BOTOX, Βοτουλινική Τοξίνη (ΒΤ τύπου Α  ή  ΒΤΧ-Α)

΄Ολες οι νευροτοξίνες αναστέλλουν τη νευρομυική µεταβίβαση στις περιφερικές συνάψεις προκαλώντας χαλαρή παράλυση. Αυτή η επίδραση είναι χρήσιμη για τη θεραπεία µίας ποικιλίας μυϊκών διαταραχών, των δυστονιών, συνδρομών άλγους και της κεφαλαλγίας. Πρόσφατα, έχει δειχθεί ότι η Βοτουλινική Τοξίνη (ΒΤ τύπου Α ή ΒΤΧ-Α) είναι πολύ αποτελεσματική ως θεραπεία και για τις υπερδυναμικές- υπερκινητικές ρυτίδες του προσώπου. Η βοτουλινική ή αλλαντική τοξίνη έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως τα τελευταία 15 χρόνια για τη διόρθωση των ρυτίδων του προσώπου και έχει γίνει αποδεκτή ως µία ασφαλής, αποτελεσματική και ελάχιστα επεµβατική θεραπεία.

Το Botox στις ρυτίδες

Οι υπερκινητικές-υπερδυναμικές ρυτίδες του προσώπου οι οποίες περιλαμβάνουν, το μεσόφρυο, τις ρυτίδες του μετώπου, τις περιοφθαλμικές «πόδι της χήνας», τις παραρρινικές, τις βαθιές ρινοχειλικές αύλακες, τις περιστοµατικές, και τις ρυτίδες του λαιµού, προκαλούν συχνές κοσμητικές παραμορφώσεις.

Οι έντονα εμφανείς ρυτίδες του προσώπου συχνά εκλαμβάνονται ως θυμός, άγχος, αγωνία, κούραση, φόβος ή μελαγχολία.

Η Βοτουλινική τοξίνη (ΒΤ) για αισθητικούς λόγους  χρησιμοποιήθηκε καταρχήν στις  υπερκινητικές ρυτίδες, του μετώπου και του μεσοφρύου, στο «πόδι της χήνας»,  καθώς επίσης και αυτές στην πρόσθια τραχηλική χώρα. Τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται σε όλο το πρόσωπο, ανάλογα με την περίπτωση, είτε για την πλήρη εξαφάνιση των ρυτίδων είτε απλώς για τη μείωση αυτών, κατά το χρονικό διάστημα που διαρκεί η δράση του, ενώ χρησιμοποιείται πλέον για τη βελτίωση του περιγράμματος του προσώπου.

Η πλειοψηφία των ατόμων που υποβάλλονται σε μία θεραπεία με ΒΤ δηλώνουν ευχαριστημένα από το αποτέλεσμα (80%). Ωστόσο το 20% των θεραπευθέντων δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα κυρίως λόγω ανεπαρκούς δόσης τοξίνης (39%) και ανεπαρκούς προετοιμασίας και τεχνικής της ένεσης (18%). Σε μικρότερο ποσοστό (17%) συμμετέχουν παράγοντες όπως η επιλογή ακατάλληλων για την θεραπεία ασθενών, η αποτυχία στη συμβουλευτική όπως και στο να τεθούν εξαρχής ρεαλιστικοί στόχοι.

Άτομο για παράδειγμα με ιδιαίτερα χαλαρό δέρμα ή/και βαθειές ρυτίδες θα έχει μικρό αποτέλεσμα και θα πρέπει να ενημερωθεί ότι καλό είναι να συνδυαστεί με άλλη θεραπεία. Άτομα τα οποία έχουν μη πραγματοποιήσιμες προσδοκίες καλό είναι να αποφεύγονται.

• Προσφέρει μια ανανεωμένη και πιο ξεκούραστη εμφάνιση.
• Ηρεμεί τους μύες που προκαλούν τις ρυτίδες.
• Δρα μόνο στους μύες που ενίεται.
• Εμποδίζει τη μεταφορά των εντολών από το νεύρο στον μυ που ευθύνεται για το σχηματισμό των ρυτίδων.
• Ο μυς ηρεμεί.
• Η ηρεμία αυτή επιτρέπει στο δέρμα να χαλαρώσει και οι ρυτίδες σταδιακά λειαίνουν ή εξαφανίζονται.
• Η Βοτουλινική Τοξίνη είναι η μόνη θεραπεία που βελτιώνει σημαντικά τις ρυτίδες έκφρασης δρώντας στους μύες που τις προκαλούν.

ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΘΕΡΕΑΠΕΙΑΣ ΜΕ ΒΤ

Το επιθυμητό ή μη αποτέλεσμα μετά από μία θεραπεία με ΒΤ εξαρτάται από τους παρακάτω παράγοντες:

• Επιλογή ασθενούς, προετοιμασία, συμβουλευτική

• Προετοιμασία και χειρισμός

• Τύπος σύριγγας

• Σημεία και αριθμός ενέσεων

• Αρχική και ολική δόση

Αντενδείξεις

Σχετικά με την επιλογή του κατάλληλου ασθενούς που θα υποβληθεί σε μία θεραπεία με ΒΤ πρέπει να γνωρίζουμε τις αντενδείξεις της θεραπείας που είναι οι ακόλουθες:

• Λοιμώξεις ή φλεγμονές στα προτεινόμενα σημεία των ενέσεων

• Νευροπαθητικές παθήσεις του περιφερικού κινητικού νευρώνα ή νευρομυϊκές λειτουργικές διαταραχές (μυασθένεια gravis κ.ά.)

• Συνέργεια με αμινογλυκοσίδες ή παράγοντες που επιδρούν στην νευρομυϊκή μετάδοση (αυξάνουν την δράση της ΒΤ), αναστολείς των διαύλων ασβεστίου.

• Εγκυμοσύνη και θηλασμός

• Μη ρεαλιστικές προσδοκίες.

Η αλλαντοτοξίνη τύπου Α χρησιμοποιείται σήμερα στην πλειονότητα των επεμβάσεων αισθητικής παρέχοντας πολύ καλό αποτέλεσμα με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο. Ο ιατρός γνωρίζοντας καλά τις ενδείξεις και αντενδείξεις της μεθόδου και μετά από σωστή επικοινωνία με τον ασθενή είναι σε θέση να προσφέρει άριστο αποτέλεσμα. Επομένως τα αποτελέσματα των θεραπειών με ΒΤ τύπου Α είναι ιδανικά όταν η συνεργασία μεταξύ γιατρού και ασθενή χτίζεται με εμπιστοσύνη και αυτοπεποίθηση.

Οι κάθετες ρυτίδες του μεσοφρύου δημιουργούνται από τους επισκυνίους και τον πυραμοειδή. Ο επισκύνιος είναι ένας μικρός μυς, ο οποίος βρίσκεται στην έσω πλευρά του φρυδιού έως το μέσον του οφθαλμικού τόξου. Οι επισκύνιοι έλκουν τα φρύδια προς τα έσω και κάτω και δίνουν βλοσυρή, σκυθρωπή έκφραση στο πρόσωπο. Ο πυραμοειδής είναι ένας μικρός μυς στην ράχη της μύτης, ανάμεσα στους επισκυνίους. Από την σύσπασή του φέρονται προς τα έσω και κάτω τα φρύδια και δημιουργούνται οι οριζόντιες ρυτίδες. Δίνει στο πρόσωπο έκφραση σκληρότητας. Το «πόδι της χήνας» είναι οι ακτινωτές ρυτίδες που απαντώνται στον έξω κανθό του οφθαλμού. Δημιουργούνται από τη σύσπαση του σφιγκτήρα των βλεφάρων. Ο σφιγκτήρας των βλεφάρων κλείνει τα βλέφαρα και βοηθά στην παροχέτευση των δακρύων.

Για την επιτυχή θεραπεία των ρυτίδων του προσώπου απαιτείται η λεπτοµερής γνώση της ανατοµίας των µυών του. Παρακάτω, αναφέρονται συνοπτικά κάποια επί πλέον βασικά στοιχεία ανατοµίας που είναι χρήσιµα για την κατανόηση της τεχνικής της έγχυσης.

ΜΕΤΩΠΟ, ΜΕΣΟΦΡΥΟ, ΠΟΔΙ ΤΗΣ ΧΗΝΑΣ, ΛΑΙΜΟΣ

Αναλυτικότερα η ανατομία των μυών του προσώπου:

Ο μετωπιαίος µυς εκφύεται από την µετωποινιακή απονεύρωση και εισέρχεται στον πυραµοειδή µυ της ρινός, στο σφιγκτήρα µυ των βλεφάρων, στον επισκύνιο µυ, στον καθελκτήρα µυ του φρυδιού και στο δέρµα του φρυδιού. Εκτείνεται πλαγίως µέχρι την κροταφική γραµµή σύντηξης του κρανίου. Με τη σύσπαση του μετωπιαίου μυός δημιουργούνται οι οριζόντιες ρυτίδες του μετώπου. Ο μετωπιαίος μυς όταν συσπάται ανυψώνει τα φρύδια και το δέρµα πάνω από τη ρίζα της ρινός. Τα κατώτερα 2cm του µετωπιαίου µυός θεωρείται ότι ευθύνονται κατεξοχήν για την ανύψωση των φρυδιών. Είναι ο μυς με τον οποίο δείχνουμε την έντονη προσοχή και την έκπληξη.

Το σύµπλεγµα του µεσόφρυου αποτελείται από µία οµάδα µυών που συµµετέχουν στην κίνηση των βλεφάρων και του φρυδιού και χρησιμοποιούνται πρωτίστως για την έκφραση του προσώπου (ανησυχία, θυµός, στεναχώρια, ευχαρίστηση).

Οι ρυτίδες στην περιοχή του μεσοφρύου οφείλονται στη δράση αυτών των τεσσάρων κατασπαστήρων μυών οι οποίοι χαμηλώνουν και προσάγουν το μέτωπο. Πρόκειται για τον επισκύνιο μυ (επισπαστήρα μυ) και το σφιγκτήρα μυ των βλεφάρων που ευθύνονται για τις κατακόρυφες γραμμές(ρυτίδες) και τον πυραμοειδή μυ της ρινός και τον καθελκτήρα µυ του φρυδιού(οφρυϊκό μυ) που δημιουργούν τις οριζόντιες γραμμές(ρυτίδες).

