητική αγγειογραφία αποτελούν τις εξετάσεις επιλογής για την εκτίμηση ασθενών με υποψία κεντρικού τύπου βλάβης. Η αξονική τομογραφία παρουσιάζει μικρή ευαισθησία στη διερεύνηση του κεντρικού τύπου ιλίγγου, ιδιαίτερα στην ανίχνευση μικρών εγκεφαλικών επεισοδίων που εδράζονται εντός του οπισθίου βοθρίου της παρεγκεφαλίδας.
Ο ίλιγγος θεωρείται επείγον πρόβλημα και δεν πρέπει να χάνεται χρόνος. Όπως και το όργανο της ακοής, έτσι και τα όργανα της ισορροπίας αποτελούνται από ευγενέστατα νευρο-επιθηλιακά κύτταρα. Τα αισθητήρια κύτταρα του κοχλία (τριχωτά) και του αιθουσαίου οργάνου βρίσκονται, μαζί με τα νευρικά κύτταρα, στην κορυφή της ανατομικής και λειτουργικής εξειδικεύσεως. Είναι δε νόμος στη βιολογία, ότι όσο αυξάνεται η κυτταρική εξειδίκευση, τόσο χάνεται η ικανότητα επιβιώσεως των κυτταρικών σχηματισμών (π.χ. η ανθεκτικότητα και αναγεννητικότητα των κυττάρων, η ανάπλαση των ιστών κλπ).
 Ιατρικό Κέντρο Νευροωτολογίας 
Ίλιγγος τι κάνουμε σήμεραΟ ίλιγγος, οι εμβοές, και η βαρηκοΐα δεν είναι ασθένειες, αλλά συμπτώματα, γι αυτό θα πρέπει να αναζητείται η αιτία τους, η οποία σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να είναι επικίνδυνη. Η εκτίμηση ξεκινά με λεπτομερές ιστορικό και επί πλέον ερωτηματολόγιο, που θα ποσοτικοποιήσει το πρόβλημα, εντοπίζοντας τις λειτουργικές, τις κοινωνικές, και συναισθηματικές επιπτώσεις του, και συνεχίζεται με εξετάσεις κλινικές, ακουολογικές, νευροωτολογικές, αιματολογικές και ενίοτε απεικονιστικές. Η θετική στάση και συμπαράσταση του θεράποντος γιατρού είναι ζωτικής σημασίας. Τα αρνητικά σχόλια, όπως «Δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να γίνει και πρέπει να μάθετε να ζείτε με αυτό», δεν έχουν καμία απολύτως θέση σήμερα, αντενδείκνυνται και καταδικάζονται. Αυτή η απαράδεκτη έκφραση από το γιατρό έχει συχνά μία απίστευτα αρνητική επίπτωση στους ταλαιπωρημένους αυτούς ασθενείς, και μπορεί να επιφέρει περαιτέρω απογοήτευση, κατάθλιψη, απελπισία, και επιδείνωση της κατάστασης. Με τον όρο «ίλιγγο» εννοούμε την ψευδαίσθηση κίνησης. Ίλιγγος λοιπόν είναι η ψευδής αίσθηση περιστροφής των αντικειμένων ή του ίδιου του ασθενούς γύρω από αυτά, ή οποιασδήποτε κίνησης ενώ στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία μετακίνηση.
Η ταλαιπωρία οφείλεται σε ένα βαθμό στο ότι το σύστημα της ισορροπίας είναι περίπλοκο και απαιτεί έμπειρο εξεταστή και πολύπλοκο εξοπλισμό. Ο Ίλλιγος, η ανισορροπία-αστάθεια, και η αιθουσαία ζάλη οφείλονται σε βλάβες του συστήματος της ισορροπίας που μπορεί να είναι περιφερικές ή κεντρικές.
Ο ίλιγγος δεν είναι ασθένεια αλλά σύμπτωμα, γι αυτό θα πρέπει να αναζητείται η αιτία του, η οποία σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να είναι σοβαρή και επικίνδυνη. Επειδή το σύστημα της ισορροπίας είναι ένα περίπλοκο σύστημα, δεν υπάρχει ένα μοναδικό τεστ για τη διάγνωση των διαταραχών της ισορροπίας. Αντίθετα, η εκτίμηση του συστήματος της ισορροπίας απαιτεί μια σειρά δοκιμασιών, που η κάθε μία ελέγχει μια συγκεκριμένη περιοχή και δομή, και πρέπει να γίνουν σχολαστικά και μεθοδικά για να αποκαλυφτεί οποιαδήποτε δυσλειτουργία, με σκοπό να βρεθεί η ακριβής αιτία της ζάλης και του ιλίγγου και να απαλλαχτεί ο ασθενής. Από τον έλεγχο πρέπει να βρεθεί αν πάσχει πραγματικά το σύστημα της ισορροπίας, κεντρικά ή περιφερικά, ποιό ακριβώς τμήμα του (μάτια, αυτιά, παρεγκεφαλίδα, ιδιοδεκτικότητα), αριστερά ή δεξιά, και πόσο. Η διάγνωση των διαταραχών της ισορροπίας και του ιλίγγου, απαιτεί και έλεγχο της ακοής, λόγω της έδρασης και των δύο λειτουργιών στο ίδιο όργανο, το αυτί, και προϋποθέτει έμπειρο εξεταστή με βαθιά γνώση της ανατομίας και φυσιολογίας αλλά και πολύπλοκο εξοπλισμό που διαθέτουν οι εξειδικευμένοι στην Νευροωτολογία - Ακουολογία, ΩΡΛ ιατροί. Το εργαστήριο του ιατρείου μας διαθέτει όλον αυτόν τον σύγχρονο εξοπλισμό, και εξειδικεύεται στην εκτέλεση ποσοτικών και ποιοτικών μετρήσεων που αφορούν την ακουστική λειτουργία, τις εμβοές και την λειτουργία της ισορροπίας. Η εκτίμηση ξεκινά με λεπτομερές ιστορικό και συμπλήρωση ερωτηματολογίου και συνεχίζεται με εξετάσεις κλινικές, ακουολογικές, νευροωτολογικές, αιματολογικές και ενίοτε απεικονιστικές.
Ακουολογικός έλεγχος : Η εξέταση με γυαλιά Frenzl: Το αιθουσο-οφθαλμικό αντανακλαστικό (VOR) είναι μια αντανακλαστική κίνηση των ματιών, η οποία εμφανίζεται συνήθως ως απάντηση στην κίνηση της κεφαλής. Το VOR επιτρέπει στους ανθρώπους να εστιάζουν σε στατικά αντικείμενα, ενώ το κεφάλι (και το σώμα) βρίσκεται σε κίνηση. Δυσλειτουργία του VOR έχει σαν αποτελέσματα τη χρόνια αστάθεια, το αίσθημα κίνησης, και τον αποπροσανατολισμό.  Head thrust test φυσιολογικό περιφερική βλάβη δεξιά Ανωμαλίες του VOR μπορούν να καταδειχθούν από ασυνήθιστες μη φυσιολογικές κινήσεις των ματιών(νυσταγμό), με άμεση παρατήρηση και καλύτερα με γυαλιά Frenzl ή καταγραφή μέσω νυσταγμογραφήματος. Από αυτή τη μελέτη του VOR βγαίνουν πολύτιμα συμπεράσματα για την κατάσταση του συστήματος της ισορροπίας Το νυσταγμογράφημα: Το νυσταγμογράφημα περιλαμβάνει τρία βασικά πρωτόκολλα δοκιμών: 1) οφθαλμικές δοκιμές κινητικότητας 2) δοκιμές θέσεως 3) Θερμικός ερεθισμός.  Οι οφθαλμικές δοκιμές κινητικότητας που χρησιμοποιούνται για να αποκλειστεί η παρουσία υποκείμενου αυτόματου απρόκλητου νυσταγμού, θα βοηθήσουν στην αξιολόγηση του VOR (αιθουσο-οφθαλμικό αντανακλαστικό). Οι δοκιμές θέσεως θα βοηθήσουν να προσδιοριστούν τα συμπτώματα του ασθενούς σχετικά με τη θέση της κεφαλής στο χώρο.  Τέλος, οι θερμικές δοκιμασίες αναλύουν την ένταση απόκρισης του αιθουσαίου συστήματος του ασθενούς και καθορίζουν αν η αιθουσαία λειτουργία είναι παρούσα και συμμετρική ή απούσα σε όλες τις θερμικές δοκιμές. Από το νυσταγμογράφημα θα βρεθεί αν πάσχει πραγματικά το αιθουσαίο σύστημα της ισορροπίας, κεντρικά ή περιφερικά, αριστερά ή δεξιά, και πόσο. Αυτό το αποτέλεσμα θα συσχετιστεί με το ιστορικό, την κλινική εικόνα, τις άλλες δοκιμασίες που έγιναν και τις υπόλοιπες εξετάσεις, για να καταλήξουμε στη διάγνωση και την ακριβή αιτία, ώστε να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία. Άλλες εξετάσεις: Ορισμένες φορές χρειάζεται επί πλέον έλεγχος όπως, απεικονιστικές εξετάσεις (MRI, CT, Triplex), αιθουσαία μυογενή προκλητά δυναμικά (VEMPs) για τον έλεγχο του ωτολιθοφόρου συστήματος, ισορροπομετρία, ηλεκτροκοχλιογραφία, δοκιμασία περιοστροφής, κλπ
 Η δοκιμή της υποκειμενικής οπτικής οριζόντιας είναι παραπλήσια. Η δοκιμή της υποκειμενικής οπτικής οριζόντιας και κάθετης είναι εξαιρετικά εργαλεία αξιολόγησης της λειτουργίας ου ωτολιθοφόρου συστήματος.
Ο δονητής είναι ένα νέο τεστ για να αποκαλύψει τον νυσταγμό σε περιφερικές αιθουσαίες βλάβες. Ένας δονητής 100 Hz εφαρμόζεται διαδοχικά πίσω από το αριστερό και το δεξί αυτί (στη μαστοειδή) για 3 δευτερόλεπτα.  Δοκιμασία δόνησης >> Απεικονιστικές εξετάσεις
Στο Meniere αποφύγετε το αλάτι και τη ζάχαρη
Πως γίνεται το νυσταγμογράφημα
Ίλλιγος: έλεγχος με νυσταγμογράφημαΟ έλεγχος της λειτουργίας του λαβυρίνθου γίνεται με το νυσταγμογράφημα, και τη βοήθεια κατά πρώτον των θερμικών εξετάσεων. Σε αυτή την εξέταση εισάγεται διαδοχικά κρύο και ζεστό νερό σε κάθε αφτί. Η διαφορά στη θερμοκρασία του νερού από τη φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος είτε ενεργοποιεί (ζεστό) είτε αναστέλλει (κρύο) το όργανο της ισορροπίας σε κάθε αφτί εναλλακτικά. Αυτό προκαλεί μια αίσθηση ψευδούς κίνησης (ίλιγγος) και μια ρυθμική κίνηση των ματιών που ονομάζεται νυσταγμός και μπορεί να γίνει ορατός αν κάποιος παρακολουθήσει τα μάτια από κοντά ή και να καταγραφεί. Δηλαδή στη διάρκεια αυτής της εξέτασης γίνεται διέγερση του λαβυρίνθου με ψυχρό - θερμό διακλυσμό και καταγράφονται οι νυσταγμικές κινήσεις. Με τον τρόπο αυτό, συγκρίνοντας τη λειτουργία των δύο λαβυρίνθων μπορούμε να συμπεράνουμε αν υπάρχει υπαισθησία. Κατά τη διάρκεια του νυσταγμογραφήματος γίνονται επίσης, οι δοκιμές θέσεως, οι Dix-Hallpike ελιγμοί, και οι οπτοκινητικές δοκιμασίες με τις οποίες ελέγχονται οι σακκαδικές κινήσεις η παρακολούθηση στόχου και ο οπτοκινητικός νυσταγμός. Οι δοκιμασίες αυτές είναι παθολογικές σε προβλήματα κεντρικής αιτιολογίας. Σακκαδικές κινήσεις    Παρακολούθηση στόχου  Οπτοκινητικός νυσταγμός    Δοκιμές θέσεως, Dix-Hallpike ελιγμοί Video-νυσταγμογράφημα Το νυσταγμογράφημα (Video ή ηλεκτρο-νυσταγμογράφημα) είναι η σημαντικότερη εξέταση για τη διάγνωση του ιλίγγου γιατί δείχνει:
    Νυσταμογράφημα
 
 Θερμικοί διακλυσμοί νυσταγμογραφήματος  | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Φυσιολογικές τιμές θερμικών διακλυσμών νυσταγμογραφήματος | |
|---|---|
|
Μη φυσιολογικά αποτελέσματα περιλαμβάνουν, την υπερευαισθησία, την
υπεροχή νυσταγμικής κατευθύνσεως (>30-35%), και την υπαισθησία (>25-30%) ή αναισθησία ενός λαβυρίνθου, ή και των δύο λαβυρίνθων και μπορεί να είναι σημάδια βλάβης στο λαβύρινθο ή στο αιθουσαίο νεύρο ή σε άλλα μέρη του εγκεφάλου που ελέγχουν την ισορροπία και τις κινήσεις των οφθαλμών.
Τέτοιες βλάβες είναι:
•Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια
•Χολοστεάτωμα και άλλοι όγκοι του αυτιού
•Συγγενείς διαταραχές
•Αιθουσαία νευρωνίτιδα
•Τα φάρμακα που είναι τοξικά για τα νεύρα του αυτιού, όπως αμινογλυκοσίδες, κάποια ανθελονοσιακά φάρμακα, διουρητικά της αγκύλης και σαλικυλικά
•Σκλήρυνση κατά πλάκας
•Κινητικές διαταραχές, όπως η Προϊούσα παράλυση
•Η ερυθρά
•Η ιλαρά
•Μερικά δηλητήρια
•Ακουστικό νευρίνωμα
•Καλοήθης ίλιγγος θέσης
•Λαβυρινθίτιδα
•Νόσος του Meniere
Υπαισθησία - πάρεση μεταξύ 25 και 40% είναι ύποπτη και πρέπει να συνδυαστεί με τα κλινικά δεδομένα, ενώ υπαισθησία - πάρεση > 40% οφείλεται συχνά σε αιθουσαία νευρωνίτιδα.
Νυσταγμογράφημα σε ακουστικό νευρίνωμα δεξιά: υπαισθησία δεξιά στους θερμικούς διακλυσμούς
Κίνδυνοι: Η υπερβολική πίεση του νερού μέσα στο αυτί μπορεί να τραυματίσει ή να σπάσει ένα ήδη επηρεασμένο τύμπανο, αλλά αυτό συμβαίνει σπάνια, ιδίως από έμπειρο εξεταστή. Όταν υπάρχει διάτρηση (τρύπα) στο τύμπανο η εξέταση δεν γίνεται με νερό αλλά με αέρα, επειδή αυτό μπορεί να οδηγήσει σε λοίμωξη του αυτιού.
Πίνακας διαδικασίας νυσταγμογραφήματος
Όνομα δοκιμής | Περιγραφή | Ευρήματα |
Αυτόματος Νυσταγμός | Ο ασθενής κάθεται όρθιος πρώτα ατενίζοντας ευθεία με τα μάτια ανοιχτά, και μετά τα μάτια κλειστά. | Κανονικά δεν υπάρχει νυσταγμός. Περιφερειακές ή κεντρικές βλάβες παράγουν νυσταγμό. Ανοίγοντας τα μάτια καταστέλλεται ο περιφερικός νυσταγμός. |
Βλεμματικόςνυσταγμός (Gaze test) | Ο ασθενής κάθεται σε όρθια θέση, και τα μάτια παρεκκλίνουν 30 ° δεξιά, αριστερά, πάνω, κάτω. | Κανονικά δεν υπάρχει νυσταγμός. Περιφερειακές ή κεντρικές βλάβες παράγουν νυσταγμό. |
Σακκαδική δοκιμή | Σε καθιστή όρθια θέση, ο ασθενής ακολουθεί ένα φωτεινό σημείο που κινείται ταχύτατα σε διαφορετικές θέσεις σε μία οριζόντια γραμμή. | Συνήθως, τα μάτια κινούνται γρήγορα, με ακρίβεια προς το σημείο. Κεντρική βλάβες παράγουν οφθαλμική δυσμετρία. |
Παρακολούθηση ημιτονοειδούς στόχου | Ο ασθενής κάθεται σε όρθια θέση, και παρακολουθεί ένα σημείο του φωτός κινείται πάνω στην οριζόντια γραμμή σε μια ημιτονοειδή μορφή. | Κανονικά οι κινήσεις των ματιών είναι ομαλές, αντανακλώντας τις κινήσεις του φωτός. Κεντρικές βλάβες παράγουν οφθαλμική δυσμετρία. |
Οπτοκινητικός Νυσταγμός | Ο ασθενής κάθεται σε όρθια θέση, και παρακολουθεί ένα περιστρεφόμενο τύμπανο που κινείται πάνω στην οριζόντια γραμμή. | Συνήθως, τα μάτια του ασθενούς παρακολουθούν ομαλά το μοτίβο από το ένα άκρο της λωρίδας στο άλλο. Κεντρικές βλάβες παράγουν οφθαλμική δυσμετρία. |
Δοκιμασία Dix-Hallpike για καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο θέσης (BPPV) | Από καθιστή θέση, το κεφάλι του ασθενούς στρέφεται κατά 45 ° προς το αυτί δοκιμάζεται. Μετά ο εξεταστής κινεί γρήγορα τον ασθενή προς τα πίσω σε ύπτια θέση με το κεφάλι να κρέμεται. | Φυσιολογικά δεν έχουν ζάλη.Οι ασθενείς με BPPV εμφανίζουν μια έντονη έκρηξη ζάλης που συνοδεύεται από περιστροφικό ίλιγγο και νυσταγμό.Ο BPPV παράγεται από την αποκόλληση και την είσοδο της ωτοκονίας στο κυπέλλιο του οπίσθιου ημικυκλικού σωλήνα. Ο BPPV είναι ιδιαίτερα θεραπεύσιμος με τον ελιγμό eppley. |
Ο νυσταγμός θέσης | Ο ασθενής τοποθετείται σε διάφορες θέσεις όπως σε ύπτια θέση, στροφή μόνο του σώματος δεξιά ή αριστερά, στροφή μόνο του κεφαλιού δεξιά ή αριστερά, το κεφάλι να κρέμεται δεξιά ή αριστερά. | Κανονικά, υποθέτοντας αυτές τις θέσεις δεν παράγει συμπτώματα. Κεντρική ή περιφερικές βλάβες μπορεί να προκαλέσει νυσταγμό. |
Θερμιδικές δοκιμές | Ο ασθενής είναι σε ύπτια θέση με τα μάτια κλειστά, το κεφάλι ανασηκωμένο κατά 30° (ο οριζόντιος ημικυκλικός σωλήνας να είναι κάθετος). Διακλυσμός με ζεστό ή κρύο νερό προκαλεί μια μέτριας έντασης περιφερική αιθουσαία απάντηση. Μετά από περίπου 60 δευτερόλεπτα, ασθενής ανοίγει τα μάτια και τα καθηλώνει σε ένα φωτεινό σημείο. | Τα μάτια κανονικά κινούνται με ταχύτητα αργής φάσης ανάλογη προς τη δύναμη του ερεθίσματος, περίπου 22 ° / sec. Περιφερική αιθουσαία βλάβη παράγει λιγότερο έντονο νυσταγμό.
Κανονικά αυτό προκαλεί καταστολή του νυσταγμού. Αν όχι, τότε η αιτία μπορεί να είναι κεντρική. |
Ίλιγγος με λίγα λόγια....
Ίλλιγος, ανισορροπία, αστάθεια, ζάλη
Με τον όρο «ίλιγγο» εννοούμε την ψευδαίσθηση κίνησης.
Για να διατηρήσουμε την ισορροπία μας χρησιμοποιούμε τους λαβυρίνθους(αιθουσαίο σύστημα), τα μάτια, και την βαθειά αισθητικότητα των αρθρώσεων(ιδιοδεκτική αισθητικότητα). Η επεξεργασία όλων αυτών των ερεθισμάτων γίνεται στον εγκέφαλο. Η δυσλειτουργία ενός εκ των παραπάνω, έχει ως αποτέλεσμα τα ερεθίσματα να είναι μη αναμενόμενα, γεγονός που οδηγεί στη λανθασμένη ερμηνεία τους και στην ψευδή αίσθηση ότι κινούμαστε.
Ίλλιγος λοπόν είναι η ψευδής αίσθηση, περιστροφής των αντικειμένων ή του ίδιου του ασθενούς γύρω από αυτά, ή οποιασδήποτε κίνησης ενώ στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία μετακίνηση. Άρα ως ίλλιγος χαρακτηρίζεται κάθε κινητική ψευδαίσθηση που αφορά τον εαυτό ή το περιβάλλον είτε είναι περιστροφική είτε όχι (πχ γραμμική, μπρος πίσω ή δεξιά αριστερά). Ο ίλιγγος είναι υποκειμενικό σύμπτωμα μικρής διάρκειας, διαφορετικών διαταραχών, συνήθως όχι σοβαρών που πρέπει όμως να διαγνωσθούν. Συνοδεύεται με διάφορες νευροφυτικές εκδηλώσεις, όπως εμετούς, εφίδρωση, ωχρότητα, ναυτία, ταχυκαρδία ή βραδυκαρδία (λόγω συνδέσεων του λαβυρίνθου με το νευροφυτικό σύστημα) και συχνά εμβοές και βαρηκοΐα (λόγω της γειτνίασης και του ενιαίου του οργάνου ακοής και ισορροπίας στο εσωτερικό αυτί).
Ο Ίλλιγος, η αστάθεια, και η αιθουσαία ζάλη οφείλονται σε βλάβες του συστήματος της ισορροπίας που μπορεί να είναι περιφερικές ή κεντρικές.
Αιτίες
Υπάρχουν δύο μορφές ιλίγγου:
• Περιφερικός ίλιγγος όταν υπάρχει πρόβλημα με το μέρος του έσω ωτός, που ελέγχει την ισορροπία, ή με το ακουστικό νεύρο,
• Κεντρικός ίλιγγος όταν υπάρχει κάποιο πρόβλημα στον εγκέφαλο, ιδιαίτερα στο εγκεφαλικό στέλεχος ή την παρεγκεφαλίδα.
Περιφερικός ίλιγγος
Ίλιγγος που σχετίζεται με τις περιοχές στο εσωτερικό αυτί (οπίσθιος λαβύρινθος), που ελέγχουν την ισορροπία (το ελλειπτικό και το σφαιρικό κυστίδιο, ημικύκλιους σωλήνες), ή το ακουστικό νεύρο (που συνδέει το εσωτερικό αυτί με το εγκεφαλικό στέλεχος).
μπορεί να προκληθεί από:
• Καλοήθης ίλιγγος θέσης (επίσης ονομάζεται καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης)
• Φάρμακα όπως οι αμινογλυκοσίδες, σισπλατίνη, διουρητικά, ή σαλικυλικά
• Τραυματισμός (όπως τραυματισμός στο κεφάλι)
• Λαβυρινθίτιδα
• Νόσο του Meniere
Ίλιγγος που σχετίζεται με προβλήματα στο αιθουσαίο νεύρο μπορεί να προκληθεί από:
• Φλεγμονή (αιθουσαία νευρωνίτιδα)
• Πίεση στο νεύρο συνήθως από καλοήθεις όγκους, όπως ένα μηνιγγίωμα ή ακουστικό νευρίνωμα
Κεντρικός ίλιγγος
Ίλιγγος που σχετίζεται με τον εγκέφαλο, ιδιαίτερα το εγκεφαλικό στέλεχος ή το πίσω τμήμα του εγκεφάλου (παρεγκεφαλίδα).
μπορεί να προκληθεί από:
• Αγγειακά αίτια (εγκεφαλικά επεισόδια)
• Φάρμακα (αντιεπιληπτικά, η ασπιρίνη, οινόπνευμα)
• Ημικρανία(αιθουσαία ημικρανία)
• Σκλήρυνση κατά πλάκας
• Επιληψία (σπάνια)
Συμπτώματα
Το κύριο σύμπτωμα είναι μια αίσθηση ότι εσείς ή το δωμάτιο κινείται ή περιστρέφεται. Ο ίλιγγος μπορεί να προκαλέσει ναυτία και έμετο.
Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι:
• Ζάλη
• Βαρηκοία από το ένα αυτί
• Απώλεια της ισορροπίας και αστάθεια
• Εμβοές (κουδούνισμα στα αυτιά)
Αν ο ίλιγγος οφείλεται σε προβλήματα στον εγκέφαλο (κεντρικός ίλιγγος), υπάρχουν συνήθως κεφαλαλγία και άλλα νευρολογικά συμπτώματα που μπορεί να περιλαμβάνουν:
• Δυσκολία στην κατάποση
• Διπλωπία (διπλή όραση)
• Προβλήματα στην κίνηση των οφθαλμών
• Παράλυση του προσωπικού νεύρου
• Δυσαρθροία
• Αδυναμία των άκρων
Εξετάσεις και δοκιμές
Η φυσική εξέταση μπορεί να αποκαλύψει:
• Αταξία (έλλειψη συντονισμού), ανισορροπία και αστάθεια
• Δυσκολία με τη βάδιση
• Βαρηκοία
• Αδυναμία των άκρων
Οι δοκιμές για να καθοριστεί η αιτία του ιλίγγου μπορεί να περιλαμβάνουν:
• Οι εξετάσεις αίματος
• Ακουστικά προκλητά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους
• Θερμικές δοκιμασίες
• Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG)
• Νυσταγμογράφημα
• CT εγκεφάλου, λιθοειδών
• Οσφυνωτιαία παρακέντηση
• Μαγνητική τομογραφία και μαγνητική αγγειογραφία των αγγείων του εγκεφάλου
Αντιμετώπιση, Θεραπεία
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του περιφερικού ιλίγγου μπορεί να είναι:
Φαρμακευτική Θεραπεία
• Αντιχολινεργικά (όπως η σκοπολαμίνη)
• Αντιισταμινικά (όπως Meclizine)
• Οι βενζοδιαζεπίνες (όπως η διαζεπάμη ή λοραζεπάμη)
• Προμεθαζίνη (για τη θεραπεία της ναυτίας και του εμέτου)
• Διουρητικά
• Κορτικοστεροειδή (κορτιζόνη)
------------------------------------------------------------------------------
Πίνακας. Φαρμακολογικές θεραπείες για τον ίλιγγο
|
Φάρμακο |
Δόση |
Συνήθεις ανεπιθύμητες ενέργειες |
|
Μεκλιζίνη |
25–50 mg κάθε 6 ώρες |
Καταστολή |
|
Διφαινυδραμίνη |
25–50 mg κάθε 4–6 ώρες |
Καταστολή, ξηροστομία, |
|
Προμεθαζίνη |
25 mg κάθε 6 ώρες |
Καταστολή, εξάνθημα, εξωπυραμιδικά συμπτώματα |
|
Διαζεπάμη |
2–10 mg κάθε 6–12 ώρες |
Καταστολή, καταστολή αναπνευστικού, δυσσυνέργεια κινήσεων, αρτηριακή υπόταση |
|
Κλοναζεπάμη |
0.5 mg κάθε 8 ώρες |
Καταστολή, διαταραχή νοητικών λειτουργιών, καταστολή αναπνευστικού |
|
Διαδερμικό επίθεμα σκοπολαμίνης |
1 έμπλαστρο κάθε 3 ημέρες |
Καταστολή, ξηροστομία, ξηροδερμία, σύγχυση, ψευδαισθήσεις |
------------------------------------------------------------------------------
Επίμονα προβλήματα ισορροπίας μπορεί να βελτιωθούν με φυσιοθεραπεία.
• Μείνετε ακίνητοι στο κρεβάτι.
• Να επανέρχεσθε σιγά-σιγά στις δραστηριότητές σας.
• Αποφύγετε τις απότομες μεταβολές θέσης.
• Μην προσπαθήσετε να διαβάσετε και να δείτε τηλεόραση.
• Αποφύγετε δυνατά φώτα.
|
Καλέστε το γιατρό σας
ή πηγαίνετε στα επείγοντα άν νιώσετε ζάλη ή ίλιγγο, μαζί με οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:
• Σημαντικό τραύμα στο κεφάλι • Μια νέα, διαφορετική ή σοβαρή κεφαλαλγία • Πυρετός υψηλότερος από 38.5 C • Δυσκαμψία του αυχένα • Θολή όραση • Αιφνίδια απώλεια ακοής • Διαταραχή ομιλίας • Αδυναμία στο πόδι ή το χέρι • Απώλεια συνείδησης • Πτώση ή δυσκολία στο βάδισμα • Πόνος στο στήθος ή ταχυκαρδία ή βραδυκαρδία (γρήγορος ή αργός καρδιακός ρυθμός) |
Αποφύγετε επικίνδυνες δραστηριότητες όπως η οδήγηση, ο χειρισμός βαρέων μηχανημάτων, και εργασία σε ύψος μέχρι 1 εβδομάδα μετά την εξαφάνιση των συμπτωμάτων.
πρόγνωση
Η πρόγνωση εξαρτάται από την αιτία, την ηλικία, την γενική υγεία και την έγκαιρη διάγνωση. Γίνεται κατανοητό λοιπόν γιατί κάθε ίλιγγος χρειάζεται Ωτορινολαρυγγολόγο και μάλλιστα επειγόντως.πειγ
|
Δείτε ΕΔΩ γιατί κάθε ίλιγγος χρειάζεται Ωτορινολαρυγγολόγο και μάλλιστα επειγόντως |
Επιπλοκές
Επίμονος χρόνιος ίλιγγος κα αστάθεια μπορεί να επηρεάσει την οδήγηση, την εργασία, και τον τρόπο ζωής. Μπορεί επίσης να προκαλέσει πτώσεις, που μπορεί να οδηγήσουν σε πολλούς τραυματισμούς.
Περισσότερα για ανισορροπία, αστάθεια
Περισσότερα για ΙΛΙΓΓΟ
Ο ίλιγγος αναλυτικά
Η αίσθηση, το σύστημα της ισορροπίας, και ο ίλιγγος
Με λίγα λόγια....
Η ισορροπία καθορίζεται από ένα πολύπλοκο συνδυασμό πληροφοριών που εισρέουν στον εγκέφαλο, από τα μάτια, τις αρθρώσεις (ιδιοδεκτικότητα), και το λαβύρινθο (εσωτερικό αυτί).
Λαβύρινθος
Η αίσθηση της ισορροπίας εξαρτάται από τις φυσιολογικές η όχι αλληλεπιδράσεις:
- -Του λαβυρίνθου, ο οποίος καταγράφει την κατεύθυνση της κίνησης όπως στροφή, εμπρός-πίσω, δεξιά-αριστερά, επάνω-κάτω.
- -Των οφθαλμών που καταγράφουν τη θέση του σώματος στο χώρο καθώς και την κατεύθυνση της κίνησης.
- -Των υποδοχέων πίεσης του δέρματος που ευρίσκονται στα πόδια και ενημερώνουν για το ποιο μέρος του σώματος είναι προς τα κάτω και ακουμπά στο έδαφος.
- -Των αισθητικών υποδοχέων στους μύες, τις αρθρώσεις, και την σπονδυλική στήλη, που ενημερώνουν ποια μέρη του σώματος κινούνται
- -της παρεγκεφαλίδας και του εγκέφαλου που επεξεργάζεται τις πληροφορίες από τα υπόλοιπα τμήματα και ρυθμίζει την μεταξύ τους συνεργασία.
|  |
 Μάτια |  |
| Αισθητικοί υποδοχείς δέρματος αρθρώσεων |  |
Όταν ο εγκέφαλος λαμβάνει αντικρουόμενα μηνύματα από τα υπόλοιπα τέσσερα τμήματα όπως σε περίπτωση βλάβης, αυτό γίνεται αντιληπτό σαν ίλιγγος.
Οποιαδήποτε βλάβη στο φλοιό του εγκεφάλου, στα βασικά γάγγλια, στην παρεγκεφαλίδα ή στα περιφερικά πληροφορικά συστήματα (μάτια, αισθητήρια νεύρα των άκρων και του κορμιού και λαβύρινθος μαζί με το αιθουσαίο νεύρο που τον ενώνει με τον εγκέφαλο) καθώς και στα νεύρα που ενώνουν τα προαναφερθέντα όργανα μεταξύ τους επιφέρει μια «αναστάτωση» που υποκειμενικά την εκλαμβάνουμε ως ίλιγγο ( ψευδαίσθηση ότι εμείς ή τα αντικείμενα περιστρέφονται ή κινούνται ). Το κεντρικό νευρικό σύστημα προσπαθεί να αντιρροπήσει τη βλάβη, όσο αυτό όμως δεν συμβαίνει επαρκώς, παραπονιόμαστε για ίλιγγο, ή αστάθεια και κινδυνεύουμε να χάσουμε την ισορροπία μας.
- Πληροφορίες γιά τη γραμμικὴ ἐπιτάχυνση με τα ωτολιθοφόρα όργανα.
- Πληροφορίες γιά τη γωνιακὴ ἐπιτάχυνση με τους ἡμικυκλίους σωλήνες.
- Πληροφορίες γιά τη γραμμική κίνηση και πιτάχυνση κάθετα με το ελλειπτικό (utricle) και οριζόντια με το σφαιρικό (saccule) κυστίδιο.
- Πληροφορίες γιά τη γωνιακή επιτάχυνση με τους ἡμικυκλίους σωλήνες που ο κύριος ρόλος τους είναι ο έλεγχος της θέσης των ματιών κατά τη διάρκεια της κίνησης του κεφαλιού.
Δείτε ΕΔΩ με κινούμενες εικόνες
Απώλεια της ισορροπίας, ανισορροπία, αστάθεια
Οι ασθενείς με ανισορροπία μπορεί να παραπονιούνται για συνεχή ή επιμένοντα συμπτώματα. Ωστόσο, μπορεί να υπάρχει και πρόκληση κατά τη διάρκεια της ορθοστασίας ή της βάδισης. Η επιδείνωση των συμπτωμάτων κατά τη βάδιση στο σκοτάδι ή μετά από κλείσιμο των ματιών κατά την όρθια θέση (όπως για παράδειγμα κατά τη διάρκεια του ντους) μπορεί να εγείρει την πιθανότητα δυσλειτουργίας αισθητικών νεύρων, όπως στα πλαίσια περιφερικής πολυνευροπάθειας ή των οπίσθιων δεσμών του νωτιαίου μυελού, όπως στα πλαίσια μυελοπάθειας. Οι ασθενείς με ανισορροπία δεν είναι απαραίτητο να παραπονιούνται για αληθή ίλιγγο ή αίσθημα ζάλης. Ωστόσο, αυτοί με αληθή ίλιγγο ή αίσθημα ζάλης μπορεί επίσης να αναφέρουν ένα αίσθημα ανισορροπίας.
Εξαιτίας του ότι η ανισορροπία έχει να κάνει με δυσλειτουργία σε διάφορους τομείς του νευρικού συστήματος, υπάρχει μια πλειάδα διαταραχών που μπορεί να συσχετιστούν με αυτό το σύμπτωμα. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι διαταραχές της παρεγκεφαλίδας (για παράδειγμα, ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων ή τοξίκωση από αλκοόλ, εκφύλιση παρεγκεφαλίδας, νεοπλάσματα, παρεγκεφαλιδικά έμφρακτα), διαταραχές των οπίσθιων δεσμών του νωτιαίου μυελού (υποξεία συνδυασμένη εκφύλιση από έλλειψη βιταμίνης Β12, έλλειψη χαλκού, συμπιεστικές μυελοπάθειες) και διαταραχές των αισθητικών περιφερικών νεύρων (περιφερικές νευροπάθειες). Ένα προσεκτικό ιστορικό και μια αντικειμενική εξέταση αναμένεται να βοηθήσουν στην ταυτοποίηση της εντόπισης της διαταραχής και να προσδιορίσουν τη διαφορική διάγνωση. Ωστόσο, ακόμη και μετά από μια πλήρη εξέταση και ένα πλήρη έλεγχο, συχνά η υποκείμενη αιτία της ανισορροπίας δεν προσδιορίζεται.
Οι αιτίες της ανισορροπίας και της αστάθειας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Προβλήματα από το έσω αυτί. (περιφερικό αιθουσαίο). Ανωμαλίες με το εσωτερικό αυτί σας μπορεί να σας αναγκάσει να νιώθετε αστάθεια όταν περπατάτε, ειδικά στο σκοτάδι.
- Αισθητικές διαταραχές. Βλάβες της όρασης και των νεύρων στα πόδια (περιφερική νευροπάθεια) είναι συχνές σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας και μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία στο να διατηρήσουν την ισορροπία τους.
- Προβλήματα των μυών και αρθρώσεων. Η μυϊκή αδυναμία και η οστεοαρθρίτιδα - ο τύπος της αρθρίτιδας που περιλαμβάνει την φθορά των αρθρώσεων - μπορεί να συμβάλει στην απώλεια της ισορροπίας.
- Νευρολογικές παθήσεις. (κεντρικό αιθουσαίο) Διάφορες νευρολογικές διαταραχές μπορεί να οδηγήσουν σε προοδευτική απώλεια της ισορροπίας, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Πάρκινσον, παρεγκεφαλιδικής αταξίας, υδροκέφαλου φυσιολογικής πίεσης και παθήσεων της σπονδυλικής στήλης.
- Φάρμακα. (δρούν και περιφερικά και κεντρικά) Απώλεια της ισορροπίας μπορεί να είναι μια παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων, όπως η κατάχρηση αμινογλυκοσιδών (περιφερικά), ή υπνωτικών, ηρεμιστικών, και ναρκωτικών (κεντρικά).
-
Ελειψη Β12 (συχνή)
-
Περιφερική νευροπάθεια (συχνή)
-
αμφοτερόπλευρη απώλεια της αιθουσαίας λειτουργίας (σπάνια)
-
αστάθεια (Disequilibrium) των τυφλών
- Ημικρανία (συχνή)
- Πολλαπλά μικρά εγκεφαλικά επεισόδια (συχνή)
- Εκφύλιση , δυσπλασία Chiari , και άλλες διαταραχές της παρεγκεφαλίδας (μέτρια συχνή)
- Παρκινσονισμός και συναφείς διαταραχές των βασικών γαγγλίων (μέτρια συχνή)
- Υδροκέφαλος ή διαρροή ΕΝΥ (σπάνια)
- Κινήτωση - Mal de Debarquement σύνδρομο (σπάνια)
- Σκλήρυνση κατά πλάκας και άλλες διαταραχές της λευκής ουσίας (σπάνια)
- Μεταστάσεις καρκίνου (σπάνια)
- Οφθαλμοϋπερώιος (oculopalatal) μυόκλονος (σπάνια)
- ορθοστατικός τρόμος (εξαιρετικά σπάνιο, ίσως ακόμη και ανύπαρκτες)
- Αυτές είναι συχνές διαταραχές, αλλά γενικά άλλα συμπτώματα εκτός της ανισορροπίας κυριαρχούν στην κλινική εικόνα
- Συμπίεση του νωτιαίου μυελού (συχνές).
Σε ασθενείς με ανισορροπία και κάποια ψευδαίσθηση της κίνησης, όπως κλίση, κυματισμός, ή ώθηση, η ανισορροπία συνήθως προκαλείται από διαταραχές στο εσωτερικό αυτί. Όταν κάποια ψευδαίσθηση της κίνησης, δεν είναι παρούσα, η ανισορροπία είναι πιο κεντρικά. Σε ηλικιωμένους ασθενείς, πολυαισθητηριακές διαταραχές είναι η πιο συχνή αιτία. Στους νεότερους ασθενείς, τα κεντρικά προβλήματα είναι πιο συχνά.
• Οστικό Έλλειμμα του Άνω Ημικύκλιου Σωλήνα
Το οστικό έλλειμμα του άνω ημικύκλιου σωλήνα οφείλεται σε ελάττωμα του κροταφικού οστού που καλύπτει τον άνω (πρόσθιο) ημικύκλιο σωλήνα. Αυτό επιτρέπει στους ήχους ή στην πίεση να μεταδοθούν στο έσω ους, μετακινώντας την ενδολέμφο του άνω ημικύκλιου σωλήνα. Οι ασθενείς αναπτύσσουν ίλιγγο και ταλαντοψία που επάγονται από ήχο ή πίεση (με οποιοδήποτε χειρισμό Valsalva). Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν τη χρόνια διαταραχή της ισορροπίας και την υπερακουσία στους ήχους που μεταδίδονται μέσω της οστέινης αγωγής. Ο νυσταγμός επάγεται ομοίως από την πίεση και έχει κάθετο και στροφικό στοιχείο προς την κατεύθυνση της ενεργοποίησης του άνω ημικύκλιου σωλήνα. Οι ασθενείς μπορεί επίσης να εμφανίζουν βαρηκοΐα τύπου αγωγιμότητας και αυτοφωνία.
• επιθέσεις πτώσης(Drop Attacks)
Ζάλη (ζαλάδα)
Γιά τους γιατρούς ζάλη είναι ένα μάλλον ακαθόριστο δυσάρεστο αίσθημα στο κεφάλι, συνοδευόμενο ορισμένες φορές από διαταραγμένη αντίληψη του περιβάλλοντος και αδιαθεσία, αλλά ο προσανατολισμός στο χώρο είναι φυσιολογικός.
Δηλαδή τα πάντα, από πίεση, βάρος ή κενό στο κεφάλι, σύγχυση, θόλωση(θολούρα), τάσεις λιποθυμίας, αίσθημα αδυναμίας ή πτώσης, διαταραχές της οράσεως, ορθοστατική υπόταση, κρίσεων πανικού με υπεραερισμό, μέχρι τη βαριά ζάλη.
|
Άλλο ζάλη, και άλλο, ίλιγγος και αστάθεια | ||
|
|
|
Βλάβη μηχανισμού ισορροπίας (αιθουσαίου) |
|
ίλιγγος |
|
ΝΑΙπάντα |
|
αστάθεια |
|
ΝΑΙσυχνά |
|
ζάλη |
|
ΟΧΙσπάνια |
Δυστυχώς, πολλοί ασθενείς δυσκολεύονται να περιγράψουν τη ζάλη τους. Πάνω από το ένα τρίτο των ασθενών με βλάβη στο σύστημα της ισορροπίας και νυσταγμό χρησιμοποιούν τους όρους «βαρύ κεφάλι» και «ζαλάδα ή ζάλη» για να περιγράψουν πραγματικό ίλιγγο ή αίσθημα περιστροφής. Το νυσταγμογράφημα είναι χρήσιμο για τον προσδιορισμό εάν ένας ασθενής έχει πραγματικά ίλιγγο από το εσωτερικό αυτί.
Αιτίες της ζάλης
Είναι ο ιατρικός όρος για το αίσθημα λιποθυμίας και ζαλάδας στο κεφάλι χωρίς απώλεια συνείδησης. Μερικές φορές η ναυτία, το χλωμό δέρμα και ατονία του μυοσκελετικού συνοδεύουν ένα αίσθημα λιποθυμίας. Αιτίες της προσυγκοπής είναι :
- Πτώση της αρτηριακής πίεσης (ορθοστατική υπόταση) Η πτώση της συστολικής πίεσης του αίματος μπορεί να οδηγήσει σε ζαλάδα ή αίσθημα λιποθυμίας. Μπορεί να συμβεί όταν κάποιος κάθεται και μετά σηκώνεται πάρα πολύ γρήγορα.
- Η ανεπαρκής εξώθηση του αίματος από την καρδιά. Διάφορες παθήσεις του καρδιακού μυός (μυοκαρδιοπάθεια), ένας μη φυσιολογικός καρδιακός ρυθμός (αρρυθμία) ή μείωση του όγκου του αίματος μπορεί να προκαλέσει ανεπαρκή ροή του αίματος από την καρδιά σας.
Ορισμένες από τις αιτίες είναι:
- Φάρμακα. Αντιυπερτασικά φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν αίσθημα λιποθυμίας, αν ρίξουν την αρτηριακή σας πίεση πάρα πολύ. Πολλά άλλα φάρμακα όπως αντιβιοτικά, παυσίπονα, αντικαταθλιπτικά, ηρεμιστικά, ή οινόπνευμα κ.α., μπορεί να προκαλέσουν μη ειδικά αισθήματα της ζάλης που εξαφανίζονται μετά τη διακοπή του φαρμάκου.
- Εσωτερικές διαταραχές στα αυτιά. Μερικές ανωμαλίες στο εσωτερικό αυτί μπορεί να προκαλέσουν επίμονη ζάλη, όχι του τύπου του ίλιγγου.
- Οι αγχώδεις διαταραχές. Ορισμένες αγχώδεις διαταραχές, όπως αγχώδης νεύρωση ή κατάθλιψη, κρίσεις πανικού και αγοραφοβίας, μπορεί να προκαλέσουν ζάλη. Μερικές φορές, μία διαταραχή του αιθουσαίου μπορεί να προκαλεί τα συμπτώματα, αλλά στη συνέχεια και ενώ το πρόβλημα στο αυτί έχει επιλυθεί το άγχος προκαλεί τη συνέχιση της ζάλης.
- Διάφορα άλλα όπως, συστηματικά νοσήματα, υπογλυκαιμία, ενδοκρινολογικές παθήσεις, ή ακόμα και ένας όγκος στον εγκέφαλο.
Η θεραπεία της ζάλης εξαρτάται από την αιτία και την βαρύτητα των συμπτωμάτων, αλλά είναι συνήθως αποτελεσματική.
ΙΛΙΓΓΟΣ |
Η «επιτροπή ακοής και ισορροπίας» [Hearing and Equilibrium Committee] της Αμερικανικής Ακαδημίας Ωτολαρυγγολογίας - Χειρουργικής Κεφαλής και Τραχήλου [American Academy of Otolaryngology-Head and Neck Surgery] έχει προσδιορίσει τον ίλιγγο ως «την αίσθηση μετακίνησης όταν δεν υπάρχει μετακίνηση σε σχέση με τη δύναμη βαρύτητας της γης».
Ίλλιγος είναι η ψευδής αίσθηση περιστροφής των αντικειμένων ή του ίδιου του ασθενούς γύρω από αυτά, ή κίνησης ενώ στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία μετακίνηση. Mπορεί να εμφανιστεί και ως αίσθηση πτώσης προς τα εμπρός ή προς τα πίσω ή μετατόπισης του εδάφους.Ο ίλιγγος είναι υποκειμενικό σύμπτωμα διαφορετικών διαταραχών συνήθως όχι σοβαρών που πρέπει όμως να διαγνωσθούν. Συνοδεύεται με διάφορες νευροφυτικές εκδηλώσεις, όπως εμετούς, εφίδρωση, ωχρότητα, ναυτία, ταχυκαρδία ή βραδυκαρδία (λόγω συνδέσεων του λαβυρίνθου με το νευροφυτικό σύστημα) και συχνά εμβοές και βαρηκοΐα (λόγω γειτνίασης του οργάνου ακοής και ισορροπίας στον εσωτερικό αυτί).
Αντικειμενικά σημεία είναι η παρέκκλιση και πτώση του σώματος προς την πάσχουσα πλευρά και ο νυσταγμός, ακούσιες δηλαδή εκκρεμοειδείς κινήσεις των οφθαλμικών βολβών, που τις καγράφουμε με το νυσταγμογράφημα.
-
Περιφερικά, όπου το πρόβλημα εντοπίζεται στο έσω αυτί (λαβύρινθο), ή στο αιθουσαίο νεύρο.
-
Κεντρικά, το πρόβλημα αφορά σε τμήματα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.
Οι ποιό συχνές αιτίες ιλίγγου (80-90%) είναι οι
-
περιφερικές και μάλιστα κατά σειρά: καλοήθης ίλιγγος θέσεως, νόσος Meniere, αιθουσαία νευρωνίτιδα, λαβυρινθίτιδα, περιλεμφικό συρίγγιο, αμφοτερόπλευρη αιθουσοπάθεια, ακουστικό νευρίνωμα.
- οι κεντρικές αιτίες είναι λιγότερο συχνές αλλά σοβαρότερες, με ηπιότερο ίλιγγο που όμως διαρκεί περισσότερο και επιμένει παίρνοντας ορισμένες φορές τη μορφή χρόνιας αστάθειας και ανισορροπίας, τα συμπτώματα από τα αυτιά όπως εμβοές και βαρηκοΐα είναι σπάνια, ενώ υπόνοιες βάζει η τυχόν ύπαρξη πονοκεφάλου. Τέτοιες αιτίες αποτελούν τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, η σκλήρυνση κατά πλάκας, οι όγκοι, και η αιθουσαία ημικρανία που όμως έχει συμπτώματα περιφερικού τύπου και καλοήθη πορεία.
• Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης (BPPV). Οφείλεται στην αποκόλληση κρυστάλλων (ωτοκονίας) στο λαβύρινθο απο την κανονική τους θέση, οι οποίοι πλέουν ελεύθεροι και στις κινήσεις του κεφαλιού ερεθίζουν το λαβύρινθο προκαλώντας ίλιγγο. Προκαλεί έντονα μικρής διάρκειας(δευτερολέπτων), επεισόδια ιλίγγου αμέσως μετά την αλλαγή στη θέση του κεφαλιού, συχνά όταν γυρίζετε στο κρεβάτι ή όταν σηκώνεστε το πρωί. Είναι η πιο συχνή αιτία ιλίγγου.
• Αιθουσαία νευρωνίτιδα. Είναι φλεγμονή του αιθουσαίου νεύρου συνήθως από ιούς. Προκαλεί αυτόματο έντονο σοβαρό ίλιγγο με ναυτία και εμετό διάρκειας ημερών που συνεχίζει με αστάθεια και ανισορροπία εβδομάδων(έως 3 ή και 4) που σας αναγκαζουν να μείνεται στο κρεβάτι.
• Οστικό Έλλειμμα του Άνω Ημικύκλιου Σωλήνα
Το οστικό έλλειμμα του άνω ημικύκλιου σωλήνα οφείλεται σε ελάττωμα του κροταφικού οστού που καλύπτει τον άνω (πρόσθιο) ημικύκλιο σωλήνα. Αυτό επιτρέπει στους ήχους ή στην πίεση να μεταδοθούν στο έσω ους, μετακινώντας την ενδολέμφο του άνω ημικύκλιου σωλήνα. Οι ασθενείς αναπτύσσουν ίλιγγο και ταλαντοψία που επάγονται από ήχο ή πίεση (με οποιοδήποτε χειρισμό Valsalva). Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν τη χρόνια διαταραχή της ισορροπίας και την υπερακουσία στους ήχους που μεταδίδονται μέσω της οστέινης αγωγής. Ο νυσταγμός επάγεται ομοίως από την πίεση και έχει κάθετο και στροφικό στοιχείο προς την κατεύθυνση της ενεργοποίησης του άνω ημικύκλιου σωλήνα. Οι ασθενείς μπορεί επίσης να εμφανίζουν βαρηκοΐα τύπου αγωγιμότητας και αυτοφωνία.• Ακουστικό νευρίνωμα. Το ακουστικό νευρίνωμα (αιθουσαίο σβάννωμα) είναι ένας με αργή ανάπτυξη καλοήθης όγκος του ακουστικού νεύρου (συνδέει το έσω αυτί με τον εγκέφαλο). Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν γενικά, προοδευτική απώλεια της ακοής και εμβοές(βουητά στο αυτί) από τη μία πλευρά, που συνοδεύεται από αστάθεια και ανισορροπία.
 |
MRI. Μεγάλο ακουστικό νευρίνωμα | ||||
• Σύνδρομο μικρονευραγγειακής συμπίεσης του όγδοου κρανιακού νεύρου, αιθουσαία παροξυσμία (Vestibular Paroxysmia).
Σπάνια, ο ίλιγγος μπορεί να είναι σύμπτωμα ενός πιό σοβαρού νευρολογικού προβλήματος, όπως ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, εγκεφαλική αιμορραγία, όγκος ή σκλήρυνση κατά πλάκας. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο πονοκέφαλος και άλλα νευρολογικά συμπτώματα είναι συνήθως παρόντα, όπως διπλωπία, δυσαρθρία, αδυναμία ή μούδιασμα του προσώπου, προβλήματα με το συντονισμό των άκρων, ή σοβαρά προβλήματα ισορροπίας.
| ||||||
Κινήτωση ή ναυτία των ταξειδιωτών (Mal de Debarquement σύνδρομο)
Κινήτωση ή ναυτία των ταξειδιωτών (Mal de Debarquement σύνδρομο) συμβαίνει συνήθως κατά τη διάρκεια ταξιδιού με αυτοκίνητο, αεροπλάνο και ιδιαίτερα καράβι (ή μετά από αυτό) σε άτομα που είναι επιρρεπή σε αυτή την κατάσταση. Πιο ευάλωτα είναι τα παιδιά ηλικίας 2-15 ετών που ταξιδεύουν με αυτοκίνητο ή αεροπλάνο και σχεδόν όλοι όσοι ταξιδεύουν με πλοίο, όπως επίσης και οι γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης ή σε περίοδο εμμήνου ρήσεως και τέλος τα άτομα που πάσχουν συχνά από ημικρανίες. Χαρακτηρίζεται από ζάλη, ωχρότητα, εφιδρώσεις, ναυτία ή/και εμέτους. Αρχικά εμφανίζεται ένα αίσθημα κοιλιακής δυσφορίας, και ακολουθούν διάφορα συμπτώματα όπως αίσθημα αυξημένης θερμοκρασίας, ζάλη, ταχύπνοια, πονοκέφαλος, υπνηλία και αυξημένη έκκριση σάλιου. Συχνά παρατηρούνται ωχρότητα και κρύος ιδρώτας. Δεν αποτελεί ακριβώς νόσο. Πρόκειται για μια μάλλον φυσιολογική αντίδραση που οφείλεται σε ασυμφωνία των πληροφοριών που συλλέγουν ο λαβύρινθος και τα μάτια σε σχέση με το περιβάλλον. Είναι μια διαταραχή της ισορροπίας στην οποία μπορεί να αισθάνεστε ότι κουνιέστε συνεχώς σαν σε πλοίο παρόλο που το ταξίδι τελείωσε και βρίσκεστε στη στεριά. Συνήθως, τα συμπτώματα εξαφανίζονται μέσα σε λίγες ώρες ή ημέρες, ωστόσο σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να διαρκέσουν μήνες ή και χρόνια.
Η ναυτία του διαδικτύου – Cybersicness
Προκαλείται από τη διαφωνία μεταξύ της κίνησης των ματιών και της κίνησης της τρισδιάστατης εικόνας. Αυτή η αδυναμία συγχρονισμού μπορεί να προκαλέσει αίσθημα ναυτίας, πόνο στα μάτια και ζάλη ενώ το πρόβλημα επιδεινώνεται όσο μεγαλύτερη είναι η ανάλυση της οθόνης. Τα συμπτώματα μπορούν να μειωθούν είτε με αλλαγή των ρυθμίσεων του κινητού ή με το να στρέψουμε για λίγο το βλέμμα μας προς τον ορίζοντα.Δεν υπάρχει στομαχικός ίλιγγος
Ένας ίλιγγος, λόγω των πολλών νευρικών συνδέσεων του αιθουσαίου συστήματος, μπορεί να περιλαμβάνει συμπτώματα και από το γαστρεντερικό σύστημα(εμέτους) αλλά και το νευρικό σύστημα(βραδυκαρδία), επειδή επηρεάζεται ιδιαίτερα μια περιοχή του στελέχους του εγκεφάλου που ονομάζεται αιθουσαίοι πυρήνες(vestibular nuclei), η οποία συνδέεται με το “κέντρο του εμετού”. Το κέντρο αυτό ελέγχει τον πεπτικό σωλήνα. Για αυτόν το λόγο όταν έχετε ίλιγγο ή ζάλη, θα νιώσετε και ναυτία, το στομάχι σας να “ανακατεύεται”, ακόμη κάνετε και εμέτους, ενώ το χρώμα σας γίνεται χλωμό και ιδρώνετε.
Έτσι λοιπόν δεν υπάρχει στομαχικός ίλιγγος και η ναυτία, ο έμετος και γενικά τα συμπτώματα από το στομάχι είναι το αποτέλεσμα και όχι η αιτία.
|
Περιφερικές αιτίες ιλίγγου |
Τί εἶναι ἴλιγγος θέσεως, καὶ τί καλοήθης παροξυσμικὸς ἴλιγγος θέσεως;
Ἴλιγγος θέσεως λέγεται κάθε κινητικὴ ψευδαίσθησι ποὺ σχετίζεται μὲ τὴ λῆψι κάποιας θέσεως τῆς κεφαλῆς. Μπορεῖ νὰ ἔχῃ ὁποιαδήποτε περιφερική, κεντρικὴ ἢ ἐξωαιθουσαία αἰτία.
Καλοήθης παροξυσμικὸς ἴλιγγος θέσεως εἶναι μία ὑποκατηγορία, ἡ σημαντικότερη, τὰ συμπτώματα τῆς ὁποίας ὀφείλονται σὲ βλάβη τῶν ὠτολιθοφόρων ὀργάνων καὶ μετανάστευσι τῶν ὠτολίθων σὲ μή προβλεπόμενα σημεῖα τοῦ λαβυρίνθου. Εἶναι φαινόμενο ποὺ σχετίζεται μὲ τὴ βαρήτητα, ὅπως αὐτὴ ἐπενεργεῖ στὶς διάφορες θέσεις, καὶ ὄχι μὲ τὶς θέσεις καθ' ἑαυτές.
Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης
Οφείλεται στην αποκόλληση κρυστάλλων (ωτοκονίας) στο λαβύρινθο απο την κανονική τους θέση, οι οποίοι πλέουν ελεύθεροι και στις κινήσεις του κεφαλιού ερεθίζουν το λαβύρινθο προκαλώντας ίλιγγο. Προκαλεί έντονα, μικρής διάρκειας(δευτερολέπτων) επεισόδια ιλίγγου αμέσως μετά την αλλαγή στη θέση του κεφαλιού, συχνά όταν γυρίζετε στο κρεβάτι ή όταν σηκώνεστε το πρωί. Είναι η πιο συχνή αιτία ιλίγγου.
Αιτίες
Στον ίλιγγο θέσεως, ωτοκονία από τον ωτολιθοφόρο υμένα του ελειπτικού κυστιδίου κινείται ελεύθερα στην λέμφο συνήθως του οπίσθιου ημικύκλιου σωλήνα (θεωρία της καναλολιθίασης), ή προσκολλάται στο κυπέλλιο (θεωρία της κυπελολιθίασης). Έτσι στην πρώτη περίπτωση οι ελεύθερα κινούμενοι ωτόλιθοι απο αδράνεια δημιουργούν ανώμαλο ρεύμα κίνησης στη λέμφο, ενώ στη δεύτερη αλλάζει το ειδικό βάρος του κυπελλίου το οποίο δεν έχει πλέον το ίδιο ειδικό βάρος με την έσω λέμφο με αποτέλεσμα να καθίσταται ανώμαλα ευαίσθητο στη βαρύτητα και να μην αντιδρά φυσιολογικά σε ορισμένες κινήσεις του κεφαλιού. Οι αισθητήρες γωνιακής επιτάχυνσης δηλαδή των ημικύκλιων σωλήνων, μετατρέπονται σε ανώμαλα ευαίσθητους αισθητήρες βαρύτητας.
Μία από τις πιο συχνές αιτίες του καλοήθη παροξυσμικού ίλιγγου θέσης (BPPV) είναι το τραύμα στο κεφάλι. Αν και οι πραγματικοί μηχανισμοί δεν είναι ακριβώς γνωστοί, οι δυνάμεις σύγκρουσης προκαλούν κατά πάσα πιθανότητα αποκόληση των σωματιδίων (ωτόλιθοι) της ωτοκονίας που βρίσκονται στο ελειπτικό κυστίδιο, για να εκτοπιστούν και να μεταναστέψουν στον ημικύκλιο σωλήνα.
Άλλοι παράγοντες που προδιαθέτουν τα άτομα με καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο θέσης περιλαμβάνουν, εκφύλιση λόγω ηλικίας, παρατεταμένη κατάκλιση, οξύ αλκοολισμό, σημαντική χειρουργική επέμβαση, και νόσους του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.
Στο μεγαλύτερο όμως ποσοστό είναι αγνώστου αιτιολογίας (ιδιοπαθής).
Ποιό συχνή είναι η καναλολιθίαση του οπίσθιου ημικύκλιου σωλήνα.
- 39% ιδιοπαθής
- 21% τραύμα
- 29% παθήσεις του αυτιού
- 9% χρόνια μέση ωτίτιδα
- 7% αιθουσαία νευρωνίτις
- 7% νόσος του Meniere
- 4% ωτοσκλήρυνση
- 2% αιφνίδια νευροαισθητήρια απώλεια ακοής
- 11% ασθένειες Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ)
- 9% ανεπάρκεια σπονδυλοβασικού
- 2% ακουστικό νευρίνωμα
- 2% αυχενικός ίλιγγος
Συμπτώματα
Οι ασθενείς τυπικά αναφέρουν επεισόδια ζάλης, όταν γυρνούν πλευρό ευρισκόμενοι σε ύπτια θέση (ανάσκελα) ή μετά το σήκωμα από το κρεβάτι, όταν κινούν το κεφάλι για να κοιτάξουν προς τα πάνω ή σκύβουν για να δέσουν τα κορδόνια τους. Τα επεισόδια αυτά διαρκούν δευτερόλεπτα.
Διάγνωση
Στη δοκιμασία αυτή ο ασθενής τοποθετείται γρήγορα από την καθιστή στην ύπτια (ανάσκελα) θέση φέρνοντας το κεφάλι σε επίπεδο χαμηλότερο από το υπόλοιπο σώμα αρχικά στη δεξιά και μετά σηκωνεται, και στη συνέχεια το ίδιο στην αριστερή πλευρά. Όταν η δοκιμασία είναι θετική οι ασθενείς εμφανίζουν τυπικό νυσταγμό με κατεύθυνση συνήθως προς το κατώτερο εξεταζόμενο αυτί (γεωτροπικός), που διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα. Αντιθέτου φοράς νυσταγμός (απογεωτροπικός) εμφανίζεται κατα το σήκωμα. Χαρακτηριστικά του νυσταγμού είναι η καθυστέρηση έναρξης μερικά δευτερόλεπτα(λανθάνων χρόνος) και η κόπωση (ελάτωση) μετά από επανάληψη του χειρισμού.
Χειρισμός Epley πάνω όψη
Χειρισμός Epley πλάγια όψη
Χειρισμός Epley πίσω όψη
Χειρισμός Semont
Γιά τον οριζόντιο σωλήνα γίνεται ο παρακάτω χειρισμός (σούφλας) του Lempert
- Αντιισταμινικά
- Αντιχολινεργικά
- Κατασταλτικά-υπνωτικά
Ωστόσο, αυτά τα φάρμακα συχνά δεν λειτουργούν πολύ καλά για τη θεραπεία του ιλίγγου.
Για να αποφευχθούν τα συμπτώματα σας κατά τη διάρκεια επεισοδίων ιλίγγου, αποφύγετε τις θέσεις που τα προκαλούν.
Για να αποφευχθεί επιδείνωση των συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια επεισοδίων ιλίγγου, δοκιμάστε τα εξής:
• Μείνετε ακίνητοι στο κρεβάτι.
• Αποφύγετε να ξαπλώνετε στην πλευρά του αυτιού που πάσχει.
• Αποφύγετε να ξαπλώσετε ύπτια, με την πλάτη μας, χωρίς να υποστηρίζεται ο αυχένας μας από μαξιλάρι.
• Μόλις ξυπνήσετε το πρωί παραμείνετε στο άκρο του κρεβατιού για 1 με 2 λεπτά πριν σηκωθείτε από το κρεβάτι.
• Προσέχετε τις κινήσεις της κεφαλής στο κομμωτήριο, στον οδοντίατρο, στο γυμναστήριο και το κολυμβητήριο.
• Αποφύγετε την έντονη καταπόνηση, το σκύψιμο και το απότομο σήκωμα, καθώς και την κίνηση της κεφαλής σε ακραίες θέσεις. Αποφύγετε την έντονη και απότομη κίνηση πάνω, κάτω ή αριστερά, δεξιά.
• Να επανέρχεστε σιγά-σιγά στις δραστηριότητές σας.
• Μην προσπαθήσετε να διαβάσετε και να δείτε τηλεόραση.
• Αποφύγετε δυνατά φώτα.
Νόσος του Meniere
Η νόσος του Meniere χαρακτηρίζεται από ξαφνικές, βίαιες επιθέσεις, με επεισόδια όπου προηγούνται, αίσθημα πληρότητας, απώλεια ακοής, εμβοές και διπλακουσία (αντίλαλος) και έπονται ίλίγγος με εμέτους και ναυτία και αστάθεια, διαρκείας ωρών οπότε και εξαφανίζονται η πίεση στο αυτί και οι εμβοές. Οι κρίσεις αυτές επαναλαμβάνονται κατά διαστήματα και μπορεί να καταλείπουν βαρηκοία με νευροαισθητηριακού τύπου απώλεια ακοής στις χαμηλές συχνότητες και μόνιμη έκπτωση της λειτουργικότητας του λαβυρίνθου που αθροίζονται και χειροτερεύουν με την πάροδο του χρόνου. Συνήθως η απώλεια ακοής και ισορροπίας είναι μόνο στο ένα αυτί, αλλά μπορεί να επηρεάσει και τα δύο αυτιά.
• Πίεση στο αυτί
• Εμβοές στο αυτί
• Ίλιγγος
• Πονοκέφαλοι
• Πόνος ή δυσφορία στην κοιλιά
• Η ναυτία και ο εμετός
• Νυσταγμός (ακούσιες κινήσεις των ματιών)
Η διάγνωση του ύδρωπα είναι κλινική και βασίζεται στο ιστορικό, τα συμπτώματα του ασθενούς, και την κλινική εικόνα. Η κλινική διάγνωση μπορεί να ενισχυθεί από τα αποτελέσματα διαγνωστικών εξετάσεων, κυρίως για να αποκλεισθούν άλλα νοσήματα που προκαλούν την τριάδα βαρηκοία εμβοές ίλιγγος, όπως πχ το ακουστικό νευρίνωμα.
• Νυσταμογράφημα
• Ακουομετρία (τονική, ομιλητική)
• Ακουστικά προκλητά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους
• Ωτοακουστικές εκπομπές
• CT (αξονική τομογραφία) εγκεφάλου-έσω ακουστικών πόρων
• MRI (μαγνητική τομογραφία) εγκεφάλου-έσω ακουστικών πόρων
Αντιμετώπιση, Θεραπεία
Μια δίαιτα που δίνει έμφαση σε μιά ισορροπημένη διατροφή με κατανάλωση μέτριων ποσοτήτων σε τακτά χρονικά διαστήματα, την ελαχιστοποίηση της χρήσης αλατιού (Η μείωση της πρόσληψης Νατρίου (1-2g / ημέρα) για έως και 3 μήνες μπορεί να μειώσει τα επεισόδια) και σάκχαρης, συχνά κάνει πολλούς ανθρώπους να αισθάνονται πολύ καλύτερα. Ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει διουρητικά που μπορεί να είναι δραστικά στη μείωση της πίεσης της ενδολέμφου και στη βελτίωση των συμπτωμάτων, και άλλα φάρμακα που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να καταστείλουν τυχόν επίμονη ζάλη, ναυτία ή έμετο. Τα κορτικοστεροειδή(κορτιζόνη) μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε βαριές και ανθεκτικές περιπτώσεις.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται μπορεί να είναι:
• Αντιχολινεργικά (όπως η σκοπολαμίνη)
• Αντιισταμινικά (όπως Meclizine)
• Οι βενζοδιαζεπίνες (όπως η διαζεπάμη ή λοραζεπάμη)
• Προμεθαζίνη (για τη θεραπεία της ναυτίας και του εμέτου)
• Διουρητικά
• Κορτικοστεροειδή (κορτιζόνη)
------------------------------------------------------------------------------
Πίνακας. Φαρμακολογικές θεραπείες για τον ίλιγγο
|
Φάρμακο |
Δόση |
Συνήθεις ανεπιθύμητες ενέργειες |
|
Μεκλιζίνη |
25–50 mg κάθε 6 ώρες |
Καταστολή |
|
Διφαινυδραμίνη |
25–50 mg κάθε 4–6 ώρες |
Καταστολή, ξηροστομία, |
|
Προμεθαζίνη |
25 mg κάθε 6 ώρες |
Καταστολή, εξάνθημα, εξωπυραμιδικά συμπτώματα |
|
Διαζεπάμη |
2–10 mg κάθε 6–12 ώρες |
Καταστολή, καταστολή αναπνευστικού, δυσσυνέργεια κινήσεων, αρτηριακή υπόταση |
|
Κλοναζεπάμη |
0.5 mg κάθε 8 ώρες |
Καταστολή, διαταραχή νοητικών λειτουργιών, καταστολή αναπνευστικού |
|
Διαδερμικό επίθεμα σκοπολαμίνης |
1 έμπλαστρο κάθε 3 ημέρες |
Καταστολή, ξηροστομία, ξηροδερμία, σύγχυση, ψευδαισθήσεις |
------------------------------------------------------------------------------
Αιθουσαία αποκατάσταση , ένα είδος φυσικοθεραπείας με εκτέλεση ασκήσεων μπορεί να βελτιώσει την ανοχή στα συμπτώματα της ζάλης και έλλειψης ισορροπίας και να επιταχύνει την κεντρική αντιρρόπιση.
• Λαβυρινθεκτομή βοηθά στον ίλιγγο, αλλά προκαλεί πλήρη απώλεια ακοής.
• Μείνετε ακίνητοι στο κρεβάτι.
• Να επανέρχεσθε σιγά-σιγά στις δραστηριότητές σας.
• Αποφύγετε τις απότομες μεταβολές θέσης.
• Μην προσπαθήσετε να διαβάσετε και να δείτε τηλεόραση.
• Αποφύγετε δυνατά φώτα.
Η πρόγνωση ποικίλει. Η Νόσος του Meniere μπορεί συχνά να ελεγχθεί με τη θεραπεία ενώ μπορεί να πάει καλύτερα και από μόνη της.
•Ανικανότητα βαδίσεως που οφείλεται σε χρόνια αστάθεια και ανεξέλεγκτους ιλίγγους
•Απώλεια ακοής στην προσβεβλημένη πλευρά
Δεν υπάρχει καμία γνωστή πρόληψη για τη νόσο του Meniere, αλλά η έγκαιρη θεραπεία των λοιμώξεων του αυτιού και άλλες συναφείς διαταραχές μπορεί να είναι χρήσιμη.
• Το άγχος επιδεινώνει τα συμπτώματα της νόσου του Meniere.
• Υγιεινή διατροφή. Οχι στην υπερφαγία.
• Να ασκείστε τακτικά, αν είναι δυνατόν.
• Μάθετε τεχνικές χαλάρωσης.
• Περιορίστε την καφεΐνη και το αλκοόλ.
Εκτός της νόσου του Meniere που ονομάζεται και πρωτοπαθής ή ιδιοπαθής ύδρωπας, υπάρχει και ο δευτεροπαθής ύδρωπας ή σύνδρομο Meniere που οφείλεται σε υποκείμενη πάθηση. Για παράδειγμα, μπορεί να ακολουθήσει τραύμα στο κεφάλι ή στο αυτί, χειρουργική επέμβαση , φλεγμονές του μέσου και του έσω ωτός, αλλεργίες, ή συστηματικές διαταραχές (όπως ο διαβήτης ή αυτοάνοσα νοσήματα ).
Στον δευτεροπαθή ύδρωπα ή σύνδρομο Meniere, τα συμπτώματα τείνουν να παρουσιάζουν κάποια συνέχεια, αντί να εμφανίζονται με αυθόρμητες επιθέσεις, να είναι ποιό ήπια και να προκαλούν λιγότερη ζημιά στην ακοή και την ισορροπία από ό, τι της νόσου του Meniere.
Η ενδοτυμπανική έκχυση στεροειδών/Γενταμυκίνης μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί στην αντιμετώπιση της νόσου Meniere.
Τα κύρια οφέλη από την ενδοτυμπανική χορήγηση στεροειδών έχουν ως εξής:
• είναι εντελώς ανώδυνη
• υψηλή συγκέντρωση της δραστικής ουσίας μπορεί απευθείας στο πάσχον αυτί
• σε αντίθεση με την συστημική χορήγηση, η τοπική έγχυση στεροειδών επιλέγει το πάσχον αυτί
• σπάνιες παρενέργειες ή επιπλοκές
• απαιτείται μόνο η εφαρμογή ενός τοπικού αναισθητικού
• καλή συμμόρφωση των ασθενών στην θεραπεία
Τα κύρια μειονεκτήματα που σχετίζονται με την τοπική έγχυση στεροειδών είναι η έλλειψη δεδομένων στην βιβλιογραφία που να αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα της υπεροχής του παρόντος έναντι της θεραπείας με συστηματική χορήγηση στεροειδών. Οι επιπλοκές της τεχνικής αυτής είναι σπάνιες και περιλαμβάνουν ωταλγία, αίσθημα τοπικού καύσου, διάτρησης τυμπανικής μεμβράνης και ίλιγγο που διαρκεί μερικά λεπτά και ακολούθως υποχωρεί.
