Ωτίτιδα στα παιδιά ΟΛΑ

Κάνετε κλίκ σε ότι σας ενδιαφέρει

• Κάθε κοκκίνισμα του τυμπάνου δεν είναι ωτίτιδα, αλλά και κάθε ωτίτιδα δεν θέλει αντιβίωση.

• Το ερύθημα του τυμπάνου, η μυριγγίτιδα, και η συλλογή διαφανούς υγρού, δεν αποτελούν οξεία μέση ωτίτιδα, και δεν χορηγείται αντιβίωση.

• Σε υγιή παιδιά άνω των δυο ετών, με
οξεία μέση ωτίτιδα και ήπιο πόνο και πυρετό, δεν χορηγείται αντιβίωση.

Κέντρο μελέτης ωτίτιδας

• Η αντιβίωση δεν ενδείκνυται για την αρχική θεραπεία της μέσης ωτίτιδας με συλλογή υγρού (εκκριτική ωτίτιδα) αλλά πρέπει να χορηγείται σε συλλογές που διαρκούν περισσότερο από 3 μήνες.

Κάνετε κλίκ σε ότι σας ενδιαφέρει.

Πρόληψη
• Αποτροπή στα κοινά κρυολογήματα. Μάθετε στο παιδί σας να πλένει τα χέρια του συχνά και καλά, περιορίστε το χρόνο που περνάει το παιδί σας στον παιδικό σταθμό.
• Αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα του παιδιού.
• Θηλάζετε το μωρό σας, για τουλάχιστον έξι μήνες. Το μητρικό γάλα περιέχει αντισώματα που προστατεύουν από τις λοιμώξεις.
• Εάν ταΐζετε με μπιμπερό, κρατήστε το μωρό σας σε ποιο όρθια θέση.

• Η χρήση πιπίλας ευνοεί την ωτίτιδα.
• Εποχιακός εμβολιασμός κατά της γρίπης και του πνευμονοκόκκου μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των λοιμώξεων του αυτιού.

Δείτε πως μπορείτε να βαθμολογίσετε τη βαρύτητα της ωτίτιδας του παιδιού σας γιατί μπορεί να μην χρειάζεται αντιβίωση.

Δείτε την εκκριτική ωτίτιδα

Περιεχόμενα

1 Μέση ωτίτιδα

Ακουολογικές εξετάσεις παιδιών		Διαγνωστικές εξετάσεις παιδιών
Παιδικό Ακοόγραμμα		Απλή ωτοσκόπηση
Παιχνιδοακουομετρία		Ωτοσκόπηση υπό πίεση(Single)
Τυμπανομετρία		Videoωτοσκόπιση
Ωτοακουστικές εκπομπές (ΟΑΕ )		Ωτοσκόπηση με μικροσκόπιο
Ακουστικά προκλητά δυναμικά		Ενδοσκόπιση μύτης λαιμού

ΤΕΛΟΣ τα κλάματα Παιδο-Ωτορινολαρυγγολογία

Γρήγορη και άμεση ενδοσκόπηση του τυμπάνου σε δευτερόλεπτα για να μην κλάψη το παιδί και μετά προβολή του υπό μεγάλη μεγέθυνση σε οθόνη για λεπτομερή ανάλυση και μελέτη.

Videoωτοσκόπιση Video ωτοσκόπιση

Ωτοσκόπιση με ψυχρό φωτισμό και μεγέθυνση (λούπες)

Σήμερα πλέον χρησιμοποιούμε ωτοσκόπια με ψυχρό φωτισμό, που είναι ισχυρός και μοιάζει ποιό πολύ με το φυσικό φώς. Ο καλός φωτισμός είναι το Α και το Ω της καλής ωτοσκόπησης. Η χρήση μεγέθυνσης βοηθάει ακόμη περισσότερο. Εμείς στο ιατρείο, στην ωτοσκόπηση αλλά και σε όλες τις ιατρικές πράξεις και χειρουργεία χρησιμοποιούμε μετωπιαίο φωτισμό με μεγέθυνση (λούπες), ένα σύγχρονο εργαλείο που έχει τα πλεονεκτήματα του χειρουργικού μικροσκοπίου και είναι φορητό. Μας είναι αδιανόητο να κάνουμε σήμερα ιατρικές πράξεις χωρίς τη βοήθεια αυτού του εργαλείου.

Ωτίτιδα παιδιά	Αιτίες Συμπτώματα	Διάγνωση	Θεραπεία	Κέντρο ωτίτιδας	Επιπλοκές	ΟΛΑ

Δείτε για την εξωτερική ωτίτιδα και τα βουλωμένα αυτιά του παιδιού σας .

Το παιδί σας έχει ωτίτιδα; Πονάει, πιάνει το αυτί του, έχει γκρίνια, και πυρετό; Κατ αρχήν μην πανικοβάλλεστε δώστε του παυσίπονο, προσέξετε μην μπει νερό στο αφτί και τηλεφωνήστε στο γιατρό. Η ωτίτιδα είναι πολύ συχνή στα παιδιά και αντιμετωπίζεται με επιτυχία.

Μέση ωτίτιδα

Με δύο λόγια....

Η μέση ωτίτιδα είναι μια επώδυνη φλεγμονή του μέσου αυτιού συνήθως μετά από ρινίτιδα(κοινό κρυολόγημα), συχνότερη στα παιδιά, λόγω της κοντής ευσταχιανής και του ανεπαρκώς ανεπτυγμένου ανοσοποιητικού τους συστήματος.

Οι κύριες αιτίες της μέσης ωτίτιδας είναι οι λοιμώξεις, η απόφραξη της ευσταχιανής σάλπιγγας, η υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια) και η αλλεργική ρινίτιδα.Επειδή συνήθως περνάει από μόνη της και χωρίς αντιβιοτικά, η θεραπεία αρχίζει με τη διαχείριση του πόνου και την παρακολούθηση.
Σε βρέφη κάτω των 2 ετων και ιδίως κάτω των 6 μηνών και σοβαρές περιπτώσεις μεγαλύτερων, με υψηλό πυρετό πάνω από 39 και έντονο και επίμονο πόνο, γενικώς απαιτούνται αντιβιοτικά.
Υποτροπιάζουσα ωτίτιδα, χρόνια μέση ωτίτιδα, και επίμονο υγρό στο μέσο αυτί, μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα ακοής και άλλες σοβαρές επιπλοκές, και να χρειασθούν εγχείρηση.

οξεία μέση ωτίτιδα,ωτοσκόπιση

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό

Επικοινωνήστε με το γιατρό σας αν:

Το παιδί σας είναι κάτω των 2 ετών και ιδίως κάτω των 6 μηνών
Ο πόνος, πυρετός, ευερεθιστότητα δεν βελτιωθεί μέσα σε 24 έως 48 ώρες
Το παιδί φαίνεται πιο άρρωστο από μια απλή λοίμωξη του αυτιού
Το παιδί σας έχει υψηλό πυρετό πάνω από 38,5C και έντονο πόνο
Έντονος πόνος που σταματά ξαφνικά και βγαινει υγρό, αυτό μπορεί να σημαίνει ρήξη τυμπάνου
Τα συμπτώματα επιδεινώνονται
Το παιδί σας έχει ιδιαίτερα σοβαρή κεφαλαλγία, ζάλη, πρήξιμο γύρω από το αυτί, ή σύσπαση των μυών του προσώπου

περισσότερα....

Η δημιουργία της μέσης ωτίτιδας

H μόλυνση προκύπτει συχνά από μια άλλη ασθένεια όπως κοινό κρυολόγημα, γρίπη ή αλλεργία που προκαλεί συμφόρηση και οίδημα των ρινικών κοιλοτήτων, του φάρυγγα και ευσταχιανών σαλπίγγων.
Η οξεία μέση ωτίτιδα(ΟΜΩ) σχετίζεται στενά με ιογενείς ή βακτηριακές λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, αν και διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι το 25% των περιπτώσεων ΟΜΩ δεν σχετίζονται με κάποιο ειδικό παθογόνο, (Κlein, 1995). Οι ιοί απαντώνται στο 25% περίπου των περιπτώσεων με ΟΜΩ και συχνά προηγούνται ή συνυπάρχουν με βακτηριακή λοίμωξη, (Κlein, 1995).

Οι ευσταχιανές ή ακουστικές σάλπιγγες είναι στενοί σωλήνες(το πέρασμα που συνδέει το πίσω μέρος της μύτης με το μέσο αυτί) που ανοιγοκλείνουν κυρίως στην κατάποση ανανεώνοντας έτσι τον αέρα και εξισώνοντας την πίεση μεταξύ της κοιλότητας του μέσου ωτός και το εξωτερικό περιβάλλον και επιτρέπουν το υγρό και τη βλέννα να αποβάλλεται από την κοιλότητα του μέσου ωτός. Η φλεγμονή του μέσου ωτός προκαλεί απόφραξη στις ευσταχιανές σάλπιγγες που παγιδεύουν έτσι το υγρό. Τα βακτήρια από το πίσω μέρος της μύτης ταξιδεύουν μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας απευθείας στην κοιλότητα του μέσου ωτός και πολλαπλασιάζονται στο υγρό.

Τα παιδιά στις ηλικίες από 6 μηνών ως 6 ετών και μάλιστα από 6 μηνών έως 2 ετών πλήττονται πιο συχνά από τους ενήλικες, λόγω του μικρού μεγέθους και της οριζόντιας θέσης της ευσταχιανής(στους ενήλικες είναι λοξή 45 μοίρες προς τα κάτω και διευκολύνει το υγρό και τη βλέννα να ρέει και να αποβάλλεται), πιθανώς δε και λόγω ανωριμότατος των μυών του φάρυγγα που την ανοιγοκλείνουν κατά την κατάποση.

Επίσης λόγω του ανεπαρκώς ανεπτυγμένου ανοσοποιητικού τους συστήματος.

Η υπερβολική βλέννα και το σάλιο που παράγεται κατά τη διάρκεια της οδοντοφυΐας φαίνεται να παίζει κάποιο ρόλο.

Στα παιδιά με σύνδρομο Down η ευσταχιανή σάλπιγγα παραμένει πάντοτε ανοικτή.

Στα παιδιά η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι βραχύτερη και τα βακτηρίδια χρειάζονται λιγότερο δρόμο για να φτάσουν στο μέσο αυτί. Ο ενεργητικός καθαρισμός του μέσου αυτιού παρεμποδίζεται, αν δεν λειτουργεί κανονικά το κροσσωτό επιθήλιο του βλεννογόνου του, συνεπεία της βλάβης του από διάφορες ιογενείς λοιμώξεις ή βακτηριδιακές τοξίνες, όπως η πνευμολυσίνη που παράγεται από τον πνευμονιόκοκκο (Streptococcus pneumoniae).

Η φλεγμονή μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα μιας λοίμωξης που εκτείνεται έως την ευσταχιανή σάλπιγγα. Αυτός ο σωλήνας μπορεί να αποφραχθεί από μια βακτηριακή ή ιογενή λοίμωξη ή από υπερτροφικές αδενοειδείς εκβλαστήσεις. Το υγρό που παράγεται από τη φλεγμονή και την αρνητική πίεση στο μέσο αυτί, δεν μπορεί να παροχετευθεί μέσω της ευσταχιανής και αθροίζεται στο μέσο αυτί.
Συνήθως στις μισές περιπτώσεις(50%) το υγρό αυτό αποροφάται σε δυο με τρεις εβδομάδες, μετά τρεις μήνες γίνεται καλά άλλο ένα 25% και μάλιστα χωρίς φάρμακα, από το υπόλοιπο 25% ένα ποσοστό αυτοιάται ενώ το υπόλοιπο οδηγείται σε χειρουργική επέμβαση.

Πίνακας 1

Η οξεία μέση ωτίτιδα(ΟΜΩ), είναι η συχνότερη βακτηριακής αιτιολογίας νόσος των νεογνών και των παιδιών στην Ελλάδα.
Συχνότερη εποχή εμφάνισης της νόσου είναι ο χειμωνας.
Tα παιδιά που ζουν σε ατμόσφαιρα παθητικού καπνίσματος έχουν σημαντική προδιάθεση να πάθουν ΟΜΩ.
Το 75% των περιπτώσεων ΟΜΩ συμβαίνουν σε παιδιά κάτω των 10 ετών και συχνότερα στα αγόρια.
Είναι συνηθέστερη στα παιδιά από οτι στους ενήλικες, ξεκινώντας από τη νεογνική ηλικία μέχρι την ηλικία των 12 ετών.
Ένα στα τέσσερα παιδιά πρόκειται να εμφανίσει κάποιο επεισόδιο μέσης ωτίτιδας μέσα στα πρώτα 10 χρόνια της ζωής του, ενώ η μέγιστη συχνότητα εμφάνισης αυτών των επεισοδίων παρατηρείται στις ηλικίες από 6 μηνών ως 6 ετών και μαλλιστα από 6 μηνών έως 2 ετών.
Σε πολλά βρέφη και παιδιά κάτω των 7 ετών υπάρχει διαταραχή του μηχανισμού του ανοίγματος της ευσταχιανής σάλπιγγας.Η δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας,καθώς και η ευρεία ή παραμένουσα ανοιχτή ευσταχιανή σάλπιγγα αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες ΟΜΩ.
Στα παιδιά η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι βραχύτερη και τα βακτηρίδια χρειάζονται βραχύτερο δρόμο για να φτάσουν στο μέσο αυτί. Η ενεργητική κάθαρση του μέσου ωτός παρεμποδίζεται, αν δεν λειτουργεί κανονικά το κροσσωτό επιθήλιο του βλεννογόνου του, συνεπεία της βλάβης του από διάφορες ιογενείς λοιμώξεις ή βακτηριδιακές τοξίνες, όπως η πνευμολυσίνη που παράγεται από τον πνευμονιόκοκκο (Streptococcus pneumoniae).
Στα παιδιά με σύνδρομο Down η ευσταχιανή σάλπιγγα παραμένει πάντοτε ανοικτή.
Η έγκαιρη αναρρόφηση του ρινοφάρυγγα μπορεί να περιορίσει την είσοδό του αμνιακού υγρού στο μέσο αυτί και να προληφθεί η ΟΜΩ στα νεογνά.