Ποιο αναλυτικά οι µύες αυτοί είναι:

α) Ο σφιγκτήρας µυς των βλεφάρων,

β) Ο επισκύνιος, είναι ένας μικρός μυς, ο οποίος βρίσκεται στην έσω πλευρά του φρυδιού έως το μέσον του οφθαλμικού τόξου. Οι επισκύνιοι έλκουν τα φρύδια προς τα έσω και κάτω και δίνουν βλοσυρή, σκυθρωπή έκφραση στο πρόσωπο.

γ) Ο πυραµοειδής µυς της ρινός, είναι ένας μικρός μυς στην ράχη της μύτης, ανάμεσα στους επισκυνίους. Από τη σύσπασή του φέρονται προς τα έσω και κάτω τα φρύδια. Δίνει στο πρόσωπο έκφραση σκληρότητας.

δ) Οι καθελκτήρες µύες των φρυδιών οι οποίοι κινούν τα φρύδια προς τα κάτω.

Οι ρυτίδες λοιπόν του µεσόφρυου προκαλούνται από τη δράση του συµπλέγµατος του µεσόφρυου. Η ισχύς όμως και το µέγεθος αυτού του συµπλέγµατος διαφέρουν σηµαντικά από άτοµο σε άτοµο. Γενικά, οι άνδρες έχουν µεγαλύτερο σύµπλεγµα µεσοφρύου και πολλοί ασθενείς µε βαθιές ρυτίδες παρουσιάζουν υπερτροφικό σύµπλεγµα µεσοφρύου σε σύγκριση µε εκείνους που έχουν λιγότερες ρυτίδες.

Οι ακτινωτές ρυτίδες που απαντώνται στον έξω κανθό του οφθαλμού «πόδι της χήνας», δημιουργούνται από τη σύσπαση του σφιγκτήρα μυ των βλεφάρων. Ο σφιγκτήρας των βλεφάρων κλείνει τα βλέφαρα και βοηθά στην παροχέτευση των δακρύων.

Το µυώδες πλάτυσµα είναι ένας µεγάλος µυς που εκφύεται από το ανώτερο τµήµα του μείζονος θωρακικού µυός και του δελτοειδούς και καλύπτει προς τα πάνω όλο το µήκος του τραχήλου. Μερικές ίνες του µυώδους πλατύσµατος εκτείνονται µέχρι την κάτω γνάθο, ενώ άλλες εισέρχονται στο δέρµα και τον υποδόριο ιστό του κατωτέρου τµήµατος του προσώπου ή αναµειγνύονται µε τους µυς έκφρασης πάνω από τη γωνία της γνάθου, της γωνίας του στόµατος και του κάτω χείλους. 

Δύο τύποι ρυτίδων προκαλούνται από το πλάτυσµα: οι οριζόντιες ρυτίδες και οι κάθετες δεσµίδες του πλατύσµατος

Ανάλογα με το σχήμα, το μέγεθος, και την σπαστικότητα του προσώπου και των φρυδιών, θα βάλουμε σημεία όπου θα κάνουμε την έγχυση της Βοτουλινικής τοξίνης. Ένα μεγάλο μέτωπο χρειάζεται περισσότερα σημεία έγχυσης από ένα μικρότερο.

Η γνώση της ανατομίας της περιοχής ενέσεως της Βοτουλινικής τοξίνης, η γνώση της δράσης της, η σωστή αραίωση του φαρμάκου αναλόγως της περιοχής όπου θα χρησιμοποιηθεί, και η χρήση της στα σωστά σημεία, είναι βασικοί παράγοντες που θα καθορίσουν το αποτέλεσμα της χρήσης του ΒΟΤΟΧ για τη θεραπεία των ρυτίδων του προσώπου.

ΑΡΑΙΩΣΗ

Σήμερα η Βοτουλινική(botulinum) τοξίνη (BT) ή αλλαντοτοξίνη τύπου Α (ΒΤ τύπου Α  ή ΒΤΧ-Α) κυκλοφορεί με διαφορετικά εμπορικά ονόματα (BOTOX, BOTOX Cosmetic, Vistabel, Dysport κλπ) σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ο όγκος του διαλύτη που προστίθεται στο φιαλίδιο για την ανασύσταση της τοξίνης κυµαίνεται από 1 – 10 ml. Οι περισσότεροι ιατροί χρησιμοποιούν συνήθως 1- 3 ml φυσιολογικού ορού για τη διάλυση.

Ανασύσταση Vistabel 50 U

Η ανασύσταση πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες της ασηψίας. Το Vistabel πρέπει να ανασυσταθεί με διάλυμα χλωριούχου νατρίου 0,9% για ένεση, χωρίς συντηρητικό. Όπως φαίνεται στον πίνακα αραίωσης παρακάτω, παίρνουμε ένα ανασυσταθέν διάλυμα με συγκέντρωση 4 Μονάδες / 0.1 ml

Ανασύσταση BOTOX 100 U

Η ανασύσταση πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες της ασηψίας. Το BOTOX πρέπει να ανασυσταθεί με διάλυμα χλωριούχου νατρίου 0,9% για ένεση, χωρίς συντηρητικό. Όπως φαίνεται στον πίνακα αραίωσης παρακάτω, παίρνουμε ένα ανασυσταθέν διάλυμα με συγκέντρωση 4 Μονάδες / 0.1 ml

Γενικά ή χορήγηση υψηλοτέρων δόσεων τοξίνης διαλυµένων σε µικρότερο όγκο επιτρέπει την πιο ακριβή έγχυση ως τοξίνης µε µικρή διάχυση, µεγαλύτερη διάρκεια του αποτελέσµατος και λιγότερες επιπλοκές, ενώ οι µικρότερες δόσεις σε µεγαλύτερους όγκους έχουν τα τάση να επιφέρουν πιο εκτεταµένες επιδράσεις διότι ευνοούν τη διάχυση της τοξίνης. Υπάρχει µία περιοχή απονεύρωσης σχετιζόµενη µε το κάθε σηµείο έγχυσης, διαµέτρου περίπου 2,5 ως 3 cm που οφείλεται στή διάχυση της τοξίνης. Όσο µεγαλύτερος είναι ο όγκος έγχυσης τόσο µεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος διάχυσής στους παρακείµενους µυς. Ωστόσο, µε τις υψηλότερες συγκεντρώσεις "χάνεται" πολύτιµη τοξίνη που παραµένει στο φιαλίδιο, στη σύριγγα ή στη βελόνα.

ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα σχετικά µε τη χρήση της αλλαντικής τοξίνης είναι ο σχηματισµός εξουδετερωτικών αντισωμάτων. Η ΒΤΧ-Α ως πρωτεΐνη μπoρεί να oδηγήσει στη δημιoυργία IgG εξoυδετερωτικών αντισωμάτων. Όσo μεγαλύτερo τo πρωτεϊνικό φoρτίo ανά συνεδρία, τόσo αυξάνεται και αυτή η πιθανότητα. Ως βακτηριακές πρωτεΐνες, όλοι οι τύποι της τοξίνης αυτής έχουν τη δυνατότητα να εκλύσουν µία ανοσολογική απόκριση και να προκαλέσουν την ανάπτυξη αντισωµάτων έναντι της ίδιας της νευροτοξίνης, τα οποία επιφέρουν την αδρανοποίησή της µε συνέπεια την έλλειψη αποτελεσµατικότητας. Τα εξουδετερωτικά αντισώµατα έχουν υψηλή ειδικότητα και δεν έχει αναφερθεί ποτέ διασταυρούµενη εξουδετέρωση µεταξύ των διαφορετικών αντιγονικών τύπων της αλλαντικής τοξίνης. Αυτό σημαίνει ότι ασθενείς οι οποίοι ανέπτυξαν αντίσταση εξαιτίας του σχηματισμού εξουδετερωτικών αντισωµάτων µπορούν να ωφεληθούν από τη θεραπεία με αλλαντική τοξίνη άλλου εργοστασίου µε διαφορετικό αντιγονικό τύπο (Μγοbloc). Παράγοντες που συμβάλλουν στο σχηµατισµό αντισωµάτων είναι η ποιότητα και η ποσότητα της πρωτεΐνης που ενίεται ανά θεραπεία, η συχνότητα των εγχύσεων, η αντιγονικότητα του ενιέµενου υλικού, η οδός χορήγησης (ενδομυϊκά, υποδόρια) και η γενετική προδιάθεση του ατόµου να αναπτύξει αντισώµατα.

Μελέτες υποδεικνύουν ότι οι εγχύσεις αλλαντικής τοξίνη σε συχνότερα χρονικά διαστήµατα ή σε υψηλότερες δόσεις αυξάνουν τη συχνότητα σχηµατισµού αντισωµάτων. Για την αρχική παρτίδα Botox συνίστατο να µη χρησιμοποιούνται περισσότερες από 100 U ανά συνεδρία και να µην επαναλαμβάνονται οι εγχύσεις σε χρονικό διάστηµα µικρότερο του ενός µηνός. Στις νέες παρτίδες του Botox ωστόσο, η συγκέντρωση της πρωτεΐνης είναι σηµαντικά µικρότερη και έχει αποδειχθεί ότι είναι λιγότερο αντιγονικό από το αρχικό προϊόν. Η συχνότητα ανάπτυξης αντίστασης στο Botox είναι µικρότερη από 5% και σχετίζεται µε τη δόση και τη συχνότητα των θεραπευτικών συνεδριών, αλλά όχι µε τη διάρκεια της συνολικής θεραπείας. Με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα φαίνεται ότι ο κίνδυνος αυξάνεται µε χορήγηση δόσης μεγαλύτερης από 300U. Οι µονάδες που χορηγούνται για τη διόρθωση των υπερδυναµικών ρυτίδων του προσώπου κυµαίνονται συνήθως από 40 έως 80U.

Με βάση το δεδομένο αυτό και λαµβάνοντας υπόψη ότι πολλές φορές ενδείκνυται µία δεύτερη συµπληρωµατική θεραπεία δύο εβδοµάδες µετά την αρχική για τη βελτίωση του κοσμητικού αποτελέσματος, ο περιορισµός στη συχνότητα των θεραπευτικών συνεδριών δεν φαίνεται να είναι σηµαντικός. 