Τεχνική
Για την έγχυση χρησιμοποιούμε 0,4 ml dexamethazone των 8mg/2ml (4mg/ml) σε 5 συνεδρίες εντός μιας περιόδου 15 ημερών. Ο ασθενής τοποθετείται σε ύπτια θέση . Βάζουμε τοπικό αναισθητικό (0,1 ml κρέμα Emla στο οπίσθιο κάτω τεταρτημόριο του τυμπανικού υμένα για χρονικό διάστημα από 10 έως 15 λεπτά η φαινόλη και στην συνέχεια αφαιρείται με αναρρόφηση με την βοήθεια του ωτομικροσκοπίου. Για την διατυμπανική έγχυση χρησιμοποιείται σύριγγα 1 ml φυματίνης και σπονδυλική βελόνα μεγέθους 25 G και στη συνέχεια διαχέονται περίπου 0,4 ml διαλύματος Dexamethazone. Η διείσδυση γίνεται στο επίπεδο του κάτω οπίσθιου τεταρτημορίου της τυμπανικής μεμβράνης. Μετά την έγχυση, ο ασθενής καλείται να κρατήσει το κεφάλι του σε γωνία 45 μοιρών προς το υγιές αυτί και να αποφευχθεί η κατάποση. Ο ασθενής παραμένει στη θέση αυτή για περίπου 20 λεπτά.
• Πλεονεκτήματα
- Έγχυση δεξαμεθαζόνης
- Μέθοδος εξωτερικού ιατρείου, τοπική αναισθησία
- Ελάχιστα καταστροφική
- Ελάχιστο κόστος
- Άμεση χορήγηση φαρμάκου χωρίς τις ανεπιθύμητες ενέργειες της
συστηματικής χορήγησης
- Άμεση έναρξη θεραπείας
- Χωρίς επιπλοκές
• Μειονεκτήματα
- Επανειλημμένες επισκέψεις
- Πιο ακριβή από τη διαστοματική χορήγηση στεροειδών
- Βραχυχρόνια αποτελέσματα
Αιθουσαία νευρωνίτιδα, Λαβυρινθίτιδα
Οι λοιμώξεις του εσωτερικού αυτιού είναι συνήθως ιογενής. Λιγότερο συχνά, η αιτία είναι βακτηριακή. Αν και τα συμπτώματα των βακτηριακών και ιογενών λοιμώξεων μπορεί να είναι παρόμοια, οι θεραπείες είναι πολύ διαφορετικές, ώστε η σωστή διάγνωση από γιατρό να είναι απαραίτητη.
Μία ιογενής λοίμωξη στο εσωτερικό αυτί μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας συστηματικής ιογενούς νόσου που επηρεάζει και το υπόλοιπο σώμα, όπως η λοιμώδης μονοπυρήνωση ή η ιλαρά, ή η λοίμωξη μπορεί να περιορίζεται στο λαβύρινθο ή το αιθουσαίο νεύρο. Συνήθως επηρεάζεται μόνο το ένα αυτί.
Σε πολλές περιπτώσεις, ο ειδικός ιός που προκάλεσε τα συμπτώματα δεν προσδιορίζεται. Σε ορισμένες άλλες, ο ιός του έρπητα ζωστήρα προκαλεί δυσλειτουργία του αιθουσαίου νεύρου (ωτικός έρπης ζωστήρας) μεμονωμένα ή με συμμετοχή και του προσωπικού νεύρου (σύνδρομο Ramsay-Hunt) και η εξέταση του έξω ακουστικού πόρου μπορεί να αποκαλύψει την ύπαρξη φυσαλιδώδους εξανθήματος. Σε άλλες περιπτώσεις προηγείται επιχείλιος έρπητας (μόλυνση από τον ιό του απλού έρπητα) ο οποίος ενοχοποιείται στην αιθουσαία νευρωνίτιδα κυρίως.
Αιθουσαία νευρωνίτιδα
Εκδηλώνεται συνήθως με αιφνίδια έναρξη σοβαρού ιλίγγου, ναυτίας και εμέτων έντονης αστάθειας και έλλειψη ισορροπίας που επιδεινώνονται με την πάροδο μερικών ωρών, φτάνοντας σε μέγιστη ένταση εντός 24 ωρών και επιμένοντας για ημέρες έως εβδομάδες. Μερικές φορές τα συμπτώματα μπορεί να είναι τόσο σοβαρά ώστε να επηρεάζεται η βάδιση και να είναι απαραίτητη η παραμονή στο κρεβάτι. Σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχει μια πρόδρομος ιογενής συνδρομή.
Η αιθουσαία νευρωνίτιδα είναι συνήθως μια αυτοπεριοριζόμενη διαταραχή που υποχωρεί στην πάροδο ημερών έως εβδομάδων. Μετά από μια περίοδο σταδιακής ανάκαμψης που μπορεί να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες, μερικοί άνθρωποι είναι εντελώς απαλλαγμένοι από τα συμπτώματα. Άλλοι έχουν χρόνια ζάλη, αν ο ιός έχει καταστρέψει το αιθουσαίο νεύρο. Η συμπτωματική θεραπεία του ιλίγγου μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από τα συμπτώματα. Περιλαμβάνει διφαινυδραμίνη, Meclizine, Phenergen (προμεθαζίνη υδροχλωρική), λοραζεπάμη, και Valium (διαζεπάμη). Άλλα φάρμακα που μπορούν να χορηγηθούν είναι τα στεροειδή (π.χ. πρεδνιζολόνη), ένα αντιικό φάρμακο (π.χ., Acyclovir), ή αντιβιοτικά (π.χ., αμοξικιλλίνη) εάν υπάρχει λοίμωξη του μέσου ωτός. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι υψηλές δόσεις κορτικοστεροειδών μπορεί να μειώσουν τη σοβαρότητα και διάρκεια της κρίσης. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν τη χρήση αντιικών φαρμάκων στις περισσότερες περιπτώσεις αιθουσαίας νευρωνίτιδας, αν και η ασικλοβίρη μπορεί να είναι δραστική ως θεραπεία του ωτικού έρπητα ζωστήρα.
Εάν τα συμπτώματα ζάλης ή ανισορροπία και αστάθεια συνεχιστεί για αρκετούς μήνες, μπορεί να προταθούν ασκήσεις αιθουσαίας αποκατάστασης (μια μορφή φυσικοθεραπείας) για να επανεκπαιδεύσει την ικανότητα του εγκεφάλου να προσαρμοστεί στην αιθουσαία ανισορροπία, σε μια διαδικασία γνωστή ως κεντρική αντιρόπιση. Ένα βασικό συστατικό της επιτυχούς προσαρμογής είναι να συνεχίζουμε την προσπάθεια, παρά τα συμπτώματα της ζάλης και έλλειψης ισορροπίας που προκαλούνται από τις διάφορες ασκήσεις.
Λαβυρινθίτιδα
Τα συμπτώματα και η κλινική εικόνα είναι παρόμοια με της αιθουσαίας νευρωνίτιδας αλλά επιπλέον υπάρχουν εμβοές και βαρυκοία (συνήθως σοβαρή). Εάν είναι μικροβιακή συνήθως από επιπλοκές μέσης ωτίτιδας ή χολοστεάτωμα απαιτούνται υψηλές δόσεις αντιβιοτικών και ορισμένες φορές εγχείρηση γιατί υπάρχει πιθανότητα μετάδοσης της φλεγμονής στον εγκέφαλο.
|
Καλέστε το γιατρό σας εάν έχετε οποιοδήποτε από τα παρακάτω σοβαρά συμπτώματα: • Σπασμοί
• Διπλωπία (Διπλή όραση) • Λιποθυμία • Επίμονο εμετό • Διαταραχές του λόγου • Ίλιγγος που εμφανίζεται με πυρετό πάνω από 38,5 βαθμούς • Αδυναμία ή παράλυση |
Ακουστικό νευρίνωμα (Αιθουσαίο σβάννωμα)
Αιτίες
Είναι άγνωστες αν και τελευταία μελέτες το συσχετίζουν με τη χρήση των κινητών τηλεφώνων χωρίς όμως να έχει τεκμηριωθεί.
Ακουστικά νευρινώματα αναπτύσονται οριμένες φορές και στα δύο αυτιά σε μία γενετική διαταραχή, την νευρινωμάτωση ή νόσο Von Recklinghausen.
Τα κουστικά νευρινώματα είναι σχετικά σπάνια με συχνότητα 1 ανά 100.000 κατοίκους το χρόνο.
Συμπτώματα
Μολονότι τα περισσότερα νευρινώματα προέρχονται από το έλυτρο του αιθουσαίου νεύρου (Αιθουσαίο σβάννωμα), η κατάσταση εκδηλώνεται πρώτα συνήθως με σταδιακή απώλεια ακοής για τις υψηλές συχνότητες, με κυρίαρχα τα ελλείμματα στη διάκριση της ομιλίας. Μπορεί να συμβεί και αιφνίδια απώλεια ακοής, πιθανώς στα πλαίσια δευτεροπαθούς αγγειακής προσβολής. Οι εμβοές (βουητά) μπορεί να είναι υψηλής συχνότητας και ομόπλευρες του όγκου. O ίλιγγος και η αστάθεια, αν και η βλάβη αφορά κυρίως το αιθουσαίο νεύρο, μπορεί να καθυστερήσουν την εμφάνιση τους επειδή λόγω της αργής ανάπτυξης δίνεται χρόνος για κεντρική αντιρρόπιση. Μπορεί επίσης να εμφανιστούν σημεία και συμπτώματα νευροπάθειας του προσωπικού νεύρου, καθώς το νεύρο αυτό πορεύεται πλησίον του ακουστικού νεύρου (συζυγίας VIII). Περιφερική βλάβη στη Γεφυροπαρεγκεφαλιδική γωνία (ΓΠΓ) μπορεί να αφορά και το τρίδυμο νεύρο προκαλώντας άτυπο άλγος προσώπου.
Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με το μέγεθος και την εντόπιση του όγκου. Επειδή ο όγκος μεγαλώνει πολύ αργά, τα συμπτώματα αρχίζουν συνήθως μετά την ηλικία των 30.
Τα συνήθη συμπτώματα είναι:
• Ίλιγγος
• Απώλεια ακοής υψηλών συνήθως συχνοτήτων στο αυτί που πάσχει
• Εμβοές στο αυτί που πάσχει
Λιγότερο συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
• Δυσκολία στην κατανόησης της ομιλίας (δυσανάλογη με τη βαρηκοία)
• Ζάλη
• Απώλεια της ισορροπίας, χρόνια αστάθεια, ανισορροπία
• Πονοκέφαλος
o Με το πρωνό ξύπνημα
o Που σας ξυπνά από τον ύπνο
o Που χειροτερεύει, όταν ξαπλώνετε
o Που χειροτερεύει, με το βήχα, το φτέρνισμα, το τέντωμα, το σφύξιμο ή το χειρισμό Valsalva
o Με ναυτία ή έμετο
• Υπνηλία
• Μούδιασμα στο πρόσωπο ή το ένα αυτί
• Πόνος στο πρόσωπο ή το ένα αυτί
• Αδυναμία ή παράλυση του προσώπου
• Προβλήματα όρασης
Διάγνωση - Εξετάσεις
Ο γιατρός μπορεί να διαγνώσει ένα ακουστικό νευρίνωμα με βάση το ιστορικό, την ΩΡΛ εξέταση, την εξέταση του νευρικού συστήματος, και ορισμένες εξετάσεις και δοκιμασίες.
Συχνά η φυσική εξέταση είναι φυσιολογική. Μπορει όμως να υπάρχουν τα ακόλουθα ευρήματα και σημεία:
• Παράλυση του προσωπικού νεύρου(προσώπου)στην πάσχουσα πλευρά
• Αστάθεια στη βάδιση
• Μυδρίαση (διαφορετικό μέγεθος στις κόρες των ματιών) από τη μια πλευρά
Η πιο χρήσιμη εξέταση για τον εντοπισμό ενός ακουστικού νευρινώματος είναι η MRI (μαγνητική τομογραφία) εγκεφάλου-έσω ακουστικών πόρων και μάλιστα με έγχυση σκιαγραφικού. Άλλες χρήσιμες εξετάσεις για τη διάγνωση του όγκου και τον αποκλεισμό άλλων αιτίων της βαρηκοίας ή του ιλίγγου περιλαμβάνουν:
• Νυσταμογράφημα
• Ακουομετρία (τονική, ομιλητική)
• Ακουστικά προκλητά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους
• Ωτοακουστικές εκπομπές
• CT (αξονική τομογραφία) εγκεφάλου-έσω ακουστικών πόρων
Η απεικόνιση του εγκεφάλου με μαγνητική τομογραφία είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποδείξει ή να αποκλείσει κανείς το ακουστικό νευρίνωμα
MRI. Μεγάλο ακουστικό νευρίνωμα |
Σε οπισθοκοχλιακές βλάβες παρατηρείται ανώμαλη μορφολογία της κυματομορφής, απουσία κυμάτων, επιμήκυνση λανθάνοντα χρόνου και διακυματικού χρόνου.
Η θεραπεία εξαρτάται από το μέγεθος, την εντόπιση του όγκου, την ηλικία, και τη γενική υγεία. Εσείς και ο γιατρός σας πρέπει να αποφασίσετε εάν θα παρακολουθήσετε απλώς τον όγκο, αν θα χρησιμοποιηθεί ακτινοβολία για να σταματήσει την ανάπτυξη του, ή θα αφαιρεθεί χειρουργικά.
Πολλά ακουστικά νευρινώματα είναι μικρά και μεγαλώνουν πολύ αργά. Μικροί όγκοι με λίγα ή καθόλου συμπτώματα, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένους ασθενείς μπορούν να παρακολουθούνται με τακτικές μαγνητικές τομογραφίες.
Αν δεν αντιμετωπισθούν, μερικά ακουστικά νευρινώματα μπορεί να προκαλέσουν βλάβη των νεύρων που εμπλέκονται στην ακοή και την ισορροπία, καθώς και νεύρων που είναι υπεύθυνα για την κίνηση και την αίσθηση στο πρόσωπο. Πολύ μεγάλοι όγκοι μπορεί να οδηγήσουν σε συσσώρευση υγρού (υδροκέφαλος) στον εγκέφαλο, η οποία μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή.
Χειρουργική αφαίρεση σε ένα ακουστικό νευρίνωμα πιο συχνά γίνεται για:
• Μεγαλύτερους όγκους
• Ογκοι που προκαλούν συμπτώματα
• Ογκοι που αναπτύσσονται γρήγορα
• Ογκοι που αναπτύσσονται κοντά σε ένα νεύρο ή μέρος του εγκεφάλου που είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν προβλήματα
Χειρουργική επέμβαση γίνεται για την αφαίρεση του όγκου και να αποφευχθούν άλλες νευρικές βλάβες. Τυχόν υπολείματα ακοής συχνά χάνονται με την χειρουργική επέμβαση.
Στερεοτακτική ακτινοχειρουργική εστιάζει υψηλής ισχύος ακτίνες Χ σε μια μικρή περιοχή. Θεωρείται ότι είναι μια μορφή θεραπείας με ακτινοβολία και όχι μια χειρουργική διαδικασία.
• Για να επιβραδύνει ή να σταματήσει την ανάπτυξη των όγκων που είναι δύσκολο να αφαιρεθούν με χειρουργική επέμβαση
• Για τη θεραπεία ασθενών που δεν μπορούν να κάνουν χειρουργική επέμβαση, όπως οι ηλικιωμένοι ή τα άτομα που είναι πολύ άρρωστα.
Αφαίρεση ενός ακουστικού νευρινώματος μπορεί να βλάψει νεύρα, προκαλώντας απώλεια της ακοής ή αδυναμία και παράλυση στους μύες προσώπου. Αυτή η βλάβη είναι πιο πιθανό να συμβεί όταν ο όγκος είναι μεγάλος και είναι δίπλα ή γύρω από τα νεύρα.
πρόγνωση
Ένα ακουστικό νευρίνωμα δεν είναι καρκίνος. Ο όγκος δεν εξαπλώνεται (μεταστάσεις) σε άλλα μέρη του σώματος. Ωστόσο, αυξάνεται και μπορεί να πιέσει σημαντικές δομές στο κρανίο.
Νευρινώματα μικρά, με αργή ανάπτυξη, μπορεί να μην χρειαστούν θεραπεία.
Οποιαδήποτε απώλεια ακοής προυπάρχει, δεν αποκαθίσταται μετά από χειρουργική επέμβαση.
|
Επιπλοκές |
Περιλεμφικό συρίγγιο
• Οστικό Έλλειμμα του Άνω Ημικύκλιου Σωλήνα (SCDS Σύνδρομο)
• Σύνδρομο μικρονευραγγειακής συμπίεσης του όγδοου κρανιακού νεύρου, αιθουσαία παροξυσμία (Vestibular Paroxysmia).
Παρόλα τα παραπάνω , η ύπαρξη του συνδρόμου αυτού δεν είναι ακόμη καθολικά αποδεκτή μιας και δεν υπάρχει το παρόν κάποιο ειδικό εύρημα που να βοηθά στην ‘’ανίχνευση’’ του. Ενδεχομένως ειδικές ανωμαλίες στην καταγραφή των ακουστικών προκλητών δυναμικών του εγκεφαλικού στελέχους, όπως προτάθηκαν από τον Moller, να αποτελούν ένα σημαντικό κριτήριο διάγνωσης του παραπάνω συνδρόμου από άλλες αιτίες ιλίγγου.
Η κλινική εικόνα του παραπάνω συνδρόμου συνίσταται σε ακουολογικά και αιθουσαία συμπτώματα, αλλά κυρίως παροξυσμούς έντονου και μικρής χρονικής διάρκειας ιλίγγου - αιθουσαία παροξυσμία (Vestibular Paroxysmia).
Τα σύνδρομα νευροαγγειακής συμπίεσης είναι: (1) η νευραλγία τριδύμου, (2) ο σπασμός ημιπροσώπου, (3) η γλωσσοφαρυγγική νευραλγία, (4) κάποιες μορφές ιλίγγου-εμβοών που έχουν σαν βάση αγγειακό υπόβαθρο (μικρονευροαγγειακή συμπίεση του 8ουκρανιακού νεύρου) και που λόγω της ‘’αιθουσαίας παροξυσμίας’’ δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην ποιότητα ζωής των ασθενών (disabling positional vertigo) και (5) το σπασμωδικό ραιβόκρανο(torticollis) με αγγειακό υπόβαθρο(μικρονευροαγγειακή συμπίεση του 11ου κρανιακού νεύρου).
Το παθολογικό υπόβαθρο των συνδρόμων νευροαγγειακής συμπίεσης έχει συνοψιστεί από τον Jannetta ως εξής: όσο μεγαλώνουμε ηλικιακά οι αρτηρίες του εγκεφάλου επιμηκύνονται και ο εγκέφαλος χαλαρώνει και ‘’βουλιάζει’’. Σαν επακόλουθο αυτής της διαδικασίας ‘’περιττές’’ αρτηριακές αγκύλες καθώς επίσης και φλέβες μπορούν να προκαλέσουν συμπίεση στις ζώνες εισόδου/εξόδου των κρανιακών νεύρων. Αυτή η συμπίεση με το σφυγμώδη χαρακτήρα μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία των κρανιακών νεύρων προάγοντας διαφόρου τύπου κινητικά ή αισθητικά φαινόμενα .
Aμφοτερόπλευρη αιθουσοπάθεια
Τα συμπτώματα σπάνια περιλαμβάνουν ίλιγγο, χαρακτηρίζεται από αστάθεια και δυσκολία στην όραση όταν τα αντικείμενα ή το κεφάλι κινούνται (ταλαντοψία).
Γήρανση, Ισορροπία, ζάλη και ίλιγγος
Ζάλη και ανισορροπία είναι ένα εξαιρετικά κοινό πρόβλημα στον πληθυσμό των ηλικιωμένων.
Jonsson et al (2004) βρήκαν ότι η συνολική επίπτωση των προβλημάτων ισορροπίας σε ηλικία 70 ετών ήταν 36% (γυναίκες) και 29% (άνδρες). Τα συμπτώματα της ισορροπίας ήταν πιο συχνά στις γυναίκες από τους άνδρες, και αυξάνονται με την αύξηση της ηλικίας. Στις ηλικίες 88-90 ετών, οι αντίστοιχες τιμές ήταν 51-45%.
Σε σύγκριση με νεότερα άτομα , η ζάλη σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας δεν είναι μόνο πιο συχνή, αλλά είναι επίσης πιο επίμονη, έχει περισσότερες αιτίες, είναι λιγότερο πιθανό να οφείλεται σε ψυχολογικά αίτια, και προκαλεί μεγαλύτερη ανικανότητα (Davis L, 1994).
Η ισορροπία επίσης εξαρτάται από την καλή μυϊκή δύναμη και την κινητικότητα των αρθρώσεων. Η καθιστική ζωή και η αρθρίτιδα ή άλλες παθήσεις των οστών και των μυών μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δύναμη και την κινητικότητα.
Απώλεια ισορροπίας λόγω μυϊκής αδυναμίας εκδηλώνουν συνήθως τα μεγαλύτερης ηλικίας άτομα, επειδή το ανθρώπινο σώμα χάνει μυϊκή μάζα με την πάροδο των ετών. Όταν οι μύες είναι αδύναμοι, δεν μπορούν να υποστηρίξουν επαρκώς το σωματικό βάρος. Αποτέλεσμα αυτού είναι η κακή στάση του σώματος, εάν το σώμα δεν είναι ορθώς ευθυγραμμισμένο, μια απότομη κίνηση που δεν μπορούν να ελέγξουν οι μύες μπορεί να διαταράξει την ισορροπία και να οδηγήσει σε πτώση.
Ωστόσο, ακόμη και υγιή άτομα άνω των 65 ετών φαίνεται να έχουν περισσότερα προβλήματα από τους νεώτερους ανθρώπους στη διατήρηση της ισορροπίας τους όταν οπτικά στοιχεία δεν είναι διαθέσιμα (π.χ., στο σκοτάδι).
Ανατομικές μελέτες έχουν δείξει ότι ο αριθμός των νευρικών κυττάρων του αιθουσαίου συστήματος μικραίνει με την ηλικία, αρχίζοντας από την ηλικία 55. Η απώλεια γίνεται πιο σοβαρή, καθώς προχωρά η ηλικία.
| ΑΙΤΙΕΣ ζάλης στους ηλικιωμένους | ||
| Σύστημα | Συμβολή (Davis, 1994) | |
| Περιφερικό αιθουσαίο (Otologic) | 56 | |
| Εγκεφαλικού στελέχους / παρεγκεφαλίδα (κεντρικό) | 22 | |
| Ιδιοδεκτικότητας (περιφερική νευροπάθεια) | 7 | |
| Οπτικό | 1 | |
| Ψυχολογικό | 3 | |
| Αγνωστος | 14 | |
|
Κεντρικές αιτίες ιλίγγου |
Αιθουσαία ημικρανία
Ημικρανία χωρίς αύρα αποτελείται από περιοδικούς πονοκεφάλους που είναι συνήθως σφύζοντες και μονόπλευροι, που επιδεινώνονται από την δραστηριότητα, και που σχετίζονται με ναυτία και αυξημένη ευαισθησία στο φως και το θόρυβο. Ίλιγγος μπορεί να συμβεί πριν, κατά τη διάρκεια της, ή ξεχωριστά από τα επεισόδια της ημικρανίας.
Ημικρανία με αύρα ή κλασική ημικρανία, συνδέεται με βραχύβια συμπτώματα (θόρυβοι, λάμψεις φωτός, μυρμήγκιασμα, μούδιασμα, ίλιγγος, και άλλα) που είναι γνωστά ως αύρα. Αυτά τα συμπτώματα συνήθως προηγούνται του πονοκεφάλου και συνήθως διαρκούν 5 έως 20 λεπτά. Σε μια παραλλαγή που ονομάζεται ημικρανία με παρατεταμένη αύρα, αυτά τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν μία εβδομάδα. Ασθενείς με ημικρανία, μπορεί να εμφανίσουν ημικρανίες με αύρα σε ορισμένες περιπτώσεις και ημικρανία χωρίς αύρα και σε άλλες περιπτώσεις.