Οξεία πυώδης μέση ωτίτιδα, είναι η λοίμωξη του μέσου ωτός απο βακτήρια με αιφνίδια έναρξη και μικρή χρονική διάρκεια.

Εκκριτική ωτίτιδα, ή ορώδης μέση ωτίτιδα, ή χρόνια μέση ωτίτιδα με ορώδη συλλογή υγρού, ή Μέση ωτίτιδα με εξίδρωμα(Otitis media with effusion), ή κολλώδες ούς (glue ear), είναι η φλεγμονή και συσσώρευση (συλλογή) υγρού στο μέσο αυτί πίσω από ακέραια τυμπανική μεμβράνη ενώ η λοίμωξη έχει περάσει, ή χωρίς βακτηριακή ή ιογενή λοίμωξη, λόγω δυσλειτουργίας ή απόφραξης(απο κρεατάκια) της ευσταχιανής.

Εκκριτική ωτίτιδα ή μέση ωτίτιδα με συλλογή υγρού

Αν συμβαίνουν πολλά και συχνά επεισόδια οξείας πυώδους μέσης ωτίτιδας(πάνω απο 3 το εξάμηνο η 4 το χρόνο με «καθαρισμό» της λοίμωξης μεταξύ των επισοδείων), τότε μιλάμε για υποτροπιάζουσα μέση ωτίτιδα.

Υποτροπιάζουσα μέση ωτίτιδα

Σε χρόνιες καταστάσεις με ωτόρροια(πύον στο αυτί) και διάτρηση(τρύπα)του τυμπανικού υμένα μιλάμε για χρόνια μέση ωτίτιδα ή χολοστεάτωμα και χρειάζεται απαραίτητα χειρουργείο.

Φυσιολογικό τύμπανο Ατελεκτασία(έλειψη αέρος) Χολοστεάτωμα

Αιτίες και προδιαθεσικοί παράγοντες

Μέση ωτίτιδα παθαίνουν περίπου τα 2 / 3 των παιδιών τουλάχιστον μια φορά πριν τα δεύτερα γενέθλιά τους.

Ο παιδικός σταθμός αυξάνει την πιθανότητα λοιμώξεων, η ατμοσφαιρική ρύπανση και η έκθεση στον καπνό τσιγάρου παίζει επίσης ρόλο όπως και το οικογενειακό ιστορικό με πολλές ωτίτιδες σε άλλα μέλη της οικογένειας.

Οσο μεγαλώνει το παιδί, τόσο μειώνεται η συχνότητα της μέσης ωτίτιδας. Αν το πρόβλημα παραμείνει τότε συνιστάται αλλεργιολογικός έλεγχος ή/και ανοσολογικός έλεγχος για την τυχόν ύπαρξη ανοσοανεπάρκειας.

Οι τέσσερις κύριες αιτίες της μέσης ωτίτιδας είναι η αλλεργία και αλλεργική ρινίτιδα, η λοίμωξη, η απόφραξη της ευσταχιανής σάλπιγγας και η διατροφική ανεπάρκεια.

Αλλεργία και αλλεργική ρινίτιδα. Τα αερομεταφερόμενα αλλεργιογόνα μπορούν να προκαλέσουν ωτίτιδα. Μελέτες έχουν δείξει ότι πιθανώς και τα τρόφιμα. Τα πιο κοινά αερομεταφερόμενα αλλεργιογόνα είναι, οι γύρεις, σκόνη του σπιτιού, τρίχωμα ζώων, μούχλα, μύκητες, ο καπνός του τσιγάρου, το διοξείδιο του θείου, και οι πτητικές οργανικές ενώσεις, όπως τα φυτοφάρμακα, φορμαλδεΰδη, και τα ζιζανιοκτόνα. Τα πιο συνηθισμένα τρόφιμα είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα (από αγελάδες), το σιτάρι, το ασπράδι αυγού, τα προϊόντα από φυστίκι, σόγια, καλαμπόκι, πορτοκάλια, ντομάτες και το κοτόπουλο.

Λοιμώξεις. Η φλεγμονή της μέσης ωτίτιδας οφείλεται σε ιούς ή βακτήρια που προσβάλλουν τα κύτταρα που καλύπτουν το λαιμό, την ευσταχιανή σάλπιγγα, και το μέσο αυτί. Όταν μολυνθούν αυτά τα κύτταρα πρήζονται και εκκρίνουν μια παχιά βλέννα που μπορεί να φράξει την ευσταχιανή σάλπιγγα και να προκαλέσει διαταραχές στην πίεση του μέσου αυτιού πίσω από το τύμπανο. Μερικά από τα πιο κοινά βακτήρια που προκαλούν αυτή τη μόλυνση είναι ο πνευμονόκοκκος (Streptococcus pneumoniae), ο αιμμόφιλος της ινφλουενζας (Haemophilus influenzae) και η μοραξελλα η καταρροϊκή (Moraxella catarrhalis).

Απόφραξη της ευσταχιανής σάλπιγγας. Αυτή η απόφραξη μπορεί να είναι αποτέλεσμα από υπερτροφικές αμυγδαλές ή αδενοειδείς εκβλαστήσεις ή αλλεργική ρινίτιδα.

Ο ρόλος των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια)

Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις μοιάζουν με μικρά μαξιλάρια (λεμφικού ιστού) κολλημένα ψηλά στο ρινοφάρυγγα στο πίσω μέρος της μύτης και του λαιμού που πιστεύεται ότι παίζουν ρόλο στη δραστηριότητα του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτή η λειτουργία μπορεί να τις καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτες σε μολύνσεις και φλεγμονές.
Επειδή οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις βρίσκονται κοντά στο στόμιο (άνοιγμα) των ευσταχιανών, φλεγμονή ή υπερτροφία τους μπορεί να τις αποφράξει, συμβάλλοντας έτσι στην μόλυνση του μέσου ωτός. Η φλεγμονή των αδενοειδών εκβλαστήσεων είναι πολύ πιθανό να παίζει ρόλο στις μολύνσεις των αυτιών στα παιδιά, επειδή οι αδενοειδείς στα παιδιά έχουν πιο ενεργό ρόλο στην άμυνα του οργανισμού και είναι σχετικά μεγαλύτερες.
Διατροφική ανεπάρκεια. Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι πιθανώς τα παιδιά με ελλείψεις στη βιταμίνη A, τον ψευδάργυρο και τον σίδηρο είναι πιο ευαίσθητα στις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού και τις ωτίτιδες.
Επιπλέον, οι μεγάλες ποσότητες των προσταγλανδινών (λιπαρά οξέα βρίσκονται φυσιολογικά σε όλους τους ανθρώπους) και λευκοτριενίων μπορεί να διαδραματίσει επίσης κάποιο ρόλο.
Επιπλέον, στα βρέφη, η μέση ωτίτιδα έχει συνδεθεί με το μπιμπερό ιδίως όταν πίνουν τελείως ανάσκελα. Ο μητρικός θηλασμός παρέχει δύο προστατευτικούς μηχανισμούς. Ο πρώτος είναι ότι η αναρρόφηση που δημιουργείται από το πιπίλισμα στο στήθος, βοηθά να κλείσει το κανάλι του αυτιού και εμποδίζει την παλινδρόμηση υλικού και βακτηρίων στο μέσο αυτί. Ο δεύτερος είναι η γενική προστασία από λοιμώξεις που παρέχεται από τα αντισώματα της μητέρας που περνούν στο μητρικό γάλα και το μωρό.

Επι πλέον προδιαθεσικοί παράγοντες

Αλλαγές στο υψόμετρο ή το κλίμα
Ψυχρό κλίμα
Πρόσφατη ασθένεια οποιουδήποτε τύπου (χαμηλώνει την αντίσταση του οργανισμού στις λοιμώξεις)
Συμμετοχή σε παιδικό σταθμό (ειδικά εκείνοι με περισσότερα από 6 παιδιά)

Συμπτώματα της μέσης ωτίτιδας

Η εκκριτική ωτίτιδα πιο συχνά εμφανίζεται μετά από οξεία μέση ωτίτιδα μπορεί όμως να αναπτυχθεί και από μόνη της. Μπορεί να μην προκαλεί οποιαδήποτε συμπτώματα, ωστόσο, παραμένει υγρό στο μέσο αυτί για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα που μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή απώλεια ακοής ή αν είναι επίμονο σε μόνιμη βαρηκοΐα από συμφυτική ωτίτιδα(κολλάει το τύμπανο).
Σε βρέφη και νήπια, ενδέχεται να αντιμετωπίσετε καθυστερήσεις στην ομιλία, και τις κοινωνικές και αναπτυξιακές ικανότητες.
Η οξεία μέση ωτίτιδα προκαλεί αιφνίδιο, έντονο πόνο στο αυτί, αίσθημα πληρότητας στο αυτί (βούλωμα), βαρηκοΐα και εμβοές (βούισμα ή κουδούνισμα στα αυτιά), ευερεθιστότητα, το παιδί τραβάει ή τρίβει το αυτί, απροθυμία να ξαπλώσει γιατί πονάει περισσότερο, πυρετό, πονοκέφαλο, απώλεια της όρεξης, διαταραχή του ύπνου, ωτόρροια(έξοδο υγρών από το αυτί), ζάλη, ναυτία, εμετό και διάρροια
Το τύμπανο μπορεί να σπάσει, να βγει πύον και να έχουμε ανακούφιση από τον πόνο και τον πυρετό.

Συμπτώματα μέσης ωτίτιδας σε παιδιά:

• Πόνος στο αυτί, ειδικά στο ξάπλωμα
• Τράβηγμα ή τρίψιμο του αυτιού
• ασυνήθιστο κλάμα
• ευερεθιστότητα και ανυσηχία

• Δυσκολία στον ύπνο

• Πυρετό
• Απώλεια ακοής
• διαταραχή της ισορροπίας
• Πονοκέφαλο
• ωτόρροια (έξοδο υγρών από το αυτί)
• Απώλεια της όρεξης
• Εμετός
• Διάρροια

Συμπτώματα μέσης ωτίτιδας σε ενήλικες:

• Ωταλγία (πόνος στο αυτί)
• αίσθημα πληρότητας στο αυτί (βούλωμα)
• βαρηκοΐα
• εμβοές (βούισμα ή κουδούνισμα στα αυτιά)
• ωτόρροια (έξοδο υγρών από το αυτί)
• Πονόλαιμος

Επιπλοκές από ένα μόνο επεισόδιο μέσης ωτίτιδας είναι σπάνιες.
Περιλαμβάνουν την εξωτερική ωτίτιδα (φλεγμονή του έξω ωτός), την μαστοειδίτιδα (φλεγμονή των μαστοειδών κυψελών που βρίσκονται πίσω από το αυτί) από εξάπλωση της φλεγμονής στο οστό, είναι επίσης πιθανή η εξάπλωση στον εγκέφαλο, προκαλώντας μηνιγγίτιδα (φλεγμονή των μεμβρανών που καλύπτουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό), ή ένα απόστημα του εγκεφάλου.
Επιπλοκές στην χρόνια μέση ωτίτιδα περιλαμβάνουν, διάτρηση(τρύπα)του τυμπανικού υμένα και βλάβη στα οστάρια στο μέσο αυτί, προκαλώντας βαρηκοΐα (μερικές φορές σπάνια ολική κώφωση), ή χολοστεάτωμα (μάζα κερατίνης σαν κρεμμύδι ή μπερδεμένη μπάλα, από τα συντρίμμια της αλλαγής του δέρματος, που μπορεί να διαβρώσει τα οστά και να προκαλέσει περαιτέρω βλάβη στο αυτί).

Διάτρηση τυμπάνου Επιτυμπάνιο χολοστεάτωμα

Κάνετε κλίκ σε ότι σας ενδιαφέρει.

• Κάθε κοκκίνισμα του τυμπάνου δεν είναι ωτίτιδα, αλλά και κάθε ωτίτιδα δεν θέλει αντιβίωση.

• Σε υγιή παιδιά άνω των δυο ετών, με
οξεία μέση ωτίτιδα και ήπιο πόνο και πυρετό, δεν χορηγείται αντιβίωση.

Κέντρο μελέτης ωτίτιδας

• Η αντιβίωση δεν ενδείκνυται για την αρχική θεραπεία της μέσης ωτίτιδας με συλλογή υγρού (εκκριτική ωτίτιδα) αλλά πρέπει να χορηγείται σε συλλογές που διαρκούν περισσότερο από 3 μήνες.

Διάγνωση της μέσης ωτίτιδας

Στο τέταρτο διεθνές συμπόσιο για την ΜΩ (μέση ωτίτιδα), η υπεύθυνη ομάδα κατέταξε την κατάσταση σε τέσσερις τύπους:

Μυριγγίτιδα : Φλεγμονή του τυμπανικού υμένα μόνο ή συνδυασμένη με εξωτερική ωτίτιδα ή με μέση ωτίτιδα.
Οξεία πυώδης μέση ωτίτιδα : Κλινικά αναγνωρίσιμη λοίμωξη του μέσου ωτός με αιφνίδια έναρξη και μικρή χρονική διάρκεια.
Εκκριτική μέση ωτίτιδα (χρόνια μέση ωτίτιδα με ορώδη συλλογή,ορώδης μέση ωτίτιδα) : Παρουσία ορώδους συλλογής πίσω από ακέραια τυμπανική μεμβράνη χωρίς συμπτώματα ή σημεία.
Χρόνια πυώδης μέση ωτίτιδα : Χρόνια βλεννώδης ωτόρροια που προέρχεται από το μέσο ους και συνδυάζεται σχεδόν πάντοτε με διάτρηση του τυμπάνου.