Σχετικά µε το σκεύασµα Dysport δεν υπάρχουν προς το παρόν προοπτικές µελέτες για το σχηματισμό αντισωµάτων. Επίσης, δεν υπάρχουν δημοσιευμένες µελέτες που να συγκρίνουν το Dysport µε το νέο σκεύασµα του Botox, Vistabel. Τέλος, να σημειωθεί  ότι αντιδράσεις υπερευαισθησίας δεν προκαλούνται. Η µόνη συνέπεια επομένως είναι, ότι η τοξίνη δεν είναι πλέον αποτελεσµατκή.

Η αλλαντική τοξίνη αποτελεί µία αποτελεσµατική και ασφαλή θεραπεία των ρυτίδων έκφρασης του προσώπου(υπερδυναµικές ρυτίδες). Συνδυάζεται επίσης µε ελάχιστα επεµβατικές τεχνικές ανανέωσης του προσώπου καθώς και µε τη χρήση δερµατικών εµφυτευµάτων µε στόχο την παράταση του αποτελέσµατος των µη µονίµων εµφυτεµάτων.

Oυδεμία οικονομική σχέση του συγγραφέως υφίσταται με εταιρεία που διαθέτει Βοτουλινική τοξίνη.

ΤΕΧΝΙΚΗ - ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ

Μοτίβο ένεσης για πόδι της χήνας 1

ΓΡΑΜΜΕΣ ΠΟΔΙ ΤΗΣ ΧΗΝΑΣ

12 ΜΟναΔΕΣ Ανα ΠΛΕΥρα, 
4 ΜΟναΔΕΣ ΣΕ ΚαΘΕ ΜΊΑ ΑΠΌ τις 3 ΘεΣΕΙΣ 

Για τις γραμμές πάνω και κάτω από τον έξω κανθό:

• Πρώτη ένεση: τουλάχιστον 1,5 cm έως 2,0 εκατοστά πλάγια από τον έξω κανθό και το οστικό χείλος του κόγχου.
• Δεύτερη ένεση: 1,0 cm έως 1,5 cm πάνω από το πρώτο σημείο της ένεσης και σε ≈ 30 ° γωνία προς τα έσω.
• Τρίτη ένεση: 1,0 cm έως 1,5 cm κάτω από την πρώτη θέση της ένεσης και σε ≈ 30 ° γωνία προς τα έσω.

 

Για τις γραμμές κάτω από τον
έξω κανθό:

• Πρώτη ένεση: τουλάχιστον 1,5 cm έως 2,0 εκατοστά πλάγια από τον έξω κανθό και το οστικό χείλος του κόγχου.
• Ενίεται κατά μήκος μιας γραμμής, από πρόσθια και κάτω έως οπίσθια και άνω.
• Βεβαιωθείτε ότι η πιο πρόσθια ένεση είναι πιο έξω από μία γραμμή που σύρεται κάθετα από τον έξω κανθό.
• Κρατήστε την πιο κατώτερη ένεση πάνω από την γραμμή της προεξοχής του άνω χείλους του ζυγωματικού. 

Μοτίβο ένεσης για πόδι της χήνας 2                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              Οι ενέσεις πρέπει να γίνονται με τη βελόνα λοξά και προσανατολισμένη μακριά από τον οφθαλμό. 

Μοτίβο ένεσης  για γραμμές  μεσοφρύου 1

 ΓΡΑΜΜΕΣ ΜΕΣΟΦΡΥΟΥ 

4 ΜΟΝαΔΕΣ ΣΕ ΚαΘΕ ενα  ΑΠο τα  5 ΣΗΜΕιΑ

Για να αποφύγετε την πτώση:

• Αποφύγετε την ένεση κοντά στον ανελκτήρα του  βλεφάρου 
• Τοποθετήστε τις πλευρικές ενέσεις του επισκυνίου  ≥ 1 cm πάνω από το υπερκόγχιο χείλος
• Κρατήστε τον εγχυόμενο όγκο / δόση σε ένα ελάχιστο, όπου είναι εφικτό
• Μην κάνετε την ένεση της τοξίνης σε απόσταση μικρότερη από 1 cm πάνω από το κεντρικό τμήμα του φρυδιού.

Ένεση ΒΟΤΟΧ ® πιο συχνά από κάθε 3 μήνες δεν έχει μελετηθεί. 

Η θεραπεία των υπερδυναµικών ρυτίδων του προσώπου µε έγχυση αλλαντικής τοξίνης είναι ασφαλής, συνήθως αποτελεσµατική και χωρίς σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες. Εκτελείται σε βάση εξωτερικού ιατρείου, µε τεχνική εύκολη για τον ειδικό και γρήγορη, και δεν απαιτείται µακρύς χρόνος ανάνηψης.

Το θεραπευτικό αποτέλεσµα διαρκεί περίπου 3 – 6 µήνες. Πρέπει να σηµειωθεί ότι δεν ανταποκρίνονται εξ ίσου καλά όλοι οι ασθενείς στις εγχύσεις τοξίνης και ιδιαίτερα τα άτοµα μεγαλύτερης ηλικίας µε υπάρχουσα πτώση οφρύων ή εκτεταμένη φωτογήρανση. Η αλλαντική τοξίνη δρα προκαλώντας χάλαση των υποκειμένων µυών που προκαλούν τις υπερδυναµικές ρυτίδες του προσώπου. Οι µη-δυναµικές ρυτίδες µπορεί να βελτιωθούν από τη θεραπεία αλλά σπανίως εξαφανίζονται πλήρως.

Τα σηµεία έγχυσης και οι δόσεις που χρησιμοποιούνται εξατοµικεύονται ώστε να προσαρμόζονται στις ανάγκες του κάθε ασθενούς.

Είναι σημαντικό να μη γίνεται πλήρης παράλυση των μυών. Ο ιατρός οφείλει να ξεκινάει τη θεραπεία με τις συνιστώμενες δόσεις και να προσθέτει μονάδες ή σημεία ενέσεων αν είναι απαραίτητο σε διάστημα δύο εβδομάδων. Επανάληψη των συνεδριών ανά 3 – 6 µήνες περίπου, ανάλογα με το θεραπευτικό αποτέλεσµα, μπoρεί να oδηγήσει είτε σε αύξηση της διάρκειας της θεραπείας είτε σε μείωση της δόσης της τoξίνης.

- Στο µεσόφρυο το πρώτο σηµείο έγχυσης αντιστοιχεί στον πυραµοειδή  µυ της µύτης και εντοπίζεται κάτω από τη γραµµή που συνδέει τα έσω άκρα των δύο οφρύων και πάνω από το σηµείο τοµής του Χ που σχηµατίζεται από τη σύνδεση του έσω τµήµατος του ενός φρυδιού µε τον αντίθετο έσω κανθό. Στο σηµείο αυτό γίνεται έγχυση 5 ως 10 U αλλαντικής τοξίνης τύπου Α (Botox). 

Στη συνέχεια γίνεται έγχυση 4-10U αλλαντικής τοξίνης στον επισκύνιο µυ, στο σηµείο που σχηµατίζεται από την κάθετη ευθεία που διέρχεται από τον έσω κανθό, 1 cm πάνω από το οστικό υπερόφρυο τόξο(Εικόνα). Το επόµενο σηµείο έγχυσης εντοπίζετα 1 cm πάνω από το προηγούμενο σηµείο και χορηγούνται 4 -1Ο U. 

Τέλος, µπορεί να γίνει συµπληρωµατική έγχυσή 3 - 10 U στο σηµείο που εντοπίζεται 1 cm πάνω από το υπερόφρυο τόξο, στη µεσοκορική ευθεία, µόνο σε άτοµα µε οριζόντια φρύδια. Στή βιβλιογραφία αναφέρεται µία ποικιλία θέσεων έγχυσης και δοσολογίας, που κυµαίνεται από µία απλή έγχυση 10 U σε κάθε επισκύνιο µυ µέχρι συνολικής δόσης 20 έως 50 U, διανεμημένων σε επτά σηµεία έγχυσης. 

Παρότι θεωρείται αποτελεσµατική ή δόση των 20 U, πρόσφατες µελέτες υποδεικνύουν ότι δόσεις υψηλότερες των 30 και 40 U επιφέρουν σηµαντικά μεγαλύτερη απόκριση µε µακρύτερη διάρκεια του αποτελέσµατος. Στους περισσότερους από αυτούς τους ασθενείς το ευνοϊκό αποτέλεσµα διαρκεί 3 έως 4 µήνες, παρότι ορισµένοι συνεχίζουν να ωφελούνται για µεγαλύτερο διάστηµα, µέχρι 6 έως 8 µήνες. Αυτοί οι ασθενείς έχουν συνήθως υποβληθεί σε µία σειρά εγχύσεων για ένα έτος ή περισσότερο. Αν και έχουν πραγµατοποιηθεί λίγες µελέτες σε άνδρες, είναι γνωστό ότι απαιτούνται υψηλότερες δόσεις για να επιτευχθεί ένα ικανοποιητικό αποτέλεσµα στην περιοχή των µεσοφρύων, συνήθως μεγαλύτερη από το διπλάσιο της ποσότητας που απαιτείται στις γυναίκες, δηλαδή περίπου 60 µε 80 U, χωρίς να παρατηρείται αύξηση στη συχνότητα των ανεπιθύμητων ενεργειών. Στις γυναίκες ή συνολική δόση κυµαίνεται συνήθως από 25 έως 40 U. 

Μονάδες από το Dysport της Ipsen

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ

ΑΠΟ ΜΕΤΡΙΕΣ ΕΩΣ ΣΟΒΑΡΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΜΕΣΟΦΡΥΟΥ

ΠΡΙΝ                         ΜΕΤΑ (7 ΗΜΕΡΑ )    ΜΕΤΑ (3 ΜΗΝΕΣ )    ΜΕΤΑ (7 ΜΗΝΕΣ )

Φωτογραφίες που ελήφθησαν στο μέγιστο συνοφρύωμα πριν από τη θεραπεία με ΒΟΤΟΧ ® Cosmetic και μετά τη θεραπεία, κατά την 7η ημέρα και 3 και 4 μήνες μετά .