Βασική ημικρανία. Τα συμπτώματα της βασικής ημικρανίας περιλαμβάνουν ίλιγγο, εμβοές, μειωμένη ακοή, αταξία (απώλεια συντονισμού), δυσαρθρία, οπτικές διαταραχές και των δύο οφθαλμών, διπλωπία, αμφοτερόπλευρες παραισθησίες ή πάρεση, μειωμένο επίπεδο συνείδησης ή απώλεια συνείδησης, ακολουθούμενα από μια σφύζουσα κεφαλαλγία. Ο ίλιγγος διαρκεί συνήθως μεταξύ πέντε λεπτά έως μία ώρα.
Αρκετά είναι τα αιθουσαία σύνδρομα που προκαλούνται από την ημικρανία:
Καλοήθης υποτροπιάζων ίλιγγος των ενηλίκων (που δεν πρέπει να συγχέεται με τον καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο θέσης) αποτελείται από παροξυσμούς ιλίγγου, με διάρκεια μερικά λεπτά έως 2 ώρες, ενίοτε με εμβοές, αλλά χωρίς απώλεια ακοής. Οι γιατροί πρέπει να αποκλείσουν άλλα πιθανά αίτια πριν γίνει διάγνωση.
Παροξυσμικός ίλιγγος της παιδικής ηλικίας (που δεν πρέπει να συγχέεται με τον καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο θέσης επίσης) αποτελείται από παροξυσμούς ανισορροπίας και ιλίγγου χωρίς απώλεια ακοής ή εμβοές (βούισμα στα αυτιά). Η πλειονότητα των περιπτώσεων συμβαίνουν μεταξύ των ηλικιών 1 και 4, αλλά μπορεί να συμβεί έως 10 ετών.
Δεν υπάρχουν ειδικές διαγνωστικές εξετάσεις για τον ίλιγγο που σχετίζεται με ημικρανία. Η διάγνωση γίνεται από το ιστορικό, ή όταν το ιστορικό είναι ασαφές, από την ανταπόκριση στη θεραπεία. Η οριστική διάγνωση του ιλίγγου που σχετίζεται με ημικρανία μπορεί να γίνει όταν οι ασθενείς έχουν ημικρανία με αύρα που συνοδεύεται από ταυτόχρονα επεισόδια ιλίγγου, ή όταν έχουν ημικρανία χωρίς αύρα και κατ 'επανάληψη ίλιγγο αμέσως πριν ή κατά τη διάρκεια της κεφαλαλγίας.
Ημικρανία του μυοκαρδίου ή περίπλοκη ημικρανία είναι μια ημικρανία με αύρα που συνδέεται με εγκεφαλικό επεισόδιο. Ένα από τα συμπτώματα μπορεί να είναι ίλιγγος.
Το στρες, το άγχος, η υπογλυκαιμία, κυμαινόμενα οιστρογόνα, ορισμένα τρόφιμα, το κάπνισμα και άλλοι παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν ημικρανία. Ο ίλιγγος και η ανισορροπία που σχετίζονται με ημικρανία συνήθως ανταποκρίνονται στην ίδια αγωγή που χρησιμοποιείται για τους πονοκέφαλους της ημικρανίας.
|
Τρόφιμα που πυροδοτούν την ημικρανία Ώριμα τυριά (παραδείγματα: φέτα, παρμεζάνα, γκούντα κλπ)
Τα τρόφιμα που περιέχουν μεγάλες ποσότητες όξινου γλουταμινικό(MSG).
κινέζικα τρόφιμα έχουν συχνά μεγάλες ποσότητες MSG.
Καπνιστά, παστά, ή επεξεργασμένα κρέατα όπως το μπέικον, λουκάνικο, ζαμπόν, σαλάμι,
Πιπεριά, μπιζέλια, κουκιά, φασόλια, κρεμμύδια, ελιές, τουρσί
Ρέγγα, το συκώτι κοτόπουλου,
Τα τρόφιμα που παρασκευάζονται με, σάλτσα σόγιας, ξύδι (εκτός από λευκό ξύδι), εκχύλισμα μαγιάς και τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, ή τουρσί, ή μαρινάρισμα
Το αλκοόλ (ειδικά το κόκκινο κρασί, σέρρυ, Ουίσκι, τζιν, και μπέρμπον)
Ξινή κρέμα, το γιαούρτι, το βουτυρόγαλα
Ζεστό φρέσκο ψωμί, κέικ καφέ, ντόνατς
Υπερβολική ασπαρτάμη (τεχνητό γλυκαντικό) σοκολάτα, κακάο, χαρούπια
Ξηροί καρποί, φυστικοβούτυρο
Ορισμένα φρούτα, όπως σύκα, αβοκάντο, σταφίδες, κόκκινα δαμάσκηνα, παπάγια, μπανάνα, και εσπεριδοειδή
Υπερβολικό τσάι, καφές, αναψυκτικά τύπου κόλα |
Ανεπάρκεια της σπονδυλοβασικής αρτηρίας
ΤΟ ΕΣΩ ΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟ ΣΤΗΝ ΙΣΧΑΙΜΙΑ
Ο λαβύρινθος απαιτεί μεταβολισμό που καταναλώνει υψηλά επίπεδα ενέργειας. Η έσω ακουστική αρτηρία είναι μια αρτηρία με ελάχιστες παράπλευρες διακλαδώσεις, έτσι ώστε ο λαβύρινθος είναι ιδιαίτερα ευπαθής στην ισχαιμία. Ορισμένες φορές, οι ασθενείς με έμφρακτο της πρόσθιας κάτω παρεγκεφαλιδικής αρτηρίας παρουσιάζουν ως αρχικά συμπτώματα μεμονωμένο υποτροπιάζοντα ίλιγγο, κυμαινόμενη απώλεια ακοής ή εμβοές (συμπτώματα παρόμοια με αυτά της νόσου του Meniere), 1 έως 10 μέρες πριν από το μόνιμο έμφρακτο. Επιπρόσθετα, ένα μεμονωμένο λαβυρινθικό έμφρακτο μπορεί να προηγηθεί του εμφράκτου της πρόσθιας κάτω παρεγκεφαλιδικής αρτηρίας. Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι το έσω ους είναι πιο ευπαθές στην ισχαιμία σε σχέση με ό,τι το στέλεχος ή η παρεγκεφαλίδα.
---------------------------------------------------------------------
Εικόνα 1. Απεικόνιση μέσω μαγνητικής τομογραφίας (MRI) με τα ευρήματα σε ασθενή με έμφρακτο από την περιοχή της πρόσθιας κάτω παρεγκεφαλιδικής αρτηρίας.(Α) Παλμοσειρά διάχυσης, εγκάρσια τομή και (Β) παλμοσειρά Τ2 που προέρχεται από MRI εγκεφάλου, όπου φαίνονται οι εστίες υψηλού σήματος που εντοπίζονται στο αριστερό μέσο παρεγκεφαλιδικό σκέλος και την αριστερή πλάγια-ραχιαία γέφυρα. Επίσης, παρουσιάζεται ένα πιθανό έμφρακτο της ζώνης οριακής αιμάτωσης [borderzone] μεταξύ οπίσθιας κάτω παρεγκεφαλιδικής αρτηρίας και πρόσθιας κάτω παρεγκεφαλιδικής αρτηρίας.
---------------------------------------------------------------------
Εικόνα 2. Ακοολογικά ευρήματα σε ασθενή με έμφρακτο στην περιοχή της πρόσθιας κάτω παρεγκεφαλιδικής αρτηρίας, το οποίο απεικονίζεται στην πιό πάνω εικόνα 1 (Α) Το ακοόγραμμα αέρινης αγωγής απλών τόνων δείχνει μέτρια αισθητηριακού τύπου απώλεια ακοής της τάξης των 50dB, με ικανότητα διάκρισης της ομιλίας σε βαθμό 85%, στο αριστερό ους. Τα επίπεδα ακοής, όπως μετρούνται σε dB (Ινστιτούτο Αμερικανικών Εθνικών προτύπων, 1989 [(American National Standards Institute, 1989]), παρουσιάζονται σε γράφημα λογαριθμικής κλίμακας, σε σχέση με τη συχνότητα του ερεθίσματος. Ο = αέρινη αγωγή στην αριστερή πλευρά, Χ = αέρινη αγωγή στη δεξιά πλευρά. To αντανακλαστικό του μυός του αναβολέα [stapedial reflex] (. αριστερά x: δεξιά) καταγράφηκε ως φυσιολογικό, από αμφότερες τις πλευρές. (Β) Καταγραφή των ακουστικών προκλητών δυναμικών του στελέχους [brainstem auditory evoked potential] που παρουσιάζει φυσιολογικές κυματικές αποκρίσεις σε αμφότερες τις πλευρές.
---------------------------------------------------------------------
Εικόνα 3. Ευρήματα της μαγνητικής τομογραφίας (MRI) σε ασθενή με οξεία απώλεια της ακουστικής και αιθουσαίας λειτουργίας, ως πρόδρομο σημείο ενός εμφράκτου στην περιοχή της πρόσθιας κάτω παρεγκεφαλιδικής αρτηρίας. (Α, Β) Παλμοσειρά διάχυσης της MRI εγκεφάλου που πραγματοποιήθηκε μια ημέρα μετά την έναρξη αιφνίδιας απώλειας ακοής και ιλίγγου, η οποία είναι φυσιολογική. Δύο ημέρες αργότερα (Γ, Δ) η παλμοσειρά διάχυσης στην MRI παρουσιάζει εστίες υψηλής έντασης σήματος που εντοπίζονται στο αριστερό μέσο παρεγκεφαλιδικό σκέλος, στην αριστερή ραχιαία-πλάγια γέφυρα και προσθίως στο αριστερό ημισφαίριο της παρεγκεφαλίδας.
---------------------------------------------------------------------
Η τυχόν ύπαρξη πονοκεφάλου σε έναν σοβαρό ίλιγγο βάζει υπόνοιες κεντρικής βλάβης
|
ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΑΙΘΟΥΣΑΙΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Ο κεντρικού τύπου ίλιγγος σπάνια εμφανίζεται μεμονωμένος. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ασθενής θα εμφανίζει και άλλα συνοδά συμπτώματα από το κεντρικό νευρικό σύστημα ή κεφαλαλία. Η τυχόν ύπαρξη πονοκεφάλου σε έναν σοβαρό ίλιγγο βάζει υπόνοιες κεντρικής βλάβης Οι περιφερικές αιθουσαίες διαταραχές δεν παρουσιάζουν ποτέ κάθετο νυσταγμό ή νυσταγμό, που είναι το ίδιο ταχύς και στις δύο κατευθύνσεις. |
Αυχενικό σύνδρομο
Το κλινικό φάσμα του αυχενικού συνδρόμου
Iσχαιμία σπονδυλοβασικής αρτηρίας
Σκλήρυνση κατά πλάκας
Η σκλήρυνση κατά πλάκας ( πολλαπλή σκλήρυνση ) είναι μια αυτοάνοση ασθένεια που επηρεάζει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό ( κεντρικό νευρικό σύστημα ).
Η σκλήρυνση κατά πλάκας προκαλείται από βλάβη στο έλυτρο μυελίνης ( απομυελίνωση ), το προστατευτικό κάλυμμα που περιβάλλει τα νευρικά κύτταρα. Όταν αυτή η κάλυψη του νεύρου καταστραφεί, τα νευρικά σήματα να επιβραδύνονται ή σταματούν.
Η μυελίνη εξαφανίζεται σταδιακά και αντικαθίσταται από τα κύτταρα που συσσωρεύονται, σχηματίζοντας πολλαπλές σκληρυντικές βλάβες (μπαλώματα ουλώδους ιστού) κατά μήκος των νευρικών ινών. Όταν οι νευρικές ώσεις φθάσουν στην κατεστραμμένη περιοχή, παρεμποδίζονται ή καθυστερούν, προκαλώντας τα συμπτώματα της σκλήρυνσης κατά πλάκας.
Είναι άγνωστο τι ακριβώς προκαλεί την ενεργοποίηση αυτού του μηχανισμού. Η πιο κοινή υπόθεση είναι, ότι ευθύνεται κάποιος ιός ή ελάττωμα του γονιδίου, ή και τα δύο. Περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο.
Ελαφρώς περισσότερες πιθανότητες υπάρχουν, όταν το οικογενειακό ιστορικό της σκλήρυνσης κατά πλάκας είναι βεβαρημένο ή η πάθηση είναι πιό συχνή στην περιοχή.
Πυρετός, θερμά λουτρά, έκθεση στον ήλιο, και το άγχος μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τις επιθέσεις.
Είναι συχνό για την ασθένεια να επιστρέφει με υποτροπές. Ωστόσο, μπορεί να συνεχίσει να χειροτερεύει, χωρίς περιόδους ύφεσης.
Κατά την πολλαπλή σκλήρυνση, οι απομυελινωτικές βλάβες εντός του κεντρικού νευρικού συστήματος μπορεί να προκαλούν μια ευρεία ποικιλία συμπτωμάτων. Οι βλάβες που εμφανίζονται στο στέλεχος μπορεί να προκαλέσουν ίλιγγο ως το προέχον σύμπτωμα. Έχει αναφερθεί ότι έως και 5% των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση εμφανίζουν ίλιγγο ως το αρχικό ή προέχον σύμπτωμα και ο μεμονωμένος ίλιγγος που μιμείται τον καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο θέσης, μπορεί να είναι αποτέλεσμα μικρών απομυελινωτικών βλαβών. Όπως συμβαίνει με τον ίλιγγο ο οποίος συσχετίζεται με νοσήματα του κεντρικού νευρικού συστήματος , συνήθως με αυτόν θα συνυπάρχουν και άλλα συμπτώματα από τα κρανιακά νεύρα ή γενικότερα, νευρολογικής φύσης (υπαισθησία στην κατανομή του προσώπου, διπλωπία, αταξία).
Επειδή καταστρέφονται νεύρα σε οποιοδήποτε μέρος του εγκεφάλου ή του νωτιαίου μυελού, οι ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να έχουν συμπτώματα σε πολλά μέρη του σώματος.
Μυϊκά συμπτώματα:
• Απώλεια της ισορροπίας
• Μυϊκοί σπασμοί
• Μούδιασμα ή μη φυσιολογική αίσθηση σε οποιαδήποτε περιοχή
• Προβλήματα με την κίνηση των χεριών ή των ποδιών
• Προβλήματα με τα πόδια
• Προβλήματα με το συντονισμό
• Τρόμος σε ένα ή περισσότερα χέρια ή πόδια
• Αδυναμία σε ένα ή περισσότερα χέρια ή πόδια
Συμπτώματα του εντέρου και της ουροδόχου κύστης :
• Δυσκοιλιότητα και διάρροια
• Δυσκολία στην ούρηση
• Συχνή ανάγκη για ούρηση
• Έντονη ανάγκη για ούρηση
• Ακράτεια ούρων
Συμπτώματα από τα μάτια:
• Διπλωπία(διπλή όραση)
• Ενόχληση ματιών
• Ανεξέλεγκτες ταχείες κινήσεις των ματιών
• Απώλεια της όρασης (συνήθως επηρεάζει το ένα μάτι κάθε φορά)
Μούδιασμα, μυρμήγκιασμα ή πόνους
• Πόνος προσώπου
• Επώδυνες μυϊκές συσπάσεις
• Μούδιασμα, ή αίσθημα καύσου στα χέρια και τα πόδια
Άλλα συμπτώματα του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος:
• Μείωση της προσοχής, φτωχή κρίση, και απώλεια μνήμης
• Δυσκολία στην αιτιολογία και την επίλυση των προβλημάτων
• Η κατάθλιψη ή τα συναισθήματα της θλίψης
• Ζάλη και προβλήματα ισορροπίας
• Η απώλεια της ακοής
Σεξουαλικά συμπτώματα:
• Προβλήματα με τη στύση
• Προβλήματα με την κολπική λίπανση
Συμπτώματα με την ομιλία και την κατάποση :
• Μπερδεμένη ή δυσνόητη ομιλία
• Προβλήματα στην μάσηση και την κατάποση
Η κόπωση είναι ένα συχνό και ενοχλητικό σύμπτωμα της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Συνήθως είναι χειρότερα αργά το απόγευμα.
Ορισμένοι άρρωστοι έχουν μια μορφή της σκλήρυνσης κατά πλάκας που ονομάζεται υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα, και μπορεί να έχουν ιστορικό τουλάχιστον δύο επιθέσεων, που χωρίζονται από μια περίοδο μειωμένων ή καθόλου συμπτωμάτων.
Ο γιατρός μπορεί να υποψιαστεί την ασθένεια, από την αλλαγή των ευρημάτων σε μέρη του κεντρικού νευρικού συστήματος (όπως μη φυσιολογικά αντανακλαστικά) σε δύο διαφορετικές χρονικές στιγμές.
Η νευρολογική εξέταση μπορεί να εμφανίσει μειωμένη νευρική λειτουργία σε μια περιοχή του σώματος, ή σε πολλά μέρη του σώματος.
Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει:
• Ανώμαλα αντανακλαστικά των νεύρων
• Μειωμένη ικανότητα για να μετακινήσετε ένα μέρος του σώματος
• Μειωμένη ή μη φυσιολογική αίσθηση
• Άλλου είδους απώλεια λειτουργίας του νευρικού συστήματος
Η οφθαλμολογική εξέταση μπορεί να δείξει:
• Αλλαγές στα οπτικά πεδία ή κινήσεις των ματιών
• Μειωμένη οπτική οξύτητα
• Προβλήματα με τα εσωτερικά μέρη του ματιού
• Ταχείες κινήσεις των ματιών που ενεργοποιούται όταν το μάτι κινείται
Οι δοκιμές για τη διάγνωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας περιλαμβάνουν:
• Οσφυονωτιαία παρακέντηση για εξέταση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού
• Μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου και μαγνητική τομογραφία της σπονδυλικής στήλης
• Μελέτη νευρικής λειτουργίας με προκλητά δυναμικά
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για να επιβραδύνουν την εξέλιξη της σκλήρυνσης κατά πλάκας, που λαμβάνονται σε μακροπρόθεσμη βάση, περιλαμβάνουν:
• Οι ιντερφερόνες, οξική γλατιραμέρη, μιτοξαντρόνη, και natalizumab
• Fingolimod
• Μεθοτρεξάτη, αζαθειοπρίνη, ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη (IVIG) και κυκλοφωσφαμίδη, μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί αν τα παραπάνω φάρμακα δεν λειτουργούν καλά.
Τα στεροειδή μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μειωθεί η σοβαρότητα των επιθέσεων.
Τα φάρμακα για να ελέγξουν τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
• Φάρμακα για τη μείωση των μυϊκών σπασμών, όπως Βακλοφένη, τιζανιδίνη, ή βενζοδιαζεπίνες
• Χολινεργικά φάρμακα για τη μείωση των προβλημάτων του ουροποιητικού
• Αντικαταθλιπτικά
• Αμανταδίνη για την κόπωση
Τα παρακάτω μπορεί επίσης να είναι χρήσιμα για τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας:
• Η φυσικοθεραπεία, λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, και ομάδες υποστήριξης
• Οι βοηθητικές συσκευές
• Ένα πρόγραμμα άσκησης νωρίς στην πορεία της διαταραχής
• Ένας υγιεινός τρόπος ζωής, με καλή διατροφή και αρκετή ξεκούραση και χαλάρωση
• Αποφεύγετε την κόπωση, το στρες, τις ακραίες θερμοκρασίες, και τις ασθένειες
• Αλλαγές σε ό, τι τρώτε ή πίνετε όταν υπάρχουν προβλήματα κατάποσης
• Κάνετε αλλαγές γύρω από το σπίτι για να αποφεύγονται οι πτώσεις
πρόγνωση
Οι ακόλουθοι έχουν συνήθως την καλύτερη πρόγνωση:
• Γυναίκες
• Οι άνθρωποι που ήταν νέοι (κάτω των 30 ετών), όταν η ασθένεια άρχισε
• Οι άνθρωποι με σπάνιες επιθέσεις
• Άτομα με υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα σκλήρυνση κατά πλάκας
• Οι άνθρωποι που έχουν περιορισμένη νόσο σε απεικονιστικές μελέτες
Το ποσοστό της αναπηρίας και της δυσφορίας εξαρτάται από:
• Πόσο συχνά έχετε τις επιθέσεις
• Πόσο σοβαρές είναι
• Το τμήμα του κεντρικού νευρικού συστήματος που επηρεάζεται από κάθε επίθεση
Πιθανές επιπλοκές
• Δυσκολία στην κατάποση
• Δυσκολία να σκεφθείτε
• Μείωση της ικανότητος για αυτοεξυπηρέτηση
• Ανάγκη για μόνιμο καθετήρα
• Η οστεοπόρωση ή λέπτυνση των οστών
• Κατακλίσεις
• Οι παρενέργειες των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της διαταραχής
• Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος
Κινήτωση ή ναυτία των ταξειδιωτών (Mal de Debarquement σύνδρομο)
Η ναυτία του διαδικτύου – Cybersicness
Προκαλείται από τη διαφωνία μεταξύ της κίνησης των ματιών και της κίνησης της τρισδιάστατης εικόνας. Αυτή η αδυναμία συγχρονισμού μπορεί να προκαλέσει αίσθημα ναυτίας, πόνο στα μάτια και ζάλη ενώ το πρόβλημα επιδεινώνεται όσο μεγαλύτερη είναι η ανάλυση της οθόνης. Τα συμπτώματα μπορούν να μειωθούν είτε με αλλαγή των ρυθμίσεων του κινητού ή με το να στρέψουμε για λίγο το βλέμμα μας προς τον ορίζοντα.
Δεν υπάρχει στομαχικός ίλιγγος
Έτσι λοιπόν δεν υπάρχει στομαχικός ίλιγγος και η ναυτία, ο έμετος και γενικά τα συμπτώματα από το στομάχι είναι το αποτέλεσμα και όχι η αιτία.
Ίλιγγος στα παιδιά (παιδιατρικός ίλιγγος)
Ο ίλιγγος μπορεί να είναι συχνότερος στους ενήλικες και μάλιστα να αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα στις προχωρημένες ηλικίες, αλλά τον βρίσκουμε και στα παιδιά. Είναι μάλιστα αρκετά συχνό πρόβλημα, σε βαθμό που να υπάρχουν εργαστήρια ιλίγγου μόνο για παιδιά σε κάποιες μεγάλες νοσοκομειακές μονάδες, ιδίως στο εξωτερικό.
Αυτό οφείλεται στις ιδιαιτερότητες που εμφανίζει ο ίλιγγος στην παιδική ηλικία τόσο στα αίτια όσο και στα συμπτώματά του. Πρώτα απ’ όλα, τα παιδιά μέχρι κάποια ηλικία δεν έχουν την ικανότητα να πουν και να εξηγήσουν τα συμπτώματά τους όπως οι ενήλικες, οπότε πολλοί παιδιατρικοί ίλιγγοι περνούν απαρατήρητοι. Έτσι, όταν ένα παιδί που έχει μάθει να περπατά ξαφνικά περιορίζει τις κινήσεις του, αυτό μπορεί να αποτέλεσμα ιλίγγου ή αστάθειας που δε μπορεί να εκφράσει. Το ίδιο και όταν ένα παιδί κάνει εμετό, πέρα από μια γαστρεντερίτιδα ή μηνιγγίτιδα πρέπει να σκεφτούμε και την πιθανότητα να έχει πάθει κάποια βλάβη στο λαβύρινθο.