Η ομάδα των ερευνητών δεν κατάφερε να συμφωνήσει σε ένα κοινό ορισμό για την υποτροπιάζουσα μέση ωτίτιδα. Παρόλα αυτά ο κοινά αποδεκτός ορισμός είναι τρία ή περισσότερα επεισόδια οξείας μέσης ωτίτιδας μέσα σε 6 μήνες ή 4 ή περισσότερα επεισόδια οξείας μέσης ωτίτιδας μέσα σε ένα χρόνο με «καθαρισμό» της λοίμωξης μεταξύ των επεισοδίων.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η μυριγγίτιδα είναι μόνο φλεγμονή και όχι λοίμωξη. Μπορεί να συμβεί μετά από ιώσεις, εξωτερική ωτίτιδα, κλάμα, τραύμα (βαροτράυμα κλπ). Η μυριγγίτιδα από μόνη της δεν αποτελεί ένδειξη αντιβιοτικής θεραπείας. Η διάγνωση της οξείας μέσης ωτίτιδας μπορεί να στηριχθεί από την παρουσία εντοπισμένων σημείων (ωτόρροια, βλεννώδες ή πυώδες υγρό πίσω από μια ερυθηματώδη τυμπανική μεμβράνη). Παρόλο που ο πόνος στο αυτί είναι χρήσιμο διαγνωστικό σημείο, το τράβηγμα του αυτιού στα παιδιά δεν πρέπει να αποδίδεται αυτόματα στη μέση ωτίτιδα (προκαλεί πόνο ούτως ή αλλως).
Πάντοτε γίνεται ωτοσκόπηση και ελέγχεται η κατάσταση του τυμπάνου. Σε μια τυπική ΟΜΩ προέχει το τύμπανο και χάνονται τα όριά του. Το χρώμα του τυμπάνου τυπικά είναι εξέρυθρο ή κίτρινο, αλλά αυτό έχει μικρότερη σημασία από τη θέση και την περιορισμένη κινητικότητά του, την οποία προκαλεί η φλεγμονή. Η ανεύρεση ενός εξέρυθρου τυμπάνου δεν σημαίνει πάντοτε την παρουσία ΟΜΩ. Σε 636 αυτιά ασθενών με ΟΜΩ, που εξετάστηκαν βρέθηκαν: 22 φυσιολογικά τύμπανα, 178 με προέχων τύμπανο, 114 με ένεση, 104 θολερής όψης, 92 εξέρυθρα τύμπανα, 66 με υδραερικό επίπεδο, 48 τύμπανα με κίτρινο χρώμα και 12 με πομφολιγώδη μυριγγίτιδα (λοίμωξη του τυμπανικού υμένα, η οποία συνοδεύεται από επώδυνες πομφόλυγες και έχει σχέση με την ΟΜΩ). Αν έχει προκληθεί ρήξη του τυμπάνου παρατηρείται η παρουσία απεκκρίματος και πύου στον έξω ακουστικό πόρο και ανακούφιση του ασθενούς από τον πόνο.

Το τυμπανο εχει υγρο.Μέση ωτίτιδα με εξίδρωμα(Otitis media with effusion) ή κολλώδες ους (glue ear)

τύμπανο με φυσσαλιδες Μυριγγίτιδα( ιογεννης μέση ωτίτιδα)

Φυσιολογικό τύμπανο με φυσσαλίδες Μυριγγίτιδα (ιογεννής μέση ωτίτιδα)

Οξεία μέση ωτίτιδα, τύμπανο που ειναι εξερυθρο (κατακοκκινο), και έχει υγρό

πηγή: www.medscape.com

Οξεία μέση πυώδης ωτίτις το τύμπανο προβαλλει(πομπαρει)

Φυσιολογικό τύμπανο Οξεία μέση πυώδης ωτίτις το τύμπανο προβάλλει

Το τύμπανο εχει υγρό. Μέση ωτίτιδα με εξίδρωμα(Otitis media with effusion) ή κολλώδες ούς (glue ear)

Φυσιολογικό τύμπανο Μέση ωτίτιδα με υγρό διάτρηση χολοστεάτωμα

διάτρηση τυμπάνου (Τρύπα στο τύμπανο)

Η μέση ωτίτιδα μπορεί να διαγνωσθεί από το ιστορικό, τα συμτώματα, την κλινική εικόνα και την εξέταση των αυτιών (ωτοσκόπιση) με ένα ωτοσκόπιο με το οποίο μπορούμε να δούμε το τύμπανο που κατά κανόνα είναι εξέρυθρο (κατακόκκινο), μπορεί να έχει φυσσαλίδες (μυριγγίτιδα στην ιογεννή μέση ωτίτιδα), να προβάλλει(πομπάρει) και πίσω του να διαφαίνεται πύον (οξεία πυώδης μέση ωτίτιδα), ή να έχει υγρό (Μέση ωτίτιδα με εξίδρωμα - Otitis media with effusion ή κολλώδες ους - glue ear).

ωτοσκόπιση ωτοσκόπιο

ωτοσκόπιση φυσιολογικό τύμπανο αριστερά Δεξιά

Απλή ωτοσκόπηση

Η χρήση των παραδοσιακών ωτοσκοπίων με λαμπτήρα τείνει να εγκαταληφθεί λόγω του ανεπαρκούς φωτισμού.

Ωτοσκόπιση με ψυχρό φωτισμό και μεγέθυνση (λούπες)

Σήμερα πλέον χρησιμοποιούμε ωτοσκόπια με ψυχρό φωτισμό, που είναι ισχυρός και μοιάζει ποιό πολύ με το φυσικό φώς. Ο καλός φωτισμός είναι το Α και το Ω της καλής ωτοσκόπισης. Η χρήση μεγέθυνσης βοηθάει ακόμη περισσότερο.

Εμείς στο ιατρείο, στην ωτοσκόπιση αλλά και σε όλες τις ιατρικές πράξεις και χειρουργεία χρησιμοποιούμε μετωπιαίο φωτισμό με μεγέθυνση (λούπες), ένα σύγρονο εργαλείο που έχει τα πλεονεκτήματα του χειρουργικού μικροσκοπίου και είναι φορητό.

Μας είναι αδιανόητο να γίνονται σήμερα ιατρικές πράξεις χωρίς τη βοήθεια αυτού του εργαλείου.

Videoωτοσκόπιση

Η βίντεοτηλεωτοσκόπηση(άμεση ενδοσκόπηση του τυμπάνου και προβολή του υπό μεγάλη μεγέθυνση σε οθόνη) φαίνεται να είναι αποτελεσματικότερη από την απλή ωτοσκόπηση ή την ωτοσκόπηση υπό πίεση (με πνευματικό ωτοσκόπιο του Single) και από την τυμπανομετρία, όσον αφορά στην ακρίβεια της διάγνωσης της ΟΜΩ, (Shiao A

Guo YC., 2005).

Βιντεοωτοσκόπιo

Ωτομικροσκόπιση

Είναι η ωτοσκόπηση με το χειρουργικό μικροσκόπιο υπό μεγένθυση όπου πλέον με λεπτομέρεια επιβεβαιώνονται και οι ποιό δύσκολες περιπτώσεις, μπορούμε δε να κάνουμε και τους ποιό ευαισθητους χειρισμούς όπως, τυμπανοκέντηση, παρακέντηση, ή ακόμη και τον απλό καθαρισμό κυψελίδας με ασφάλεια.

Πνευματικό ωτοσκόπιο του Single

Είναι ένα πολύ χρήσιμο εξειδικευμένο εργαλείο που μας βοηθά διακρίνουμε αν το υγρό πίσω από το τύμπανο είναι λεπτόρρευστο ή παχύρευστο που έχει και δυσμενέστερη πρόγνωση. Ο γιατρός πιέζει απαλά το τύμπανο με αέρα που φυσιολογικά πρέπει να κινηθεί. Εάν το μέσο αυτί είναι γεμάτο με υγρό και μάλιστα παχύρευστο δεν θα παρατηρήσει καμία κίνηση του τυμπάνου.

Ωτοσκόπηση, υπό πίεση με πνευματικό ωτοσκόπιο του Single.

Πνευματικό ωτοσκόπιο του Single

Επιπλέον πληροφορίες για την κατάσταση του μέσου αυτιού μπορούν να μας δώσουν το ακουόγραμμα και το τυμπανόγραμμα
Το ακουόγραμμα χρησιμοποιείται για να μετρήσει το βαθμό της βαρηκοΐας που είναι αγωγιμότητας.

Ακουόγραμμα βαρηκοΐας αγωγιμότητας

Το τυμπανόγραμμα μετρά την πίεση του αέρα στο μέσο αυτί, δείχνει πόσο καλά λειτουργεί η ευσταχιανή σάλπιγγα και αν υπάρχει υγρό.

τυμπανόγραμμα με παθολογική καμπύλη (τύπου B)

Εκκριτικη ωτιτιδα Μεση ωτιτιδα

(υγρο)

Η απόφραξη της ευσταχιανής σάλπιγγας(πχ από ρινίτιδα η κρεατάκια) προκαλεί ελάττωση της πιέσεως στο μέσο αυτί και μετατόπιση της καμπύλης προς αρνητικές πιέσεις (τύπου C).

τυμπανόγραμμα με παθολογική καμπύλη (τύπου C).

Θεραπεία της μέσης ωτίτιδας

Με δύο λόγια

• Ζεστή κομπρέσα. Τοποθετώντας μια ζεστή, υγρή πετσέτα πάνω στο αυτί μπορεί να ελαττώσετε τον πόνο.
• Παυσίπονα. Η χορήγηση ασπιρίνης δεν συνιστάται σε παιδιά κάτω των 16 ετών. Κίνδυνος συνδρόμου Reye's
• Ωτικές σταγόνες με παυσίπονο και τοπικό αναισθητικό μπορεί να βοηθήσουν στην ελάττωση του πόνου.

Αφού γίνει η διάγνωση, καταστρώνεται ένα σχέδιο θεραπείας, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία του ασθενούς, την πιθανότητα να αναπτυχθούν ανθεκτικά βακτήρια με τη λήψη αντιβιοτικών, την κατάσταση του ανοσοποιητικού, και την κατάσταση της ακοής.

Σε υγιή κατά τα άλλα παιδιά άνω των δυο ετών με οξεία μέση ωτίτιδα και ήπιο πόνο και πυρετό δεν χορηγείται αντιβίωση τα πρώτα δυο με τρία εικοσιτετράωρα αλλά γίνεται παρακολούθηση αφού τα περισσότερα συνήθως βελτιώνονται και τελικά αυτοιώνται.

Το ίδιο και σε παιδιά 6 μηνών έως 2 ετών με ήπια συμπτώματα όταν η διάγνωση είναι αβέβαιη.

H θεραπευτική τακτική του ΄΄βλέποντας και κάνοντας΄΄ ( "wait and see" approach) στην οξεία μέση ωτίτιδα σε παιδιά (ΟΜΩ), που συνίσταται στην καθυστέρηση της χορήγησης του αντιβιοτικού για λίγες ημέρες, εφαρμόζεται προκειμένου να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο ανάπτυξης αντίστασης στα αντιβιοτικά, που χορηγούνται στις αναπνευστικές λοιμώξεις. Όμως αυτή η προσέγγιση της θεραπείας της ΟΜΩ δεν δικαιολογείται στα μικρότερα των 2 ετών παιδιά.

Για χαμηλού κινδύνου παιδιά

• Έξι μηνών έως 2 ετών με ήπια συμπτώματα και μια αβέβαιη διάγνωση
• Πάνω από 2 ετών με ήπια συμπτώματα ή μια αβέβαιη διάγνωση
η προτιμώμενη θεραπεία είναι να μην χορηγηθούν αντιβιοτικά για 48 ώρες και να γίνει ξανά εξέταση. Πολλά παιδιά παρουσιάζουν βελτίωση με μόνη θεραπεία παυσίπονα και αναλγητικές σταγόνες, και στη συνέχεια δεν χρειάζονται αντιβιοτικά.

Εφόσον το παιδί εξακολουθεί να χειροτερεύει ή να μη βελτιώνεται μετά την πάροδο 36 ωρών, όλοι ανεξαρτήτως συνιστούν την έναρξη αντιβιοτικής θεραπείας.

Όμως, στην πράξη, ορισμένοι ιατροί, απο την αρχή χορηγούν αντιβιοτικά, συχνά σε συνδυασμό με αναλγητικά, αφού δεν υπάρχει τρόπος να εξακριβωθεί ποιοι ασθενείς πρόκειται να βελτιωθούν χωρίς τη βοήθεια αντιβιοτικής θεραπείας.

Για υψηλού κινδύνου παιδιά είναι απαραίτητη η θεραπεία με αντιβιοτικά

• Παιδιά κάτω των 6 μηνών ακόμη και με πιθανή διάγνωση οξείας μέσης ωτίτιδας
• Παιδιά 6 μηνών έως 2 ετών με βέβαιη διάγνωση της μόλυνσης αυτιών
• Όλα τα παιδιά με μέτριο έως έντονο πόνο στο αυτί ιδίως αν επιμένει
• Όλα τα παιδιά με πυρετό πάνω από 38,5-39 C

Όταν πρέπει να χορηγηθεί εμπειρική αντιμικροβιακή αγωγή,η θεραπεία πρώτης γραμμής για την οξεία μέση ωτίτιδα χωρίς επιπλοκές είναι η αμοξυκιλλίνη.

•Αμοξυκιλλίνη ΔΟΣΗ= 40 mg/Kg/ημέρασε 3 δόσεις (10 ημέρες)
•80-90 mg/Kg/ημέρα (λόγω αύξησηςτης ανθεκτικότητας του πνευμονιοκόκκου) σε περιβάλλον παιδικού σταθμού, ή πρόσφατης λήψης αντιμικροβιακής αγωγής.

περισσότερα....

Η σύγχρονη αντιβιοτική θεραπεία έχει σχεδιασθεί έτσι, ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει επιτυχώς ένα ευρύ μικροβιακό φάσμα, με συνέπεια να μην υπάρχει γενικά ανάγκη επακριβούς προσδιορισμού του υπεύθυνου παθογόνου μικροοργανισμού.

Η επιλογή της εμπειρικής αντιμικροβιακής θεραπείας βασίζεται στην ηλικία του ασθενούς, το ιστορικό παλαιότερων λοιμώξεων και θεραπείας, την έκθεση στη νόσο(π.χ. παιδικοί σταθμοί, σχολεία), αναμενόμενο παθογόνο οργανισμό, την ύπαρξη αλλεργίας σε διάφορα αντιβιοτικά, και την ανά τόπους εμφανιζόμενη ανθεκτικότητα των παθογόνων οργανισμών. Η συμμόρφωση με τη θεραπεία είναι συνάρτηση από το σχήμα των δόσεων, τη γεύση του σκευάσματος και φυσικά τις παρενέργειες.

Οι μικρο-οργανισμοί υπέυθυνοι για την οξεία μέση ωτίτιδα και την οξεία ιγμορίτιδα παρουσιάζουν παρόμοια κατανομή σε παιδιά και ενήλικες:

Streptococcus pneumoniae 30% - 40%, Haemophilus influenzae 20% - 30%, και Moraxella (Branhamella) catarrhalis 12% - 20%. Streptococcus pyogenes βρίσκεται σε ποσοστό 3% των δειγμάτων και βρίσκεται τυπικά σε μεγαλύτερα παιδιά.