Μετά τις εγχύσεις ο ασθενής πρέπει να παραµείνει σε κάθετη θέση(να μην ξαπλώσει) για τις επόµενες 2 ώρες και να κάνει κινήσεις συνοφρύωσης όσο το δυνατό περισσότερο ώστε να δεσµεύεται ή τοξίνη.

- Στο µέτωπο ζητoύμε από τoν ασθενή να ανασηκώσει τα φρύδια, η δοσολογία και τα σηµεία έγχυσης εξαρτώνται από το βάθος και τον αριθµό των ρυτίδων (Εικόνα). Η έγχυση γίνεται υπό γωνία 60 ή 90 μoιρών. Η ολική δόση κυµαίνεται από 20 - 40 U(για τις γυναίκες 10-20 U ενώ για τους άνδρες 20-30) που κατανέµεται σε 5 µε 10 σηµεία έγχυσης ανάλογα με την ανατομική και αισθητική εκτίμηση. Οι ενέσεις θα πρέπει να έχουν σαν στόχο τον μετωπιαίο μυ, ωστόσο πρέπει να λάβουμε υπόψη και τις αλληλεπιδράσεις του με τον πυραμοειδή μυ της ρινός, τους επισπαστήρες των φρυδιών και το σφιγκτήρα μυ των βλεφάρων, στο συνολικό σχήμα του προσώπου.

Προκειµένου να αποφευχθεί η πρόκληση πτώσης του οφρύος είναι σημαντικό η έγχυση να µη γίνεται στην περιοχή του µετώπου κάτω από τη νοητή γραµµή που σχηματίζεται από το έσω τµήµα του οφρύος µέχρι ενός σηµείου 1cm περίπου πάνω από το έξω τµήµα του οφρύος ή κάτω από την κατώτερη ρυτίδα του µετώπου.

Εάν ο ασθενής έχει χαµηλά φρύδια, η θεραπεία των ρυτίδων του µετώπου πρέπει να αποφεύγεται ή να περιορίζεται σε εκείνο το τµήµα του µετώπου που βρίσκεται 4 cm ή περισσότερο πάνω από το φρύδι. Συνιστάται να µη γίνεται έγχυση στο µεσόφρυο και σε ολόκληρο το µέτωπο κατά την ίδια συνεδρία διότι αυτό οδηγεί πάντα σε πτώση οφρύος. Συνήθως γίνεται έγχυση µόνο στο άνω ήµισυ του µετώπου, ώστε να αποφευχθεί αυτή η πιθανότητα. Η θεραπεία των ρυτίδων του µεσόφρυου κατά τη διάρκεια της ίδιας συνεδρίας µπορεί να γίνει ταυτόχρονα μόνο με αυτόν τον τρόπο.

- Σε όλα τα άτοµα ο µετωπιαίος µυς πρέπει να ενίεται τουλάχιστον 2 cm πάνω από το φρύδι. 

Γενικά, οι εγχύσεις στο µέτωπο πρέπει να γίνονται πάντα πάνω από την κατώτερη ρυτίδα που σχηματίζεται όταν ζητείται από τον ασθενή να ανυψώσει το µέτωπο. Η σύσπαση των κατώτερων 2.5-4 cm του µετωπιαίου µυός ανυψώνει τα φρύδια. Τα άτοµα μεγαλύτερης ηλικίας το χρησιμοποιούν αυτό για να ανυψώνουν τα φρύδια και να βλέπουν. Εποµένως, στα άτοµα αυτά απαιτείται προσεκτική έγχυση.

- Σε χαµηλή θέση οφρύων: Γίνεται έγχυση πάνω από την κατώτερη ρυτίδα και 4 cm ή περισσότερο πάνω από το φρύδι(άνω ήµισυ του µετώπου).

- Επίσης σε άτοµα µε χαµηλή θέση οφρύων, ήπια πτώση οφρύος και πιθανόν σε όλα τα άτοµα ηλικίας άνω των 50 ετών που υποβάλλονται σε θεραπεία του µετωπιαίου, πρέπει να γίνεται ταυτόχρονα θεραπεία των καθελκτήρων µυών των βλεφάρων(σύµπλεγµα µεσοφρύου).

Η ολική δόση που χρησιμοποιείται κυµαίνεται συνήθως από 16-20 U ανά συνεδρία. Γίνεται έγχυση 

4-5 µονάδων τοξίνης στή μεσοκορική γραµµή που φέρεται κάθετα από την κόρη του κάθε οφθαλµού και πάντοτε πάνω από την κατώτερη ρυτίδα που σχηματίζεται όταν ζητείται από το άτοµο να ανυψώσει το µέτωπό του. Δύο επιπρόσθετες εγχύσεις 4-5 U η κάθε µία γίνονται µεταξύ των δύο αυτών σηµείων. Ένα άλλο προτεινόµενο σχήµα είναι ή έγχυση συνολικής δόσης 20-4Ο U σε 5-10 σηµεία. Εναλλακτικά, µπορεί να προτιμηθεί ή εξασθένιση απλώς του µετωπιαίου µυός αντί της παράλυσής του, που µπορεί να επιτευχθεί είτε µε την υποδόρια έγχυση της τοξίνης αντί της ενδοµυικής, είτε µε την έγχυση πολλαπλών µικρών δόσεων ανά διαστήµατα των 1-2 cm κατά µήκος του µετώπου. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται το επιθυμητό αποτέλεσµα ενώ διατηρείται κάποια κινητικότητα του µετώπου. Εάν συµβεί πτώση οφρύος, µπορεί να επιτευχθεί µερική διόρθωση µε  έγχυση στους καθελκτήρες µυς των οφρύων (σύµπλεγµα µεσοφρύου).

Μέτωπο

• Ο μετωπιαίος μυς είναι ο μόνος ανελκτήρας του φρυδιού

• Υπερβολική θεραπεία οδηγεί σε πτώση του φρυδιού

 Φρύδι:

Διαφορές ανδρών-γυναικών 

Εκτίμηση μετώπου:

Στενό μέτωπο

Ευρύ μέτωπο

Μέτωπο:

Γενικές αρχές

• Προσοχή! Όχι υπερβολές

• Στενό μέτωπο: 1 σειρά με 3-6 σημεία έγχυσης

• Πλατύ μέτωπο: 2 σειρές

• 10-15 μονάδες

• Στους άνδρες: Μέχρι την γραμμή του έξω κανθού

Στις γυναίκες: Μέχρι την γραμμή της κόρης

• Έγχυση σε βάθος χωρίς επαφή με το περιόστεο όμως

Είναι σημαντικό να τονιστούν τα ακόλουθα:

• Σε έλλειψη εμπειρίας ο ιατρός θα πρέπει να εφαρμόσει τις ενέσεις ΒΤ τύπου Α τουλάχιστον 2cm πάνω από τον οφρύ

• Ο μετωπιαίος μυς και οι καταστολείς μυς του μετώπου θα πρέπει να τροποποιούνται ταυτόχρονα προκειμένου να έχουμε ένα αρμονικό αποτέλεσμα

• Ο μετωπιαίος πρέπει να αποδυναμωθεί όχι όμως και να παραλύσει

• Οι ενέσεις όταν εστιάζονται κεντρικά μπορεί να επιτρέψουν στο πλαϊνό τμήμα των φρυδιών να ανασηκώνεται. 

- Για τις περιοφθαλµικές ρυτίδες του «ποδιού χήνας» όπως αναφέρεται (crow’s feet), ζητάμε από τoν ασθενή να γελάσει και να κλείσει σφικτά τα μάτια. Το πρώτο σηµείο έγχυσης εντοπίζεται 1,5 cm περιφερικά του έξω κανθού (ή 1 cm από το οστικό όριο). Το επόµενο σηµείο έγχυσης εντοπίζεται 1 cm πιο κάτω και ελαφρώς προς τα έσω ως προς το πρώτο σηµείο έγχυσης (Εικόνα). Το τρίτο σηµείο βρίσκεται 1 cm πιο πάνω και ελαφρώς προς τα έσω από το πρώτο σηµείο. Το κατώτερο σηµείο έγχυσης πρέπει να είναι πάντα πάνω από το ζυγωµατικό τόξο (κίνδυνος παράλυσης του μείζονα ζυγωματικού). Οι ενέσεις γίνονται σε οποιαδήποτε από τις δύο πλευρές μίας βαθιάς ρυτίδας. Συνολική δόση 6 -18 U σε κάθε πλευρά είναι ικανοποιητική για τα περισσότερα άτοµα, αν και µπορεί να αυξηθεί αν είναι απαραίτητο. 

Η έγχυση µεγάλων όγκων διαλύµατος πρέπει να αποφεύγεται. Προτιµάται ή έγχυση διαλυµάτων µε υψηλή συγκέντρωσή τοξίνης και µικρό όγκο. Είναι σηµαντικό να γίνονται οι περιοφθαλµικές εγχύσεις όσο το δυνατόν πιο επιφανειακά και υπoδόρια για την αποφυγή αιµοφόρων αγγείων γύρω από τους οφθαλµούς. Ο ποµφός πρέπει να σχηματίζεται αµέσως κάτω από την επιδερµίδα επειδή οι περιοφθαλµικοί µύες είναι πολύ επιφανειακοί σε αυτό το σηµείο. Η διενέργεια ήπιων µαλάξεων σε αυτές τις περιοχές µε κατεύθυνσή από τον οφθαλµικό κόγχο προς την περιφέρεια φαίνεται ότι 
ελαττώνει ων πρόκληση εκχυµώσεων και επιφέρει ένα ακόµα καλύτερο αποτέλεσµα.

Πρoσoχή στην έγχυση στις κατωφερέστερες ρυτίδες πoυ σχηματίζoνται από τo χαμόγελo, για απoφυγή αδρανoπoίησης τoυ μείζoνoς ζυγωματικoύ (major zygomaticus) και κατά συνέπεια πτώσης της γωνίας τoυ στόματoς. Για τo λόγo αυτό δεν εγχέoυμε χαμηλότερα από 1,5 εκατoστό από τoν έξω κανθό, πάνω από τo ζυγωματικό oστό.