Συμπτώματα του ιλίγγου
Αν το παιδί είναι κάπως μεγάλο και μπορεί να εξηγήσει τα συμπτώματά του τότε τα πράγματα είναι κάπως εύκολα διότι με κάποιες ερωτήσεις μπορεί ο γιατρός να καταλάβει αν πράγματι έχει πρόβλημα ισορροπίας. Σε μικρότερες ηλικίες, όμως, αυτό δεν είναι εύκολο και στην περίπτωση αυτή η διάγνωση στηρίζεται στα συμπτώματα. Τα βασικά συμπτώματα είναι πρώτα απ’ όλα η αστάθεια, δηλαδή η τάση να πέσει προς τη μια πλευρά όταν στέκεται ή όταν βαδίζει. Επίσης, η αστάθεια αυτή γίνεται ακόμα πιο έντονη όταν το παιδί βαδίσει σε μαλακό υπόστρωμα, δηλαδή πάνω σε κρεβάτι ή σε μαξιλάρια. Πολύ συχνό σύμπτωμα στον παιδιατρικό ίλιγγο είναι επίσης ο εμετός, και ο πόνος στην κοιλιά. Μπορεί επίσης να διαπιστώσουν οι γονείς ότι το παιδί δε βλέπει καθαρά ή δεν ακούει καλά. Όλα αυτά μπορούν να προσανατολίσουν προς το διάγνωση του παιδιατρικού ιλίγγου.
Τα αίτια του παιδιατρικού ιλίγγου και η θεραπεία τους
Ο παιδιατρικός ίλιγγος έχει αίτια που είναι συχνά πολύ διαφορετικά από αυτά των ενηλίκων, γι’ αυτό και η αντιμετώπισή του συχνά απαιτεί ειδική προσέγγιση.
Η πιο συχνή αιτία του παιδιατρικού ιλίγγου είναι το ημικρανικό ισοδύναμο και είναι υπεύθυνο για το 25% των περιπτώσεων. Η ημικρανία που είναι πολύ συχνό πρόβλημα της παιδικής ηλικίας συχνά συνοδεύεται από ίλιγγο. Σε κάποιες περιπτώσεις ο ίλιγγος που συνοδεύει την ημικρανία μπορεί να εμφανιστεί και χωρίς πόνο στο κεφάλι. Αυτό ονομάζεται ημικρανικό ισοδύναμο.
Συνήθως το παιδί έχει γνωστό ατομικό και κληρονομικό ιστορικό ημικρανιών που διαρκούν από 15 λεπτά ως και μερικές ώρες και συνοδεύονται η εναλλάσσονται με ίλιγγο, υπάρχει ναυτία, εμετός ή φωτοφοβία. Το παιδί χαρακτηριστικά υποβάλλεται σε επανειλημμένες εξετάσεις από παιδοψυχολόγους και ΩΡΛ και η εξέταση είναι πάντα αρνητική. Επίσης, τα οποιαδήποτε οφθαλμολογικάπροβλήματα, που συχνά είναι άγνωστα λόγω της μικρής ηλικίας του παιδιού, αποτελούν ερέθισμα για την εμφάνιση των κρίσεων. Έτσι, η διάγνωση στηρίζεται κατά βάση στο κληρονομικό ιστορικό και στην παρακολούθηση του παιδιού. Στα πλαίσια του ελέγχου πρέπει να αποκλειστεί ένα σχετικά σπάνιο σύνδρομο που κληρονομείται, και λέγεται επεισοδιακή οικογενής αταξία τύπου ΙΙ.
Tα αίτια που αναφέρθηκαν πιο πάνω είναι τα συχνότερα . Υπάρχουν και πολλές άλλες σπάνιες αιτίες παιδιατρικού ιλίγγου. Για παράδειγμα όταν υπάρχει κάποια δυσπλασία του έσω ωτός (του κοχλία δηλαδή και του λαβυρίνθου) είναι δυνατό με έναν ασήμαντο τραυματισμό στο κεφάλι να ξεκινήσουν κρίσεις ιλίγγου. Βέβαια, αυτό το βρίσκουμε μόνο στο 2% των ιλίγγων σε παιδιά. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στην προεφηβική ηλικία μπορεί να παρατηρηθούν κάποια επεισόδια ορθοστατικής υπότασης που να φέρουν ζάλη. Εκεί ο ίλιγγος χαρακτηριστικά εκδηλώνεται σε απότομο σήκωμα από το κρεβάτι και σε πολύωρη ορθοστασία και όταν μετράμε πίεση στο παιδί ξαπλωμένο και μετά αμέσως όρθιο υπάρχει μια πτώση τουλάχιστον 20 mmHg. Τέλος άλλα αίτια όπωςόγκοι είναι ακόμα πιο σπάνια και ακόμα κι αν φοβίζουν τους γονείς στην πράξη δεν ανευρίσκονται παρά σε πολύ μικρό αριθμό περιστατικών.
Χρειάζονται κάποιες ειδικές εξετάσεις στον ίλιγγο;
Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται στην προσέγγιση του παιδιατρικού ιλίγγου είναι ένα καλό ιστορικό και μια πλήρης εξέταση. Αυτά είναι που θα καθορίσουν τις επιπλέον εξετάσεις που θα γίνουν. Πέρα από τις συνήθεις εργαστηριακές εξετάσεις αίματος που ζητά ο παιδίατρος, το κύριο βάρος της διερεύνησης πέφτει στον ΩΡΛ.
Το σύστημα της ισορροπίας για να διερευνηθεί συνήθως χρειάζεται κάποιες ειδικές εξετάσεις όπως ακοόγραμμα (άνω των 4 ετών), τυμπανόγραμμα, βιντεονυσταγμογραφία, ακουστικά προκλητά δυναμικά του εγκεφαλικού στελέχους και προκλητά μυογενή δυναμικά που είναι όλες εξετάσεις ανώδυνες και καλά ανεκτές.
Σε κάποιες εξετάσεις όταν τα παιδιά είναι μικρά μπορεί να χρειαστεί λίγο καταστολή με σιρόπι χλωράλης, κάτι πολύ απλό που γίνεται στο εξωτερικό ιατρείο. Οι παιδονευρολόγοι σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί εκτελέσουν εγκεφαλογράφημα, ενώ μπορεί να χρειαστεί και μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου.
Γενικά, αυτό που πρέπει να συγκρατήσουν οι γονείς είναι ότι πρώτα απ’ όλα,υπάρχει παιδιατρικός ίλιγγος και όσο κι αν τα συμπτώματά του είναι μερικές φορές εντυπωσιακά και προκαλούν άγχος, συνήθως δεν πρόκειται για εξαιρετικά σοβαρά προβλήματα που θα αφήσουν μελλοντικά μειονεκτήματα στη ζωή του παιδιού τους.
ΑΑΞΚΠΕΡΙΦΕΡΙΚΕΣ
1. οπτικές διαταραχές
2. αιθουσαίες διαταραχές
α. λαβυρινθικές
-καλοήθης παροξυσμικός ιλιγγος θέσεως (κυπελολιθίαση, ή καναλολιθίαση)
-λαβυρινθίτιδες
-Meniere (ύδρωπας του λαβυρίνθου)
-ωτοτοξικές βλάβες
-αγγειακές διαταραχές λαβυρίνθου (αιθουσαία ημικρανία)
-τραυματικές βλάβες λαβυρίνθου
-κοχλιακή ωτοσκληρυνση
β. αιθουσαίες
-αιθουσαία νευρωνίτιδα
-νευρεκτομή του αιθουσαίου
-ακουστικό νευρίνωμα
γ. πυρηνικές
-σύνδρομο WALLENBERG
- Η χρόνια λήψη ηρεμιστικών (όπως βρομαζεπάμη) ή υπνωτικών, όπως ή ζοπικλόνη, δημιουργούν βλάβες στους αιθουσαίους πυρήνες και δέσμες.
3.διαταραχές αισθητικότητας
σκλήρυνση κατά πλάκας
πελάγρα
χρόνιος αλκοολισμός
κακοήθης αναιμία BIERMER
ΑΑΑ ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ
1. όγκοι
2. αγγειακές
-αιθουσαία ημικρανία
-ορθοστατική υπόταση
-αθηροσκλήρωση
-ανεπάρκεια της σπονδυλοβασικής αρτηρίας
-αγειακά εγκεφαλικά επεισόδια (έμφρακτα ή αιμορραγίες του εγκεφάλου)
-αναιμία
3. φλεγμονές
-εγκεφαλίτιδες, μηνιγγίτιδες
-αποστήματα εγκεφάλου, παρεγκεφαλίδας
-εμπύρετα νοσήματα
4. σκλήρυνση κατά πλάκας
5. μετατραυματικές
- Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγο θέσης, (περίπου το 50% των ωτολογικών αιτίων)
-
Νόσος Meniere ,(περίπου το 18% των ωτολογικών αιτίων)
-
Αιθουσαία νευρίτιδα και λαβυρινθίτιδα (περίπου 14% των ωτολογικών αιτίων)
- Περιλεμφικό Συρίγγιο Perilymph (σπάνια)
- Αμφοτερόπλευρη αιθουσοπάθεια (σπάνια)
- Ακουστικό νευρίνωμα (σπάνια)
- Πολλές άλλες σπάνιες παθήσεις
-
Εγκεφαλικό επεισόδιο , ημικρανία και άλλες διαταραχές της κυκλοφορίας στον εγκέφαλο: 50% των νευρολογικών - κεντρικών
-
Επιληψία: 5%
-
Σκλήρυνση κατά πλάκας και άλλες διαταραχές της λευκής ουσίας: 5%
-
Εκφύλιση , δυσπλασία Chiari , και άλλες διαταραχές της παρεγκεφαλίδας
-
Κινήτωση (Mal de Debarquement σύνδρομο): σπάνια
-
Άλλοι: καθόλου ασυνήθιστο
- χαμηλή αρτηριακή πίεση, συμπεριλαμβανομένων συγκοπή , ορθοστατική υπόταση , καρδιακή αρρυθμία
- παρενέργεια φαρμάκων
- άγχος και διαταραχή πανικού
- υπόκριση
- φοβία
- σύνδρομο σωματοποίησης
-
Πολυαισθητηριακή ανισορροπία των ηλικιωμένων
-
μετα-τραυματική ζάλη
-
ψυχογενής ζάλη (όταν αποκλεισθούν όλες οι άλλες)
Υπάρχει μια ευρεία ποικιλία διαταραχών που προκαλούν ζάλη και ίλιγγο. Σε μια ανασκόπηση των αιτίων ζάλης-ιλίγγου σε τριτοβάθμιο κέντρο αντιμετώπισης διαταραχών ισορροπίας, σε διάστημα 9 ετών, οι πιο συχνές αιτίες ζάλης-ιλίγγου ήταν ο BPPV (21%), η φοβία πτώσης [fear of falling] (18%), η ημικρανία ή η ευαισθησία στην κίνηση [motion sensitivity] (14%) και η απώλεια αιθουσαίας λειτουργίας (14%), ενώ η νόσος του Meniere, οι παρεγκεφαλιδικές αιτίες, τα παροδικά ισχαιμικά επεισόδια, η ορθοστατική δυσανεξία και οι διαταραχές των βασικών γαγγλίων εμφανίζονταν σε ποσοστό 6% .
---------------------------------------------------------------------
|
Ωτοτοξικά Φάρμακα
Φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν παροδική επιδείνωση της ζάλης, ακοής, και εμβοών είναι: • Αντιισταμινικά, όπως Meclizine και Phenergan. • Τα αντικαταθλιπτικά, όπως η amitryptyline και άλλου είδους τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά. • Η ασπιρίνη ή ΜΣΑΦ (φάρμακα όπως η ιβουπροφαίνη και η ναπροξένη) σε μεγάλες δόσεις • Ηρεμιστικά όπως, διαζεπάμη (Valium), αλπραζολάμη (Xanax), λοραζεπάμη (Ativan), klonazepam (Lexotanil) • Η βεραπαμίλη και άλλες αποκλειστές διαύλων ασβεστίου Φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν μόνιμη ή προσωρινή επιδείνωση της ζάλης, ακοής και εμβοών περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: • Cis-Platinum (ένα φάρμακο χημειοθεραπείας) και άλλα με βάση την πλατίνα • Γενταμυκίνη και άλλα αντιβιοτικά σε Mycin, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων δόσεων ερυθρομυκίνης (αν και αυτό ανήκει πραγματικά σε μια διαφορετική ομάδα από ό, τι Γενταμυκίνη)
• Φουροσεμίδη (Lasix) και εθακρινικό οξύ (Edecrin) διουρητικά της αγκύλης • Η κινίνη ---------------------------------------------------------------------
Όσο και αν φαίνεται περίεργο, φάρμακα που δίνονται στον ίλιγγο, όπως η διμενυδρινάτη και η βηταιστίνη, που βελτιώνουν στην οξεία φάση τα συμπτώματα, στη χρόνια φάση τα επιδεινώνουν, επειδή εμποδίζουν το κεντρικό νευρικό σύστημα να αναπτύξει μηχανισμούς εξισορρόπησης της βλάβης. |
Γήρανση, Ισορροπία, ζάλη και ίλιγγος
Η ισορροπία επίσης εξαρτάται από την καλή μυϊκή δύναμη και την κινητικότητα των αρθρώσεων. Η καθιστική ζωή και η αρθρίτιδα ή άλλες παθήσεις των οστών και των μυών μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δύναμη και την κινητικότητα. Ωστόσο, ακόμη και υγιή άτομα άνω των 65 ετών φαίνεται να έχουν περισσότερα προβλήματα από τους νεώτερους ανθρώπους στη διατήρηση της ισορροπίας τους όταν οπτικά στοιχεία δεν είναι διαθέσιμα (π.χ., στο σκοτάδι).
Ζάλη στους ηλικιωμένους μπορεί να είναι αποτέλεσμα προβλημάτων του αιθουσαίου, του εγκεφάλου, και της όρασης, καθώς και από νευροπάθεια, ψυχολογικά αίτια, καθώς και άγνωστα αίτια. Διαταραχές του αιθουσαίου συστήματος, ωστόσο, πιστεύεται ότι είναι η πιο κοινή αιτία της ζάλης σε ηλικιωμένα άτομα, ευθύνονται για περίπου το 50% της ζάλης στους ηλικιωμένους.
Ανατομικές μελέτες έχουν δείξει ότι ο αριθμός των νευρικών κυττάρων του αιθουσαίου συστήματος μικραίνει με την ηλικία, αρχίζοντας από την ηλικία 55. Η απώλεια γίνεται πιο σοβαρή, καθώς προχωρά η ηλικία.
Από όλες τις διαταραχές του αιθουσαίου συστήματος, ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης (BPPV) είναι ένα από τα πιο κοινά.
διάγνωση του ιλίγγου
|
Κάθε ίλιγγος χρειάζεται Ωτορινολαρυγγολόγο και μάλιστα επειγόντως |
Οι περιφερικές βλάβες είναι συνήθως αθώες και έχουν καλοήθη πορεία, ενώ οι κεντρικές βλάβες είναι δυνητικά απειλητικές για τη ζωή.
| Οι πρώτης γραμμής διαγνωστικές εξετάσεις που χρειάζεται ο ασθενής με ίλιγγο δεν είναι τίποτε άλλο από την ωτορινολαρυγγολογική εξέταση και την εξειδικευμένη μελέτη του λαβυρίνθου και του κεντρικού αιθουσαίου συστήματος. Στη διάγνωση του ιλίγγου συνήθως χάνεται χρόνος με εξετάσεις αίματος, ακτινογραφίες, καρδιογραφήματα κλπ, τα οποία δεν έχουν θέση στην πρώτη γραμμή της διαγνωστικής προσέγγισης. Αν ο ειδικός ωτορινολαρυγγολόγος αποφανθεί ότι δεν πρόκειται για αιθουσαία πάθηση, ή αν υπάρχουν άλλοι ιατρικοί λόγοι, τότε βεβαίως ο άρρωστος θα μελετηθεί και με αυτές και με άλλες ακόμη εξετάσεις. |
|
Καλέστε το γιατρό σας
ή πηγαίνετε στα επείγοντα άν νιώσετε ζάλη ή ίλιγγο, μαζί με οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:
• Σημαντικό τραύμα στο κεφάλι • Μια νέα, διαφορετική ή σοβαρή κεφαλαλγία • Πυρετός υψηλότερος από 38.5 C • Δυσκαμψία του αυχένα • Θολή όραση • Αιφνίδια απώλεια ακοής • Διαταραχή ομιλίας • Αδυναμία στο πόδι ή το χέρι • Απώλεια συνείδησης • Πτώση ή δυσκολία στο βάδισμα • Πόνος στο στήθος ή ταχυκαρδία ή βραδυκαρδία (γρήγορος ή αργός καρδιακός ρυθμός) |
|
Ο ωτορινολαρυγγολόγος είναι ο ποιό ειδικός στην αντιμετώπιση των ιλίγγων
|
|
Έναρξη |
Σταθερότητα των συμπτωμάτων |
Παραδείγματα |
Συνοδά συμπτώματα ή επιβαρυντικοί παράγοντες |
|
Οξεία |
Επεισοδικά (δευτερόλεπτα) |
Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης |
Επιδεινώνεται κατά τη μετακίνηση της κεφαλής από το ένα πλευρό στο άλλο.Ναυτία, έμετοι |
|
|
Επεισοδικά (ώρες) |
Ημικρανία |
Ναυτία, έμετοι, κεφαλαλγία, φωτοφοβία, φωνοφοβία |
|
|
Επεισοδικά (λεπτά -ώρες |
Νόσος του Meniere |
Αίσθημα πληρότητας του ωτός, απώλεια ακοής, εμβοές |
|
|
Σταθερά (ημέρες -εβδομάδες) |
Αιθουσαία νευρωνίτιδα |
Ναυτία, έμετοι |
|
|
Επεισοδικά (σταθερά σε περίπτωση αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου) |
Παροδικό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο ή εγκατεστημένο ΑΕΕ (από τη σπονδυλοβασική κυκλοφορία) |
Αταξία, απώλεια αισθητικότητας, σημεία από τις κρανιακές συζυγίες (διπλωπία, δυσαρθρία, μυϊκή αδυναμία ή υπαισθησία προσώπου) |
|
Χρόνια |
Επεισοδικά |
Ορθοστατική υπόταση |
Εμφανίζεται κατά την όρθια στάση, χειρότερη το πρωί, μετά από ανάπαυση στο κρεβάτι και ορισμένες φορές μετά από τα γεύματα. Περιλαμβάνει συχνά γαστροπάρεση. Στυτική δυσλειτουργία. Δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης |
|
|
Σταθερά ή επιδεινούμενα |
Ακουστικό νευρίνωμα Όγκος παρεγκεφαλίδας Περιφερική πολυνευροπάθεια
Μυελοπάθεια |
Απώλεια ακοής
Παρεγκεφαλιδική αταξία Απώλεια αίσθησης των κάτω άκρων ή των άκρων ποδιών Επιδείνωση με το κλείσιμο των οφθαλμών |
| Απώλεια ακοής | Διάρκεια | Προκαλείται από τις αλλαγές στη θέση | |
| Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης | Όχι | <5 λεπτά | Ναί |
|
Νόσος του Meniere |
Ναί | 20 λεπτά - 24 ώρες | Όχι |
|
Αιθουσαία νευρωνίτις Λαβυρινθίτις |
Όχι Ναί |
24 ώρες - μία εβδομάδα |
Όχι Όχι |
| Νόσος του Κεντρικού νευρικού συστήματος | Ναι / Όχι | > Μία εβδομάδα | Ναι / Όχι |
|
ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΑΙΘΟΥΣΑΙΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Ο κεντρικού τύπου ίλιγγος σπάνια εμφανίζεται μεμονωμένος. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ασθενής θα εμφανίζει και άλλα συνοδά συμπτώματα από το κεντρικό νευρικό σύστημα ή κεφαλαλία. Η τυχόν ύπαρξη πονοκεφάλου σε έναν σοβαρό ίλιγγο βάζει υπόνοιες κεντρικής βλάβης Οι περιφερικές αιθουσαίες διαταραχές δεν παρουσιάζουν ποτέ κάθετο νυσταγμό ή νυσταγμό που είναι το ίδιο ταχύς και στις δύο κατευθύνσεις. |
|
Μια συχνή αιτία ενός μεμονωμένου επεισοδίου ιλίγγου είναι η αιθουσαία νευρίτιδα (νευρωνίτιδα ή ιογενής λαβυρινθίτιδα), Τα συνηθέστερα αίτια επεισοδικού ή υποτροπιάζοντος ιλίγγου είναι, ο ημικρανικός ίλιγγος (αιθουσαία ημικρανία, σχετιζόμενη με ημικρανία ζάλη), ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης (ΒΡΡV) και η νόσος του Meniere. |
Ο νυσταγμός τυπικά παρουσιάζει λανθάνοντα χρόνο (θα πρέπει να επιμένει κανείς στη διερεύνηση για την ύπαρξη νυσταγμού μέχρι και για τουλάχιστον 30 δευτερόλεπτα πριν ζητήσει από τον ασθενή να ανακαθίσει στην εξεταστική κλίνη), εμφανίζει προσαρμοστικότητα (εάν εμφανίζεται νυσταγμός, θα πρέπει κανείς να αναμείνει 60 δευτερόλεπτα, προκειμένου να διαπιστώσει εάν αυτός εξαφανίζεται) και κοπωσιμότητα-κάματο (με την επανάληψη του χειρισμού Hallpike, ο νυσταγμός θα πρέπει να είναι σημαντικά μειωμένος εφ’ όσον πρόκειται για BPPV).
Ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης διαρκεί δευτερόλεπτα, η νόσος του Meniere διαρκεί ώρες, η ημικρανία διαρκεί από λεπτά έως και μία έως δύο ημέρες και η αιθουσαία νευρίτιδα διαρκεί τουλάχιστον 2 ημέρες.
|
|
Ερωτήσεις που πρέπει να γίνονται:
| ||||
|
|
Τύπος ιλίγγου Περιστροφικός Διαταραχή ισορροπίας της θέσης, Βάρος ή κενό στο κεφάλι που παράγεται από ζάλη | ||||
|
|
Πυροδότηση/επιδείνωση ιλίγγου
Χωρίς πυροδότηση (αιθουσαία νευρωνίτιδα) | ||||
Συχνότητα
Το πιο συνηθισμένο αίτιο ενός μεμονωμένου επεισοδίου ιλίγγου είναι η αιθουσαία νευρωνίτιδα.
Σε περίπτωση επαναλαμβανόμενων επεισοδίων ζάλης το συχνότερο αίτιο είναι η ημικρανία, ο ίλιγγος θέσεως και η νόσος Meniere.
|
|
Διάρκεια ιλίγγου
Επεισόδια ιλίγγου που διαρκούν δευτερόλεπτα ή λεπτά (καλοήθης ίλιγγος θέσεως).
Διάρκεια σε ώρες (Meniere’s, Βασική αιθουσαία ημικρανία). Επίμονος ίλιγγος που διαρκεί από λίγες ημέρες έως λίγες εβδομάδες (αιθουσαία νευρωνίτιδα). Προσβολή ιλίγγου που διαρκεί από λεπτά έως ώρες (παροδικά εγκεφαλικά επεισόδια στελέχους ή παρεγκεφαλίδας). Χρόνιος ίλιγγος(ακουστικό νευρίνωμα, όγκοι, σκλήρυνση κατά πλάκας). | ||||
Ο νυσταγμός παράγεται από:
Ευθύγραμμη ή γωνιακή επιτάχυνση του σώματος (κεφαλής)
Κρύο ή ζεστό νερό/αέρα στο ένα αυτί. Δημιουργείται υπερ/υποερεθισμός αντίστοιχα της μιας αίθουσας και ως εκ τούτου ανισορροπία ώσεων από τις δύο αίθουσες και συνεπώς νυσταγμός. Στο κρύο η βραδεία φάση ομόπλευρα, στο ζεστό αντίπλευρα. (το ζεστό μιμείται ερεθιστική βλάβη και το κρύο καταστροφική βλάβη)
Βλάβη στην αιθουσαία συσκευή ή στο αιθουσαίο νεύρο
Βλάβη στους αιθουσαίους πυρήνες στο στέλεχος ή στις συνδέσεις τους
Βλάβη στην παρεγκεφαλίδα
|
Μεμονωμένος ίλιγγος με υπεροξεία έναρξη που επιμένει, με κεφαλαλγία ειδικά ινιακή, ή/και κώφωση, πιθανότερα οφείλεται σε αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο της παρεγκεφαλίδας |
|
Η λανθασμένη διάγνωση του οξέος ιλίγγου αποτελεί ίσως την κυριότερη αιτία λανθασμένης εκτίμησης στο επείγον ιατρείο.