Χονδρικά το 1/3 του H influenzae και το μεγαλύτερο μέρος των καλλιεργειών από Moraxella παράγουν β-λακταμαση. Οι σταφυλόκοκκοι είναι σπάνιοι και στην οξεία μέση ωτίτιδα εκτός στην ωτίτιδα των νεογνών.

Νεογνά υψηλού κινδύνου (πρόωρα, χαμηλού βάρους γεννήσεως κλπ.) μπορεί να χρειαστούν τυμπανοκέντηση. Αυτά τα νεογνά είναι επιρρεπή σε επιπλοκές όπως μηνιγγίτιδα και σήψη. Η οξεία μέση ωτίτιδα κατά τη διάρκεια της νεογνικής περιόδου είναι επίσης συνυφασμένη με αυξημένη πιθανότητα για την εμφάνιση υποτροπιάζουσας και χρόνιας μέσης ωτίτιδας στα επόμενα χρόνια.

Τα νεογνά είναι επιρρεπή σε λοιμώξεις με gram-αρνητικά κολοβακτηρίδια,όπως Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella και Enterobacter. Ο Staphylococcus aureus ευθύνεται για 20% των περιπτώσεων μέσης ωτίτιδας στα νεογνά.

Για ένα επεισόδιο μέσης ωτίτιδας χωρίς επιπλοκές, το συνιστώμενο φάρμακο για αρχική θεραπεία είναι η αμοξυκιλλίνη (Amoxil) ή σε παιδιά με αλλεργία στην πενικιλλίνη χρησιμοποιείται ερυθρομυκίνη και σουλφισοξαζόλη. Εάν ο ασθενής έχει πάρει αντιβίωση μέσα στον τελευταίο μήνα, ή ανθεκτικοί οργανισμοί είναι συχνοί στο περιβάλλον του, πρέπει να γίνη χρήση αντιβίωσης δεύτερης επιλογής, με Augmentin, ή μια μακρολίδη με ευρύτερο φάσμα όπως το Zithromax (αζιθρομυκίνη) ή και κλαρυθρομικύνη ή μια κεφαλοσπορίνη 3ης γενιάς.

Η αλλαγή σε αντιβίωση δεύτερης γραμμής μπορεί να είναι απαραίτητη σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στην θεραπεία πρώτης γραμμής ή σε εκείνους που νόσησαν ενώ έπαιρναν αντιβιοτική προφύλαξη.

Όταν πρέπει να χορηγηθεί εμπειρική αντιμικροβιακή αγωγή, η θεραπεία πρώτης γραμμής για την οξεία μέση ωτίτιδα χωρίς επιπλοκές είναι η αμοξυκιλλίνη.

Το τρίτο με τέταρτο 24ωρο γίνεται επανεξέταση για να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα του αντιβιοτικού, διαφορετικά γίνεται αλλαγή με άλλο, γιατί θα πρέπει πιθανώς να θεωρείται ότι ο υπεύθυνος μικροοργανισμός παράγει β-λακταμάση. Αφού έχει χορηγηθεί στον ασθενή η αμοξυκιλλίνη, αυτή θα πρέπει να αντικαθίσταται από κάποιο άλλο αντιβιοτικό, το οποίο να είναι αποτελεσματικό έναντι των μικροοργανισμών αυτών, που παράγουν βήτα-λακταμάσες.

Εξαιτίας της αντίστασης του S. Pneumoniae προς την πενικιλλίνη, οι Ωτορινολαρυγγολόγοι δεν διακινδυνεύουν να χορηγήσουν την κλασική αντιβιοτική αγωγή με αμοξυκιλλίνη ή αμοξυκιλλίνη και κλαβουλανικό και έχουν στραφεί προς τις κεφαλοσπορίνες, οι οποίες είναι αποτελεσματικές έναντι τέτοιων παθογόνων μικροοργανισμών. Οι κεφαλοσπορίνες διαθέτουν την υψηλότερη βακτηριολογική και κλινική αποτελεσματικότητα και τούτο έχει μεγάλη σημασία για την καλύτερη δυνατή αντιβιοτική θεραπεία, (Pichichero ME. 2006).

Έτσι οι κεφαλοσπορίνες έχουν πλέον καταστεί η θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση ακόμα και του αρχικού επεισοδίου της μέσης πυώδους ωτίτιδας.

πολύ περισσότερα....

Παρά ταύτα οι ασθενείς μπορεί να μη δείξουν θεραπευτικό αποτέλεσμα και για άλλους λόγους, όπως η πτωχή βιοδιαθεσιμότητα του χορηγουμένου αντιβιοτικού, η παρουσία μεγάλου αριθμού βακτηριδίων, τα οποία περιβάλλονται από μια μήτρα εξωπολυσακχαρίτη, η οποία έχει ονομαστεί ΄΄βιοφίλμ ή βιομεμβράνη΄΄. Μέσα στο βιοφίλμ τα βακτηρίδια αναπτύσσονται προστατευμένα από τη δράση των αντισωμάτων, φαγοκυττάρων και των αντιβιοτικών, (Lasa I, και συν. 2005).

Το βιοφίλμ ή βιομεμβράνη αποτελεί μορφή μικροβιακής διαβίωσης. Οι μικροοργανισμοί μπορούν να ζουν και να πολλαπλασιάζονται, ως εξατομικευμένα κύτταρα, που κολυμπούν ελεύθερα στο περιβάλλον ή μπορεί να αναπτυχθούν ως πολυκυτταρικές κοινωνίες υψηλής οργάνωσης εγκλεισμένες σε μια αυτοπαραγόμενη πολυμερική μήτρα, που έρχεται σε στενή σχέση με επιφάνειες και μεσοδιαστήματα επιφανειών. Αυτή η μορφή μικροβιακής διαβίωσης ονομάζεται βιομεμβράνη ή βιοφίλμ. Η έρευνα των τελευταίων ετών για τους παράγοντες, που συμμετέχουν στην ανάπτυξη βιομεμβρανών αποκάλυψε, ότι βακτηριδιακά είδη που σχετίζονται εκ του μακρόθεν κάνουν κατεπανάληψη χρήση των ίδιων στοιχείων για να παραγάγουν βιομεμβράνες ή βιοφιλμς.

Οι βιομεμβράνες (Biofilms) θεωρούνται οι αιτίες των επίμονων, χρόνιων λοιμώξεων του ΩΡΛ συστήματος, που είναι ανθεκτικές στα αντιβιοτικά.

Αναφέρεται ότι η κλινική αποτελεσματικότητα της αμοξυκιλλίνης-κλαβουλανικού οξέος έχει βρεθεί ιση με αυτήν της αζιθρομυκίνης στα παιδιά με οξεία μέση ωτίτιδα, (Guven M, και συν, 2006).

Το 2003, 62% των στελεχών που απομόνωσαν δεν ήσαν ευαίσθητα στην πενικιλλίνη, ενώ το 11% ήσαν τελείως ανθεκτικά.

Το 2005, βρέθηκαν πολλά αντιβιοτικά να έχουν ελαττωμένη δράση κατά του Streptococcus pneumoniae, ο οποίος είναι ένας μείζων παράγοντας λοιμώδους νόσου.

Η επίπτωση της αντίστασης στην ερυθρομυκίνη ήταν 63%.

Οι ασθενείς συχνά περιμένουν να πάρουν αντιβίωση για κάθε νόσο που επηρεάζει τα αυτιά, ανεξάρτητα από το αν υπάρχει ένδειξη χορήγησης ή όχι. Κατά συνέπεια, η βακτηριακή αντοχή στα αντιβιοτικά αυξάνεται, κάνοντας έτσι την επιλογή του κατάλληλου αντιβιοτικού πολύ δυσκολη. Γεννάται λοιπόν το ερώτημα ποιοί τύποι μέσης ωτίτιδας θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με αντιβίωση, και ποιά είναι τα κατάλληλα φάρμακα για κάθε περίπτωση. Η μέση ωτίτιδα προκαλείται κατά μείζονα λόγο από βακτηρίδια, που συνήθως διαγιγνώσκονται από το ιστορικό και τη φυσική εξέταση, και γενικά αντιμετωπίζονται εμπειρικά, διότι η καλλιέργεια απαιτεί επεμβατικές μεθόδους. Αποτελεί νόσημα που ευθύνεται για πάρα πολλές ιατρικές συνταγές, πολλές από τις οποίες είναι λανθασμένες όσον αφορά στην επιλογή αντιβιοτικού. Επίσης, πολλές φορές η αντιμικροβιακή θεραπεία είναι ιατρικώς αβάσιμη. Χιλιάδες συνταγές δίνονται κάθε χρόνο για μέση ωτίτιδα με συλλογή(ορώδη μέση ωτίτιδα), ακόμα και άν αυτές προσφέρουν πολύ λίγο στην αντιμετώπιση της νόσου.

Οι McCaig και Hughes (3) μελέτησαν τις συνταγές που δόθηκαν σε ασθενείς των εξωτερικών ιατρείων από το 1980 μέχρι το 1992. Παρατηρήθηκε η αύξηση στη χρήση ακριβότερων και ευρύτερου φάσματος αντιβιοτικών και η μείωση στη χρήση φτηνότερων και περιορισμένου φάσματος αντιβιοτικών (π.χ. πενικιλλίνες). Παρατηρήθηκε επίσης αυξημένος αριθμός αρρώστων με μέση ωτίτιδα.

Αν λάβουμε υπόψη ότι η αντιβίωση είναι κάτι που ωθεί τη φυσική επιλογή στην δημιουργία ανθεκτικών στελεχών,τότε πρέπει να υπάρξει φραγμός στην αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών. Η μέση ωτίτιδα είναι κοινό νόσημα που πρέπει να αντιμετωπίζεται σωστά ώστε να μην υποτροπιάσει και να χρονίση.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΩΤΙΤΙΔΑΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΤΩ ΤΩΝ 2 ΕΤΩΝ

H θεραπευτική τακτική του ΄΄βλέποντας και κάνοντας΄΄ ( "wait and see" approach) στην οξεία μέση ωτίτιδα (ΟΜΩ), που συνίσταται στην καθυστέρηση της χορήγησης του αντιβιοτικού για λίγες ημέρες εφαρμόζεται προκειμένου να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο ανάπτυξης αντίστασης στα αντιβιοτικά, που χορηγούνται στις αναπνευστικές λοιμώξεις. Όμως αυτή η προσέγγιση της ΟΜΩ δεν δικαιολογείται στα μικρότερα των 2 ετών παιδιά για αρκετούς λόγους.

Πρώτον η ΟΜΩ είναι μια οξεία φλεγμονή του μέσου ωτός που στο 70% των περιπτώσεων προκαλείται από βακτηρίδια. Το χαρακτηριστικό της βακτηριδιακής ΟΜΩ είναι η ερυθρότητα και η προπέτεια του τυμπάνου.

Δεύτερον, η ΟΜΩ σχετίζεται με μακρόχρονη δυσλειτουργία της Ευσταχιανής σάλπιγγας που φλεγμαίνει, ιδιαίτερα στα παιδιά κάτω των 2 ετών. Στην ομάδα των παιδιών αυτής της ηλικίας η μικρή διάμετρος της Ευσταχιανής σάλπιγγας μαζί με την οριζόντια κατεύθυνσή της συμβάλουν στη διαταραχή της κάθαρσης, του αερισμού και της προστασίας της κοιλότητας του μέσου ωτός.

Τρίτον, πρόσφατες προοπτικές μελέτες της ΟΜΩ έχουν δείξει πτωχή μακροπρόθεσμη πρόγνωση για τα παιδιά κάτω των 2 ετών, αφού στο 50% των περιπτώσεων υποτροπιάζει η νόσος και στο 36% των περιπτώσεων παρατηρείται επίμονη μέση ωτίτιδα με συσσώρευση υγρού (εκκριτική μέση ωτίτιδα) για 6 μήνες μετά την εισβολή της ΟΜΩ.

Στο 30% των περιπτώσεων ΟΜΩ είναι ιογενής. Έχει παρατηρηθεί ότι μια ΟΜΩ στα πολύ μικρά παιδιά παρατείνεται η διάρκειά της, όταν η λοίμωξη οφείλεται ταυτόχρονα σε ιούς και βακτηρίδια, διότι και οι ιογενείς λοιμώξεις σχετίζονται επίσης με δυσλειτουργία της Ευσταχιανής σάλπιγγας. Η καλλιέργεια εκκρίσεων από το ρινοφάρυγγα για βακτηρίδια και ιούς είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο χρήσιμο στην αντιμετώπιση της αρχικής λοίμωξης ΟΜΩ και των υποτροπών της. Η χορήγηση αντιβιοτικού στην ΟΜΩ παιδιών μικρότερων των 2 ετών είναι επιτακτική προκειμένου να περιοριστεί η φλεγμονή στο μέσον ους ή αυτί και στη Ευσταχιανή σάλπιγγα, ιδίως κατά το πρώτο επεισόδιο. Η καλύτερη επιλογή αντιβιοτικού είναι η αμοξυκιλίνη, διότι έχει μεγαλύτερη διεισδυτικότητα στο μέσον ους. Οι στρεπτόκοκκοι της πνευμονίας με ενδιάμεση βακτηριδιακή αντίσταση προς την πενικιλίνη έχουν ιδιαίτερη σχέση με την καθ’ υποτροπήν ΟΜΩ. Γι’ αυτό η δοσολογία της αμοξυκιλίνης θα πρέπει να είναι 90mg/kg σωματικού βάρους ημερησίως, χορηγούμενη σε τρεις δόσεις.

Εκκριτική ωτίτιδα ή μέση ωτίτιδα με συλλογή υγρού ή Μέση ωτίτιδα με εξίδρωμα (Otitis media with effusion) ή κολλώδες ους (glue ear).

Η αντιβίωση δεν ενδείκνυται για την αρχική θεραπεία της μέσης ωτίτιδας με συλλογή υγρού αλλά πρέπει να λαμβάνεται υπόψη για συλλογές που διαρκούν περισσότερο από 3 μήνες.