Πόδι της χήνας:

Σημεία που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής κατά την εφαρμογή της θεραπείας είναι τα εξής:

• Όπως ήδη αναφέρθηκε η απόσταση του σημείου των ενέσεων από το οστέϊνο χείλος του οφθαλμικού κόγχου θα πρέπει να είναι το λιγότερο 1-1.5 cm στο πλάι και οι ενέσεις πρέπει να γίνονται αρκετά πάνω από το ανώτερο όριο του ζυγωματικού οστού

• Οι ενέσεις είναι προτιμότερο να γίνονται υποδόρια και όχι ενδομυϊκά, μακριά από επιφανειακές φλέβες

• Η βελόνα θα πρέπει να κατευθύνεται μακριά από τον οφθαλμικό κόγχο

Υπερτροφικός σφιγκτήρας

• 1-2 μονάδες

• Επιφανειακά στο μέσον του κάτω βλεφάρου

“Bunny lines” οι ρυτίδες που σχηματίζονται σε κάποιους στη μύτη όταν γελάνε

• 2-3 σημεία έγχυσης

• 2-5 U συνολική δόση

Το κάτω ήµισυ του προσώπου πρέπει να προσεγγίζεται γενικά, µε πιο µικρές δόσεις και ακριβέστερη έγχυση της ΒΤΧ-Α σε σχέση µε το ανώτερο ήµισυ του προσώπου. Πολλοί συνιστούν την έγχυση της τοξίνης υπό ηλεκτροµυογραφική καθοδήγηση. Έχει παρατηρηθεί ότι ή απόκριση των µυών του κατώτερου προσώπου στήν ΒΤΧ-Α είναι µεγαλύτερη και ότι το αποτέλεσµα έχει µακρύτερη διάρκεια µέχρι 6 µήνες ή περισσότερο σε σύγκρισή µε τη δράση της ΒΤΧ-Α στους µυς του ανώτερου ηµίσεως του προσώπου. Το ίδιο ωστόσο ισχύει και για τις ανεπιθύμητες ενέργειες οι οποίες επίσης διαρκούν περισσότερο και µπορεί να είναι ενοχλητικές, τόσο αισθητικά όσο και λειτουργικά.

- Για τον καθελκτήρα µυ της γωνίας του στόµατος (τρίγωνος µυς) όταν επιχειρείται η διόρθωση των κάθετων γραμμών - ρυτίδων που σχηματίζονται κάτω από τις γωνίες του στόματος (γραμμές μαριονέτας), που δίνουν μία θλιβερή ή θυμωμένη έκφραση στο πρόσωπο και της γενειοπαρειακής αύλακας, συνιστάται έγχυση µέγιστης δόσης από 2 - 4 U σε κάθε πλευρά στην προέκταση της γενειοπαρειακής αύλακας 1 cm πιο κάτω από τη γωνία του στόµατος.

- Για την ελάττωσή του βάθους της ρινοχειλικής αύλακας γίνεται έγχυσή στο ζυγωµατικό µυ µέγιστης δόσής 2 U συνήθως σε κάθε πλευρά. Μερικοί ασθενείς µπορούν να ωφεληθούν επίσης από την έγχυση µικρών δόσεων (1 U Botox) στον ανελκτήρα µυ του άνω χείλους.

- Οι κάθετες περιστοµατικές ρυτίδες προκαλούνται από διάφορα αίτια όπως το κάπνισµα, ή φωτογήρανση, ή απώλεια υποδόριου ιστού από το κατώτερο πρόσωπο και από την αντανακλαστική δράση του σφιγκτήρα µυ του στόµατος(orbicularis oris). Παρατηρούνται επίσης σε άτοµα που παίζουν κάποιο πνευστό µουσικό όργανο ή προκαλούνται ακόµα και µε το σφύριγµα. Αν και οι λεπτές ρυτίδες του άνω χείλους αντιμετωπίζονται αποτελεσµατικά µε εµφυτεύµατα ή µε τις διάφορες µεθόδους ανάπλασης του προσώπου, οι βαθύτερες ρυτίδες µπορεί να είναι ανθεκτικές σε αυτές τις θεραπείες. Μικρές δόσεις 1 έως 2 U ανά τεταρτημόριο του χείλους, είναι συνήθως επαρκείς για την πρόκληση εστιακής µικροπάρεσης του σφιγκτήρα µυ του στόµατος, ιδίως όταν συνδυάζονται µε παράγοντες αύξησης των µαλακών µορίων, όπως το κολλαγόνο ή το υαλουρονικό οξύ. Για να διατηρηθεί ή λειτουργική ικανότητα του στόµατος είναι σηµαντικό να χρησιμοποιούνται µικρές δόσεις που να εγχέονται επιφανειακά και όχι εν τω βάθει. Πρoσoχή σε συμμετρία και δόση για απoφυγή διαταραχών φώνησης.

Ο μυς-στόχος εδώ είναι ο σφιγκτήρας μυς του στόματος. Οι κάθετες γραμμές εξαλείφονται από ενέσεις ΒΤ που γίνονται συμμετρικά στο όριο ή πάνω από το όριο μεταξύ δέρματος και βλεννογόνου των χειλιών (εικόνα), ώστε να προκληθεί εντοπισμένη μικροπάρεση. Δεν επιτρέπεται πάνω από 1-2 μονάδες ανά τέταρτο χείλους. Πρόσθετο όφελος από την επέμβαση αποτελούν η ψευδοαναστροφή του ορίου μεταξύ δέρματος και βλεννογόνου χειλιών και το βελτιωμένο περίγραμμα καθώς και η πληρότητα των χειλιών όταν είναι «σουφρωμένα» (εικόνα).

ΠΕΡΙΣΤΟΜΑΤΙΚΕΣ ΡΥΤΙΔΕΣ

Σημεία που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη κατά την θεραπεία: 

• Η επιλογή και η συμβουλευτική του ασθενούς είναι εξαιρετικά σημαντικές. Άτομα που βασίζονται στα χείλια τους για το επάγγελμά τους (π.χ. μερικοί μουσικοί, τραγουδιστές) δεν είναι καλοί υποψήφιοι για θεραπεία με ΒΤ τύπου Α

• Οι ενέσεις θα πρέπει να μη γίνονται στις γωνίες των χειλιών προκειμένου να αποφεύγονται κακή σύγκλειση του στόματος ή «κρέμασμα» προς κάποια πλευρά καθώς επίσης θα πρέπει να αποφεύγονται στη μέση γραμμή του άνω χείλους ώστε να μην προκληθεί επιπέδωση του χείλους

• Οι ενέσεις πρέπει να γίνονται επιφανειακά και να γίνεται μασάζ στην πλαϊνή περιοχή

• Στην περιοχή του κάτω χείλους οι ενέσεις είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν διαταραχές στην λειτουργία για αυτό το λόγο πρέπει ο θεράπων να είναι συντηρητικός αν αποφασίσει να τις εφαρμόσει σε αυτή την περιοχή

• Καθώς η θεραπεία περιστοματικά μπορεί να είναι επώδυνη ενδείκνυται η ελεύθερη χρήση πάγου για αναισθησία

Ζητείται από τον ασθενή να υπερεκτείνει το λαιµό και να σφίξει τα δόντια του για να γίνει σύσπαση τoυ μυώδoυς πλατύσματoς. Οι δεσµίδες του µυός συλλαµβάνονται µεταξύ του αντίχειρα και του δείκτη. Στην συνέχεια, γίνεται έγχυση 2 έως 4 U Botox ανά 4 εκατοστά της κάθε δεσµίδας. Μεγάλες δόσεις πρέπει να αποφεύγονται εξαιτίας των βαθύτερων αντιδράσεων στους φαρυγγικούς και λαρυγγικούς µυς. 

Ένα άλλο σχήµα που χρησιμοποιείται είναι π έγχυση 5 U Botox σε τρία στηµεία για κάθε δεσµίδα

(τα σηµεία απέχουν µεταξύ τους 1 ως 1.5cm), χωρίς να χρησιμοποιούνται περισσότερες από 25 ως 30 U Botox ανά συνεδρία. 

Ορισµένοι συγγραφείς προτείνουν την έγχυση 3 U, 1 cm κάτω από το όριο της κάτω γνάθου και στη συνέχεια τρεις εγχύσεις από 6 U ανά 2,5 cm κατά µήκος της κάθε δεσµίδας ή την έγχυση 3-1Ο U σε τέσσερα σηµεία που απέχουν µεταξύ τους κατά 1-1.5 cm ξεκινώντας από τη γωνία της γνάθου, όπως φαίνεται στην εικόνα. Είναι προτιμότερη η υποθεραπεία και η χορήγηση συµπληρωµατικών (touch up) δόσεων, εάν αυτό είναι απαραίτητο, κατά τη διάρκεια της επόμενης συνεδρίας. Η δόση που θα χορηγηθεί εξατοµικεύεται και εξαρτάται από το πάχος της δεσµίδας σην οποία θα γίνει τι έγχυση. Οι περισσότεροι ασθενείς χρειάζονται µία συνολική δόση 50 - 100 U για την επίτευξη της βέλτιστης διόρθωσης. Πάντως πολλοί συστήνουν την έγχυση συνολικής δόσης µμικρότερης από 300 U ανά συνεδρία για τον περιορισµό των επιπλοκών. Οι εγχύσεις πρέπει να γίνονται στο εν τω βάθει χόριο και όχι υποδόρια, καθώς ο κίνδυνος τρώσης εν τω βάθει αγγείων ή έγχυσης σε άλλους τραχηλικούς µυς είναι αυξημένος.

ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ

Η αλλαντική τοξίνη τύπου Α αντενδείκνυται σε ασθενείς µε νευροµυικές παθήσεις και ιδιαίτερα νόσους του κινητικού νευρώνα, όπως ή µυασθένεια και ή πλάγια µυατροφική σκλήρυνσή. Άλλες

αντενδείξεις είναι ή λοίµωξή στο σηµείο τής έγχυσης και η γνωστή υπερευαισθησία σε κάποιο από τα συστατικά του προϊόντος (αλλαντική τοξίνη, λευκωµατίνη, φυσιολογικός ορός). Ορισµένα φάρµακα όπως η αµινογλυκοσίδη, η πενικιλλαµίνη, η κινίνη και οι αναστολείς διαύλων ασβεστίου µπορεί να ενισχύσουν τη δράση της τοξίνης και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα µε αυτήν. Επειδή η εµπειρία σε έγκυες και θηλάζουσες µητέρες είναι πολύ περιορισµένη, συνιστάται ή αποφυγή τους σε αυτές τις περιπτώσεις. Η αλλαντική τοξίνη κατατάσσεται στην κατηγορία Ο των φαρµάκων όσον αφορά τήν κύηση διότι δεν έχει τεκμηριωθεί σαφώς εάν προκαλεί εμβρυϊκές ανωµαλίες όταν χορηγείται σε έγκυες γυναίκες, αν και µέχρι σήµερα καµία περίπτωσή τερατογένεσης δεν έχει αποδοθεί στην αλλαντική τοξίνη. Η χρήση της τοξίνης αντενδείκνυται επίσης, σε ασθενείς µε ασταθές ψυχολογικό προφίλ και µή ρεαλιστικές προσδοκίες.

Τέλος, σε άτοµα που πρόκειται να υποβληθούν σε πλαστική χειρουργική του προσώπου στο άµεσο µέλλον δεν ενδείκνυται ή προεγχειρητική αντιμετώπιση των ρυτίδων, καθώς αυτό θα καθιστούσε δύσκολη την επαρκή εκτίμηση της πραγματικής έκτασης των ρυτίδων από τον χειρουργό.

ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

Οι περισσότερες από τις επιπλοκές είναι σχετικά σπάνιες και σχετίζονται µε την κακή τεχνική έγχυσης. Πολλές από τις παρενέργειες προκύπτουν από την ανεπιθύμητη εξασθένηση µυός που προκαλείται από τη διάχυση της τοξίνης σε παρακείμενους µυς και µπορούν να αποφευχθούν µε τη χρήση πιο συµπυκνωµένων διαλυµάτων (υψηλότερη συγκέντρωσή της τοξίνης σε µικρότερο όγκο διαλύµατος).

Οι συχνότερες ανεπιθύµητες ενέργειες (ΑΕ) είναι το παροδικό οίδημα και ή εκχύμωση στο σημείο της έγχυσης, η ήπια κεφαλαλγία, ή γριππώδης συμπτωματολογία και ή παροδική υπαισθησία, οι οποίες μπορεί να διαρκέσουν για μερικές μέρες ως λίγες εβδομάδες μετά τη θεραπεία.

- Πολλοί συνιστούν την άσκηση πίεσης στην περιοχή μετά την έγχυση για την ελάττωσή της 

εκχύμωσης και του οιδήματος. Ωστόσο, φαίνεται ότι αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο διασποράς της τοξίνης στους παρακείμενους μυς. Επίσης, συνιστάται ο περιορισμός του αριθμού των ενέσεων. 

Για την ελαχιστοποίηση της εκχύμωσης συνιστάται στους ασθενείς να αποφεύγεται ή λήψη ασπιρίνης, προϊόντων που περιέχουν ασπιρίνη, προϊόντων που αναστέλλουν την αιμοπεταλιακή λειτουργία, όπως τα μή-στεροειδή αντιφλεγμονώδή φάρμακα και βιταμίνη Ε για 7 - 10 μέρες πριν τήν έγχυση.

- Ο πόνος από την έγχυση μπορεί να περιοριστεί με τη χρήση τοπικών αναισθητικών κρεμών (π.χ.

ΕΜLΑ) πριν την έγχυση, με τη χρήση βελονών μικρότερης διαμέτρου (30 ή 32 G)καθώς και με την έγχυση διαλυμάτων μικρού όγκου με υψηλή συγκέντρωσή τοξίνης. Επίσης, αναφέρεται στη βιβλιογραφία ότι η χρήση φυσιολογικού ορού που περιέχει συντηρητικά για την ανασύστασή του Βοτοχ είναι λιγότερο επώδυνη. Η έγχυση της τοξίνης πιο επιφανειακά, στον υποδόριο ιστό, μπορεί να περιορίσει το άλγος και τον κίνδυνο εκχύμωσης ενώ διατηρείται το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Η τοπική ένεση αναισθητικού είναι επίσης χρήσιμη στον περιορισμό του πόνου. Η εφαρμογή πάγου αμέσως πριν ή μετά την έγχυση, ελαττώνει περαιτέρω τον πόνο, το οίδημα και το ερύθημα που σχετίζονται με την ενδομυϊκή έγχυση. 

- Οι κεφαλαλγίες ανακουφίζονται εύκολα με τη χρήση των κλασσικών αναλγητικών. Ωστόσο, συχνά αναφέρεται από τους ασθενείς η βελτίωση κεφαλαλγίας χρόνιας τάσης μετά την έγχυση. 

- Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι πιο πιθανό να αναφερθούν σε περιπτώσεις θεραπευτικής παρά αισθητικής χρήσης. Στη βιβλιογραφία αναφέρεται ότι ή συχνότατα των σοβαρών ΑΕ είναι 33 φορές υψηλότερη στην περίπτωση της θεραπευτικής χρήσης, το οποίο μπορεί να σχετίζεται με τις υψηλότερες δόσεις(τετραπλάσιες) που χρησιμοποιούνται, με τη συνύπαρξη υποκειμένων νοσημάτων ή και με τα δύο. Επίσης, δεν έχει αναφερθεί κανένας θάνατος στις περιπτώσεις αισθητικής χρήσης. Στις σοβαρές ΑΕ περιλαμβάνονται ή εστιακή παράλυση του προσώπου, ή μυική αδυναμία, ή δυσφαγία,τα γριππώδη συμπτώματα και οι αλλεργικές αντιδράσεις. Στο 1/3 των περιπτώσεων συνυπάρχει κάποια συσχετιζόμενη υποκείμενη νόσος. Άλλες σοβαρές ΑΕ που αναφέρθηκαν σε

περιπτώσεις θεραπευτικής χρήσης ήταν θάνατοι, επιληπτικοί σπασμοί, αρρυθμία και έμφραγμα μυοκαρδίου. 

- Γενικευμένες αντιδράσεις που έχουν προκληθεί ιδιοσυγκρασιακά περιλαμβάνουν πι ναυτία, κόπωση, καταβολή, γριππώδη συμπτώματα και εξανθήματα σε σημεία μακριά από το σημείο της έγχυσης. Αδυναμία μυών σε θέσεις απομακρυσμένες από το σημείο της έγχυσης πιθανόν να οφείλεται στη διάχυση μικρής ποσότητας τοξίνης στη συστηματική κυκλοφορία. 

- Στις μη σοβαρές ΑΕ περιλαμβάνονται ή έλλειψη θεραπευτικής επίδρασης, οι αντιδράσεις στο σημείο έγχυσης και ή κεφαλαλγία. 

Παρακάτω αναφέρονται πιο αναλυτικά οι ΑΕ από την κοσμητική χρήση της αλλαντικής τοξίνης για τη διόρθωσή του προσώπου.

- Η σημαντικότερη επιπλοκή από την έγχυση ΒΤΧ-Α στο μετωπιαίο μυ είναι ή πτώσπ του οφρύος και συνήθως οφείλεται στην κακή τεχνική έγχυσης. Η ΒΤΧ-Α δεν πρέπει να ενίεται πάνω από το μέσο τμήμα του οφρύος έτσι ώστε να αποφεύγεται ή πτώσπ του. Πρέπει επίσης να αποφεύγεται ή έγχυση της τοξίνής σε απόσταση μέχρι 1,5 cm από το ανώτερο οστέινο χείλος του οφθαλμικού κόγχου. Απώλεια τής εκφραστικότηςτας μπορεί να προκληθεί από την έγχυση στο μετωπιαίο μυ πέραν της μεσοκορικής γραμμής. Γενικά, για την πρόληψη της πτώσης του οφρύος πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες που αναφέρθηκαν παραπάνω στην τεχνική έγχυσης στο μετωπιαίο μυ. Με την κατάλληλη επιλογή ασθενών και την προηγηθείσα έγχυση των καθελκτήρων μυών των οφρύων σε άτομα με χαμηλή θέση φρυδιών, ελαφρά πτώση του οφρύος και ηλικίας άνω των 50 ετών μπορεί να αποφευχθεί ή πρόκληση αυτής τής επιπλοκής. Η ελαφρά πτώση οφρύος ανταποκρίνεται στη χορήγηση οφθαλμικών σταγόνων απρακλονιδίνης (Iopidine Ο.5%), ενός α-αδρενεργικού αγωνιστή (βλέπε παρακάτω)

Ένα εξίσου ανεπιθύμητο αισθητικό αποτέλεσμα είναι το φρύδι που έχει ειρωνική έκφρασή ("Jack Nicholson"lοοκ), δηλαδή το έξω τμήμα του οφρύος κυρτώνεται προς τα άνω σε υπερβολικό βαθμό εξαιτίας της μη αντισταθμιζόμενης έλξης από τον πλάγιο μετωπιαίο μυ. Αυτό συμβαίνει όταν δεν έχει γίνει έγχυση τοξίνης στο πλάγιο τμήμα του μετώπου σε ασθενείς με ενεργές πλάγιες ίνες του μετωπιαίου μυός. Ο μετωπιαίος μυς κανονικά σταματά μεταξύ του έσω και πλαγίου τμήματος του μετώπου στο όριο που ονομάζεται κροταφική γραμμή σύντηξης. Σε ορισμένα άτομα αυτή ή γραμμή επεκτείνεται προς τα έξω και αναρτήριες μυικές ίνες συνεχίζουν στο πλάγιο τμήμα του μετώπου μέχρι την κροταφική γραμμή του τριχωτού τής κεφαλής. Αυτή ή επιπλοκή μπορεί να διορθωθεί με την έγχυση 2 έως 3 U ΒΤΧ-Α, 1 έως 2 cm περίπου πάνω από το πλάγιο τμήμα του οφρύος

κοντά στην κροταφική γραμμή σύντηξης.