Για την καλύτερη διάκρισή του, ταξινομούμε τον ίλιγγο ως εξής:
Β) Οξείας προσβολής μεμονωμένος ίλιγγος με απώλεια ακοής:
1. Επεισόδιο της Νόσου Menière είναι πιθανό, όταν υπάρχει ένα επεισόδιο ιλίγγου, αστάθεια βάδισης, εμβοών ή αίσθημα “γεμίσματος” στο αυτί που πάσχει, ναυτίας και έμετου. 2. Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο της παρεγκεφαλίδας |
Διαφορική διάγνωση μεταξύ περιφερικού και κεντρικού ιλίγγου
-
α. Ο περιφερικός ίλιγγος στην δοκιμασία Dix-Hallpike παρουσιάζει λανθάνοντα χρόνο στα συμπτώματα και έναρξη του νυσταγμού από 2 έως 40 δευτερόλεπτα, ενώ αντίθετα ο κεντρικός ίλιγγος δεν έχει λανθάνοντα χρόνο.
- β. Η συμπτωματολογία του ιλίγγου στον περιφερικό ίλιγγο είναι σοβαρή, ενώ στον κεντρικό ίλιγγο είναι ηπιότερη. Ο ίλιγγος και ο νυσταγμός κεντρικής αιτιολογίας δεν επιδεινώνεται με την κίνηση της κεφαλής.
- γ. Η διάρκεια του νυσταγμού είναι συνήθως μικρότερη του 1 λεπτού στον περιφερικό ίλιγγο και μεγαλύτερη στον κεντρικό.
- δ. Ο περιφερικός ίλιγγος εμφανίζει κόπωση και εξασθένιση, ενώ ο κεντρικός δεν εμφανίζει.
- ε. Στον περιφερικό ίλιγγο είναι δυνατό να συνυπάρχει απώλεια ακοής ή εμβοή, ενώ στον κεντρικό όχι.
- ζ. Στον περιφερικό ίλιγγο δεν υπάρχει άλλη εστιακή νευρολογική σημειολογία, ενώ αντίθετα στον κεντρικό υπάρχει. Είναι ασυνήθιστο ο ίλιγγος να είναι το μοναδικό σύμπτωμα σε ΑΕΕ.
- η. Στον περιφερικό ίλιγγο υπάρχει μονόπλευρη αστάθεια αλλά ο ασθενής δύναται να βαδίζει, ενώ στον κεντρικό ίλιγγο υπάρχει σοβαρή αστάθεια και ο ασθενής πέφτει, καθώς βαδίζει.
- θ. Ο περιφερικός νυσταγμός είναι τυπικά οριζόντιοστροφικός, όχι γνήσια οριζόντιος ή στροφικός και σίγουρα δεν είναι κάθετος.
- ι. Ο περιφερικός νυσταγμός είναι συνήθως μονόπλευ-ρος, ενώ ο κεντρικός μπορεί να είναι μονόπλευρος ή αμφοτερόπλευρος. Η φορά της αργής φάσης του περιφερικού μονόπλευρου νυσταγμού καταδεικνύει τον παθολογικό λαβύρινθο. Ο νυσταγμός είναι πιο ορατός, όταν ο ασθενής κοιτάζει προς τη φορά της γρήγορης φάσης, λιγότερο στη μέση θέση και ακόμη λιγότερο στην αντίθετη κατεύθυνση.
- κ. Σημαντικό στοιχείο στην διάγνωση του περιφερικού ιλίγγου είναι ότι ο νυσταγμός καταστέλλεται όταν επιτρέπεται η οπτική καθήλωση. Αντίθετα όταν άρεται η οπτική καθήλωση (όπως στο σκοτάδι, στο οφθαλμοσκόπιο ή στα γυαλιά Frenzel ή στην υπέρυθρη βίντεο-νυσταγμογραφία) η ένταση του νυσταγμού αυξάνεται (Fixation off sensitivity), δηλαδή η αργή φάση του νυσταγμού αυξάνεται. Το αντίθετο συμβαίνει στον κεντρικό νυσταγμό. Η ικανότητα του νυσταγμού να μην καταστέλλεται στην οπτική καθήλωση (π.χ. στο φως), δηλώνει άθικτους κεντρικούς (ιδίως παρεγκεφαλιδικούς) μηχανισμούς.
25% των ασθενών που επισκέπτονται τα ΤΕΠ (τμήματα επειγόντων περιστατικών), αναφέρουν τη ζάλη ως στοιχείο του προβλήματός τους. Αυτό το ποσοστό μπορεί να φτάσει το 40% στους ηλικιωμένους ασθενείς και είναι το συχνότερο σύμπτωμα σε ασθενείς άνω των 75 ετών. Η διάγνωση του αιτίου της ζάλης επιτυγχάνεται περίπου στο 80% των ασθενών στα ΤΕΠ. Σε περίπου το 50% των ασθενών το αίτιο της ζάλης είναι περιφερική ή κεντρική πάθηση του αιθουσαίου συστήματος. Περιφερικός, κεντρικός, φαρμακευτικός, δεν μας ενδιαφέρει κατ’ αρχήν τι είδους ίλιγγος είναι, αλλά εάν είναι πράγματι ίλιγγος η απλά ζάλη-διαταραχή της ισορροπίας η προσυγκοπτική κατάσταση (Πίνακας 1).
ΙΛΙΓΓΟΣ (Vertigo):ψευδαίσθηση κίνησης, είτε ως αίσθημα περιστροφής ή κίνησης του σώματος είτε κίνησης-περιστροφής του περιβάλλοντος. Συνοδά συμπτώματα: ναυτία ή έμετος, φόβος, διαταραχή ισορροπίας, νυσταγμός (με ή χωρίς θόλωση οράσεως). Οφείλεται σε διαταραχή του λαβυρίνθου ή των περιφερικών ή κεντρικών οδών του αιθουσαίου συστήματος.
ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ (Dysequilibrium): αίσθημα αστάθειας, «σαν μεθυσμένος», χωρίς ίλιγγο. Οφείλεται σε πλήθος διαταραχών: αιθουσαίας, παρεγκεφαλιδικής, εν τω βάθει αισθητικότητας (ιδιοδεκτικότητας), οπτικής, πυραμιδικής, εξωπυραμιδικής. (Είναι διαταραχή της εισόδου και ολοκλήρωσης των ερεθισμάτων που αφορούν τον προσανατολισμό στο χώρο).
ΠΡΟΣΥΓΚΟΠΗ (Precyncope): αίσθημα επικείμενης απώλειας συνείδησης, αίσθημα λιποθυμίας, συχνά συνοδεύεται από ναυτία, εφίδρωση, φόβο και παροδική αμαύρω ση της οράσεως. Οφείλεται σε ελαττωμένη παροχή οξυγόνου ή γλυκόζης στον εγκέφαλο.
ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΖΑΛΗ: Μπορεί να οφείλεται σε: άγχος, διαταραχή μετατροπής (υστερία), διαταραχή πανικού, σύνδρομο υπεραερισμού, κατάθλιψη.
ΑΛΛΑ ΣΠΑΝΙΟΤΕΡΑ ΑΙΤΙΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΩΣΟΥΝ ΕΙΚΟΝΑ ΑΣΤΑΘΕΙΑΣ Ή «ΙΛΙΓΓΟΥ»
Ημικρανίας με αύρα και χωρίς αύρα, κεφαλαλγία τάσεως, ημικρανία της βασικής αρτηρίας, ημικρανία χωρίς κεφαλαλγία (μόνον αύρα).
Μήπως αυτό που νιώθει είναι μία «θολούρα» ή ένα «βάρος στο κεφάλι»; Μήπως είναι ένα σφίξιμο γύρω-γύρω στο κεφάλι ή μία πίεση μέσα σε αυτό; Μήπως τώρα αρχίζει να πονάει το κεφάλι; Έχει πονοκεφάλους ή ημικρανίες τώρα ή παλιότερα; Μήπως πριν από λίγη ώρα δεν έβλεπε καλά π.χ. να βλέπει σαν μυγάκια ή σαν λάμψεις, σαν φλασάκια ή να μαυρίζει ή να θολώνει η όραση σε κάποιο σημείο του οπτικού πεδίου; Μήπως τα βλέπει μισά; Μήπως πριν τον πονοκέφαλο 15 με 30 λεπτά μουδιάζει το χέρι ή το πόδι ή έχει δυσαρθρία ή δυσκαταποσία ή διπλωπία ή ίλιγγο; Αποκαθίστανται αυτά πλήρως όταν ξεκινά ο πόνος; Έχει ξανασυμβεί αυτό; Έχει η οικογένεια της πονοκεφάλους; Η μητέρα, οι αδελφές; Μοιάζει αυτό που νιώθει με κάποια άλλη φορά στο παρελθόν;
Μήπως είναι αρχόμενη μηνιγγίτιδα-εγκεφαλίτιδα;
Είναι διαφορετικό στυλ ο πόνος; Πονάει στον αυχένα, στον σβέρκο; Μπορεί να τον κουνήσει άνετα; Αριστερά, δεξιά; Μπορεί να ακουμπήσει το πηγούνι στο στήθος; Έχει πυρετό, υπνηλία; Έχει ιγμορίτιδα, λοίμωξη στο κεφάλι ή τον τράχηλο, οδoντικό απόστημα; Έβαλε θερμόμετρο και πότε; Έχει υπνηλία; Μήπως πήρε πριν παυσίπονο;Δυσκαμψία αυχένα;
Μήπως είναι αφαιρέσεις ή σύμπλοκες εστιακές κρίσεις επιληψίας;
Μήπως την ώρα του «ιλίγγου» κοκαλώνει το βλέμμα σε κάποιο σημείο για λίγα δευτερόλεπτα και μαζί να σταματάει μία κίνηση στην μέση; Π.χ. το κουτάλι να αιωρείται και να μην μπαίνει στο στόμα για δύο-τρία δευτερόλεπτα και μετά όλα να συνεχίζουν κανονικά; Μήπως για κάποια δευτερόλεπτα φαίνεται μπερδεμένος και κάνει κάποιους μορφασμούς με το στόμα ή το πρόσωπο ή κινήσεις με το χέρι; Έχει λιποθυμίσει ποτέ στο παρελθόν, όταν ήταν παιδί; Υπάρχουν αιτίες για πιθανή επιληπτική κρίση; Αναφέρεται κατάχρηση αλκοόλ, διακοπή αλκοόλ, υπονατριαιμία, υπογλυκαιμία, μεταστατικό Ca;
Μήπως δεν είναι ίλιγγος αλλά αστάθεια στην βάδιση λόγω ελάττωσης της μυϊκής ισχύος ή δυσυνέργειας των μυών;
Ζαλίζεται και ξαπλωμένος ή μόνον όταν σηκωθεί και πάει να περπατήσει; Μήπως έχει αστάθεια όταν πάει να στρίψει στο βάδισμα ή στο ξεκίνημα της βάδισης (Πάρκινσον), μήπως δεν τον κρατάει καλά η μία πλευρά (ημιπάρεση), μήπως μούδιασε η μία πλευρά ή τα πόδια, μήπως νιώθει σαν να περπατάει πάνω σε μπαμπάκια διαταραχή της εν τω βάθει αισθητικότητας); Η παρεγκεφαλίδα λειτουργεί εντάξει; Μήπως βαδίζει με ανοιχτά τα πόδια; Μήπως τρέμει το κορμί του όταν βαδίζει; Η κίνηση δείκτης-μύτη είναι ομαλή και με τα δύο χέρια η ίδια;
Μήπως είναι κρίση ψυχογενής αστάθεια;
Μήπως είναι απλώς καταβολή και αδυναμία;
ΔΙΑΦΟΡΟΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟΥ ΙΛΙΓΓΟΥ
Τα περιφερικά αίτια του ιλίγγου είναι πιο συχνά και υπολογίζονται στο 85% των ασθενών με ίλιγγο. Σε συνδυασμό με το αίσθημα περιστροφής οι ασθενείς συνήθως αναφέρουν ναυτία, έμετο και εφίδρωση. Τα συχνότερα αίτια περιφερικού ιλίγγου είναι: ο καλοήθης ίλιγγος θέσεως, η νόσος του Meniere και η αιθουσαία νευρωνίτις. Αντίθετα τα κεντρικά αίτια του ιλίγγου είναι σπανιότερα, πιο σοβαρά και περιλαμβάνουν την ανεπάρκεια της σπονδυλοβασικής αρτηρίας και τα αιμορραγικά ή ισχαιμικά επεισόδια της παρεγκεφαλίδος και του εγκεφαλικού στελέχους.
Α) ΜΑΛΛΟΝ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟΣ:
Περιστρέφονται τα πράγματα γύρω-γύρω; Μήπως νιώθει το σώμα να μετακινείται; Να πέφτει στο κενό; Μήπως νιώθει σαν να βρίσκεται σε πλοίο και να κουνιέται; Μήπως νιώθει καλύτερα όρθιος; Μήπως νιώθει καλύτερα ξαπλωμένος; Μήπως στο αριστερό ή στο δεξιό πλάγιο στο κρεβάτι νιώθει καλύτερα; Προτιμάει να έχει κλειστά τα μάτια; Θέλει να είναι ακίνητος ή μπορεί να πάει και στην τουαλέτα ή να κάνει κάποιες δουλειές; Έχει ναυτία, τάση για εμετό; Έκανε εμέτους και πόσους; Έχει κάνει και στο παρελθόν κάτι παρόμοιο; Η τάση για έμετο χειροτερεύει όταν πάει να σηκωθεί ή όταν αλλάζει πλευρό ή όταν κινείται; Μήπως νιώθει μια «ανακατωσούρα» όπως όταν βρισκόμαστε σε πλοίο που κουνιέται; Έχει βουητό στα αυτιά ή ελάττωση της ακοής από το ένα αυτί;
Β) ΜΑΛΛΟΝ ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ:
Έχει αδυναμία ή μούδιασμα ή βάρος στο χέρι ή στο πόδι; Είναι ελαττωμένη η μυϊκή ισχύς σε κάποιο άκρο; Σφίγγει εξίσου δυνατά με τα δύο χέρια; Κρατάει ψηλά τα χέρια ή τα πόδια για ένα λεπτό χωρίς να πέφτει το ένα προς τα κάτω; Αισθάνεται το τσίμπημα, το βαμβάκι, το κρύο ποτήρι αριστερά και δεξιά το ίδιο; Έχει Babinski; Τα τενόντια μήπως είναι πιο ζωηρά από την μία πλευρά; Άλλαξε η ομιλία καθόλου; Μήπως έχει δυσαρθρία; Δυσκαταποσία; Πνίγεται ή βήχει στο φαγητό ή στο νερό; Το επίπεδο συνειδήσεως είναι καλό; Μήπως μοιάζει να νυστάζει ή να αργεί να καταλάβει και να απαντήσει; Καταλαβαίνει απλές εντολές; Π.χ. «κλείσε τα μάτια σφικτά, βγάλε τη γλώσσα». Σύνθετες εντολές εκτελεί; Π.χ. «με το δεξί χέρι πιάσε το αριστερό αυτί». Ξέρει που βρίσκεται; Ποια είναι η διεύθυνση του σπιτιού του, η ημέρα και ο μήνας, το έτος;
ΟΙ ΣΥΖΥΓΕΙΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ ΕΊΝΑΙ ΕΝΤΑΞΕΙ; ΕΧΕΙ ΝΥΣΤΑΓΜΟ ΚΑΙ ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ;
Ο νυσταγμός παράγεται από:
Ευθύγραμμη ή γωνιακή επιτάχυνση του σώματος (κεφαλής)
Κρύο ή ζεστό νερό/αέρα στο ένα αυτί. Δημιουργείται υπερ/υποερεθισμός αντίστοιχα της μιας αίθουσας και ως εκ τούτου ανισορροπία ώσεων από τις δύο αίθουσες και συνεπώς νυσταγμός. Στο κρύο η βραδεία φάση ομόπλευρα, στο ζεστό αντίπλευρα. (το ζεστό μιμείται ερεθιστική βλάβη και το κρύο καταστροφική βλάβη)
Βλάβη στην αιθουσαία συσκευή ή στο αιθουσαίο νεύρο
Βλάβη στους αιθουσαίους πυρήνες στο στέλεχος ή στις συνδέσεις τους
Βλάβη στην παρεγκεφαλίδα
ΔΙΑΦΟΡΟΔΙΑΓΝΩΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΝΥΣΤΑΓΜΟΥ
ΣΥΜΠΤΩΜΑ | ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟΣ | ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ |
Λανθάνουσα περίοδος νυσταγμού | 2-20 δευτερόλεπτα (συνήθως μετά 10-15 min) | Όχι, ξεκινάει αμέσως μετά την κίνηση |
Διάρκεια νυσταγμού | Λιγότερο από 30 sec | Περισσότερο από 30 sec |
Εξάντληση νυσταγμού | ΝΑΙ | ΟΧΙ |
Κατεύθυνση νυσταγμού | Σε μία κατεύθυνση (και συνήθως έχει φορά προς το αυτί που βρίσκεται χαμηλότερα) | Σε πολλές, ίσως |
Ένταση ιλίγγου | Σοβαρή | Συνήθως ελαφρά ή μέτρια |
Θέση κεφαλής | Ξεκινά ο νυσταγμός σε μία θέση | Έχει νυσταγμό σε περισσότερες από μία θέσεις |
ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΝΥΣΤΑΓΜΟΥ- ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ BARANY
Ο ασθενής κάθεται στο κρεβάτι του ενώ ο εξεταστής του κρατάει ακίνητο το κεφάλι. Ο εξεταστής χαμηλώνει απότομα το κεφάλι του ασθενούς μέχρι να βρεθεί έξω από το κρέβάτι και πιο κάτω από το οριζόντιο επίπεδο του κρεβατιού. Τότε ο λαβύρινθος που πάσχει βρίσκεται στο κατώτατο επίπεδο και παράγει ίλιγγο και νυσταγμό. Το κεφάλι στρέφεται προς τα δεξιά 45 μοίρες και παρατηρούμε την κίνηση των ματιών (αν υπάρχει νυσταγμός) όταν αυτά κινούνται προς τα δεξιά, αριστερά, κάτω ή πάνω. Βλέπω εάν ο νυσταγμός ξεκινάει αμέσως ή μετά από κάποια δευτερόλεπτα. Όταν δω τον νυσταγμό, περιμένω τουλάχιστον 30 δευτερόλεπτα για να δω αν εξαντλείται ή εάν συνεχίζει και πιο μετά. Ξαναγυρίζω τον ασθενή στην καθιστή θέση και επαναλαμβάνω την δοκιμασία. Παράγεται ξανά ο νυσταγμός; Εάν ναι, είναι το ίδιο ζωηρός όπως πριν;
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΛΕΙΔΙΑ:
Κάθετος νυσταγμός = κεντρικός (βλάβη στελέχους)
Ίλιγγος + ελάττωση ακοής στο ένα αυτί = περιφερική βλάβη (αίθουσα ή αιθουσαίο νεύρο)
Ζάλη από μόνη της, χωρίς άλλα συμπτώματα, συνήθως δεν είναι από ανεπάρκεια του σπονδυλοβασικού
Ίλιγγος + εμβοές + απώλεια ακοής = νόσος του Meniere
Νυσταγμός χωρίς ίλιγγο = συνήθως κεντρικός
ΔΙΑΦΟΡΟΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΖΑΛΗΣ
Ίλιγγος
Περιφερικός
Παροξυσμικός καλοήθης ίλιγγος θέσεως
Αιθουσαία νευρωνίτις
Νόσος του Meniere
Κεντρικός
Αιμορραγικά ή ισχαιμικά επεισόδια παρεγκεφαλίδος και εγκεφαλικού στελέχους
Ανεπάρκεια σπονδυλοβασικής αρτηρίας
Προσυγκοπή
Ορθοστατική υπόταση
Αφυδάτωση
Αναιμία
Καρδιακή ανεπάρκεια
Σύνδρομο υπεραερισμού
Διαταραχή της ισορροπίας
Βλάβη των βασικών αγγείων, των μετωπιαίων λοβών, της λευκής ουσίας, κλπ.
Υδροκέφαλος
Παρεγκεφαλιδική βλάβη
Ψυχογενής βλάβη
Γενικευμένη διαταραχή του άγχους (οξεία και μη)
Αγοραφοβία (διαταραχή πανικού)
Πολυπαραγοντικού τύπου ζάλη
Οφθαλμικού τύπου ζάλη
Φυσιολογική ζάλη
Ιλιγγος του ύψους
Ίλιγγος ταξιδιών
1.Ιλιγγος θέσης ,περιστροφικός ίλιγγος διάρκειας 5 εως 20 δευτερόλεπτα ,πιθανόν με νευροφυτικά συμπτώματα
α. Χωρίς προβλήματα ακοής ,χωρίς πονοκεφάλους
α1.Εαν ο ασθενης είναι ακομα σε κρίση κατα την εξέταση , ο χειρισμός του Hallpike προκαλεί περιστροφικό παροξυσμικό ίλιγγο , με εξοικείωση παρατηρίσιμη με άμεση εξέταση. Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης ή κουπουλολιθίαση του οπισθίου ημικυκλίου σωλήνα.
α2.Κατα την κλινική εξέταση ή την ηλεκτρονυσταγμογραφική καταγραφή ,παρατηρούνται συμπτώματα κεντρικής βλάβης :σακκαδική οφθαλμική παρακολούθηση , κατακόρυφος κατώτερος νυσταγμός , αρνητικό τεστ προσήλωσης ,δυσμετρικές σακκαδικές κινήσεις. Μικρός όγκος της παρεγκεφαλίδας ή δυσμορφία Arnold - Chiari
β. Χωρίς προβλήματα ακοής ,με πονοκεφάλους. Παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο σπονδυλοβασικού συστήματος
γ.Με προβλήματα ακοής ,χωρίς πονοκεφάλους
Αύξηση της πίεσης στον έξω ακουστικό πόρο του ωτός με βαρηκοία προκαλεί ίλιγγο και νυσταγμό -Λαβυρινθικό συρίγγιο
δ. Με προβλήματα ακοής ,με πονοκεφάλους
Συμπτώματα κεντρικής βλάβης (βλέπε παραπάνω) - όγκος παρεγκεφαλίδας ισχαιμικό επεισόδιο
2. Οχι ίλιγγος αλλά μάλλον αίσθηση ιλίγγου με αμφίπλευρη φωταισθησία ,παραισθησία ,ακοαισθησία.
Μέτρηση πίεσης στην όρθια και ξαπλωτή στάση - ορθοστατική υπόταση
3. Μεγάλες κρίσεις περιστροφικού ιλίγγου που διαρκούν 5 λεπτά μέχρι 5 ώρες
α. Χωρίς προβλήματα ακοής ,με πονοκεφάλους.
α1.Φυσιολογικές νευρολογικές εξετάσεις - Ημικρανία
β.Με προβλήματα ακοής ,χωρίς πονοκεφάλους
Μονοπλευρη νευροαισθητήρια βαρηκοία κοχλιακού τύπου- Νόσος Meniere
Βαρηκοία οπισθοκοχλιακού τύπου - ακουστικό νευρίνωμα
Βαρηκοια αγωγιμότητας ή μικτού τύπου με κανονικό τυμπανόγραμμα - Ωτοσπογγίωση
Βαρηκοια αγωγιμότητας ή μικτού τύπου μη κανονικό τυμπανόγραμμα - Χρόνια ωτίτιδα
γ. Χωρίς προβλήματα ακοής ,χωρίς πονοκεφάλους
Ολες οι ακουστικές εξετάσεις κανονικές -"επαναλαμβανόμενη αιθουσαία συνδρομή" ,παροξυσμικός ιδιοπαθής ίλιγγος.
4.Ενας πολύ δυνατός περιστροφικός ίλιγγος που διαρκεί αρκετές ημέρες ,με έντονα νευροφυτικά συμπτώματα που συχνά οδηγούν σε λάθος διάγνωση.
α.Χωρίς προβλήματα ακοής ,χωρίς πονοκεφάλους
α1.Απομονωμένος ,ιδιοπαθής ή σε περίπτωση ιικής η αγγειακής πάθησης - αιθουσαία νευροπάθεια
α2.Ερπης ζωστήρας ,σύνδρομο Ramsey-Hunt - νευρίτιδα απο έρπη ζωστήρα
β.Με προβλήματα ακοής ,χωρίς πονοκεφάλους
β1.Σε περιπτώσεις τραυματισμού ,περιλεμφικό συρίγγιο - διαλαβυρινθική ρήξη
β2.Σε περίπτωση ατυχήματος κατάδυσης - ατύχημα τραυματισμού απο πίεση σε κατάδυση
γ.Με πονοκεφάλους ,χωρίς προβλήματα ακοής
Η θερμική εξέταση δεν αποκαλύπτει πρόβλημα , το ΗΝΓ υποδεικνύει ενδείξεις κεντρικής βλάβης- αγγειακό επεισόδιο
5. Αίσθηση γραμμικής μετατόπισης
Αντίδραση οφθαλμικής απόκλισης -απόκλιση απο την υποκειμενική κατακόρυφο -απόκλιση προς τα πλάγια κατά την βάδιση - ωτολιθικό σύνδρομο.
6.Αστάθεια
α. Με προβλήματα ακοής
Μονόπλευρη βαρηκοία - Ακουστικό νευρίνωμα
β. Χωρίς προβλήματα ακοής (κοχλιακή βλάβη )
β1.Μέτρια αμφίπλευρη περιφερική βλάβη - Πρεσβυαστάθεια
β2.βλάβη των οδών ιδιουποδοχής των κινητικών κέντρων και κινητικής αντίδρασης - πρεσβυαταξία
β3.βλάβες του ωτολιθοφόρου συστήματος - κουπουλολιθίαση
β4.σημαντική αμφίπλευρη πάθηση της αίθουσας , που αποδεικνύεται με θερμική εξέταση - αμφίπλευρη βλάβη της
αίθουσας τπυπου ωτοτοξικότητας των αμινογλυκοσιδών -ημικρανία
β5.Νευρολογική εξέταση ,ΗΝΓ με κεντρική βλάβη - νευρολογικο εκφυλιστικό σύνδρομο -κρανιακός τραυματισμός.
7. Αίσθηση αστάθειας
Μια πρακτική προσέγγιση διαφοροδιάγνωσης στο οξύ επεισόδιο ιλίγγου
Οι ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτώματα οξέος επεισοδίου ιλίγγου αποτελούν διαγνωστική πρόκληση για τον κλινικό ιατρό. Οι κυριότερες αιτίες είναι η οξεία μονόπλευρη περιφερική αιθουσαιοπάθεια (αιθουσιαία νευρίτιδα), αγγειακό εγκεφαλικό, ημικρανία.
Ο έλεγχος σακαδικών κινήσεων κατά την παρατήρηση σταθερού στόχου στις στροφικές κινήσεις της κεφαλής (Halmagyi Head Thrust Test) χρησιμεύει σε περιπτώσεις οξείας κατάστασης διότι, μεταξύ των ανωτέρω τριών πιθανών διαγνωστικών εναλλακτικών, θα είναι θετικός μόνο σε ασθενείς με αιθουσαία νευρίτιδα.
Ιστορικό οξέος επεισοδίου ιλίγγου και αιφνίδια απώλεια ακοής παραπέμπει στη νόσο του Ménière αλλά ο κλινικός πρέπει να προσέχει την περίπτωση αγγειακού επεισοδίου της πρόσθιας κάτω παρεγκεφαλιδικής αρτηρίας που μπορεί να προκαλέσει έκπτωση της ωτοκοχλιακής λειτουργίας λόγω περιφερικής αιθουσαιο-κοχλιακής ισχαιμίας, αν και η επακόλουθη νευρολογική σημειολογία θα έπρεπε να εξαλείψουν οποιαδήποτε διαγνωστική ασάφεια.
Άλλες σπανιότερες μορφές οξέως ιλίγγου μπορεί να καταγραφούν σε τμήμα εκτάκτων περιστατικών. Όπως είναι γνωστό, απαιτείται πάντα προσεκτική μελέτη του ιστορικού καθώς και εστιασμένη εξέταση για την αξιολόγηση και τη διαχείριση του οξέος επεισοδίου του ιλίγγου.
Εξετάσεις ιλίγγου |
| Νυσταγμός - Ίλιγγος | |
|---|---|
 Ο ασθενής που βιώνει ίλιγγο ενδέχεται να παρουσιάζει οριζόντιες κινήσεις των οφθαλμών που καλούνται νυσταγμός. Εδώ η αργή φάση παίρνει το μάτι προς τα αριστερά (δεξιά στη εικόνα) μακριά από την προτιμώμενη θέση, ενώ η ταχεία φάση (ή σακκαδική) φέρνει το μάτι δεξιά πίσω στο οπτικό στόχο. | |
• Αταξία (έλλειψη συντονισμού), ανισορροπία και αστάθεια
• Δυσκολία με τη βάδιση
• Βαρηκοία
• Αδυναμία των άκρων
|
Εξετάσεις ιλίγγου Υπάρχουν διάφορες δοκιμασίες που βοηθούν στη διερεύνηση της αιθουσαίας αλλά και της κοχλιακής λειτουργίας που είναι απαραίτητη και αυτή στον ίλιγγο. Μία ποσοτική μέθοδος καταγραφής των οφθαλμικών κινήσεων που διενεργείται κατά τη διάρκεια ερεθισμού του λαβυρίνθου για την πρόκληση νυσταγμού καλείται νυσταγμογράφημα (ηλεκτρο/Βιντεο). Η υπολογιστική δυναμική ισορροπιογραφία [computerized dynamic posturography] αξιολογεί την ισορροπία και αποσκοπεί στη μέτρηση των διαφόρων κινητικών και αισθητικών συστημάτων που συμβάλλουν στη στάση και τη βάδιση. Μερικές κοινά χρησιμοποιούμενες δοκιμασίες που εκτιμούν την ακουστική λειτουργία είναι η τονική ακοομετρία, η ομιλητική ακοομετρία, η τυμπανομετρία, η δοκιμασία των ωτοακουστικών εκπομπών και οι στελεχιαία ακουστικά προκλητά δυναμικά (BERA). Η τονική ακοομετρία είναι το ακοογράφημα που μετρά την ακουστική ευαισθησία με τη χρήση αμιγών ήχων(τόνων) συχνότητας από 250 έως 8000 Hz σε ένα εύρος εντάσεων από 0 έως 100 dB. Η ακοομετρία ομιλίας ενσωματώνει διάφορες τεχνικές που αξιολογούν την αντίληψη και κατανόηση στοιχείων της ομιλίας. Τρεις τέτοιες δοκιμασίες είναι ο ουδός αντίληψης ή αναγνώρισης της ομιλίας, ο ουδός επίγνωσης της ομιλίας και η υπερουδική αναγνώριση λέξεων. Η τυμπανομετρία εκτιμά τη βατότητα της τυμπανικής μεμβράνης και του μέσου ωτός. Η δοκιμασία των ωτοακουστικών εκπομπών αξιολογεί τη λειτουργία του κοχλία. Ένας μικρός ανιχνευτής με ηχεία και μικρόφωνο εκπέμπει ήχους και λαμβάνει ένα σήμα από τα τριχωτά κύτταρα. Η απουσία ή η εξασθένιση των λαμβανομένων σημάτων επί εδάφους φυσιολογικής λειτουργίας του έξω και μέσου ωτός αποτελεί ένδειξη παθολογίας του κοχλία. Τα στελεχιαία ακουστικά προκλητά δυναμικά (BERA) παρέχουν μια αντικειμενική μέτρηση σχετικά με τη λειτουργία των περιφερικών και κεντρικών συνδέσεων της ακουστικής οδού. |
Ακουολογικές εξετάσεις ιλίγγου | Διαγνωστικές εξετάσεις ιλίγγου | |
| ||
| Αυτόματος, Βλεμματικός νυσταγμός(Gaze test) Δοκιμή σύγκλισης, Παρακολούθηση στόχου, Σακκαδική δοκιμή | |
| Δοκιμασίες θέσεως, Δοκιμασία για καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο θέσης (BPPV) Dix Halpike | |
| Δοκιμασία κίνησης κεφαλής (Head-shake nystagmus test) | |
| Δοκιμασία Romberg,Unterberger, Babinski Weil, Βαδίσεως σε μια γραμμή με τα μάτια κλειστά, Test δακτύλου–ρινός | |
| Σύμπτωμα συριγγίου, πίεση τράγου δοκιμασία Hennebert με πνευματικό ωτοσκόπιο Single, δοκιμασία στροφής | |
Διαγνωστικές εξετάσεις ιλίγγου
| Νυσταγμός - Ίλιγγος | |
|---|---|
Ο ασθενής που βιώνει ίλιγγο ενδέχεται να παρουσιάζει οριζόντιες κινήσεις τον οφθαλμών που καλούνται νυσταγμός. Εδώ η αργή φάση παίρνει το μάτι προς τα αριστερά (δεξιά στη εικόνα) μακριά από την προτιμώμενη θέση, ενώ η ταχεία φάση (ή σακκαδική) φέρνει το μάτι δεξιά πίσω στο οπτικό στόχο. | |
Η παρουσία αυτόματου νυσταγμού κατά τη διάρκεια της εξέτασης επιβεβαιώνει ότι πρόκειται για ίλιγγο. Επειδή η οπτική προσήλωση μπορεί να αναστείλει τον ήπιο αιθουσαίο νυσταγμό, τα μάτια πρέπει να εξετάζονται σε μειωμένο φως ή μέσω των γυαλιών Frenzel, ώστε να αποτραπεί η οπτική προσήλωση.
Γυαλιά Frenzel
Συχνά το είδος του νυσταγμού οδηγεί στη διάκριση μεταξύ κεντρικού και περιφερικού ιλίγγου. Ο νυσταγμός των περιφερικών βλαβών είναι οριζοντιοκυκλικός ή λιγότερο συχνά οριζόντιος, ποτέ όμως αμιγώς κυκλικός ή αμιγώς κάθετος. Οι κεντρικές βλάβες προκαλούν οποιασδήποτε κατεύθυνσης νυσταγμό. Ο αμιγώς κάθετος ή αμιγώς κυκλικός νυσταγμός χαρακτηρίζουν μόνο τις κεντρικού τύπου βλάβες.
Στις περιφερικού τύπου βλάβες η κατεύθυνση του νυσταγμού παραμένει η ίδια (μονής κατεύθυνσης) σε όλες τις θέσεις του βλέματος και είναι προς την υγειή πλευρά. Νυσταγμός μονής κατεύθυνσης μπορεί να εμφανιστεί και σε κεντρικού τύπου βλάβες. Όταν όμως η κατεύθυνση του νυσταγμού αλλάζει (διπλής κατεύθυνσης) με τις βλεμματικές θέσεις τότε η προέλευση του είναι πάντα κεντρική. Τέλος στις περιφερικού τύπου βλάβες η καθήλωση του βλέμματος (οπτική προσήλωση) τείνει να εξαλείψει το νυσταγμό, ενώ στις κεντρικού τύπου βλάβες δεν επέρχεται εξάλειψη.
Δοκιμή σύγκλισης. Το τεστ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αποκαλύψει την παρουσία των ποιό αδύνατων νυσταγμών. Ο εξεταστής ζητάει από τον εξεταζόμενο εστιάσει την όρασή του σε ένα αντικείμενο που πλησιάζει πολύ κοντά στα μάτια, περίπου 10-15 εκατοστά.
Προκειμένου να διατηρηθεί η εστίαση στο αντικείμενο, τα εξεταζόμενα μάτια συγκλίνουν, δηλαδή οι άξονες των ματιών περιστρέφονται προς τα μέσα. Ένας νυσταγμός με αδύναμο- μικρό πλάτος μπορεί στη συνέχεια να αυξηθεί και να γίνει πιο εύκολο ορατός.Η δοκιμή σύγκλισης μπορεί να είναι δύσκολο να διεξαχθεί σε ανθρώπους άνω των 65 ετών, δεδομένου ότι συχνά έχουν μειωμένη ικανότητα να συγκλίνουν τα μάτια. Κατά τη δοκιμασία αυτή ο ασθενής τοποθετείται σε καθιστή θέση με τον αυχένα σε υπερέκταση 20 μοιρών και στροφή 45 μοιρών προς τη μία πλευρά. Ακολούθως ο ασθενής φέρεται ταχέως σε κατακεκλιμένη θέση, έτσι ώστε το κεφάλι να προεξέχει από το εξεταστικό κρεβάτι. Ο ασθενής παραμένει σε αυτή τη θέση επί τουλάχιστον 30 sec και παρατηρείται για την εμφάνιση νυσταγμού. Στη συνέχεια ο ασθενής επαναφέρεται στην καθιστή θέση και παρατηρείται επί ακόμα 30 sec για την εμφάνιση νυσταγμού. Η δοκιμασία εκτελείται και με το κεφάλι προς την αντίθετη πλευρά. Η δοκιμασία επαναλαμβάνεται ώστε να ελεγχθεί αν ο παραγόμενος νυσταγμός βαθμιαία εξαλείφεται (κάματος). Όταν ο νυσταγμός είναι περιφερικής προέλευσης τότε παρουσιάζει μιά καθυστέρηση (λανθάνοντα χρόνο) 3-10 sec και εξαλείφεται γρήγορα με την επανάληψη της δοκιμασίας και με την προσήλωση του βλέμματος. Ο νυσταγμός που προέρχεται από βλάβες του κεντρικού νευρικού συστήματος δεν παρουσιάζει λανθάνουσα περίοδο και δεν εξαλείφεται. Η δοκιμασία Dix-Halpike είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στην εκτίμηση του καλοήθους περιφερικού ιλίγγου θέσεως. Κατά κανόνα κατά τη δοκιμασία αυτή αναπαράγεται ίλιγγος σε περίπτωση βλάβης του οπισθίου ημικυκλίου σωλήνα της πλευράς προς την οποία είναι στριμένο το κεφάλι. 
Ένα θετικό τεστ(σε οριζόντιο επίπεδο όπως στην κατωτέρω εικόνα) υποδηλώνει μέτρια έως σοβαρή απώλεια της λειτουργίας του οριζόντιου ημικυκλικού σωλήνα στην πλευρά προς την οποία η δοκιμή είναι θετική.
Δείτε λεπτομέρειες για το Head thrust test
Η δοκιμασία απότομης στροφής της κεφαλής, που ελέγχει τη λειτουργία του οριζόντιου ημικυκλικού σωλήνα, είναι σήμερα μια εκτεταμένα χρησιμοποιούμενη εξέταση στα ιατρεία, σε όλο τον κόσμο. Ο εξεταστής κρατά την κεφαλή του ασθενούς με τα δύο του χέρια και εφαρμόζει σύντομες, μικρής κλίμακας (5-10 μοιρών) και υψηλής επιτάχυνσης (3.000-4.000 μοίρες / δευτερόλεπτο) στροφές της κεφαλής του ασθενούς, ενώ αυτός προσπαθεί να καθηλώσει το βλέμμα του στη μύτη του εξεταστή. Φυσιολογικά, οι οφθαλμοί του ασθενούς θα παραμείνουν σταθερά στη θέση τους, καθώς το VOR θα προκαλέσει μια ίση και αντίθετη κίνησή τους ώστε να διορθωθεί η μετακίνηση της κεφαλής. Εάν η ευαισθησία του VOR μειωθεί, οι οφθαλμοί μετακινούνται μαζί με την κεφαλή και ο ασθενής θα πρέπει να κάνει διορθωτικές γρήγορες οφθαλμικές κινήσεις (σακκαδικές) ώστε να επανακαθηλώσει το βλέμμα στο στόχο. Οι διορθωτικές σακκαδικές κινήσεις του βλέμματος μετά από πλάγιες ωθήσεις της κεφαλής μόνο προς τη μια πλευρά υποδηλώνουν μονόπλευρο έλλειμμα του VOR, ενώ όταν εμφανίζονται μετά από κινήσεις της κεφαλής προς αμφότερα τα πλάγια υποδηλώνουν αμφοτερόπλευρο έλλειμμα.
Η ευαισθησία της δοκιμασίας απότομης στροφής της κεφαλής για τον προσδιορισμό της απώλειας λειτουργίας του οριζόντιου ημικυκλικού σωλήνα ποικίλει, ανάλογα με τη σοβαρότητα του ελλείμματος και πιθανότατα ανάλογα με την τεχνική και την εμπειρία του εξεταστή. Όταν συνυπάρχει πλήρης μονόπλευρη απώλεια απάντησης στο θερμικό ερεθισμό, η ευαισθησία της δοκιμασίας απότομης στροφής της κεφαλής προσεγγίζει το 100%, αλλά πέφτει γρήγορα, σε λιγότερο από 50%, όταν υπάρχει μερική μονόπλευρη απώλεια της απάντησης στο θερμικό ερεθισμό διά του έξω ωτός. Η ειδικότητα για τα μονόπλευρα ελλείμματα διαμορφώνεται περίπου στο 95%.
Μόνο μια αναδρομική μελέτη έχει αξιολογήσει την ευαισθησία και ειδικότητα της δοκιμασίας απότομης στροφής της κεφαλής για τον προσδιορισμό μιας αμφοτερόπλευρης αιθουσοπάθειας. Οι Schubert και συνεργάτες ανασκόπησαν κλινικά αρχεία ως προς τα αποτελέσματα της δοκιμασίας απότομης στροφής της κεφαλής, επί 32 ασθενών με αμφοτερόπλευρη αιθουσοπάθεια, η οποία έχει τεκμηριωθεί μέσω μειωμένης απάντησης στο θερμικό ερεθισμό του έσω ωτός και στη δοκιμασία περιστροφής. Συνολικά, η ευαισθησία της δοκιμασίας απότομης στροφής της κεφαλής ήταν 84% (76% στη μερική και 100% στην πλήρη αμφοτερόπλευρη αιθουσοπάθεια), ενώ η ειδικότητα της ήταν 82%.
| Δοκιμή | Ευαισθησία | Ειδικότητα | Υποκειμε- νικότητα | Ανοχή | Kλινική Χρησιμότητα | Ασφάλεια |
| Head-Impulse Test | Μέση | Υψηλή | Υψηλή | Υψηλή | Μεσαία | Μεσαία |
| Head-heave test | Αγνωστη | Αγνωστη | Υψηλή | Αγνωστη | Χαμηλή | Ασαφής |
| Head-Shaking test | Υψηλή | Μέση | Χαμηλή | χαμηλή | Μεσαία | Υψηλή |
| Vibration Test | Μέση | Μέση | Χαμηλή | πολύ Υψηλή | Υψηλή | Υψηλή |
| VHIT test | Μέση | Χαμηλή | Χαμηλή | Μάλλον πολύ Υψηλή | Μεσαία | Μεσαία |
Η δοκιμασία απότομης ώθησης της κεφαλής [head heave test] αξιολογεί τη λειτουργία του οριζόντιου γραμμικού VOR, που είναι ένα οφθαλμικό αντανακλαστικό της ωτοκονίας. Διενεργείται με τρόπο παρόμοιο με τη δοκιμασία απότομης στροφής της κεφαλής, εκτός του ότι αντί για μια ταχεία στροφή της κεφαλής, η κεφαλή ωθείται προς τα πλάγια (μια γραμμικού τύπου μετατόπιση), πρώτα προς τη μια πλευρά και μετά προς την άλλη. Στην περίπτωση αυτή, οι διορθωτικές σακκαδικές κινήσεις υποδηλώνουν μειωμένη ευαισθησία του γραμμικού VOR, αλλά όχι και του γωνιακού. Δεν έχουν υπάρξει αναφορές επί της ευαισθησίας ή ειδικότητας αυτής της σχετικά νέας κλινικής δοκιμασίας για τη μονόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη απώλεια της αιθουσαίας λειτουργίας.
Ακουολογικές εξετάσεις ιλίγγου
Εξέταση με τονοδότες
Χρησιμοποιώντας έναν τονοδότη (διαπασών), μπορεί να προσδιοριστεί αδρά μια απώλεια ακοής, και επί πλέον βλέπουμε αν είναι αγωγιμότητος ή νευροαισθητήριος. Γίνεται σύγκριση της ακοής δια του αέρα και δια των οστών. Για τη μελέτη της αγωγιμότητας του αέρα, το διαπασών φέρεται μπροστά στο αυτί, ενώ για την αγωγιμότητα των οστών τοποθετείται πίσω στη μαστοειδή. Το ηχητικό κύμα δια του αέρος ταξιδεύει κατά μήκος του καναλιού του αυτιού και μέσα από το Τύμπανο και τα οστάρια προς τον κοχλία. Στην δια των οστών αγωγής ταξιδεύει με την δόνηση του ίδιου του οστού. Αυτή η διέγερση αποφεύγει το μέσο αυτί και διεγείρει άμεσα την κοχλία.
Στη δοκιμασία Weber το διαπασών τοποθετείται στην κορυφή του κρανίου ή το μέτωπο. Είναι ιδιαίτερα κατατοπιστική σε περίπτωση ετερόπλευρης βαρηκοΐας
Στην περίπτωση της νευροαισθητήριας απώλεια ακοής, ο ήχος γίνεται αντιληπτός από το αυτί με την καλύτερη ακοή. Καθώς το ερέθισμα παρουσιάζεται στο κέντρο του κρανίου, φτάνει ταυτόχρονα και στους δύο κοχλίες. Η καλύτερος κοχλίας (με το χαμηλότερο ακουστικό κατώφλι) αντιλαμβάνεται καλύτερα τον ήχο και ως εκ τούτου εντοπίζεται σε εκείνη την πλευρά. Ο κοχλίας με αυξημένα ακουστικό κατώφλι δεν παρέχει καμία ακουστική αίσθηση.
Στην περίπτωση της αγώγιμης απώλειας ακοής, ο ήχος γίνεται αντιληπτός από το προσβεβλημένο αυτί γιατί δεν μπορεί να γίνει «διαρροή» μέσω της αλυσίδας των οσταρίων, και οδηγεί σε μια ψευδή αίσθηση ενίσχυσης σε σύγκριση με το υγιές ετερόπλευρο αυτί.
Ακοόγραμμα
βαρηκοΐα αγωγιμοτητοςβαρηκοΐα αντιλήψεως
βαρηκοΐα μικτου τυπου
Τυμπανομετρία
Ακουστικά προκλητά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους (ABR)
Με τη μέθοδο αυτή καταγράφουμε με ηλεκτρόδια που τοποθετούνται στο κεφάλι, τις απαντήσεις του ακουστικού νευρικού συστήματος σε διάφορες εντάσεις ήχου.
Στα ακουστικά προκλητά δυναμικά του εγκεφαλικού στελέχους(ABR) χορηγούνται, ακουστικά ερεθίσματα με τη μορφή κλίκ (clicks=μια σειρά από διακοπτόμενους ήχους), τα οποία προκαλούν νευροηλεκτρική δραστηριότητα(ηλεκτρικά δυναμικά) της κεντρικής ακουστικής οδού(ακουστικό νεύρο και εγκέφαλος) για 12,5 msec μετά από την εκπομπή τους, η οποία και καταγράφεται με ηλεκτρόδια, που τοποθετούνται στο κεφάλι του εξεταζόμενου.
Οι πρώτες πέντε κυματομορφές (κύματα Ι εως V)που καταγράφονται με την μορφή γραφικής παράστασης από ένα κομπιούτερ, αξιολογούνται ως προς το μέγεθος και το χρόνο που μεσολάβησε από τη χορήγηση του ακουστικού ερεθίσματος έως την εμφάνισή τους(καθυστέρηση ή λανθάνων χρόνος).
Τα ακουστικά προκλητά δυναμικά του εγκεφαλικού στελέχους αποτελούν σήμερα την πιο αξιόπιστη μέθοδο αντικειμενικής εκτίμησης της ακουστικής λειτουργίας, που χρησιμοποιείται
1)στην ανιχνευτική εξέταση της ακοής των νεογνών,
2)στη διάγνωση και στη διαφορική διάγνωση της βαρηκοΐας (ακουστικό νευρίνωμα).
Η μέθοδος χρησιμοποιείται επίσης στη διεγχειρητική παρακολούθηση της ακουστικής λειτουργίας (monitoring) σε επεμβάσεις
(π.χ. ακουστικό νευρίνωμα, όγκοι γεφυροπαρεγκεφαλιδικής γωνίας) και σε ασθενείς που βρίσκονται σε κωματώδη κατάσταση.
Η διαγνωστική αξία της μεθόδου, οφείλεται στη μεγάλη ευαισθησία και ειδικότητα που διαθέτει για την αντικειμενική εκτίμηση της ανατομικής και λειτουργικής ακεραιότητας του ακουστικού συστήματος.
Η κυματομορφή ABR, αποτελείται από τα βασικά κύματα Ι–III–V. Το αποτέλεσμα της εξέτασης αξιολογείται από την παρουσία ή μη της κυματομορφής, από τη μορφολογία των κυμάτων, από το εύρος (amplitude), τον λανθάνοντα χρόνο (wave latency) και τους διακυματικούς χρόνους (interwave latency).