Οι συλλογές που υπάρχουν χωρίς ιστορικό πρόσφατης ωτίτιδας είναι πιθανότερο να μήν εξαφανιστούν απο μόνες τους.

Οι κατευθυντήριες οδηγίες αυτή τη στιγμή είναι ότι σε μια συλλογή που ακολουθεί πρόσφατο επεισόδιο μέσης ωτίτδας δεν χορηγούμε αντιβίωση. Αν όμως η συλλογή παραμείνει για παραπάνω από 3 μήνες ή όταν υπάρχει σοβαρή δυσλειτουργία της ακοής τότε η αντιβιωση έχει ενδειξη. Ενα 10ήμερο σχήμα ένος μόνο αντιβιοτικού μπορεί να χορηγηθεί. Εάν μάλιστα η επιμένουσα συλλογή γίνει συμπτωματική τότε αντιμετωπίζεται ως οξεία μέση ωτίτιδα.

Η χρήση της προφυλακτικής χρήσης αντιβιοτικών για την πρόληψη

υποτροπιάζουσας μέσης ωτίτιδας είναι αμφιλεγόμενη.

Προφυλακτική αντιβίωση πρέπει να χορηγείται μόνο για υποτροπιάζουσες λοιμώξεις που συμβαίνουν 3 ή περισσότερες φορές μέσα σε ένα εξάμηνο ή 4 ή περισσότερες φορές το χρόνο.

Προφύλαξη για την υποτροπιάζουσα μέση ωτίτιδα

Μερικές έρευνες έχουν δείξει την μειωμένη συχνότητα των κρουσμάτων μέσης ωτίτιδας με την χρήση χαμηλών δόσεων αντιβιοτικής προφύλαξης. Τα φάρμακα που έχουν χρησιμοποιηθεί για την προφύλαξη είναι η ερυθρομυκίνη, η αμοξυκιλλίνη, η TMP-SMZ, και η σουλφισοξαζόλη. Η ωφέλειες άν κα σχετικά περιορισμένες είναι περισσότερο αποδεδειγμένες για την σουλφισοξαζόλη όταν χρησιμοποιείται σε άτομα υψηλού κινδύνου για λιγότερο από 6 μήνες (20).

Επειδή υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για την ανάπτυξη αντοχής με την εκτεταμένη χρήση των αντιβιοτικών, η προφυλακτική θεραπεία πρέπει να χρησιμοποιείται με σύνεση. Πρέπει να χορηγείται σε άτομα υψηλού κινδύνου (π.χ. παιδιά σε παιδικούς σταθμούς) για σοβαρά ή υποτροπιάζοντα επεισόδια μέσης ωτίτιδας (21). Η προφύλαξη θα πρέπει να αποφεύγεται σε άτομα που δεν θα συμμορφωθούν με το σχήμα των δόσεων. Η προφυλακτική θεραπεία δεν θα πρέπει να συνεχίζεται για περισσότερο από 6 μήνες.

Η αντιβιοτική προφύλαξη εμπεριέχει και άλλους κινδύνους. Η αυξημένη συχνότητα των βακτηρίων που παράγουν β-λακταμάση είναι ένας από αυτούς. Επίσης αυξάνει τον αριθμό των ανθεκτικών πνευμόκοκκων στο ρινοφάρυγγα, ειδικότερα σε άτομα που λαμβάνουν αμοξικιλλίνη. Το φάσμα των αντιβιοτικών που χρησιμοποιούνται για προφύλαξη πρέπει απαραιτήτως να είναι περιορισμένο. Οι επιλογές συμπεριλαμβάνουν την αμοξικιλλίνη (20 mg/kg/ημέρα) ή τη σουλφισοξαζόλη (50 με 70 mg/kg/ημέρα) σε μιά μόνο δόση.

Η τοποθέτηση σωλήνα τυμπανοστομίας(σωληνάκι) είναι μια εναλλακτική λύση αντί για τη χρήση προφυλακτικής αντιβίωσης.

Τυμπανοκέντηση. Σπάνια σε υποτροπιάζουσα μέση ωτίτιδα η οξεία μέση ωτίτιδα που δεν έχει ανταποκριθεί καλά στις προηγούμενες θεραπείες ο Ωτορινολαρυγγολόγος μπορεί να παρακεντήσει(τρυπήσει) το τύμπανο με μια λεπτή βελόνη και να αναρροφήσει υγρό για να προσδιορισθεί το μικρόβιο(καλλιέργεια) και η ευαισθησία του στα αντιβιοτικά(αντιβιόγραμμα).

Αν και σήμερα σπανίως εκτελείται μυριγγοτομή για τη λήψη εκ του μέσου ωτός υλικού για μικροβιολογική καλλιέργεια, διάφορες σχετικές μελέτες έχουν δείξει ότι, ποσοστό έως και 30% των δειγμάτων που λήφθηκαν μετά από μυριγγοτομή ήταν στην πραγματικότητα στείρα. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι η παρουσία παθογόνων αφ' εαυτής δεν αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την εμφάνιση μέσης ωτίτιδας.

Πίνακας 2

Στη μέση ωτίτιδα η χορήγηση αντιβίωσης πρέπει να είναι βασισμένη σε ώριμη σκέψη και ιατρικά κριτήρια.
Η θεραπεία πρώτης γραμμής για την οξεία μέση ωτίτιδα χωρίς επιπλοκές είναι η αμοξυκιλλίνη.
Σε ασθενείς αλλεργικούς στην πενικιλλίνη, έχουν ένδειξη η ερυθρομυκίνη και η τριμεθοπρίμη-σουλφαμεθοξαζόλη.
Φάρμακα ανθεκτικά στις β-λακταμάσες πρέπει να χορηγηθούν όταν δεν υπάρχει βελτίωση μέσα σε 72 ώρες από την αρχή της θεραπείας. Σε περιπτώσεις που υποπτευόμαστε πνευμόκοκκο ανθεκτικό στην πενικιλλίνη, η χορήγηση υψηλής δόσεως αμοξυκιλλίνης με ή χωρίς κλαβουλανικό είναι το επόμενο στάδιο της θεραπείας.
Η αντιβίωση δεν ενδείκνυται για την αρχική θεραπεία της μέσης ωτίτιδας με συλλογή υγρού αλλά πρέπει να λαμβάνεται υπόψη για συλλογές που διαρκούν περισσότερο από 3 μήνες.
Προφυλακτική αντιβίωση πρέπει να χορηγείται μόνο για υποτροπιάζουσες λοιμώξεις που συμβαίνουν 3 ή περισσότερες φορές μέσα σε ένα εξάμηνο ή 4 ή περισσότερες φορές το χρόνο.

Πίνακας 3. Αντιβιοτική θεραπεία της μέσης ωτίτιδας στα παιδιά

Προφύλαξη
Αμοξικιλλίνη (Amoxil,Τrimox,Wymox)
Σουλφισοξαζόλη*

Πρώτη επιλογή
Αμοξυκιλλίνη
Τριμεθοπρίμη Σουλφαμεθοξαζόλη (Bactrim, Septra)**

Δεύτερη επιλογή
Αμοξυκιλλίνη και κλαβουλανικό (Augmentin)
Αζυθρομυκίνη (Zithromax)
Κεφπροζίλη (Cefzil)
Cefpodoxime proxetil (Vantin)
Ceftibuten (Cedax)
Cefuroxime axetil (Ceftin)
Clarithromycin (Biaxin)
Loracarbef (Lorabid)

Τρίτη Επιλογή
Κλινταμυκίνη (Cleocin)***
Κεφτριαξόνη (Rocephin)

*πρώτη επιλογή
**Συνίσταται επί εδάφους αλλεργίας στην πενικιλλίνη.
***Για ανθεκτικούς πνευμόκοκκους.

Πίνακας 4. Αντιβίωση από το στόμα για μέση ωτίτιδα στα παιδιά.
Φάρμακο	Δόση	Πλεονεκτήματα	Μειονεκτήματα

Αμοξικιλλίνη (Amoxil, Trimox, Wymox)	40 mg/kg/day tid	Φτηνό	Δεν είναι δραστικό εναντίων στελεχών που παράγουν β-λακταμάση

Τριμεθοπρίμη/ Σουλφαμεθο-ξαζόλη (TMP-SMZ) (Bactrim, Septra)	8 mg/kg TMP/ 40 mg/kg SMZ per day bid	Φτηνό. 2 φόρές τη μέρα .	Οχι σε παιδιά μικρότερα των 2 μηνών . Μπορεί να προκαλέσει δυσκρασίες του αίματος.

Amoxicillin and clavulanate potassium (Augmentin)	40 mg/kg/day (of amoxicillin) bid or tid	2 φορές τη μέρα	Μπορεί να προκαλέσει διάρροια.

Κεφακλόρη (Ceclor)	40 mg/kg/day tid	Ανεκτή γεύση	Οχι σε παιδιά μικρότερα του ενός μηνός Μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερική δυσφορία.διάρροια,ορονοσία.

Cefprozil (Cefzil)	30 mg/kg/day bid	Δυό φορές τη μέρα	Οχι σε παιδιά μικρότερα των 6 μηνών

Κεφουροξίμη (Ceftin)	30 mg/kg/day bid	Δυό φορές τη μέρα	Οχι σε παιδιά μικρότερα των 3 μηνών. Μπορεί να προκαλέσει διάρροια και ναυτία

Cefpodoxime proxetil (Vantin)	10 mg/kg/day bid or qd	Μία ή δύο φορές τη μέρα	Οχι σε παιδιά μικρότερα των 6 μηνών. Μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο λοιμώξεως από Clostridium difficile. Μπορεί να προκαλέσει διάρροια,ναυτία,έμετουςκαι κοιλιακό άλγος.

Κλινταμυκίνη (Cleocin)	10-30 mg/kg/day tid or qid	Δραστικό και έναντι ανθεκτικών πνευμόκοκκων	Μπορεί να προκαλέσει διάρροια,γαστρεντερική δυσφορία.

Loracarbef (Lorabid)	30 mg/kg/day bid	Δυό φορές τη μέρα	Οχι σε παιδιά μικρότερα των 6 μηνών Μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερική δυσφορία

Clarithromycin (Biaxin)	15 mg/kg/day bid	Δυό φορές τη μέρα Λιγότερο συχνές Γαστρεντερικές παρενέργειες σε σχέση με την ερυθρομυκίνη	Οχι σε παιδιά μικρότερα των 6 μηνών Αλληλεπιδρά με Θεοφυλλίνη και αστεμιζόλη (Hismanal)

Erythromycin ethylsuccinate και sulfisoxazole (Eryzole, Pediazole)	50-150 mg/kg/day qid	Φαρμακο εκλογής σε αλλεργικούς στην πενκιλλίνη αρρώστους	Οχι σε παιδιά μικρότερα των 2 μηνών. Μπορεί να προκαλέσει αιματολογικές δυσκρασίες,γαστρεντερικές αλληλεπιδράσεις . Αυξάνει τα επίπεδα της θεοφυλλίνης και της φαινυτοϊνηςστον ορό

Οι υπερτροφικές αδενοειδείς εκβλαστήσεις, οι οποίες και αυτές προδιαθέτουν τη πρόκληση καθυποτροπήν ΟΜΩ (Lubianca Neto JF, και συν, 2006), διότι

αποφράσσουν το σαλπιγγικό όγκωμα θα πρέπει να μικραίνουν με τη χρήση ενδορρινικών τοπικών κορτικοστεροειδών, όπως η ενδορρινική φουορική μομεταζόνη, (Cengel και Αkyol, 2005), η μπεκλομεθαζόνη, βουδεσονίδη,φλουτικασόνη, κ.α. Σε περίπτωση που δεν επέλθει το επιθυμητό αποτέλεσμα πρέπει να γίνεται αδενοειδεκτομή

Μη δίνετε ασπιρίνη σε παιδιά.

πρόγνωση

Παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν δυσμενώς την πρόγνωση της ΟΜΩ είναι οι φυλετικοί (τα άτομα της λευκής φυλής είναι επιρρεπή σε επιπλοκές), το αρσενικό γένος των ασθενών, τα προϋπάρχοντα επεισόδια ΟΜΩ, το ιστορικό ωτικών λοιμώξεων στους γονείς ή τους πλησιέστερους συγγενείς, ιστορικό άσθματος, αλλεργικής ρινίτιδας, ρινοκολπίτιδας, ιστορικό αμυγδαλιτίδων, οι υπερτροφικές αδενοειδείς εκβλαστήσεις, η χρησιμοποίηση θηλάστρου και το παίξιμο με κούκλα από το παιδί, (Froom και συν, 1997).

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΟΞΕΙΑΣ ΜΕΣΗΣ ΩΤΙΤΙΔΑΣ ΚΑΙ ΩΤΟΡΡΟΙΑΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΣΩΛΗΝΙΣΚΟ ΤΥΜΠΑΝΟΣΤΟΜΙΑΣ

Αποδείχτηκε ότι η τοπική θεραπεία με ωτικές σταγόνες κιπροφλοξασίνης/δεξαμεθαζόνης είναι ανώτερη από τη θεραπεία μετά από χορήγηση αμοξικιλλίνης/κλαβουλανικού οξέος και έχει ως αποτέλεσμα περισσότερες κλινικές ιάσεις, πρωιμότερη διακοπή της ωτόρροιας, λιγότερες παρενέργειες στα παιδιά με ΟΜΩ με ωτόρροια μέσω σωληνίσκου τυμπανοστομίας, (Dohar J, και συν, 2006).