Επίσης, πτώση του άνω βλεφάρου μπορεί να προκληθεί κατά τη θεραπεία του μετωπιαίου μυός, αν και αυτό είναι λιγότερο πιθανό. Οφείλεται στη διάχυση του ενιεμένου υλικού προς τα κάτω μέσω του κογχικού διαφράγματος και σχετίζεται συνήθως με κακή τεχνική. 

- Η συχνότερη επιπλοκή της θεραπείας των ρυτίδων του μεσόφρυου είναι ή πτώση του άνω βλεφάρου. Ο κίνδυνος είναι μεγάλος εάν οι εγχύσεις γίνουν κάτω από τη μεσότητα των οφρύων, εγγύς της μεσοκορικής γραμμής ή προς τον έσω κανθό. Η διάχυση της τοξίνης προς τα κάτω προκαλεί παράλυση του ανελκτήρα μυός του άνω βλεφάρου με αποτέλεσμα την πτώση του. Η διάχυσή επιτείνεται με την ταχεία ή βίαιη έγχυση ή με την υπερβολικά βαθιά έγχυση στο επίπεδο του περιοστέου. Η χρήση αραιών διαλυμάτων τοξίνης μπορεί επίσης να οδηγήσει στη διάχυσή του υλικού σε περιοχές μακριά από το σήμείο έγχυσης. Για να αποφευχθεί ή πτώση του άνω βλεφάρου, ή έγχυση πρέπει να γίνεται 1cm πάνω από το φρύδι. Στην περιοχή του μεσόφρυου, ή ασκήσεις

δακτυλικής πίεσης στο όριο της υπερκόγχιας ακρολοφίας κατά την έγχυση στον επισκύνιο μυ, ελαττώνει επίσης την πιθανότητα διάχυσης της τοξίνης προς τον ανελκτήρα μυ. Με την κατάλληλη τεχνική ή συχνότητα πτώσης είναι πολύ κοντά στο μηδέν. Η παράλυση του ανελκτήρα μυός εκδηλώνεται 48 ώρες ως 14 ήμέρες μετά την έγχυση και επιμένει για 2 έως 12 εβδομάδες. Εάν προκληθεί πτώση του άνω βλεφάρου μπορεί να αντιμετωπισθεί με την έγχυση οφθαλμικών σταγόνων στην πάσχουσα πλευρά. Οι αδρενεργικοί αγωνιστές απρακλονιδίνη Ο.5% (Iopidine Ο.5%) και υδροχλωρική φαινυλεφρίνη 2.5% (Neosynephrine) είναι μυδριατικοί παράγοντες. Προκαλούν σύσπαση ενός αδρενεργικού μυός (μυς του Μuller), ο οποίος ανευρίσκεται κάτω από τον ανελκτήρα μυ του άνω βλεφάρου. Αυτή ή θεραπεία προκαλεί ανύψωσή του βλεφάρου κατά 1-2 mm, το οποίο είναι συνήθως αρκετό για να αποκαταστήσει τη συμμετρία. Η θεραπεία είναι συμπωματική και η χορήγηση 1-2 σταγόνων, 3 φορές την ημέρα πρέπει να συνεχίζεται μέχρι να υποχωρήσει ή πτώση.

- Επιπλοκές που έχουν αναφερθεί από την έγχυση τοξίνης στις περιοφθαλμικές ρυτίδες είναι η εκχύμωση, η διπλωπία, το εκτρόπιο, η πτώση του κάτω βλεφάρου και το ασύμμετρο χαμόγελο εξαιτίας της παράλυσης του μείζονα ζυγωματικού. Για την αποφυγή αυτών των επιπλοκών ή έγχυση πρέπει να γίνεται σε απόσταση τουλάχιστον 1 cm περιφερικά του οφθαλμικού κόγχου ή 1.5 cm περιφερικά του έξω κανθού και να μη γίνεται έγχυση κοντά στο κάτω όριο του ζυγωματικού. Επίσης είναι σημαντικό να μη γίνεται ή έγχυση πολύ βαθιά διότι ο σφιγκτήρας των βλεφάρων είναι

πολύ επιφανειακός μυς. Εγχύσεις αραιών διαλυμάτων μεγάλου όγκου πρέπει να αποφεύγονται. Η θεραπεία γίνεται μόνο στην περιοχή που δείχνει ρυτίδωση.

Η διπλωπία οφείλεται στη διάχυση της τοξίνης προς τα έσω με επακόλουθη παράλυση του έξω ορθού μυός όταν η έγχυση γίνεται σε απόστασή μικρότερή του 1 cm από τον έξω κανθό. Μπορεί επίσπς να

προκληθεί στραβισμός. Και οι δύο επιπλοκές είναι εξαιρετικά σπάνιες και εάν προκληθούν, είναι επιβεβλημένη η παραπομπή σε οφθαλμίατρο για την κατάλληλη θεραπεία.

Πτώση του άνω χείλους μπορεί να προκληθεί εάν χορηγηθεί η τοξίνη κάτω από το ζυγωματικό τόξο και βαθιά μέσα στο μείζονα ζυγωματικό μυ, που δρα ως ανελκτήρας του άνω χείλους και του στόματος. Η παράλυσή του μείζονα ζυγωματικού μυός μπορεί να προκαλέσει εικόνα παρόμοια με την παράλυση του Bell. Η υποχώρηση είναι σταδιακή και συχνά βραδύτερη από εκείνη της πτώσης του βλεφάρου.

Οι εκχυμώσεις στην περιοφθαλμική περιοχή μπορούν να αποφευχθούν σχεδόν τελείως με την έγχυση της τοξίνης σε πομφό (wheal) με μια σειρά συνεχομένων φυσαλίδων (bleb) την έγχυση να γίνεται στο αναπτυσσόμενο όριο τής προηγούμενης, ώστε να αποφευχθεί ή τρώση αιμοφόρων αγγείων με επακόλουθη αιμορραγία.

Οι βαθιές ρυτίδες του ζυγωματικού συχνά συνδέονται με τις κατώτερες περιοφθαλμικές ρυτίδες, των

οποίων Η θεραπεία μπορεί παραδόξως να επιδεινώσει τις ρυτίδες του ζυγωματικού επειδή το δέρμα τής χαλαρής(redundant) παρειάς έλκεται προς τα κάτω από τη βαρύτητα. Είναι προτιμότερο να συνδυάζεται το BOTOX με εμφυτεύματα στις κατώτερες περιοχές.

- Οι επιπλοκές από την έγχυση ΒΤΧ στο μυώδες πλάτυσμα είναι ελάχιστες και συνήθως έχουν σχέση

με την τεχνική. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις στις οποίες η χορήγηση μεγάλων δόσεων (>1ΟΟ U) ΒΤΧ-Α, έχει προκαλέσει δυσφαγία και αδυναμία των καμπτήρων μυών του τραχήλου. Έχουν αναφερθεί επίσης περιπτώσεις δυσφωνίας και βράγχους φωνής. Συνιστάται γενικά η χορήγηση χαμηλών δόσεων, όσο το δυνατό πιο επιφανειακά. 

Εγχύσεις πολύ κοντά στο στόμα, εντός της γενειακής πτυχής και η επίδρασή στο σφιγκτήρα μυ του στόματος μπορούν να προκαλέσουν χαλαρή παρειά, αδυναμία στοματικών κινήσεων ή ασύμμετρο χαμόγελο.

Γενικά μικρότερες δόσεις ΒΤΧ-Α είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν προβλήματα σε σύγκρισή με τις μεγαλύτερες δόσεις, το οποίο υποστηρίζει μία πιο συντηρητική προσέγγισή των περισσοτέρων ασθενών.

Με τη σωστή τεχνική έγχυσης και την προσεκτική επιλογή των ασθενών μπορούν να αποφευχθούν οι

περισσότερες από τις επιπλοκές, όπως ή πτώση οφρύος και βλεφάρου και ή ασυμμετρία.

Σε όλους τους ασθενείς συνιστάται η παραμονή σε καθιστή ή όρθια θέση για 4 ώρες τουλάχιστον μετά την έγχυση. 

Αμέσως μετά τη χορήγηση της τοξίνης ενθαρρύνεται ή κίνηση των ενιεμένων μυών ώστε να προσληφθεί η τοξίνη από τις αντίστοιχες τελικές νευρικές απολήξεις. Οι ασθενείς πρέπει να επαναλαμβάνουν αυτήν την κίνηση 10 φορές ανά ώρα για τα πρώτα 90 λεπτά. 

Καλό θα ήταν για 3 ημέρες να αποφεύγεται η θερμότητα κοντά στο πρόσωπο (σάουνα, πιστολάκι, καθαρισμός με ατμό, ηλιοθεραπεία κλπ) διότι η θερμότητα εξουδετερώνει εν μέρει τη δράση του φαρμάκου.

Πριν τη θεραπεία

• Πριν τη θεραπεία, καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση ουσιών που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης μικρής μελανιάς στα σημεία εφαρμογής (αντιφλεγμονώδη, συμπληρώματα βιταμίνης Ε, ή και καρυκεύματα όπως το κάρυ, το τζίντζερ και η κανέλα).
• Τρεις μέρες πριν από τις ενέσεις Botox, συνιστάται να σταματήσετε να παίρνετε αντιβιοτικά και φάρμακα που εμποδίζουν την πήξη του αίματος.
• Να μην καταναλώνετε αλκοόλ μια μέρα πριν.
• Την ημέρα της θεραπείας θα πρέπει να μην ασχολείστε με βαριά σωματική εργασία ή αθλητισμό.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

• Παραμονή σε καθιστή ή όρθια θέση για 4 ώρες τουλάχιστον μετά την έγχυση. 

• Το μασάζ στην περιοχή που εφαρμόστηκαν οι ενέσεις μπορεί να γίνει μόνο ήπια από τον γιατρό κατά την εξέταση. Γενικότερα δεν συνιστάται.