Χειρουργική αντιμετώπιση

Ο γιατρός μπορεί να συστήσει χειρουργική επέμβαση, εάν η φλεγμονή ή το υγρό, δεν ανταποκρίνεται στα αντιβιοτικά, εάν είναι χρόνια ή συνοδεύεται με απώλεια ακοής. Η ποιο συχνή χειρουργική επέμβαση είναι η μυριγγοτομή.
Μυριγγοτομή. Αυτού του είδους η χειρουργική επέμβαση προσφέρει ανακούφιση σε παιδιά και ορισμένους ενήλικες που υποφέρουν από υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του αυτιού ή επίμονο υγρό πάνω από τρεις μήνες στο μέσο αυτί, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της ακοής. Ο Ωτορινολαρυγγολόγος κάνει μια μικρή τομή στο τύμπανο αναρροφά το υγρό και εισάγει σε αυτήν ένα μικροσκοπικό σωληνάκι αερισμού που ονομάζεται σωλήνας τυμπανοστομίας. Το σωληνάκι βοηθά στη απομάκρυνση του υγρού από το μέσο αυτί εξισώνοντας τις πιέσεις και το προστατεύει από επαναλαμβανόμενα επεισόδια ωτίτιδας βοηθώντας το έτσι να αναγεννηθεί. Αν τοποθετηθεί τυμπανοσωληνίσκος αερισμού υποβοηθείται η υποχώρηση του κοκκιωματώδους ιστού στους αεροφόρους χώρους του μέσου ωτός και των εκκριτικών στοιχείων του βλεννογόνου. Η επέμβαση, οδηγεί σε σημαντική μείωση του αριθμού και της σοβαρότητας των λοιμώξεων του αυτιού και αποκαθιστά την ακοή. Τα σωληνάκια θα πέσουν έξω από μόνα τους μέσα σε 3 έως 18 μήνες, και το τύμπανο κλείνει και πάλι.

Σωληνακι στο αυτι

Υγρό στο αυτί Σωληνάκι στο αυτί

Τοποθέτηση σωλήνα τυμπανοστομίας(σωληνάκι).

Οι κύριες ενδείξεις είναι :

α) Χρόνιες συλλογές μέσου ωτός ( εκκριτική ωτίτιδα) που επιμένουν ακόμα και επί θεραπείας μετά από 3 μήνες (και στα 2 αυτιά) ή 6 μήνες (στο ένα αυτί), ειδικά και όταν υπάρχει απώλεια ακοής.
β) Υποτροπιάζουσα οξεία μέση ωτίτιδα, ειδικότερα σε αρρώστους στους οποίους απέτυχε η αντιμικροβιακή θεραπεία.
γ) Επιμένουσα δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας (βουητά, ίλλιγος, απώλεια ακοής).
δ) Πυώδεις επιπλοκές της μέσης ωτίτιδας (παράλυση προσωπικού, μηνιγγίτιδα, κλπ)

Τα πλεονεκτήματα της τυμπανοστομίας περιλαμβάνουν την μικρότερη πιθανότητα για υποτροπή και την συντομότερη επαναφορά της ακοής στα πρό της νόσου επίπεδα.

Αφαίρεση αδενοειδών εκβλαστήσεων(κρεατάκια). Αυτή η διαδικασία συνιστάται για παιδιά συνήθως 4 ετών και άνω, αν η ορώδης μέση ωτίτιδα έχει διαρκέσει τρεις μήνες ή περισσότερο και οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις έχουν επανειλημμένες φλεγμονές η είναι υπερτροφικές.
Αφαίρεση των αμυγδαλών (αμυγδαλεκτομή). Αυτή η διαδικασία συνιστάται για παιδιά συνήθως 4 ετών και άνω, αν η ορώδης μέση ωτίτιδα έχει διαρκέσει τρεις μήνες ή περισσότερο και οι αμυγδαλές έχουν επανειλημμένες φλεγμονές.

Πρόληψη

• Αποτροπή στα κοινά κρυολογήματα. Μάθετε στο παιδί σας να πλένει τα χέρια του συχνά και καλά, περιορίστε το χρόνο που περνάει το παιδί σας στον παιδικό σταθμό και επιλέξτε έναν που έχει μια τάξη με 6 ή λιγότερα παιδιά.
• Αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα του παιδιού
• Θηλάζετε το μωρό σας, για τουλάχιστον έξι μήνες. Το μητρικό γάλα περιέχει αντισώματα που προστατεύουν από τις λοιμώξεις.
• Εάν ταΐζετε με μπιμπερό, κρατήστε το μωρό σας σε ποιο όρθια θέση.
• Εποχιακός εμβολιασμός κατά της γρίπης και του πνευμονοκόκκου μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των λοιμώξεων του αυτιού.

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό

Επικοινωνήστε με το γιατρό σας αν:

Το παιδί σας είναι κάτω των 2 ετών και ιδίως κάτω των 6 μηνών
Ο πόνος, πυρετός, ευερεθιστότητα δεν βελτιωθεί μέσα σε 24 έως 48 ώρες
Το παιδί φαίνεται πιο άρρωστο από μια απλή λοίμωξη του αυτιού
Το παιδί σας έχει υψηλό πυρετό πάνω από 38,5C και έντονο πόνο
Έντονος πόνος που σταματά ξαφνικά και βγαινει υγρό, αυτό μπορεί να σημαίνει ρήξη τυμπάνου
Τα συμπτώματα επιδεινώνονται
Το παιδί σας έχει ιδιαίτερα σοβαρή κεφαλαλγία, ζάλη, πρήξιμο γύρω από το αυτί, ή σύσπαση των μυών του προσώπου

Ομοιοπαθητική

Η εφαρμογή ομοιοπαθητικής θεραπείας φαίνεται απίθανο να είναι επωφελής στη θεραπεία της ΟΜΩ, όπως έδειξε μια τυχαιοποιημένη ελεγμένη δοκιμή ομάδας επί ασθενών που πήραν ομοιοπαθητικά φάρμακα και επί ομάδας ασθενών που πήραν συμβατική θεραπεία. Μειονέκτημα αυτής της εργασίας ήταν ότι ήταν μικρή και μικρής μεθοδολογικής ποιότητας, (Friese και συν, 1997). Η χρήση τσίχλας, σιροπίου, τροχίσκων ξυλιτόλης (φυτικής προελεύσεως ουσία) έχει δείξει αποτελεσματικότητα στη θεραπεία της οξείας μέσης ωτίτιδας, (Blazek-O'Neill B., 2005).

ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΩΤΙΤΙΔΑΣ

Η ταξινόμηση της σοβαρότητας της οξείας μέσης ωτίτιδας στα παιδιά

Εμείς στο ιατρείο δημιουργήσαμε ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΩΤΙΤΙΔΑΣ και ερευνούμε την ωτίτιδα στην περιοχή μας.
Στα πλαίσια αυτά έχουμε καθιερώσει ένα σύστημα βαθμολόγησης (μετατρέπονται τα συμπτώματα σε αριθμητικό σκορ) της σοβαρότητας της οξείας μέσης ωτίτιδας στα παιδιά, που το χρησιμοποιούμε για να διακρίνουμε τις πιο σοβαρές από τις λιγότερο σοβαρές περιπτώσεις, επειδή υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία ότι, η ήπια μέση ωτίτιδα συχνά θα καθαρίσει απο μόνη της χωρίς αντιβιοτικά.

Η αντιμετώπιση και θεραπεία χωρίς αντιβιοτικά εφαρμόζεται μόνο σε παιδιά μαγαλύτερα των 2 ετών.
Σε μικρότερα παιδιά και ιδίως κάτω των 6 μηνών χορηγείται πάντα αντιβίωση, αλλά και σε αυτά τα παιδιά το σύστημα βοηθάει γιατί διακρίνει τις σοβαρότερες περιπτώσεις που χρειάζονται ιδιαίτερη αντιμετώπιση.

Το σύστημα αυτό με το συνολικό αποτελέσμα (σκορ) επιτρέπει στον εξεταστή να συνδυάσει, τα συμπτώματα, τη θερμοκρασία, το τυμπανόγραμμα, και την ωτοσκοπική εικόνα, και να δοθεί συνολική βαθμολογία σοβαρότητας για κάθε παιδί. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να βοηθήσει τον γιατρό στην απόφαση σχετικά με τις επιλογές θεραπείας.

Επίσης κατά το σύστημα αυτό, τό τυμπανόγραμμα μπορεί να προβλέψει τη συλλογή υγρού συνδιάζοντας την Ευενδοτότητα (Compliance) και την Κλίση (Gradient).

Το σύστημα αυτό χρησιμοποιείται από το Πανεπιστήμιο του Τέξας των Ηνωμέων Πολιτειών Αμερικής.

Τα βασικά χαρακτηριστικά του συστήματος βαθμολόγησης περιλαμβάνουν:

1. Το ιστορικό από τους γονείς(α.πυρετό, πόνο, υπόλοιπα συπτώματα, β.αξιολόγιση της σοβαρότητας της νόσου απο τη μητέρα).

2. Τα αντικειμενικά ευρήματα από το γιατρό(α.θερμοκρασία σώματος, β.τυμπανομετρία, γ.ωτοσκόπιση).

1. ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ από τους γονείς

α). Οι γονείς θα πρέπει να παρέχουν τη δική τους αξιολόγηση για τη σοβαρότητα της νόσου του παιδιού. Η έρευνά μας σε χιλάδες παδιά με ΟΜΩ δείχνει ότι μερικά από τα συμπτώματα που περιγράφουν οι γονείς οδηγούν σε μεγάλο βαθμό στη διάγνωση και τη σωστή αντιμετώπιση.

Στον παρακάτω πίνακα, οι γονείς μπορούν να διαλέξουν με βάση τη βαρύτητα ένα χρώμα: πράσινο (ήπια), κίτρινο (πιο σοβαρή) και κόκκινο (ακόμη πιο σοβαρή).

Συμπτώματα	0 (Πράσινο)	4 (Κίτρινο)	7 (Κόκκινο)
1. Πυρετός	Λιγότερο από 38	38 - 39	Μεγαλύτερο από 39
2. Ωταλγία (τράβηγμα)	Όχι	Περιστασιακή	Συχνή
3. Ευερεθιστότητα	Όχι	Περιστασιακή	Συχνή
4. Σίτιση	Κανονική	Ήπια μείωση της όρεξης	Πολύ κακή όρεξη
5.Ύπνος	Κανονικός	Κάπως ανήσυχος	Πολύ κακός ύπνος

Για κάθε σύμπτωμα, όπως τον πυρετό, τον πόνο, τη διατροφή, τον ύπνο, αντιστοιχεί ένα σκορ, 0, 4 ή 7, ανάλογα με τη σοβαρότητα, και έτσι μετατρέπονται τα συμπτώματα σε μία κωδικοποιημένη μορφή αριθμητικού σκορ.

Η έρευνα δείχνει ότι η αξιολόγηση της λοίμωξης, η σοβαρότητα και πορεία της, συνδέεται σημαντικά με την ανάλυση αυτών των βασικών συμπτωμάτων

β). Επίσης από το γονέα μπαίνει σκορ απο 1-7 και στην παρακάτω σχηματική-φωταγραφική αναλογική κλίμακα βαρύτητας, που συσχετίζεται με την αντίληψη του γονιού για τη σοβαρότητα της ασθένειας του παιδιού.

Επιπλέον, είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε εάν το παιδί είχε χειρουργική επέμβαση στο αυτί, και αν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου που μπορεί να προδιαθέτουν σε λοιμώξεις του αυτιού. Οι σημαντικοί αυτοί παράγοντες κινδύνου καλύπτονται από τις παρακάτω ερωτήσεις:

1. Θήλασε το παδί;
2. Μήπως το παιδί πηγαίνει στον παιδικό σταθμό;
3. Πόσα παιδιά είναι στην αίθουσα; Πόσες ώρες την εβδομάδα;
4. Εκτίθεται το παιδί στον καπνό τσιγάρου;
5. Πόσες λοιμώξεις του αυτιού έκανε συνολικά το παιδί;
6. Πόσο χρονών ήταν όταν το παιδί όταν συνέβη η πρώτη ωτίτιδα;
7. Έχει κάνει το παιδί χειρουργική επέμβαση στα αυτιά του;
8. Το παιδί πρόσφατα έχει κάνει λήψη αντιβιοτικών; Έχει αλλεργία στα αντιβιοτικά;
9. Το παιδί είναι γενικά υγιές, ή υπάρχει μια υποκείμενη παθολογική κατάσταση;

2. ΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ από το γιατρό

α). Η θερμοκρασία του σώματος μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μια ένδειξη της σοβαρότητας.

Βρίσκουμε το σκόρ με κλίμακα από το 1-7 με βάση την αύξηση της θερμοκρασίας στον παρακάτω πίνακα.

Θερμοκρασία σώματος
Σκορ	1	2	3	4	5	6	7
Του Δέρματος	35,5 - 36,0	36,1 - 36,6	36,7 - 37,2	37,3 - 37,7	37.8-38.3	38.4-38.8	³ 38.9
Του στόματος	36,1 - 36,6	36,7 - 37,2	37,3 - 37,7	37,8 - 38,3	38,4 - 38,8	38,9 - 39,3	³ 39.4
Του Ορθού	36,7 - 37,2	37,3 - 37,7	37,8 - 38,3	38,4 - 38,8	38,9 - 39,3	39,4 - 39,9	³ 40.0

β). Τυμπανομετρία. Το τυμπανόγραμμα του ασθενούς βαθμολογείται με τα κριτήρια του παρακάτω πίνακα.

Σκορ	Κριτήρια
1.	Ευενδοτότητα (Compliance) ³ 0.2 και κλίση (Gradient) £ 150 daPa
4.	Ευενδοτότητα (Compliance) <0,2 και κλίση (Gradient) £ 150 Dapa ή Ευενδοτότητα (Compliance) ³ 0,2 και κλίση (Gradient) > 150 Dapa
7.	Ευενδοτότητα (Compliance) <0,2 και κλίση (Gradient) > 150 Dapa

Η έρευνα έχει δείξει ότι αυτιά με σκορ 1 δεν είναι πιθανό να συνδέονται με μία συλλογή υγρού στο αυτί. Αυτιά με σκορ 4 έχουν μια πιθανότητα περίπου 65% να γεμίσουν με υγρό. Αυτιά στο επίπεδο 7 έχουν 95% πιθανότητες να αποκτήσουν υγρό μέσου ωτός

γ). Εμφάνιση του τυμπανικού υμένα στην ωτοσκόπιση. Η εμφάνιση του τυμπανικού υμένα βαθμολογείται για τη σοβαρότητα της ασθένειας με την 7-βάθμια κλίμακα του παρακάτω πίνακα.

Κατάταξη σοβαρότητας - Εμφάνιση του τυμπανικού υμένα

0 - 3: Δεν είναι οξεία μέση ωτίτιδα

0: Κανονική εμφάνιση ή συλλογή χωρίς ερύθημα.

1: Ερύθημα μόνο,
Όχι συλλογή, μυριγγίτις μόνο.

2: Ερύθημα, επίπεδο αέρα/υγρού, καθαρό υγρό, όχι αδιαφανές.

3: Ερύθημα,

πλήρης

συλλογή,

όχι αδιαφανές.

4 – 5: Ήπια διόγκωση; 6 – 7: Οξεία μέση ωτίτιδα

οξεία μέση ωτίτιδα;

4: Ερύθημα, αδιαφανείς περιοχές,
επίπεδο αέρα/υγρού ή φυσαλίδες αέρα; ήπια διόγκωση;

5: Ερύθημα, πλήρης συλλογή,
θόλωση (χωρίς φυσαλίδες); ήπια διόγκωση;

6: Ερύθημα, διόγκωση, στρογγυλεμένη
(ντόνατ) εμφάνιση του τυμπανικού υμένα.

7: Ερύθημα,

διόγκωση,

πλήρης συλλογή,

αδιαφανής,

bulla.

Επιπλοκές Οξείας μέσης ωτίτιδας

1)Ενδοκροταφικές επιπλοκές όταν περιορίζονται στην περιοχή του κροταφικού οστού:

α)Οξεία μαστοειδίτιδα: είναι η επέκταση της φλεγμονής στην κοιλότητα της μαστοειδούς αποφύσεως. Χαρακτηρίζεται από επιδείνωση των συμπτωμάτων, άλγος, οίδημα και ερυθρότητα οπισθοωτιαία στην περιοχή της μαστοειδούς και ενίοτε αναπέταση του πτερυγίου. Έχει αντιπροσωπευτική ακτινολογική εικόνα, απαιτεί ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικών και χειρουργική επέμβαση (μαστοειδεκτομή) επί μη βελτίωσης ή αν σχηματιστεί απόστημα.

β)Φλεγμονώδης λαβυρινθίτιδα: είναι η επέκταση της φλεγμονής στο έσω ους με διάφορες κλινικές μορφές (βλ. παθήσεις έσω ωτός).

γ)Λιθοειδίτιδα: η επέκταση της φλεγμονής στην κορυφή του λιθοειδούς οστού αποτελεί σοβαρή επιπλοκή με κίνδυνο να εξελιχθεί σε ενδοκρανιακή. Συνοδεύεται από έντονο πόνο στην μετωπιαία ή ινιακή χώρα ή πίσω από τα βολβό του οφθαλμού, διπλωπία και νευραλγία του τριδύμου. Η θεραπεία περιλαμβάνει ισχυρή αντιβίωση με ή χωρίς χειρουργική παροχέτευση.

δ)Παράλυση προσωπικού νεύρου: οφείλεται στην επέκταση της φλεγμονής στο προσωπικό νεύρο και εκδηλώνεται με παράλυση του μισού προσώπου. Ανάλογα με τη βαρύτητα της κατάστασης η αντιμετώπιση μπορεί να είναι από χορήγηση αντιβιοτικών με απλή μυριγγοτομή μέχρι χειρουργική αποσυμπίεση του νεύρου.

2)Ενδοκρανιακές επιπλοκές όταν η φλεγμονή επεκτείνεται και μέσα στο κρανίο (απειλούν τη ζωή του αρρώστου):

α)Επισκληρίδιο απόστημα: είναι η συλλογή πύου μεταξύ της σκληράς μήνιγγας του εγκεφάλου και του κροταφικού οστού. Η συμπτωματολογία είναι ασαφής με έντονη κεφαλαλγία και σφύζουσα ωτόρροια. Η θεραπεία είναι πάντα χειρουργική παροχέτευση του αποστήματος.

β)Υποσκληρίδιο απόστημα: σπάνια αλλά βαρύτατη επιπλοκή που οφείλεται στη συλλογή πύου μεταξύ σκληράς και αραχνοειδούς μήνιγγας του εγκεφάλου. Ο άρρωστος είναι σε ημικωματώδη κατάσταση και επιβάλλεται η άμεση χειρουργική παροχέτευση του αποστήματος σε συνδυασμό με μεγάλες δόσεις αντιβιοτικών.

γ)Εγκεφαλικό απόστημα: το ωτογενές εγκεφαλικό απόστημα εντοπίζεται συνήθως στον κροταφικό λοβό. Έχει την τυπική συμπτωματολογία του εγκεφαλικού αποστήματος, η ακριβής εντόπιση γίνεται με αξονική τομογραφία και η αντιμετώπιση είναι νευροχειρουργική.

δ)Θρομβοφλεβίτιδα σιγμοειδούς κόλπου του εγκεφάλου: πρόκειται για τον σχηματισμό θρόμβου στον εν λόγω κόλπο. Ο ασθενής έχει σηψαιμική εικόνα και αντιμετωπίζεται χειρουργικά.

ε)Μηνιγγίτιδα: Επικίνδυνη και θανατηφόρος επιπλοκή με την κλασσική συμπτωματολογία. Χορηγούνται υψηλές δόσεις ισχυρών αντιβιοτικών και αποκαθίσταται χειρουργικά η ωτίτιδα.

Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε ότι η οξεία μέση ωτίτιδα είναι μια συχνή πάθηση που όμως απαιτεί σωστή θεραπεία γιατί αν παραμεληθεί μεταπίπτει σε χρόνια ή εκκριτική ωτίτιδα. Τόσο η οξεία όσο και η εκκριτική και η χρόνια μέση ωτίτιδα χωρίς κατάλληλη αντιμετώπιση μπορούν να οδηγήσουν σε σπάνιες αλλά σοβαρές επιπλοκές και τότε πέρα από τη συντηρητική θεραπεία με αντιβιοτικά, η χειρουργική αντιμετώπιση της ωτίτιδας και της επιπλοκής της είναι επιβεβλημένες και μάλιστα με μεγάλες επεμβάσεις.

Εκκριτική ωτίτιδα

Εκκριτική ωτίτιδα ή μέση ωτίτιδα με συλλογή υγρού

Εκκριτική ωτίτιδα, ή ορώδης μέση ωτίτιδα, ή χρόνια μέση ωτίτιδα με ορώδη συλλογή υγρού, ή Μέση ωτίτιδα με εξίδρωμα(Otitis media with effusion), ή κολλώδες ούς (glue ear), είναι η φλεγμονή και συσσώρευση (συλλογή) άσηπτου υγρού στο μέσο αυτί πίσω από ακέραια τυμπανική μεμβράνη ενώ η λοίμωξη έχει περάσει, ή χωρίς βακτηριακή ή ιογενή λοίμωξη, λόγω δυσλειτουργίας ή απόφραξης (απο κρεατάκια) της ευσταχιανής.

Είναι ιδιάζουσα μορφή μέσης ωτίτιδας που παρουσιάζεται συνηθέστερα σε παιδιά μεταξύ 4-7 ετών κυρίως το χειμώνα, αποτελεί δε τη συχνότερη αιτία παιδικής βαρηκοΐας.

Το τύμπανο εχει υγρό. Μέση ωτίτιδα με εξίδρωμα(Otitis media with effusion) ή κολλώδες ούς (glue ear)

Σε βρέφη και νήπια, ενδέχεται να αντιμετωπίσετε καθυστερήσεις στην ομιλία, και τις κοινωνικές και αναπτυξιακές ικανότητες.

Αιτίες

Η αιτιολογία της νόσου δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί. Εκείνο που φαίνεται σίγουρο είναι ότι σημαντικό ρόλο παίζει η δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας. Η απόφραξη της σάλπιγγας μπορεί να είναι συνέπεια επανειλημμένων λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού, υπερτροφίας των αδενοειδών εκβλαστήσεων, αλλεργίας, όγκων του ρινοφάρυγγα κ.α.

Η απόφραξη της ευσταχιανης σάλπιγγας(πχ από ρινίτιδα ή κρεατάκια) προκαλεί ελάττωση της πιέσεως στο μέσο αυτί και μετατόπιση της καμπύλης του τυμπανογράμματος προς αρνητικές πιέσεις (τύπου C).

Ειδικά στον ενήλικα η εκκριτική ωτίτιδα σημαίνει καρκίνο του ρινοφάρυγγα μέχρις αποδείξεως του εναντίου.

Συμπτώματα

Η βαρηκοΐα αγωγιμότητας είναι το κύριο και συχνά το μόνο σύμπτωμα. Αίσθημα βουλώματος, πληρότητας του αυτιού, εμβοές (σφυρίγματα), και σπανιώτερα ελαφρά ζάλη ή ίλιγγος μπορεί να εμφανισθούν.

Ακουόγραμμα βαρηκοΐας αγωγιμότητας

Κατά την ωτοσκόπιση, η τυμπανική μεμβράνη είναι θολή, υποκίτρινη με μειωμένη κινητικότητα. Η ελεύθερη επιφάνεια του υγρού μπορεί να φαίνεται.

Η διάγνωση επισφραγίζεται με το τυμπανόγραμμα

τυμπανόγραμμα με παθολογική καμπύλη ( τύπου B)

σε εκκριτική ωτίτιδα (υγρό στο αφτί)

Όταν η χροιά της τυμπανικής μεμβράνης είναι κυανή και του υγρού εντός του μέσου ωτός ερυθρή μιλάμε για ιδιοπαθές αιματοτύμπανο.

Θεραπεία

Η θεραπεία είναι αρχικά συντηρητική και περιλαμβάνει χορήγηση αποσυμφορητικών, αντιβιοτικών αν υπάρχει φλεγμονή, και αντιϊσταμινικών φαρμάκων αν υπάρχει αλλεργία. Επίσης εφαρμόζονται ασκήσεις όπως φούσκωμα μπαλονιών για τη διάνοιξη της σάλπιγγας.

Αν σε 3 μήνες το υγρό δεν υποχωρήσει ή αν διαγνωσθεί παχύρευστο υγρό δηλ. κολλώδες ούς (glue ear), η αντιμετώπιση είναι χειρουργική. Γίνεται μυριγγοτομή και τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού. Επί υπερτροφίας αδενοειδών εκβλαστήσεων γίνεται αδενοειδεκτομή.

Ειδικότερα

Η αντιβίωση δεν ενδείκνυται για την αρχική θεραπεία της μέσης ωτίτιδας με συλλογή υγρού αλλά πρέπει να χορηγείται σε συλλογές που διαρκούν περισσότερο από 3 μήνες.

Οι κατευθυντήριες οδηγίες αυτή τη στιγμή είναι ότι σε μια συλλογή που ακολουθεί πρόσφατο επεισόδιο μέσης ωτίτδας δεν χορηγούμε αντιβίωση. Αν όμως η συλλογή παραμείνει για παραπάνω από 3 μήνες ή όταν υπάρχει σοβαρή βαρηκοΐα τότε η αντιβιωση έχει ενδειξη. Ενα 10ήμερο σχήμα ένος μόνο αντιβιοτικού μπορεί να χορηγηθεί. Εάν μάλιστα η επιμένουσα συλλογή γίνει συμπτωματική (πόνος, πυρετός, κλπ) τότε αντιμετωπίζεται ως οξεία μέση ωτίτιδα.

Η χρήση αντιβιοτικών για την πρόληψη υποτροπιάζουσας μέσης ωτίτιδας είναι αμφιλεγόμενη.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Σωληνακι στο αυτι

Υγρό στο αυτί Σωληνάκι στο αυτί

Τοποθέτηση σωλήνα τυμπανοστομίας(σωληνάκι).

Οι κύριες ενδείξεις είναι :

α) Χρόνιες συλλογές μέσου ωτός ( εκκριτική ωτίτιδα) που επιμένουν ακόμα και επί θεραπείας μετά από 3 μήνες (και στα 2 αυτιά) ή 6 μήνες (στο ένα αυτί), ειδικά και όταν υπάρχει απώλεια ακοής.
β) Υποτροπιάζουσα οξεία μέση ωτίτιδα, ειδικότερα σε αρρώστους στους οποίους απέτυχε η αντιμικροβιακή θεραπεία.
γ) Επιμένουσα δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας (βουητά, ίλλιγος, απώλεια ακοής).
δ) Πυώδεις επιπλοκές της μέσης ωτίτιδας (παράλυση προσωπικού, μηνιγγίτιδα, κλπ)

Επιπλοκές

Παραμελημένη εκκριτική ωτίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια συμφυτική ωτίτιδα, ή χολοστεάτωμα, και μόνιμη βαρηκοία. Επίσης σε οξεία, ή υποτροπιάζουσα, ή χρόνια μέση ωτίτιδα.

Επιπλοκές εκκριτικής ωτίτιδας

Χρόνια συμφυτική ωτίτιδα

Πρόκειται για μία παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από ανάπτυξη συμφύσεων στον κατεστραμμένο βλεννογόνο του μέσου αυτιού έπειτα από παραμελημένη θεραπεία οξείας πυώδους ή εκκριτικής ωτίτιδας. Εκδηλώνεται με βαρηκοΐα αγωγής και η θεραπεία είναι χειρουργική

Χολοστεάτωμα

Φυσιολογικό τύμπανο Ατελεκτασία(έλειψη αέρος) Χολοστεάτωμα

Το χολοστεάτωμα είναι ένας τύπος όγκου του μέσου αυτιού από στρώματα επιδερμίδας (μάζα κερατίνης σαν κρεμμύδι ή μπερδεμένη μπάλα, από τα συντρίμμια της αλλαγής του δέρματος) και διακρίνεται στα εξής είδη:

- Το συγγενές, εμβρυϊκής καταβολής χωρίς αιτιολογική σχέση με την ωτίτιδα, που όμως μεγαλώνει και αν μολυνθεί συμπεριφέρεται σαν επίκτητο, και

- Το επίκτητο, που σχηματίζεται με 2 τρόπους: επί δυσλειτουργίας της ευσταχιανής σάλπιγγας (πρωτοπαθές) και επί χρόνιας ωτίτιδας (δευτεροπαθές).

Φυσιολογικό τύμπανο Μέση ωτίτιδα με υγρό διάτρηση χολοστεάτωμα

Γενικά όλα τα είδη χολοστεατώματος μεγαλώνοντας διαβρώνουν τα οστά και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες όπως αποκάλυψη του προσωπικού νεύρου, της μήνιγγας κ.α. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι η συνύπαρξη χρόνιας ωτίτιδας και χολοστεατώματος έχει δυσμενή πρόγνωση, διότι αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών (ενδοκροταφικών και ενδοκρανιακών) που απειλούν μέχρι και τη ζωή του αρρώστου.