• Αμέσως μετά τη χορήγηση της τοξίνης ενθαρρύνεται η σύσπαση του μυ στον οποίον έγιναν οι ενέσεις 10 φορές ανά ώρα για 1.5-2 ώρες γιατί αυξάνει την πρόσληψη της τοξίνης από τις αντίστοιχες τελικές νευρικές απολήξεις

• Ο περιορισμός της δραστηριότητας και η αποφυγή του λυγίσματος πιστεύαμε πως ήταν απαραίτητα προκειμένου να αποφύγουμε ανεπιθύμητη διάχυση της τοξίνης. Ωστόσο δεν υπάρχουν ελεγχόμενες μελέτες που να αποδεικνύουν κάτι τέτοιο επομένως δεν συστήνονται πλέον.

1. Να μην κατακλιθεί για 4 ώρες μετά την θεραπεία.
2. Να μην σκύψει για το ίδιο διάστημα.
3. Να μην τρίψει τα σημεία των ενέσεων.
4. Όχι αλκοόλ και ασπιρίνη μέχρι την επόμενη ημέρα.

Μύθοι για το αισθητικό Botox

• Υπάρχει προκαθορισμένος τρόπος/θέση χορήγησης για όλους

• Υπάρχουν προκαθορισμένες δόσεις για όλους

• Το επιτυχημένο αποτέλεσμα καθορίζεται από την πλήρη ακινητοποίηση του προσώπου

• Οι περιοχές του προσώπου μπορούν να θεωρηθούν αυτόνομες και ανεξάρτητες η μία από την άλλη και έγχυση σε μια περιοχή δεν θα επηρεάσει τις άλλες

Βασικές αρχές

• Εξατομίκευση

• Όχι υπερβολές

• Σωστή ενημέρωση

• Το botox εφαρμόζεται στην περιοχή που χρειάζεται με μικρές ενδομυϊκές ενέσεις που είναι ανώδυνες (αίσθημα τσιμπήματος).
• Η διαδικασία διαρκεί 10 με 20 λεπτά.
• Μετά τη διαδικασία συστήνεται να παραμείνετε σε όρθια θέση για 3 ώρες.
• Μετά το botox μπορείτε να επιστρέψετε άμεσα στις καθημερινές σας δραστηριότητες.
• Για 3 ημέρες αποφύγετε τη χρήση πολύ ζεστού νερού στην περιοχή που εφαρμόσατε τη θεραπεία, αποφύγετε την έντονη σωματική άσκηση και τη χρήση αλκοόλ και ασπιρίνης.
• Σπάνια εμφανίζονται ανεπιθύμητες ενέργειες. Μπορεί όμως να παρατηρήσετε μελανιές στα σημεία της έγχυσης ή αίσθημα βάρους, τα οποία υποχωρούν μόνα τους σε λίγες ημέρες και είναι απόλυτα φυσιολογικά.
• Πριν την εφαρμογή της θεραπείας πρέπει να συμβουλευτείς τον παθολόγο σου ή να ενημερώσεις τον γιατρό για το ιστορικό υγείας σου, ώστε να προσαρμοστεί η θεραπεία στις ανάγκες σου!
• Μετά τη θεραπεία του botox δεν πρέπει να χρησιμοποιείς για 3 με 4 ώρες ζεστό αέρα ή ζεστό νερό κοντά στο πρόσωπό σου.
• Δεν πρέπει να κοιμηθείς αμέσως, να τρίψεις τα σημεία που έχει χορηγηθεί το υλικό του botox ή του υαλουρονικού οξέως, να ξαπλώσεις ή να σκύβεις απότομα, τις πρώτες ώρες.
• Στην περίπτωση του υαλουρονικού οξέως, καλό είναι να αποφύγεις τις έντονες εκφράσεις του προσώπου και να μην γελάς για 2 με 3 ώρες.
• Για να αποφύγεις το “παγωμένο λουκ” που έχει συμβεί σε κάποιες περιπτώσεις, θα πρέπει ο γιατρό σου να εξετάσει το πρόσωπό σου και τη δραστηριότητα των μυών του, πριν προχωρήσει στην εφαρμογή, με σκοπό να χρησιμοποιηθεί η σωστή ποσότητα.
• Αν τρίψεις, αμέσως, τα σημεία που έχει γίνει το botox μπορεί να έχεις πτώση του βλεφάρου που διορθώνεται με τη χορήγηση ειδικών σταγόνων, ενώ αν ανέβει το φρύδι σου, αυτό διορθώνεται με δυο μικρές επιπλέον ενέσεις.
• Πρέπει να προσέξεις μην εθιστείς στο botox… Όσο όμορφο και αν είναι το αποτέλεσμα, θυμήσου πως δεν πρέπει να το παρακάνεις, αλλά να βάζεις μέτρο!
• Τέλος, με τη βοήθεια ενός εξειδικευμένου γιατρού πρέπει να έχεις μια εικόνα για το τι βελτίωση μπορείς να έχεις, ανάλογα με το πρόσωπο και την ηλικία σου. Το botox σου προσφέρει ένα ξεκούραστο και δροσερό βλέμμα, δεν μπορεί να σου αφαιρέσει τις στατικές ρυτίδες και δεν πρέπει να ζητάς υπερβολές…

Τι θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά το αποτέλεσμα της θεραπείας με ΒΟΤΟΧ

1. Η τοξίνη δεν είναι ποτέ η ίδια μιας και παράγεται από βακτήρια που ποτέ δεν είναι τα ίδια. Μπορεί λοιπόν να υπάρξουν μικροδιαφορές. Τόσο στην εικόνα μας, όσο και στη διάρκεια του αποτελέσματος.

2. Η τοξίνη ξεκινάει από τον τόπο παραγωγής και χρειάζεται συνθήκες ψύξης κατάλληλες μέχρι να διανεμηθεί στις διάφορες χώρες - στις διάφορες φαρμακοποθήκες - στα διάφορα φαρμακεία στους διάφορους γιατρούς.

3. Από τη στιγμή που θα γίνει η έγχυση, η ενδοκυττάρωση της τοξίνης θα πραγματοποιηθεί το 3ο 24ωρο, ως εκ τούτου η θερμοκρασία που θα διατηρήσουμε στην υπό θεραπεία περιοχή για 48ώρες θα πρέπει να μην υπερβεί τη θερμοκρασία σώματος του υγιούς ανθρώπου 36,6οC - 37οC.

4. Η έγχυση της τοξίνης γίνεται ενδομυϊκά με βελόνα. Όπως αντιλαμβανόμαστε μια μικρή αιμορραγία τριχοειδούς μπορεί να μετακινήσει κατά κλάσματα του χιλιοστού την τοξίνη, τροποποιώντας ελαφρά την εικόνα του αποτελέσματος.

5. Οι επανειλημμένες εγχύσεις βοτουλινικής τοξίνης αποδυναμώνουν τους υπετροφικούς και υπερκινητικούς καθελκτήρες (τους μύες που κατεβάζουν το πρόσωπο) αφήνοντας ελεύθερους να κινηθούν και να αιματωθούν τους ανελκτήρες (αυτούς που το ανεβάζουν). Ως εκ τούτου η ρυτίδωση της συνοφρύωσης, της έκπληξης και του χήνιου πόδα (πόδι της χήνας), καθώς και η υπερτροφία του μυώδους πλατίσματος, αν ενίουμε και λαιμό, μειώνεται. Έχουμε μια σταδιακή τροποποίησης της εικόνας μας επί τα βελτίω.

Εδώ έρχεται το υποκειμενικό στοιχείο.

Συνηθίζουμε και οικειοποιούμεθα τη νέα εικόνα μας και απαιτούμε από την τοξίνη να την βελτιώσει. Δε γίνεται όμως γιατί η τοξίνη μπορεί να κάνει μόνο μέχρι αυτό. Να ξεκουράσει και να δώσει δυναμισμό νεαρότερου ανθρώπου στο υπάρχον πρόσωπο. Δε μπορεί να τροποποιήσει περαιτέρω.

6. Καθώς συνεχίζουμε τις εγχύσεις σε πολλούς δημιουργούνται παράλληλες συνάψεις (δυνατότητα κάποιου βαθμού κίνησης των μυών) χωρίς όμως δημιουργία αντιαισθητικής ρυτίδωσης.

Για μένα αυτά είναι τα καλύτερα Botox. Σε καμία περίπτωση δεν επικροτώ την ακινησία, την οποία κανείς πλέον δεν προτιμά και δεν προτείνει. Οι λόγοι είναι τόσο για τη διατήρηση της καλής υγείας, μιας και η μυϊκή κίνηση απάγει (διώχνει) τη λέμφο (αποτοξίνωση). Όσο και αισθητικοί. Αν κοιτάξουμε τα παιδιά μας θα παρατηρήσουμε τα πρόσωπά τους να συσπώνται και να εκφράζουν όλα τα συναισθήματά τους. Πως λοιπόν εμείς νομίζουμε ότι δείχνουμε νεώτεροι, επιδιώκοντας την απόλυτη ακινησία του μισού προσώπου μας σα να πάσχουμε από τη νόσο του Parkinson;

7. Σε λίγες περιπτώσεις έχουμε ανάπτυξη αντισωμάτων και υπάρχει ανάγκη αλλαγής της χρησιμοποιούμενης μέχρι τώρα τοξίνης. Οι περιπτώσεις αυτές είναι λίγες και η μη σωστή συμπεριφορά του φαρμάκου κραυγαλέα.

8. Η οικονομική κρίση μας έχει κάνει όλους πιο επιφυλακτικούς. Δεν σημαίνει όμως ότι χάσαμε την ιατρική δεοντολογία μας και την ηθική υπόστασή μας εάν αυτά προϋπήρχαν.

Τέλος πριν κλείσω θέλω να τονίσω ότι όλες οι τοξίνες οι οποίες διατίθενται στα φαρμακεία έχουν μια τιμή αγοράς καθόλου ευκαταφρόνητη.

Ας σκεφθούμε λοιπόν τι επιτρέπουμε να μας ενίουν όταν το αιτούμενο ποσόν για τη θεραπεία είναι υπερβολικά χαμηλό, και ας ανατρέχουμε πότε - πότε στις παλαιότερες φωτογραφίες μας τις «προ-botox» εποχής έτσι ώστε να συνεχίσουμε να χαιρόμαστε το εκπληκτικό αποτέλεσμα που μας δίνει η μαγική τοξίνη η οποία για μένα είναι η μεγαλύτερη ανακάλυψη στην κοσμητική ιατρική του 20ου αιώνα.