Θεραπεία

Η χειρουργική επέμβαση στη δυσμενή μορφή πρέπει να είναι άμεση για να αποφευχθούν οι επιπλοκές και αποβλέπει στην απομάκρυνση της φλεγμονώδους εστίας. Περιλαμβάνει διάφορους τύπους μαστοειδεκτομής και αφαίρεση της χολοστεατωματώδους μάζας αν υπάρχει. Επιπλέον ταυτόχρονα ή σε δεύτερο χρόνο γίνεται προσπάθεια ανακατασκευής του συστήματος αγωγής της ακοής χρησιμοποιώντας ειδικές προθέσεις από διάφορα υλικά ή και ιστικά μοσχεύματα π.χ κροταφική περιτονία, χόνδρος από το πτερύγιο. Οι συνδυασμοί των επεμβάσεων αποκατάστασης της δυσμενούς ωτίτιδας περιγράφονται με τον γενικό όρο τυμπανοπλαστικές (υπάρχουν 5 τύποι).

Χρόνια μέση ωτίτιδα

Ετσι χαρακτηρίζεται η παρατεινόμενη φλεγμονή του μέσου αυτιού με παραμονή της διάτρησης του τυμπανικού υμένα και περιοδική ωτόρροια.

Αίτια

Κυριότεροι παράγοντες που ευοδώνουν την εγκατάσταση της νόσου είναι η παραμελημένη οξεία μέση ωτίτιδα και η δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας.

Μορφές

Κλινικά διακρίνονται 2 μορφές χρόνιας ωτίτιδας, η καλοήθης και η δυσμενής.

Καλοήθης χρόνια μέση ωτίτιδα

Οι φλεγμονώδεις αλλοιώσεις περιορίζονται στο κοίλο του τυμπάνου και αφορούν το βλεννογόνο, ο οποίος παρουσιάζει πολυποειδή εκφύλιση. Ο τυμπανικός υμένας παρουσιάζει κεντρική διάτρηση και η ωτόρροια είναι βλεννώδης και άοσμη. Συνυπάρχει μικρού βαθμού βαρηκοΐα αγωγής και η ακτινογραφία της μαστοειδούς είναι φυσιολογική. Η θεραπεία είναι βασικά χειρουργική. Προηγείται εξάλειψη της ωτόρροιας με συντηρητική αγωγή (καθαρισμός-αντιβιοτικά) και σε δεύτερο χρόνο γίνεται μυριγγοπλαστική, δηλαδή σύγκλειση της διατρήσεως που αποβλέπει στην προστασία του μέσου αυτιού από νέα μόλυνση και στη βελτίωση της ακοής. Η πρόγνωση είναι καλή και συνήθως δεν εμφανίζονται επιπλοκές.

Δυσμενής χρόνια μέση ωτίτιδα

Η φλεγμονή προχωράει στη μαστοειδή απόφυση και υπάρχει οστική συμμετοχή (οστίτιδα). Η διάτρηση του τυμπάνου είναι περιφερική και η ωτόρροια πυώδης και δύσοσμη. Η βαρηκοΐα είναι και νευροαισθητήρια μεγάλου βαθμού, γεγονός που υποδεικνύει επέκταση της βλάβης στο έσω ους. Η ακτινογραφία της μαστοειδούς είναι παθολογική και είναι δυνατός ο σχηματισμός χολοστεατώματος.

Η πρόγνωση είναι δυσμενέστερη και συνήθως εμφανίζονται επιπλοκές.

Επιπλοκές χρόνιας μέσης ωτίτιδας

1)Ενδοκροταφικές επιπλοκές όταν περιορίζονται στην περιοχή του κροταφικού οστού:

2)Ενδοκρανιακές επιπλοκές όταν η φλεγμονή επεκτείνεται και μέσα στο κρανίο (απειλούν τη ζωή του αρρώστου):

Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε ότι η οξεία μέση ωτίτιδα είναι μια συχνή πάθηση που όμως απαιτεί σωστή θεραπεία γιατί αν παραμεληθεί μεταπίπτει σε χρόνια. Τόσο η οξεία όσο και η χρόνια μέση ωτίτιδα χωρίς κατάλληλη αντιμετώπιση μπορούν να οδηγήσουν σε σπάνιες αλλά σοβαρές επιπλοκές και τότε πέρα από τη συντηρητική θεραπεία με αντιβιοτικά, η χειρουργική αντιμετώπιση της ωτίτιδας και της επιπλοκής της είναι επιβεβλημένες και μάλιστα με μεγάλες επεμβάσεις.

Οξεία μέση νεκρωτική ωτίτιδα

Είναι μία ιδιάζουσα μορφή της οξείας μέσης ωτίτιδας που παρουσιάζεται σε παιδιά κατά τη διάρκεια εξανθηματικών νόσων και κυρίως της ιλαράς. Έχει βαρύτατη εξέλιξη και εντονότερη συμπτωματολογία. Θεραπευτικά χορηγούνται υψηλές δόσεις αντιβιοτικών και γίνεται χειρουργικός καθαρισμός του αυτιού από τους νεκρωμένους ιστούς.

Ρήξη τυμπανικού υμένα (διάτρηση, ή τρύπα στο τύμπανο)

διάτρηση τυμπάνου (Τρύπα στο τύμπανο)

Αίτια

Αιχμηρά ξένα σώματα στον έξω ακουστικό πόρο, ισχυρό ράπισμα (χαστούκι), έντονοι κρότοι, απότομες μεταβολές της πίεσης από έξω ή από μέσα του τυμπάνου (κάθοδος με αεροπλάνο, κατάδυση, βίαιες εμφυσήσεις), οξεία ή χρόνια μέση πυώδης ωτίτιδα, χολοστεάτωμα κ.α.

Διάτρηση τυμπάνου Επιτυμπάνιο χολοστεάτωμα

Συμπτώματα

Ωταλγία, ενίοτε αιμορραγία, βαρηκοΐα, εμβοές και ενδεχομένως παροδικός ίλιγγος, ορατό ρήγμα στον τυμπανικό υμένα κυρίως με ωτομικροσκόπηση.

Θεραπεία

Στο 90% των περιπτώσεων η επούλωση είναι αυτόματη. Χορηγείται προφυλακτική αντιβίωση και απαγορεύεται η είσοδος νερού στο αυτί. Μπορεί να γίνει προσπάθεια συμπλησίασης των χειλέων της διατρήσεως και τοποθέτηση φύλλου σιλικόνης, με επέμβαση υπό το χειρουργικό μικροσκόπιο. Αν μετά από ένα μήνα το ρήγμα δεν κλείσει γίνεται μυριγγοπλαστική (τυμπανοπλαστική), δηλαδή χειρουργική αποκατάσταση του τυμπανικού υμένα με χρήση μοσχεύματος από την κροταφική περιτονία του ασθενούς.

Σημείωση

Η είσοδος νερού στο αυτί είναι καλό να αποφεύγεται στις εξωτερικές και στις μέσες, οξείες και χρόνιες ωτίτιδες αποφράσσοντας τον πόρο με βαμβάκι και βαζελίνη κατά το λούσιμο.

Δείτε ΕΔΩ την εκκριτική ωτίτιδα

ΤΕΛΟΣ τα κλάματα

Video-ωτοσκόπιση

Γρήγορη και άμεση ενδοσκόπηση του τυμπάνου σε δευτερόλεπτα για να μην κλάψη το παιδί και μετά προβολή του υπό μεγάλη μεγέθυνση σε οθόνη για λεπτομερή ανάλυση, μελέτη και εκτύπωση.

Κέντρο μελέτης ωτίτιδας

• Κάθε κόκκινο τύμπανο δεν είναι ωτίτιδα, αλλά και κάθε ωτίτιδα δεν θέλει αντιβίωση.

• Τό τυμπανόγραμμα

μπορεί να προβλέψει σωστά τη συλλογή υγρού.

• Μπορείτε να βαθμολογίσετε τη βαρύτητα της ωτίτιδας του παιδιού σας, γιατί μπορεί να μην χρειάζεται αντιβίωση.

• Σε υγιή παιδιά άνω των δυο ετών, με οξεία μέση ωτίτιδα και ήπιο πόνο και πυρετό, δεν χορηγείται αντιβίωση.

ΩΡΛ Παίδων

Μεγάλο μέρος της ειδίκευσης του ο γιατρός το αφιέρωσε στα παιδιά και την Παιδο-Ωτορινολαρυγγολογία

Δείτε

για την μέση ωτίτιδα του παιδιού σας

Επίσης την εκκριτική ωτίτιδα

και την εξωτερική ωτίτιδα και τα βουλωμένα αυτιά του παιδιού σας

ΤΕΛΟΣ τα κλάματα

Video-ωτοσκόπιση

Κέντρο μελέτης ωτίτιδας

• Κάθε κόκκινο τύμπανο δεν είναι ωτίτιδα, αλλά και κάθε ωτίτιδα δεν θέλει αντιβίωση.

• Τό τυμπανόγραμμα

μπορεί να προβλέψει σωστά τη συλλογή υγρού.

• Μπορείτε να βαθμολογίσετε τη βαρύτητα της ωτίτιδας του παιδιού σας, γιατί μπορεί να μην χρειάζεται αντιβίωση.

• Σε υγιή παιδιά άνω των δυο ετών, με οξεία μέση ωτίτιδα και ήπιο πόνο και πυρετό, δεν χορηγείται αντιβίωση.

ΩΡΛ Παίδων

Μεγάλο μέρος της ειδίκευσης του ο γιατρός το αφιέρωσε στα παιδιά και την Παιδο-Ωτορινολαρυγγολογία

Δείτε

για την μέση ωτίτιδα του παιδιού σας

Επίσης την εκκριτική ωτίτιδα

και την εξωτερική ωτίτιδα και τα βουλωμένα αυτιά του παιδιού σας

ΤΕΛΟΣ τα κλάματα

Video-ωτοσκόπιση

Κέντρο μελέτης ωτίτιδας

• Κάθε κόκκινο τύμπανο δεν είναι ωτίτιδα, αλλά και κάθε ωτίτιδα δεν θέλει αντιβίωση.

• Τό τυμπανόγραμμα

μπορεί να προβλέψει σωστά τη συλλογή υγρού.

Χειρουργικές Επεμβάσεις

Οι υπερτροφικές αδενοειδείς εκβλαστήσεις, θα πρέπει να μικραίνουν με τη χρήση ενδορρινικών τοπικών κορτικοστεροειδών και χορήγηση αντιβιοτικού για 3-6 εβδομάδες. Αν δεν εχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα πρέπει να γίνεται αδενοειδεκτομή

Μάθετε

Τα νεώτερα δεδομένα στην αντιμετώπιση της υπερτροφίας των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων, και αποφύγετε την εγχείρηση

Μοντέρνα

πλαστική

διαφράγματος

''Εξωσωματική διαφραγματοπλαστική''

• Μεμβράνη - φύλλο από αποροφήσιμο υλικό (PDS) για

την αποκατάσταση και

των πιο δύσκολων περιπτώσεων στραβού ρινικού διαφράγματος.

• Αποροφήσιμο ράμμα

αντί της επώδυνης

γάζας - φόβητρο στη

μύτη των ασθενών.

Διαβάστε την αλλεργική ρινίτιδα

Κέντρο μελέτης ωτίτιδας

Τό τυμπανόγραμμα

μπορεί να προβλέψει τη συλλογή υγρού στο αφτί.

Διαβάστε την αλλεργική ρινίτιδα

ΤΕΛΟΣ τα κλάματα

Video-ωτοσκόπιση

Κέντρο μελέτης ωτίτιδας

• Κάθε κόκκινο τύμπανο δεν είναι ωτίτιδα, αλλά και κάθε ωτίτιδα δεν θέλει αντιβίωση.

• Τό τυμπανόγραμμα

μπορεί να προβλέψει σωστά τη συλλογή υγρού.

Χειρουργικές Επεμβάσεις

Μάθετε

Μοντέρνα

πλαστική

διαφράγματος

''Εξωσωματική διαφραγματοπλαστική''

• Μεμβράνη - φύλλο από αποροφήσιμο υλικό (PDS) για

την αποκατάσταση και

των πιο δύσκολων περιπτώσεων στραβού ρινικού διαφράγματος.

• Αποροφήσιμο ράμμα

αντί της επώδυνης

γάζας - φόβητρο στη

μύτη των ασθενών.

Διαβάστε την αλλεργική ρινίτιδα

Κέντρο μελέτης ωτίτιδας

Τό τυμπανόγραμμα

μπορεί να προβλέψει τη συλλογή υγρού στο αφτί.

Διαβάστε την αλλεργική ρινίτιδα

ΔΕΙΤΕ

• γιατί κάθε ίλιγγος χρειάζεται Ωτορινολαρυγγολόγο και μάλλιστα επειγόντως

• για τον έλεγχο ιλλίγου με νυσταγμογράφημα

• το Κέντρο μελέτης εμβοών

Κέντρο μελέτης εμβοών

• Ο δεκάλογος των γιατρών για τη διάγνωση και αντιμετώπιση των εμβοών.

• για τις εμβοές και το ερωτηματολόγιο αξιολόγησης και αντιμετώπισης των εμβοών

Ωτίτιδα παιδιά	Αιτίες Συμπτώματα	Διάγνωση	Θεραπεία	Κέντρο ωτίτιδας	Επιπλοκές	ΟΛΑ

Το περιεχόμενο της ιστοσελίδας είναι μόνο για ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να αντικαθιστά οποιαδήποτε ιατρική συμβουλή, διάγνωση ή και θεραπεία που χορηγείται από τον γιατρό σας ή από τον εξειδικευμένο επιστήμονα υγείας. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή, μεταβίβαση, διανομή ή αποθήκευση μέρους ή του συνόλου του περιεχομένου σε οποιαδήποτε μορφή, χωρίς την προηγούμενη γραπτή συγκατάθεση του κ. Λάμπρου Ι. Καρελά.
© 2012 Λάμπρος Ι.Καρελάς lkarelas@yahoo.gr

Αθηναική Κλινική Mediclinic Αθήνα,,, ΙΑΣΩ Λάρισσα,,, ΩΡΛ Κέντρο Καρδίτσα

ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΑ Α-Ω

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΑΥΤΙΩΝ

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΛΑΡΥΓΓΟΣ

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΜΥΤΗΣ

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΤΟΜΑΤΟΣ

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΦΑΡΥΓΓΟΣ